W Sejmie trwają prace nad nową definicją zgwałcenia - do czynu dojdzie, jeżeli sprawca nie uzyska świadomej i dobrowolnej zgody drugiej strony. Do parlamentu wpłynęły opinie - m.in. Biura Analiz Sejmowych i rzecznika praw obywatelskich. Ten ostatni sceptycznie podchodzi do projektu, wskazuje, że zmiana definicji spowoduje trudności interpretacyjne, a nawet doprowadzi do zatarcia już wydanych wyroków.

We wtorek do rejestru przedsiębiorców wpisano otwarcie likwidacji Polskiego Radia. To kolejna odsłona batalii o media publiczne - w poniedziałek warszawski Sąd Rejestrowy wydał długo oczekiwane orzeczenie dotyczące ujawnienia otwarcia likwidacji TVP w Krajowym Rejestrze Sądowym. To o tyle istotne, że w obu przypadkach sąd podjął inną decyzję niż referendarz, który badał sprawę w pierwszej instancji.

Ponad trzy lata temu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że decyzja ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego z 2020 r., zobowiązująca Pocztę Polską do przygotowania wyborów korespondencyjnych, rażąco naruszyła prawo. W wyniku skargi kasacyjnej sprawa trafiła następnie do NSA. Termin jej rozpoznania został właśnie wyznaczony na 28 czerwca br. w składzie trojga sędziów z Izby Ogólnoadministracyjnej.

Na łączną karę siedmiu lat pozbawienia wolności skazał adwokata Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie. Orzekł też wobec niego zakaz wykonywania zawodu i wszelkiej działalności związanej z udzielaniem porad prawnych również na okres siedmiu lat. Prawnik był oskarżony o powoływanie się na wpływy w policji i doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzania mieniem, utrudnianie postępowania, usiłowanie oszustwa, paserstwo laptopa i składanie fałszywych zeznań.

Obecnie w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej w sprawach sędziowskich rządzą rzecznicy powołani ad hoc przez ministra sprawiedliwości. Wycofują wnioski o ukarania sędziów za przekroczenie uprawnień jako funkcjonariusze publiczni. Chodzi najczęściej o odmowę orzekania z sędziami powołanymi po 2017 r. i podważanie tych powołań przez Krajową Radę Sądownictwa.

Pod koniec 2023 roku w sądach było ok. 180 tys. spraw frankowych. Z pewnością jeszcze ich przybędzie. Prokonsumenckie orzecznictwo TSUE, ale i bilans wygranych, zachęca kolejne osoby do kierowania pozwów. W efekcie na pierwszą rozprawę w sprawie frankowej trzeba czekać nawet kilka lat. MS ma propozycje zmian - m.in. digitalizację spraw, bazę z orzecznictwem dla sędziów czy e-pozwy. Sędziowie też postulują zmiany w przepisach.

Przewodnicząca Krajowej Rady Sądownictwa wzywa trzech sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego Pawła Księżaka, Grzegorza Żmija i Leszka Boska do niepowstrzymywania się od orzekania. Ci trzej sędziowie nie chcą rozpoznawać odwołań od uchwał Rady z powodu koniecznych zmian legislacyjnych usuwających wady procesowe określone w wyroku TSUE Wałęsa przeciwko Polsce. Tamują w ten sposób nominacje prezydenckie, więc powinni zrezygnować z urzędu.

Radca prawny został ukarany przez sąd karą finansową 14 tys. zł za szereg nieetycznych zachowań wobec klientów. Jednak Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych w Warszawie nie wyszedł poza granice kontroli, zakreślone wniesionym środkiem zaskarżenia. Uniewinnienie od jednego czynu jest prawomocne i nie będzie rozpoznawane przez sąd I instancji, któremu sprawę zwrócono do rozpoznania – orzekł SN w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej.

TSUE czeka na rozstrzygnięcie pytania prejudycjalnego polskiego sądu, dotyczące przedawnienia roszczeń banków wobec frankowiczów. Z opublikowanych właśnie uzasadnień do tych pytań wynika, że sąd odpowiada się za takim samym traktowaniem roszczeń kredytobiorców i banków. Nie wiadomo jednak, czy TSUE w ogóle się nimi zajmie - uważają prawnicy, bo sąd wychodzi z błędnego założenia, że przepisy UE mają zastosowanie do sposobu rozliczenia roszczeń restytucyjnych stron nieważnej umowy kredytu.

Gdy po kilku projektach społecznych zapowiadających likwidację skargi nadzwyczajnej deklaruje to także Ministerstwo Sprawiedliwości, los tej kontrowersyjnej instytucji prawnej wydaje się być przesądzony. Ale chyba dopiero po wyborach prezydenckich, bo Andrzej Duda raczej nie podpisze rezygnacji z pomysłu jednego z jego bliskich współpracowników. Tymczasem zająć mają się tym nowe komisje kodyfikacyjne.

