Nawet 27 kg odpadów na jeden grób - pamięć o zmarłych obciąża miasta

Środowisko Odpady Finanse samorządów

Na jeden grób na cmentarzach komunalnych w Centralnym i Zachodnim w Szczecinie przypada średnio 27,3 kg śmieci. Cmentarze komunalne w dużych miastach generują znaczne ilości odpadów, których odbiór i zagospodarowanie stanowi istotne wyzwanie organizacyjne i finansowe dla samorządów. Pokazuje to raport Centrum Analiz i Badań Unii Metropolii Polskich.

02.11.2025

Złe przepisy i małe pieniądze blokują budownictwo społeczne

Samorząd terytorialny Finanse samorządów Domowe finanse Budownictwo Nieruchomości

Mijają trzy dekady od przyjęcia przez Sejm przepisów o towarzystwach budownictwa społecznego – miały być tańszą alternatywą dla deweloperów i wypełnić lukę tam, gdzie nikt nie chce stawiać budynków wielorodzinnych. Ich rozwój blokują bariery prawne i ograniczenia budżetowe, natomiast w bieżącym funkcjonowaniu dominują konflikty o wysokość płaconych przez mieszkańców czynszów.

28.10.2025

Nowa ustawa ma wesprzeć duże inwestycje samorządowe

Finanse samorządów Budownictwo

Minister infrastruktury Dariusz Klimczak zapowiedział przygotowanie ustawy, która ma umożliwić realizację dużych inwestycji samorządowych, przekraczających możliwości lokalnych budżetów. Nowe przepisy mają wprowadzić alternatywne źródła finansowania i strukturalny podział konkursów, a ich uchwalenie planowane jest na przyszły rok.

27.10.2025

Od stycznia 2026 r. wyższe wynagrodzenia dla pracowników samorządowych

Samorząd terytorialny Finanse samorządów

Podwyższenie kwot minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę o ok 3 proc. - zaproponowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w założeniach do projektu nowelizacji rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. O 3 proc. wzrosną też stawki w pozostałych kategoriach zaszeregowania oraz maksymalne wynagrodzenie wójtów, burmistrzów i prezydentów miast oraz osób zatrudnionych na podstawie powołania.

27.10.2025

Sołtys z ubezpieczeniem - większa rola jednostek pomocniczych

Samorząd terytorialny Finanse samorządów

Od 1 stycznia 2026 r. gminy będą mogły tworzyć młodzieżowe rady jednostek pomocniczych, np. w sołectwach. Podpisana przez prezydenta ustawa z 12 września 2025 r. nowelizująca ustawę o samorządzie gminnym oraz ustawę o funduszu sołeckim wprowadza też obowiązkowe diety oraz ubezpieczenia OC i NNW dla sołtysów, a także upraszcza procedurę składania wniosków o fundusz sołecki.

20.10.2025

Bon ciepłowniczy dla nielicznych, a dla gminy dodatkowe koszty

Finanse samorządów Domowe finanse Dodatek osłonowy Energetyka

Choć obywatele będą mogli składać wnioski o bon ciepłowniczy dopiero od 3 listopada, samorządy już alarmują, że do obsługi rządowego pomysłu będą musiały dołożyć. Państwo zwróci gminom koszty, ale tylko od decyzji pozytywnych. Tymczasem warunki przyznania bonu są tak skonstruowane, że większość obywateli odejdzie z kwitkiem. A za przeprowadzenie procedury, która skończy się wydaniem decyzji odmownej, gmina nie dostanie ani grosza.

20.10.2025

Rząd przyjął projekt ustawy, która zaktualizuje dochody samorządów

Finanse samorządów

Obliczanie dochodów samorządów w 2026 r. ma być dokonywane na podstawie aktualizowanych, rzeczywistych danych dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych. Wprowadzenie takiego rozwiązania przewiduje projekt nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, który we wtorek przyjął rząd.

