Założenia ustawy naprawczej przedstawiane przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Komisję Kodyfikacyjną Ustroju Sądownictwa i Prokuratury, a dotyczące tzw. neo-sędziów, zakładały, że bezpieczni będą asesorzy oraz ci sędziowie, którzy dopiero zaczęli karierę w sądach rejonowych, bezpośrednio po asesurze. Komisja Wenecka uważa jednak, że skoro procedura przed KRS była wadliwa, to weryfikacja musi objąć wszystkich sędziów, którzy przez nią przeszli.

Sędzia, któremu uchylono immunitet w Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, ale nie złożył wniosku o wznowienie postępowania po jej likwidacji, nie może być ścigany przez wymiar sprawiedliwości. Potwierdziła to Izba Karna 16 października br. Sąd Najwyższy podzielił w ten sposób stanowisko Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, że w powołaniu sędziów Izby Dyscyplinarnej doszło do naruszenia zasady niezawisłości od władzy wykonawczej.

Prokurator zmienił zakres zarzutów, wykraczając poza zakres wniosku o uchylenie mu immunitetu do ZP Rady Europy i do Sejmu, co stanowi naruszenie przepisów; mamy do czynienia z serią bezprawnych działań – mówił po wyjściu z Prokuratury Krajowej b. wiceminister sprawiedliwości, poseł PiS dr Marcin Romanowski. Mimo to Prokuratura Krajowa skierowała do sądu wniosek o zastosowanie aresztu tymczasowego, gdyż zachodzi realna obawa matactwa procesowego.

Przepisy prawa o ustroju sądów powszechnych umożliwiające odwołanie prezesów, wiceprezesów sądów, w trakcie trwania kadencji, bez opinii Krajowej Rady Sądownictwa, są niekonstytucyjne - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Wniosek w tej sprawie złożyła KRS, podnosząc, że to narusza konstytucyjną zasadę trójpodziału władzy i zasadę równowagi władz. Przepisy wprowadzane były przez poprzedniego ministra Zbigniewa Ziobrę i krytykowane m.in. przez ówczesną opozycję.

Nowe przepisy dotyczące konsultacji społecznych projektów ustaw wniesionych do Sejmu wprowadza nowelizacja ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, którą 14 października podpisał prezydent. Prawo do udziału w konsultacjach ma być jak najszersze. Zgłoszenie uwag do projektu będzie mogło się odbyć elektronicznie, z wykorzystaniem ePUAP lub profilu zaufanego.

Powoli zmienia się podejście banków do sporów z frankowiczami. Wprawdzie jeszcze nikt nie uznaje reklamacji kwestionujących treść umowy kredytowej, ale niektóre banki coraz chętniej uznają wyroki w pierwszej instancji i dążą do porozumień kompensacyjnych w celu zakończenia sporu. Z drugiej strony sprawy, które dotąd wpłynęły, już przyblokowały Sąd Apelacyjny w Warszawie.

Radca prawny, który w sprawie dyscyplinarnej nie składa wyjaśnień na wezwanie rzecznika dyscyplinarnego, popełnia delikt. Nie można w takich sytuacjach powoływać się na prawo do milczenia, jako prawo do obrony na wzór postępowania karnego. Sąd Najwyższy postanowił oddalić kasację radcy, jako oczywiście bezzasadną.

Uchylenie wyroków sądów dwóch instancji przez Sąd Najwyższy rozpoznający kasację, „dokonane w oparciu o nieaktualną i niestanowiącą źródła prawa uchwałę” połączonych Izb: Cywilnej, Karnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 r. oraz w nieznanej ustawie procedurze o charakterze inkwizycyjnym, stanowi oczywiste i rażące naruszenie Prawa o ustroju sądów powszechnych i Konstytucji RP – orzekł skład tzw. neo-sędziów.

Ogólnopolskie Porozumienie Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego wystosowało apel do władz państwowych o poszanowanie istotnej roli samorządów zawodów zaufania publicznego w procesie stanowienia i stosowania prawa. Jak wskazano, autonomiczne samorządy zawodowe to fundament silnego sprawnie działającego państwa prawa.

Prokuratura postawiła we wtorek znanemu youtuberowi oraz dziewięciu innym osobom zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej oraz organizowania gier losowych, które w rzeczywistości były grami hazardowymi. Według organów ścigania, celem podejrzanych było omijanie przepisów o grach hazardowych. Organizacja loterii pieniężnych, z wyjątkiem loterii promocyjnych, jest bowiem objęta monopolem państwa. Podejrzanym grozi m.in. kara pozbawienia wolności czy wielomilionowa grzywna.

