To uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego, które polega na celowym uchylaniu się od wdrażania wspólnej polityki Unii jako całości, stanowi bezprecedensowe i poważne naruszenie prawa UE.

 

Skarga Komisji

W grudniu 2020 r.1 Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że Węgry naruszyły normy prawa Unii m.in. w dziedzinie procedur dotyczących udzielania ochrony międzynarodowej i powrotu obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na ich terytorium. Owo uchybienie dotyczyło dostępu do procedury ochrony międzynarodowej, zatrzymywania osób ubiegających się o ochronę międzynarodową w strefach tranzytowych i naruszenia ich prawa do pozostania na terytorium Węgier w oczekiwaniu na ostateczną decyzję w przedmiocie wniesionego przez nie środka zaskarżenia od decyzji oddalającej ich wniosek, a także wydalania obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na terytorium Węgier.

Uznawszy, że Węgry nadal nie wykonały wyroku z 2020 r. (za wyjątkiem stref tranzytowych, które Węgry już zamknęły przed ogłoszeniem tego wyroku), Komisja Europejska wniosła nową skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w celu nałożenia na to państwo członkowskie sankcji pieniężnych.

W ogłoszonym wyroku Trybunał stwierdził, że Węgry nie przyjęły środków koniecznych do wykonania wyroku z 2020 r. w odniesieniu do dostępu do procedury ochrony międzynarodowej, prawa osób ubiegających się o tę ochronę do pozostania na terytorium Węgier w oczekiwaniu na ostateczną decyzję w przedmiocie wniesionego przez nie środka zaskarżenia od decyzji oddalającej ich wniosek oraz wydalania obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na terytorium Węgier.

Czytaj też w LEX: Zawrócenie cudzoziemca na granicy >

 

Naruszenie lojalnej współpracy

TSUE orzekł, że postępując w ten sposób, państwo członkowskie celowo uchylało się od stosowania wspólnej polityki Unii w dziedzinie ochrony międzynarodowej oraz przepisów dotyczących wydalania nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich, z naruszeniem zasady lojalnej współpracy. Takie postępowanie stanowi istotne zagrożenie dla jedności prawa Unii. Narusza ono w wyjątkowo poważny sposób zarówno interesy prywatne, zwłaszcza osób ubiegających się o azyl, jak i interes publiczny.

Czytaj też w LEX: Rola Trybunału Sprawiedliwości w kształtowaniu standardu ochrony przed wydaleniem – analiza wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 22.11.2022 r., C-69/21, X przeciwko Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid >

W szczególności uchybienie przez Węgry spoczywającym na nich zobowiązaniom, które skutkuje przeniesieniem na inne państwa członkowskie odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności finansowej, za zapewnienie, zgodnie z prawem Unii, przyjmowania osób ubiegających się o ochronę międzynarodową, za rozpatrywanie ich wniosków i powrót nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich, stanowi wyjątkowo poważne naruszenie zasady solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwa członkowskie.

Ponieważ wspomniane uchybienie stanowi bezprecedensowe i wyjątkowo poważne naruszenie prawa Unii, Trybunał skazał Węgry na zapłatę kary ryczałtowej w wysokości 200 mln euro i okresowej kary pieniężnej.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 13 czerwca 2024 r. w sprawie C-123/22 | Komisja/Węgry.

Czytaj też w LEX: Ubieganie się o udzielenie ochrony międzynarodowej – aspekty praktyczne >