15.10.2025

Samorządy: Cięcia w KPO zagrożeniem dla lokalnego rozwoju

Finanse publiczne Finanse samorządów

Samorządowców niepokoi planowane zmniejszenie środków przeznaczonych na pożyczki w wysokości 5,1 mld euro w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Przedstawiciele czterech organizacji samorządowych w liście do premiera alarmują, że taka decyzja w istotny sposób spowolni rozwój polskich samorządów oraz funkcjonujących w ich obrębie przedsiębiorstw. Pogłębi też nierówności między regionami.

14.10.2025

Kosztowna pomoc OSP poza gminą - samorządy apelują o zmiany w finansowaniu

Finanse samorządów Bezpieczeństwo publiczne

Finansowanie jednostek OSP leży w kompetencji samorządów. Strażacy ochotnicy często uczestniczą w akcjach poza swoją gminą, m.in. na drogach krajowych i ekspresowych. Koszty takich interwencji ponoszą macierzyste gminy jednostek. Wydatki te stają się poważnym obciążeniem dla gminnych budżetów. Samorządowcy domagają się zmian w przepisach.

13.10.2025

NSA: Różnicowanie stawek opłaty targowej stanowi element sprawiedliwości społecznej

Samorząd terytorialny Podatki i opłaty lokalne Finanse samorządów

Rada gminy ustaliła stawki opłaty targowej, które różniły się w zależności od sposobu sprzedaży i oferowanych towarów. Skarżący zarzucił, że doszło do naruszenia przepisów. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że różnicowanie stawek opłaty stanowi element sprawiedliwości społecznej, ponieważ nie każda sprzedaż generuje jednakowe koszty. Ponadto rozwiązanie to może być formą pomocy dla osób wspomagających budżet środkami ze sprzedaży np. własnych owoców lub warzyw.

07.10.2025

Czy z funduszu sołeckiego można kupić czujnik gazu dla mieszkańców?

Finanse samorządów

Zakup czujników czadu z funduszu sołeckiego jest niezgodny z prawem – RIO w Białymstoku wyjaśnia, że środki z funduszu nie mogą być przeznaczane na potrzeby indywidualne mieszkańców, nawet jeśli służą poprawie ich bezpieczeństwa. Takie wydatki nie spełniają ustawowych przesłanek przedsięwzięcia.

03.10.2025

Samorządy dostaną 1,4 mld zł wyrównania dochodów w 2026 roku

Finanse samorządów CIT

Samorządy otrzymają 1,4 mld zł wyrównania dochodów w 2026 roku – to efekt korekty danych podatkowych CIT za lata 2021–2022. Ministerstwo Finansów zapowiada przeliczenie dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego za lata 2024 i 2025, co ma uwzględniać błędy w deklaracjach oraz zmiany administracyjne.

03.10.2025

Wykonanie zastępcze a odsetki – co musi wiedzieć samorząd?

Środowisko Odpady Finanse samorządów

Burmistrz ma prawo naliczania odsetek od nieuiszczonej w terminie kwoty na pokrycie kosztów wykonania zastępczego w związku z usunięciem odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania. Zwrot kwoty wydatków w ramach wykonania zastępczego stanowi należność o charakterze publicznoprawnym – wyjaśniła RIO w Łodzi.

29.09.2025

Sejm nie zdecydował w sprawie bezterminowych wuzetek

Samorząd terytorialny Środowisko Drogi Finanse samorządów Administracja publiczna Budownictwo Nieruchomości Ład Przestrzenny

Posłowie nie zdecydowali się rozstrzygnąć, co dalej z wuzetkami - projekt, który zakładał, że złożenie wniosku o wydanie warunków zabudowy do końca tego roku oznaczałoby uzyskanie bezterminowej wuzetki, cały czas będzie jeszcze procedowany. Nie wiadomo też, czy Sejm pozwoli, aby wuzetki składane do końca tego roku, były wydawane dopiero w 2027 r., a urzędy nie płaciłyby kar za opóźnienia w rozpatrywaniu lawiny napływających do gmin wniosków o wuzetki, a zamiast tego cały wysiłek skupiły na szybkim uchwaleniu planów ogólnych. W piątek posłowie przyjęli jedynie drobną - acz znaczącą w praktyce - nowelizację przepisów o planowaniu przestrzennym dotyczącą inwestycji celu publicznego.

