Bardzo rzadko Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego uchyla immunitet sędziom stanu wojennego. Dlatego, że trudno jest uprawdopodobnić, że taki sędzia świadomie prześladował współobywateli z powodów politycznych. A co więcej - kierował się odwetem motywowanym panującą wówczas ideologią, co wskazywałoby na złamanie fundamentalnych zasad procesu karnego.

Obciążeni sędziowie rodzinni upatrują ratunku w rozszerzeniu kompetencji asesorów. Na stole leży jednak projekt Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia, który zmierza do wycofania się z tej instytucji i zastąpienia jej przez sędziego rozpoczynającego pełnienie urzędu. Sami asesorzy podkreślają, że to nieracjonalne, gdyż asesura ma służyć m.in. weryfikacji ich przydatności do zawodu sędziego. Również część prawników widzi potrzebę utrzymania "sędziego na próbę".

Powołany w Ministerstwie Spraw Zagranicznych zespół wysłuchał 26 kandydatów na oczekujące od trzech lat na obsadzenie stanowisko polskiego sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Kierownictwo resortu zapewnia, że dopełniono najwyższych standardów i uważa, że po trzech nieudanych próbach poprzedniego rządu, teraz wybór zostanie dokonany bez żadnych przeszkód.

Prokuratora Krajowa zbiera dane z prokuratur, dotyczące kwot potrzebnych na wyrównanie wynagrodzeń prokuratorskich naliczanych w latach 2021-2022 r. na podstawie ustaw okołobudżetowych. Chce wystąpić o te środki do Ministerstwa Finansów. Tymczasem prokuratorzy walczą o to w sądach. Na dzień 30 kwietnia br. wypłacono im już ponad 23 miliony złotych, z czego ponad milion to koszty postępowań i obsługi prawnej.

Sędzia Igor Tuleya złoży pozew za 5 lat represji, które - w jego ocenie - spotkały go z powodu orzeczeń i obrony sądów. Ma objąć nim 11 osób - neo-sędziów z Izby Dyscyplinarnej, prokuratorów i m.in. rzecznika dyscyplinarnego Piotra Schaba oraz jego dwóch zastępców Michała Lasotę i Przemysława Radzika. Sędzia domaga się miliona złotych.

W postępowaniu karnym nie jest dopuszczalne badanie ważności lub skuteczności aktu ustrojowego powołania sędziego przez Prezydenta RP podjętego w ramach realizacji wyłącznej prerogatywy głowy państwa. Sędzia, wobec którego stwierdzono nieprawidłowości w toku procedury nominacyjnej, nie jest osobą nieuprawnioną do orzekania w rozumieniu art. 439 par. 1 pkt 1 kpk – taką uchwałę podjęło trzech sędziów Izby Karnej Sądu Najwyższego.

Wysokie kary za zawarcie ugody przez frankowicza i wycofanie się z procesu - przewidują niektóre umowy zawierane przez prawników z kredytobiorcami. Problem zauważyła pełnomocniczka Ministra Sprawiedliwości ds. Ochrony Praw Konsumenta. Wystąpiła w tej sprawie do prezesa UOKiK. To jednak nie jedyna nieuczciwa praktyka. Pojawiają się postulaty, by UOKiK przyjrzał się m.in. nieuczciwej reklamie.

Postępowanie zażaleniowe od kilku lat stanowi przedmiot istotnych ingerencji ustawodawcy. Nowelizacja postępowania cywilnego w zakresie zażaleń miała miejsce już trzykrotnie i to tylko w ciągu ostatnich pięciu latach - w tym aż dwukrotnie w samym 2023 roku. Przed nowelizacją z 2019 roku zażalenie było w istocie prostym narzędziem nie budzącym większych wątpliwości interpretacyjnych. Przepisy zostały jednak znacząco rozbudowane, przez co stały się dużo mniej klarowne dla uczestników postępowania - pisze Agnieszka Marjańska prawniczka z Działu Postępowań Spornych Kancelarii Kopeć Zaborowski.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego przygotowała już tzw. ustawę naprawczą, która ma rozwiązać problem przepisów karnych, wprowadzonych m.in. nowelizacją Kodeksu karnego z października 2023 r. Jej przewodniczący prof. Włodzimierz Wróbel nie wyklucza kolejnych projektów jeszcze w tym roku. Swoje typy mają też prawnicy, w ich ocenie warto by postawić na przyspieszenie spraw karnych przez pełną cyfryzację, ale też np. zmianę trybu ścigania części przestępstw - zamiast z urzędu, na wniosek lub z oskarżenia prywatnego.

Wyzwania stojące przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym zarówno z punktu widzenia przepisów, jak i wykorzystywania nowych technologii - były tematami Pierwszej Międzynarodowej Konferencji Współczesne wyzwania międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, która odbyła się w weekend w Krakowie. Wydarzenie zgromadziło prawników polskich i zagranicznych, a patronami wydarzenia były m.in. Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska i Prawo.pl.

