Jonasz złożył pozew o zapłatę przeciwko Bartoszowi. Powód wskazał, że na mocy umowy Bartosz miał wykonać w jego domu prace remontowe w terminie do 20 stycznia 2024 r. Jonasz zwrócił uwagę, że Bartosz nie wykonał swoich obowiązków w sposób należyty, w szczególności wadliwie położył płytki w łazience i uszkodził lustro, które miał wmurować w ścianę. Jonasz domagał się zapłaty kwoty 6 tys. zł wraz z odsetkami.

W odpowiedzi na pozew Bartosz zawarł powództwo wzajemne. Domagał się oddalenia powództwa o zapłatę kwoty 6 tys. zł. Jednocześnie wniósł o zasądzenie na jego rzecz od Jonasza kwoty 7 tys. zł tytułem wynagrodzenia za wykonane prace. Bartosz przyznał, że strony łączyła umowa, ale zaprzeczył, aby miał dokonać uszkodzeń i wadliwie wykonać prace remontowe. Bartosz podkreślił, że żądanie Jonasza jest bezpodstawne. Zwrócił przy tym uwagę, że Jonasz nie zapłacił mu za prace remontowe, które wykonane zostały bezbłędnie.

Czytaj: Dowody i sformułowanie żądania ważne w procesie o dobra osobiste >>

Zobacz w LEX: Wytoczenie powództwa wzajemnego - procedura krok po kroku >

Na czym polega pozew wzajemny?

Zgodnie z przepisem art. 192 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) z chwilą doręczenia pozwu pozwany może wytoczyć przeciw powodowi powództwo wzajemne.

Jak wynika z art. 204 par 1 k.p.c., powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Powództwo wzajemne można wytoczyć nie później niż w odpowiedzi na pozew, a jeżeli jej nie złożono - w sprzeciwie od wyroku zaocznego albo przy rozpoczęciu pierwszego posiedzenia, o którym zawiadomiono albo na które wezwano pozwanego. Na mocy art. 204 par 2 k.p.c. pozew wzajemny wnosi się do sądu pozwu głównego. Jeżeli jednak pozew wzajemny podlega rozpoznaniu przez sąd okręgowy, a sprawa wszczęta była w sądzie rejonowym, sąd ten przekazuje całą sprawę sądowi właściwemu do rozpoznania powództwa wzajemnego.

Przepisy dotyczące pozwu stosuje się odpowiednio do pozwu wzajemnego (art. 204 par. 3 k.p.c.).

Czemu służy regulacja art. 204 k.p.c.? Na to pytanie odpowiedzi udziela Sąd Najwyższy w postanowieniu z 18 marca 2005 r. w sprawie II CZ 23/05 (LEX nr 1511026). W uzasadnieniu tego postanowienia czytamy, że "powództwo wzajemne jest roszczeniem, które zawsze może być dochodzone odrębnie, jako samodzielne powództwo, zaś celem uregulowania zawartego w art. 204 k.p.c. jest łączne rozpoznanie obu związanych ze sobą spraw, aby zapobiec odmiennej ocenie tego samego stanu faktycznego przez różne sądy oraz ułatwić stronom dochodzenie roszczeń i przyspieszyć ich rozpoznanie".

 

Szczególna kumulacja roszczeń

- W razie wytoczenia w sprawie powództwa wzajemnego (art. 204 k.p.c.) dochodzi do szczególnej kumulacji roszczeń, jednakże nie oznacza to, żeby traciły one swoją procesową odrębność. Powództwo wzajemne jest samodzielnym powództwem, które tylko z racji swojego powiązania z powództwem głównym jest z nim łącznie rozpatrywane - podkreślił Sąd Najwyższy w postanowieniu z 15 maja 2020 r., IV CSK 657/19, LEX nr 3223742.

WZORY DOKUMENTÓW w LEX:

 

Zakaz wnoszenia powództw wzajemnych

W przypadku niektórych kategorii spraw wnoszenie powództw wzajemnych jest niedopuszczalne bądź uzależnione od spełnienia określonych prawem przesłanek. I tak przykładowo, powództwo wzajemne o rozwód lub o separację jest niedopuszczalne. Natomiast w postępowaniu uproszczonym powództwo wzajemne oraz zarzut potrącenia są dopuszczalne, jeżeli roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.