26.09.2025

NSA: Sędziowie blokują gminom sprytne obejście limitu zadłużenia

Finanse publiczne Finanse samorządów Rachunkowość Administracja publiczna Prawo gospodarcze Kredyty

Opcje call w umowie spółki, które wymuszają wykup udziałów od prywatnego inwestora w zamian za długoletnie waloryzowane płatności, to w istocie forma kredytowania, więc ich łączną wartość należy uwzględniać przy wyliczaniu limitów dopuszczalnego zadłużenia – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sędziowie podzielili obawy zgłaszane co do tej oryginalnej - jak na polskich samorządowców - inżynierii finansowej przez kielecką Regionalną Izbę Obrachunkową. W sprawie pojawia się też wątek indeksowania wskaźnikiem WIBOR.

25.09.2025

Od granic po kompetencje - bliżej zmian w samorządach

Samorząd terytorialny Finanse samorządów

Nowe regulacje, dotyczące zmiany granic gmin, zdefiniowanie „liczby mieszkańców”, zmiany w nadzorze prawnym nad samorządową legislacją, uzupełnienie zadań własnych gminy, zniesienie ograniczeń w liczbie zastępców wójta, burmistrza i prezydenta - to tylko niektóre propozycje w projekcie ustawy o likwidacji barier utrudniających funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego. Zdaniem prawników zmiany są potrzebne, ale nie rozwiązują rzeczywistych problemów samorządów.

19.09.2025

Magistraty pomogą seniorom z wysokich pięter

Samorząd terytorialny Finanse samorządów Domowe finanse Emerytury i renty Budownictwo Nieruchomości Niepelnosprawność

Co dziewiąty senior jest więźniem w swoim własnym lokum, gdyż mieszka wysoko, a jego kamienica nie ma windy. Jednym z instrumentów pomocy ma być tzw. najem senioralny, czyli możliwość wynajęcia własnego mieszkania gminie w zamian za lokal komunalny na parterze albo w bloku z windą. Projekt nowelizacji ustawy lokatorskiej w tej sprawie właśnie rozpoczyna ścieżkę legislacyjną.

15.09.2025

Miasta przeciwne inicjatywie "PIT zero, rodzina na plus"

Finanse samorządów Domowe finanse

Projekt prezydenta Karola Nawrockiego zakładający zwolnienie z podatku do limitu 140 tys. zł dla każdego z rodziców wychowujących co najmniej dwójkę dzieci wzbudza niepokój wśród samorządów. Zarząd Związku Miast Polskich choć przyznaje, że intencja projektu – wsparcie rodzin wielodzietnych – budzi zrozumienie, ale nie może odbywać się to kosztem budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

09.09.2025

Będzie uchwała NSA w sprawie infrastruktury kolejowej

Podatki i opłaty lokalne Finanse samorządów

Uchwała nie powinna mieć charakteru abstrakcyjnego, bo do tej pory nie wystąpiły rozbieżności w orzecznictwie w tym zakresie. Zarówno przed sprawą prejudycjalną, jak i bezpośrednio po niej, sądy jednolicie wskazywały na zwolnienie w stosunku do całych działek. Sposób sformułowania pytania z uzasadnienia ustnego sugeruje, że uchwała będzie dotyczyć konkretnej sprawy - pisze Rafał Kran, partner w MDDP.

03.09.2025

Będzie renesans lokalnych kolejek

Turystyka Finanse samorządów Transport

Ministerstwo Infrastruktury planuje rozwój kolei wąskotorowych – nie tylko jako atrakcji turystycznych, ale i lokalnych, regularnych przewoźników, choć niekoniecznie całorocznych. Samorządom łatwiej też będzie planować przebudowy i remonty kolejek dojazdowych, gdyż mają dostać do tego instrumenty prawne, jak i wsparcie finansowe. Tak wynika z projektowanych nowelizacji kilku ustaw kolejowych.

01.09.2025