Fundacja rodzinna daje możliwość kompleksowego zabezpieczenia interesów niepełnosprawnego krewnego poprzez zarządzanie majątkiem w sposób chroniący go przed ryzykiem i zapewniający stałe wsparcie finansowe. Ważnym aspektem jest możliwość wyłączenia sporów spadkobierców o majątek i zabezpieczenia relacji rodzinnych na przyszłość - pisze Katarzyna Rozenberg, radca prawny w zespole fundacji rodzinnych w Mariański Group.

Krajowa Rada Sądownictwa odmówiła przeniesienia sędzi Sądu Okręgowego we Wrocławiu w stan spoczynku z powodu złego stanu zdrowia. Odwołująca się wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej tą uchwałą. Stwierdziła, że w sprawie wystąpiły nowe okoliczności. Jednak Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN odwołania sędzi nie uwzględniła.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce wrócić do pomysłu alimentów natychmiastowych, ale też tabel alimentacyjnych. W ocenie prawników kierunek jest dobry, ale problemem może być to, co się w tabelach znajdzie i w jakiej wysokości będą alimenty natychmiastowe. Wskazują, że sprawiedliwe byłoby uwzględnienie zmiennych takich jak np. wiek dziecka. Co do samej podstawy świadczeń pomysły są różne - od procentu od płacy minimalnej, po uzależnienie ich od rejestrowanego dochodu.

Od 1 czerwca adwokaci wracają do szkół i przedszkoli. Będą czytać dzieciom nową opowieść "Leśne sprawy Misi Adwokatki, czyli guma do żucia w mrowisku, wysypisko pod hotelikiem i kradzież jeziora”, której celem jest przełożenie trudnego języka prawa na zrozumiałe dla dzieci historie leśnych bohaterów. Książka powstała na zlecenie Naczelnej Rady Adwokackiej oraz Fundacji Adwokatury. Autorkami książki są Ewa Ruszkiewicz z piszemybajki.pl (tekst) i Zuzanna Kledzik (ilustracje).

Trwa opiniowanie projektu zmian w rozporządzeniu w sprawie funkcji oraz sposobu ustalania dodatków funkcyjnych przysługujących sędziom, który zakłada m.in. obniżenie z 0,8 na 0,1 mnożnika dodatku funkcyjnego dla rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, podobnie dla jego zastępców. Część sądów wskazuje, że nawet jeśli intencje projektodawcy są zasadne, to propozycje te prowadzą do podważenia pewności prawa i jego instrumentalizacji. Mogą też ograniczać konstytucyjną niezależność sądów.

Czy osoba inicjująca proces o alimenty, która jest do nich uprawniona, ponosi koszty sądowe? Nie, gdyż korzysta z ustawowego zwolnienia z takich kosztów. Nie dotyczy to jednak osób zobowiązanych do alimentacji. Te mogą wnosić o zwolnienie z kosztów sądowych, muszą jednak wykazać, że nie mają możliwości ich ponoszenia.

W stanie prawnym ukształtowanym ustawą z 7 lipca 2023 r. o zmianie ‎Kodeksu postępowania cywilnego i ustawą ‎z 9 marca 2023 r. o zmianie tego kodeksu, zażalenie do innego składu sądu pierwszej instancji na postanowienie o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych odrzuca sąd w składzie jednego sędziego – taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego.

Powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne ma związek z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Pamiętać trzeba jednak o tym, że powództwo wzajemne można wytoczyć nie później niż w odpowiedzi na pozew, a jeżeli go nie złożono - w sprzeciwie od wyroku zaocznego albo przy rozpoczęciu pierwszego posiedzenia, o którym zawiadomiono, albo na które wezwano pozwanego.

23 umowy ze 120 umów podpisanych na środki z Funduszu Sprawiedliwości zostało objętych sankcją nieważności ze względu m.in. na to, że przy ich zawieraniu obchodzono przepisy lub działano sprzecznie z ustawą. Opiewają one na 105 mln zł, które ministerstwo chciałoby odzyskać. Szykują się też zmiany w przepisach, m.in. z rozporządzania ma zostać usunięty słynny par. 11, dający możliwość przekazywania środków z funduszu poza ogłaszanymi przez resort programami.

Trudno o bardziej kontrolowany, obwarowany procedurami i przepisami wskaźnik referencyjny niż WIBOR. Jednak, pomimo tak rygorystycznego nadzoru, w przestrzeni publicznej pojawiają się głosy kwestionujące jego legalność i rzetelność. Krytyka koncentruje się jedynie na wybranych aspektach, co może wynikać z niedostatecznej świadomości lub niewystarczającej komunikacji. Albo jednego i drugiego - pisze Weronika Magdziak-Śliwa, adwokat, partner w praktyce Sporów Instytucji Finansowych kancelarii Kochański & Partners.

Sądy i prokuratury czekają fundamentalne zmiany, także organizacyjne. To nie jest dobry moment, by równocześnie wprowadzać duże kompleksowe zmiany w prawie karnym czy procesie karnym. Dlatego jako Komisja Kodyfikacyjna Prawna Karnego raczej będziemy się skupiać nad pakietowymi propozycjami dotyczącymi konkretnych obszarów, w których można łatwo zidentyfikować możliwość poprawy wymiaru sprawiedliwości - mówi prof. Włodzimierz Wróbel, przewodniczący Komisji.

Rozliczenie i ukaranie osób zaangażowanych w zamach na niezawisłe sądy polskie - zarówno we władzy sądowniczej, jak i poza nią, jest warunkiem koniecznym trwałego przywrócenia praworządności, która musi być od początku postawiona na trwałych fundamentach – stwierdzają w uchwale podjętej 28 maja br. członkowie Rady Ławniczej Sądu Najwyższego.

Uchwała Sejmu dotycząca Trybunał Konstytucyjny jest niekonstytucyjna a uwzględnianie jej przez organy władzy może powodować odpowiedzialność konstytucyjną i karną - orzekł TK w sprawie wniosku posłów PiS. Chodzi o uchwałę z 6 marca br., w której Sejm wskazał, że sędziowie dublerzy i ich następcy nie są sędziami Trybunału, zaś Julia Przyłębska nie jest osobą uprawnioną do sprawowania funkcji prezesa. Uchwała zawiera też apel - do wszystkich sędziów Trybunału, by zrezygnowali i przyłączyli się do demokratycznych przemian.

Zarzut przekroczenia uprawnień za upublicznienie informacji o lekach zażywanych przez jednego z lekarzy usłyszał były minister zdrowia Adam N. Dane te podał w mediach społecznościowych, odnosząc się do materiału o problemach z wystawianiem recept wyemitowanego w telewizyjnym serwisie informacyjnym.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w Strasburgu orzekł we wtorek, że polskie przepisy umożliwiające służbom inwigilację oraz zatrzymywanie danych inwigilowanych osób naruszają konwencję o ochronie praw człowieka, w tym prawo obywateli do prywatności. Skarga dotyczyła polskich przepisów z 2016 r. zezwalających służbom na tajną inwigilację i zatrzymywanie danych telekomunikacyjnych, pocztowych i cyfrowych, w tym smsów czy maili, do potencjalnego wykorzystania przez organy krajowe.

Rzecznik Praw Obywatelskich napisał do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku możliwości podniesienia zarzutu naruszenia prawa procesowego w postaci art. 41 (wyłączenie sędziego) i art. 4 kodeksu postępowania karnego (zasada obiektywizmu) w skardze do Sądu Najwyższego od wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok I instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania. Sugeruje nowelizację k.p.k. w tym zakresie.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w decyzji z dnia 16 maja 2024 r. uznał, iż zakaz noszenia chust islamskich w państwowej szkole nie naruszył prawa skarżących do wolności wyznania. W rozstrzygnięciu przypomniał, że zgodnie z jego orzecznictwem państwa-strony Konwencji dysponują szeroką swobodą decyzyjną, jeżeli chodzi o regulacje dotyczące upubliczniania symboli religijnych w państwowych szkołach powszechnych.

Naczelna Rada Adwokacka od czasu, gdy zmieniło się kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości, postuluje szereg zmian przepisów, m.in. tych naruszających prawa człowieka i prawo do sądu. Na liście znalazły się m.in. uzasadnienia na formularzach w sprawach karnych czy prawo do obrońcy od momentu zatrzymania. Na część z kilkunastu petycji i postulatów, skierowanych do rządu i parlamentu, nadal nie uzyskała odpowiedzi. MS tłumaczy, że odpowiada tak szybko, jak może, a prawnicy wskazują, że warto zmienić przepisy o petycjach.

W dużej uchwale frankowej SN przesuwa początek biegu terminu przedawnienia, co jest wynikiem uwzględnienia grudniowego wyroku TSUE. Postanowienie TSUE z 7 maja 2024 roku niczego nowego zaś nie wnosi, co przyznał sam TSUE, wydając postanowienie, a nie wyrok. Pytania prejudycjalne zadane w sprawie zakończonej tym postanowieniem nie dotyczyły w ogóle przedawnienia, a jedynie dochodzenia roszczeń przez konsumenta - twierdzi Wojciech Wandzel, adwokat, lider Praktyki Banking & Finance w Kubas Kos Gałkowski.

Zgromadzenie Częstochowsko-Piotrkowskiej Izby Adwokackiej w Częstochowie zwróciło się właśnie do Ministra Sprawiedliwości o pilne podjęcie realnych działań zmierzających do określenia – przy współpracy z Naczelną Radą Adwokacką - wysokości wynagrodzeń za świadczenie pomocy prawnej z urzędu oraz opłat za czynności adwokackie na poziomie odpowiadającym aktualnym realiom rynkowym oraz zabezpieczenie w ustawie budżetowej na 2025 rok środków finansowych w wysokości pozwalającej na ich określenie w wysokości odpowiadającej realiom rynkowym i rzeczywistej wartości.