Czas przestać ograniczać się do nauki, a zacząć rządzić - mówiły uczestniczki Women Leaders in Law Warsaw Summit 2024, konferencji, która odbyła się 8 kwietnia 2024 r. w Warszawie. Szczyt zorganizowały: Europejska Federacja Adwokatury (FBE) oraz warszawska Izba Adwokacka. Celem spotkania było uhonorowanie osiągnięć kobiet w zawodach prawniczych.

Arbitralność ustawodawcy i niespójność orzecznictwa powodują, że coraz więcej jest spraw, w których nawet doświadczony pełnomocnik nie ma pewności, jak oznaczyć stronę. Konsekwencje ponosi zaś sama strona i to daleko idące, ponieważ grozi jej odrzucenie pozwu albo nieważność postępowania – mówi prof. Marcin Dziurda z Katedry Postępowania Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego.

Rozwody królują, obok franków, jeśli chodzi o wpływ do wydziałów cywilnych sądów okręgowych. Co gorsza, te z orzeczeniem o winie trwają latami, angażując w konflikt całe rodziny i negatywnie odbijając się na dzieciach. Sędziowie coraz głośniej mówią o tym, że od orzekania o winie trzeba odejść. Pełnomocnicy wskazują też jednak na względy słusznościowe, bo są sytuacje, gdy wina jest ewidentna i niesprawiedliwość porozwodowa również.

Cieszmy się z tego, co zostało już osiągnięte, z odzyskania niezależności sędziowskiej. Sędziowie już dzisiaj mają wiele instrumentów, nie trzeba czekać na rozstrzygnięcia ustawowe, które są potrzebne w perspektywie strategicznej - powiedział profesor Marek Safjan podczas XXX Zebrania Zwyczajnego Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia, odnosząc się do możliwości rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa.

To co się działo przez ostatnie osiem lat, represje wobec sędziów i prokuratorów, efekt mrożący, wynikało z upolitycznienia resortu sprawiedliwości. By temu zapobiegać w przyszłości, konieczne jest nie tylko rozdzielenie funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, ale też pozbawienie ministra wpływu na nadzór nad sądownictwem. Kolejnym krokiem jest naprawa systemu dyscyplinarnego - wybrzmiało podczas obrad XXX Zwyczajnego Zebrania Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia.

Rzecznik Praw Obywatelskich złożył skargę nadzwyczajną w sprawie wadliwego ustalenia ojcostwa. Sąd w 2006 r. ustalił ojcostwo pozwanego i zasądził alimenty na córkę, opierając się wyłącznie na niesprawdzonych twierdzeniach matki dziecka i jej znajomej. Pozwany, domniemany ojciec dziecka, który przebywał w Niemczech, nie wiedział o toczącym się postępowaniu. Zabrakło wnikliwości sądu w ustaleniu wszystkich okoliczności potrzebnych do rozstrzygnięcia - ocenił RPO.

Dostępność wymiaru sprawiedliwości dla osób ze szczególnymi potrzebami zależy od przygotowania pracowników administracyjnych, orzeczników, biegłych, kadry zarządzającej sądem, ale także pełnomocników procesowych. To gwarancja zapewnienia swobodnego komunikowania się z sądem i bycia zrozumianym – mówi w rozmowie z Prawo.pl dr Michał Urban, radca prawny prowadzący Kancelarię Urban Legal. 

Dodatek funkcyjny i stanowiskowy stanowią wynagrodzenie podlegające obligatoryjnej waloryzacji - uważa Międzyzakładowa Organizacja Związkowa NSZZ "Solidarność" Pracowników Sądownictwa i Prokuratury. W jej ocenie, jeśli planowany wzrost wynagrodzeń - o 20 proc. - tych składników nie obejmie pracownicy sądów i prokuratury - w ocenie związkowców - nie będzie podstawy do roszczeń wobec pracodawców.

Po rozpoczęciu wstępnych konsultacji w sprawie wdrożenia AI Act w Polsce, Ministerstwo Cyfryzacji zaczyna prace również nad implementacją unijnego Data Act, czyli Aktu w sprawie danych. Jest on jednym z unijnych aktów prawnych, który ma sprzyjać lepszemu wykorzystaniu potencjału stale rosnącej liczby danych w Europie i wspomóc tworzenie jednolitego rynku danych w UE. Opinie można przekazywać do końca kwietnia.

Prokuratorzy Tomasz Iwanowski, Grażyna Stronikowska, Piotr Turek i Paweł Wąsik przeszli pierwszy etap ubiegania się o stanowisko Prokuratora Europejskiego. Teraz czekają ich rozmowy kwalifikacyjne. Odbędą się one 18 kwietnia. Konkurs przeprowadza specjalny zespół powołany przez ministra sprawiedliwości a jednym z kluczowych wymogów jest znajomość języka angielskiego.