Żądanie sędziego lub wniosek o wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy oparte wyłącznie na okolicznościach towarzyszących powołaniu tego sędziego nie wywołuje skutków prawnych. W takiej sytuacji stosuje się per analogiam art. 53(1) par. 2 i 3 kodeksu postępowania cywilnego. W razie uwzględnienia żądania lub wniosku, postanowienie o wyłączeniu sędziego podlega uchyleniu – taką uchwałę podjęła Izba Cywilna SN w składzie siedmiorga sędziów.

Opinia Komisji Weneckiej jest zbieżna z analizami i postulatami, które od dawna przedstawia Helsińska Fundacja Praw Człowieka. To przede wszystkim odrzucenie koncepcji automatycznego usuwania lub degradowania z mocy ustawy sędziów powołanych po marcu 2018 r. oraz zalecenie indywidualnego badania wszystkich tych powołań, z zagwarantowaniem prawa do sądu - wskazuje w swoim stanowisku fundacja.

Ustawą nie można unieważnić wszystkich nominacji sędziowskich dokonanych przy udziale Krajowej Rady Sądownictwa, w danym przedziale czasowym - wskazuje w swojej opinii Komisja Wenecka. Podkreśla równocześnie, że ani istniejące orzeczenia ETPCz i TSUE, ani decyzje polskiego Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie wywołują skutku w postaci unieważnienia ex tunc uchwał tzw. neo-KRS, co więcej - nie wpisuje się to w koncepcję praworządności.

W ramach prowadzonych przez mój zespół kilkuset spraw dotyczących kredytów złotowych z oprocentowaniem opartym o wskaźnik WIBOR, spotykam się niejednokrotnie z argumentacją odwołującą się do "zawiadomienia" o nieprawidłowościach w ustalaniu WIBOR-u, pochodzącego rzekomo od sygnalisty. Chciałbym tę kwestię szczegółowo omówić i przedstawić opinii publicznej prawdziwy stan rzeczy - pisze Wojciech Wandzel, adwokat.

W razie przyznania kuratorowi wynagrodzenia na jego wniosek jedynie w części, sąd oddala ten wniosek w pozostałym zakresie. Sąd nie musi orzekać odrębnie o oddaleniu wniosku - taką uchwałę podjęła 8 października br. Izba Cywilna Sądu Najwyższego, odpowiadając na pytanie Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie.

Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego zezwoliła na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora Prokuratury Okręgowej w stanie spoczynku. Prokurator nie ustąpiła pierwszeństwa pieszej. Przez moment wiozła ją na masce, następnie poszkodowana upadła na asfalt. Czyn prokurator nie cechował się znikomym stopniem społecznej szkodliwości – podkreślił Sąd Najwyższy.

Jakie prawa i obowiązki mają uczniowie? Czy małoletni influencerzy mogą zarabiać w internecie? Czy mowa nienawiści w sieci niesie taką samą odpowiedzialność prawną, jak nienawiść wyrażona wprost? Czy za przestępstwa odpowiadają tylko dorośli? Czy małoletni mogą zawierać ważne umowy? - to główne tematy trzeciej edycji akcji Adwokaci rozjaśniają prawo.

Do 31 października br. można zgłosić najlepszą publikację z zakresu ochrony praw osób pokrzywdzonych przestępstwem lub wiktymologii, a także praktyczne działania związane z pomocą pokrzywdzonym przestępstwami, w ramach II edycji Konkursu im. Ewy Bieńkowskiej organizowanego przez Fundację Pomocy Ofiarom Przestępstw. Chodzi też o artykuły, podcasty czy np. videoblogi.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce poprawić tzw. ustawę Kamilka. Chodzi m.in. o konieczność uzyskiwania przez rodziców, którzy wspomagają wychowawców szkolnych na wycieczkach klasowych, zaświadczenia o niekaralności. Ten obowiązek - na początku roku szkolnego - niemal zablokował sądy. Teraz ma być, w zakresie rodziców, zniesiony.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego proponuje modyfikację zasad wykorzystywania w procesie tzw. owoców zatrutego drzewa, czyli dowodów zdobytych z naruszeniem prawa. Od 2016 roku korzystanie z nich, np. z podsłuchu legalnie założonego w innej sprawie, jest dozwolone, a decyzja należy do prokuratora. Zanim jednak taka zmiana nastąpi, prokuratorzy mają polecenie stosowania się do uchwały Sądu Najwyższego, ograniczającej możliwości wykorzystywania nielegalnie zdobytych dowodów.

Uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 11 września br. może istotnie wpłynąć na zmianę sposobu liczenia szkody przez sądy, ubezpieczycieli i w ogóle wszystkie podmioty uprawnione i zobowiązane do wypłaty odszkodowania. O ile tezy wyrażone w uchwale są kontynuacją poglądów wyrażonych przez SN w orzeczeniach z 2022 r., o tyle sądy powszechne w większości wciąż liczyły szkodę inaczej - pisze Paweł Stykowski, radca prawny z kancelarii DWF Poland Jamka sp.k.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar poinformował, że Komisja Wenecka przyjęła opinie dotyczące sędziów powołanych po 2018 r. Choć nie ujawnił szczegółów, zapewnił, że jest przychylna i odnosi się m.in. do elementu indywidualnej oceny. Z informacji Prawo.pl wynika, że komisja ma wątpliwości m.in. w zakresie unieważniania powołań sędziów ustawą, podkreśla też, że kwestia statusu "nowych" ma być rozwiązana zgodnie z zasadą proporcjonalności.

Dzięki znowelizowaniu przepisów poświęconych wysłuchaniu wzrasta rola tej instytucji. Dziecko ma prawo być wysłuchane i przedstawić swoje stanowisko. Szczególną rolę w ochronie praw dzieci może mieć też reprezentant małoletniego - wskazuje dr Aleksandra Kluczewska. Jak dodaje, rola reprezentanta dziecka nie jest wcale łatwa i zapewne wymaga od prawników dodatkowych umiejętności, często kompetencji wykraczających poza sferę merytoryczną.

Po bulwersującym wypadku na warszawskiej Trasie Łazienkowskiej, także w kontekście ubiegłorocznej katastrofy na A1, odżyła propozycja wprowadzenia do kodeksu karnego nowego typu przestępstwa, czyli zabójstwa drogowego. Rząd mówi o pracach nad projektem, ale prawnicy są podzieleni - jednym pomysł się podoba, inni mówią, że na podstawie obecnych przepisów można takich kierowców odpowiednio karać. Jest też propozycja nowego opisania w kodeksie zamiaru ewentualnego.

Pracujemy nad wprowadzeniem do naszego porządku prawnego nowego rodzaju przestępstwa - zabójstwa drogowego - poinformował w piątek, w Sejmie, Dariusz Klimczak, minister infrastruktury. I zapowiedział, że kierowca, który prowadzi pojazd pod wpływem alkoholu lub narkotyków i zabije innego uczestnika ruchu drogowego, będzie traktowany jak zabójca.

Marcin Wiącek, rzecznik praw obywatelskich, podkreślił w piątek w Sejmie, że niezbędne jest wykonanie orzeczeń ETPCz i TSUE, które dotyczą Trybunału Konstytucyjnego i sądownictwa w Polsce. Rzecznik ostrzegł, że wzajemne nieuznawanie się instytucji lub sędziów prowadzi do chaosu w państwie i jest fundamentalnym zagrożeniem dla ochrony praw człowieka.

Postępowanie wobec oskarżonego miało liczne błędy, które wytknął prokurator, składając kasację na korzyść. Chodziło o oszustwo mniejszej wagi, gdy zarzuty postawiono z innego przepisu, ponadto oskarżony był początkowo przesłuchiwany jako świadek, a wreszcie sąd I instancji nie uwzględnił zmian w terminach przedawnienia i postępowanie powinno zostać umorzone.

Polska ma nadal problem ze sprowadzaniem osób ściganych z krajów, z którymi nie mamy umów dwustronnych o ekstradycji. Państwa te nawet byłyby skłonne do deportacji, ale pod warunkiem, że polska strona pokryje koszty biletów czy eskortujących funkcjonariuszy. W tym momencie nie ma jednak w przepisach regulacji, która by to umożliwiła, Ministerstwo Sprawiedliwości szykuje jednak zmiany.

NRA wraca z tematem adwokackiej umowy o współpracę, która ma rozwiązać m.in. problem świadczeń dla adwokatek na macierzyńskim. W kuluarach trwa już dyskusja - środowisko jest mocno podzielone. Część adwokatów uważa, że taki krok, a nawet całkowite zniesienie zakazu pracy "na etat", jest w Adwokaturze koniecznością, inni boją się o adwokacką niezależność. Są też tacy, którzy mówią wprost, że obecna propozycja sytuacji nie zmieni, a skorzystają na niej jedynie duże kancelarie.

Sędziowie wydziału frankowego wydali dotąd ok. 14 tys. wyroków, z których 4 tys. zostały już ocenione w apelacji, żaden nie został uchylony - to dane, które przedstawił serwisowi Prawo.pl były już przewodniczący wydziału sędzia dr Tomasz Niewiadomski. Ważne jest przyspieszenie - tylko w czerwcu br. sędziowie tego wydziału wydali 776 wyroków, zawarto 42 ugody. Dla porównania od kwietnia do grudnia 2021 r. wyroków było 500.