Prokurator IPN podejrzewał prokuratora stanu wojennego o popełnienie zbrodni przeciwko ludzkości, która się nie przedawnia. Wnosił o uchylenie immunitetu i wydanie zgody na postawienie przed sądem karnym prokuratora Jana P.
Rozprowadzenie 14 ulotek
Prokurator Jan P. miał 11 lutego 1982 r., jako funkcjonariusz państwa komunistycznego - wiceprokurator Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Zielonej Górze, przekroczyć swoje uprawnienia w ten sposób, że wydał decyzję o postawieniu zarzutów Dariuszowi W. Jednak nie wydał decyzji o jego tymczasowym aresztowaniu. Taką decyzję wydał inny prokurator Kazimierz W.
Dariusz W. był podejrzany o naruszenie dekretu z 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym, w sytuacji gdy materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie dawał podstaw do przyjęcia, by podejrzany swoim zachowaniem wypełnił znamiona zarzuconego mu czynu.
Dariusz W. rozpowszechnił 14 ulotek w lutym 1982 r. w Świebodzinie. Prokurator uznał, że rozpowszechniał fałszywe wiadomości, mogące wywołać niepokój publiczny lub rozruchy, podczas gdy treść kolportowanych ulotek nie zawierała żadnych fałszywych wiadomości, a była jedynie formą protestu i wyrazem sprzeciwu wobec bezprawnie wprowadzonego stanu wojennego i pozbawienia społeczeństwa podstawowych praw i wolności obywatelskich.
Pomocnictwo w popełnieniu zbrodni
Według prokuratora IPN Grzegorza Maliszewskiego z Komisji Ścigania działaniem obwiniony Jan P., w okresie obowiązywania rygorów stanu wojennego w Polsce, utożsamiając się z istniejącym wówczas ustrojem politycznym, stosował wobec pokrzywdzonego represje z powodu prezentowanych i wyrażanych przezeń przekonań i poglądów społeczno-politycznych.
I tym działaniem w stanie wojennym Jan P. dopuścił się zbrodni komunistycznej, stanowiącej zbrodnię przeciwko ludzkości, poprzez przyczynienie się i pomoc w pozbawieniu wolności pokrzywdzonego na okres dłuższy niż 14 dni, działając na szkodę interesu publicznego oraz interesu prywatnego pokrzywdzonego.
Na rozprawie przed Sądem Najwyższym w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej prokurator IPN przytoczył liczne orzecznictwo sądów powszechnych, wskazujące na to, że istotą zbrodni komunistycznej jest utożsamienie się z systemem totalitarnym. A także, iż nawet jeden czyn wobec jednej osoby, mający znamiona prześladowania ze względu na przekonania polityczne, jest zbrodnią komunistyczną.
Warto podkreślić, że Sąd Najwyższy 31 października 2023 r. nieprawomocnie odmówił uchylenia immunitetu tej samej osoby w związku z podobnymi czynami.
Czytaj w LEX: Sporządzenie zarzutu popełnienia przestępstwa >
Odmowa uchylenie immunitetu
Sąd Najwyższy 30 lipca br. podjął uchwałę odmawiającą zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej Jana P. Na tę uchwałę służy zażalenie do Wydziału II Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN, którą można złożyć w terminie siedmiu dni od otrzymania uzasadnienia uchwały.
- Sprawa jest o tyle interesująca i precedensowa, że dotyczy pomocnictwa prokuratora w popełnieniu przestępstwa. Prokurator Jan P. przesłuchiwał Dariusza W. i postawił zarzut, a prokurator Kazimierz W. (obecnie już nieżyjący) zastosował areszt tymczasowy – wyjaśniał sędzia i prezes Izby, Wiesław Kozielewicz. – Nie ulega wątpliwości, że jednorazowe zachowanie też może być zbrodnią komunistyczną i przeciwko ludzkości z powodu czynnego prześladowania na tle politycznym.
Dyskusyjną kwestią jest natomiast, czy prokurator P. miał zamiar doprowadzić do aresztowania Dariusza W.
- Nie można przyjąć kategorycznie, że prokurator P. miał zamiar doprowadzić podejrzanego do aresztu. Żadne dowody nie świadczą , że dwaj prokuratorzy byli w porozumieniu. Skoro stosujemy przepisy procedury karnej, to także art. 5 k.p.k. – w razie wątpliwości sąd nie może orzekać na niekorzyść – stwierdził prezes Kozielewicz. – W tym czasie, pod rządami dekretu o stanie wojennym, były możliwości odstąpienia od zastosowania aresztu. A więc zbrodnia pomocnictwa nie została udowodniona – wskazał SN.
Linia orzecznicza w LEX: Domniemanie niewinności a naruszenie dóbr osobistych >
Wyrok Izby Odpowiedzialności Zawodowej z 30 lipca 2024 r., sygn. akt I ZI 17/24
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