Naczelna Rada Adwokacka chce by adwokaci, radcy prawni, rzecznicy patentowi oraz Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, a w sprawach karnych także prokuratorzy - mogli wnosić za pośrednictwem portalu informacyjnego sądów środki odwoławcze, takie jak m.in. apelacja, zażalenie i odpowiedzi na nie. Pełnomocnicy, obrońcy i prokuratorzy mogliby się też tą drogą wymieniać pismami - zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji. Projekt już jest, razem z petycją trafił do Sejmu, Senatu i rządu.

Ministerstwo Sprawiedliwości zaledwie po kilku tygodniach od wejścia w życie przepisów umożliwiających odbieranie aut pijanym kierowców, szykuje się do ich poprawki. Diabeł tkwi oczywiście w szczegółach, ale prawnicy zwracają uwagą, że przedstawione już założenia mogą spowodować, że narzędzie będzie rzadko stosowane, a tym samym straci funkcję prewencyjną. Co więcej, odpowiedzialność za to spadnie na... sędziów, bo to oni będą mogli, a nie będą musieli, po nie sięgnąć.

Wynagrodzenie zasadnicze urzędnika prokuratury, ale też asystenta prokuratora, miałoby być nie niższe niż 50 proc. wynagrodzenia prokuratora prokuratury rejonowej w stawce pierwszej, a w przypadku starszego asystenta nie niższe niż 60 proc., do tego miałyby dochodzić m.in. dodatki za wieloletnią służbę, wyższe kwalifikacje zawodowe, nagrody jubileuszowe - to propozycje Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury, na wyjście z płacowej zapaści w prokuraturze.

Dzisiaj Trybunał Konstytucyjny nie wyda wyroku w sprawie wniosku o zbadanie zgodności z ustawą zasadniczą poleceń premiera rządu w związku z przygotowaniem wyborów korespondencyjnych w 2020 r., w oparciu o przepisy "antycovidowe". Dalszy ciąg rozprawy - 17 kwietnia br. Zdaniem posłów zaskarżone przepisy ograniczają skuteczność działań prezesa Rady Ministrów, przez co naruszają konstytucyjną zasadę ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, a także zasady pewności i bezpieczeństwa prawnego.

Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, pyta ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, czy i kiedy nastąpi urealnienie wysokości stawek za świadczenie pomocy prawnej z urzędu. Jak podkreśla, obecne uregulowania w tym zakresie są nie do zaakceptowania, a obowiązujące "urzędówki" są na poziomie nie pozwalającym na pokrycie kosztów świadczenia pomocy prawnej, a także w wysokości zdecydowanie poniżej m.in. minimalnej stawki godzinowej.

Sąd Najwyższy podjął uchwałę, która odbiega od utrwalonej linii orzeczniczej. Według uchwały składu siedmiorga sędziów Izby Cywilnej z 3 kwietnia br. utrata własności rzeczy na skutek zasiedzenia nie powoduje wygaśnięcia roszczenia byłego właściciela o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy w okresie poprzedzającym upływ terminu zasiedzenia.

Dziennikarz, który chce dowiedzieć się, w jakim składzie zostanie rozpatrzona sprawa w Trybunale Konstytucyjnym, powinien wystąpić o dostęp do akt i sam dotrzeć do tej informacji. To – jak wskazują prawnicy – dość karkołomna wykładnia ustawy o dostępie do informacji publicznej, w dodatku mocno na bakier z orzecznictwem tak sądów polskich, jak i europejskich.

Z 0,8 na 0,1 ma zostać obniżony mnożnik dodatku funkcyjnego dla rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, podobnie dla jego zastępców - wynika z projektu zmian rozporządzenia w sprawie funkcji oraz sposobu ustalania dodatków funkcyjnych przysługujących sędziom. Ministerstwo uzasadnia to tym, że dzięki powołanym ad hoc rzecznikom dyscyplinarnym ministra sprawiedliwości, dotychczasowi będą mieć mniej pracy - więc powinni mieć i niższe dodatki.

Premier Donald Tusk na wniosek ministra sprawiedliwości Adama Bodnara powołał prof. Krystiana Markiewicza na przewodniczącego Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądów i Prokuratury - poinformowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Komisja ma opracować projekty dotyczące ustroju sądownictwa i prokuratury.

Rząd po niecałych trzech tygodniach zmienia przepisy dotyczące odbierania aut pijanym kierowcom. Tak jak już wcześniej zapowiadano, sędziowie będą mogli, a nie będą musieli, orzekać taki przepadek, co więcej policja nie będzie miała obowiązku zajęcia auta kierowcy przyłapanego na gorącym uczynku. Ponadto, wyłączona zostanie możliwość orzeczenia takiego przepadku, gdy jest to niemożliwe lub niecelowe z uwagi na zbycie samochodu, jego utratę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie.