Sędzia Ewa T. otrzymała wytyk judykacyjny przez sąd w Krakowie. Miała ona naruszyć art. 386 par. 6 k.p.c., który stanowi, że ocena prawna wyrażona w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wiąże zarówno sąd, któremu sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy.
Odwołała się ona do Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego, a sędzia sprawozdawca Paweł Wojciechowski uznał, że właściwa do rozpoznania jest Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN.
- Odwołanie od wytyku orzeczniczego nie jest sprawą dyscyplinarną – stwierdził sędzia Marek Motuk. – Do jej rozpoznania nie jest uprawniona ani Izba Odpowiedzialności Zawodowej, ani Izba Cywilna – dodał. – Tryb rozpoznania odwołania nie opiera się na żadnej z procedur – ani na kodeksie postępowania karnego, ani na kodeksie postępowania cywilnego. Sprawa taka ma charakter publiczny.
Tryb udzielenia wytyku
Przepisy ustawy ustrojowej mówią, że sąd apelacyjny lub sąd okręgowy jako sąd odwoławczy, w razie stwierdzenia przy rozpoznawaniu sprawy oczywistej obrazy przepisów, niezależnie od innych uprawnień, wytyka uchybienie właściwemu sądowi. Przed wytknięciem uchybienia poucza się sędziego, asesora sądowego, wchodzących w skład sądu orzekającego w pierwszej instancji o możliwości złożenia na piśmie wyjaśnień w terminie siedmiu dni. Stwierdzenie i wytknięcie uchybienia nie wpływa na rozstrzygnięcie sprawy.
O wytknięciu uchybienia sąd apelacyjny lub sąd okręgowy zawiadamia prezesa właściwego sądu, a w przypadkach poważniejszych uchybień - także ministra sprawiedliwości.
W terminie czternastu dni od dnia doręczenia postanowienia zawierającego wytknięcie uchybienia, sędzia lub asesor sądowy, wchodzący w skład sądu orzekającego w pierwszej instancji, może wnieść odwołanie od tego postanowienia do Sądu Najwyższego.
I wtedy Sąd Najwyższy po rozpoznaniu odwołania utrzymuje w mocy zaskarżone postanowienie albo uchyla je w całości lub części.
Problem w tym, że ustawa nie mówi, która Izba Sądu Najwyższego jest kompetentna do rozpoznania odwołania.
Czytaj też w LEX: Podstawa tzw. wytyku orzeczniczego - Uchwała Sądu Najwyższego >
Wytyk wpisuje się do akt osobowych
Po upływie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia zawierającego wytknięcie uchybienia, prezes sądu z urzędu zarządza usunięcie z akt osobowych dokumentów. Jednocześnie z usunięciem dokumentów z akt osobowych wszelkie dane dotyczące wytknięcia uchybienia usuwa się z wykazu służbowego.
- Wytknięcie uchybienia na podstawie art. 40 par. 1 p.u.s.p. jest formą zwrócenia uwagi sądowi pierwszej instancji na elementarne uchybienia w sądzeniu. Ma na celu wyeliminowanie oczywistych błędów w przyszłości, służąc całemu wymiarowi sprawiedliwości, nie wkraczając przy tym w sferę niezawisłości sędziowskiej. Jest jedną z form nadzoru, mającą na celu skutecznie, poprzez konsekwencje dotykające sędziów sądu, którego dotyczy wytyk orzeczniczy, usuwać w przyszłości istotne, oczywiste uchybienia dla poprawy jakości orzekania i budowania zaufania obywatela do państwa – wskazuje Beata Chojnacka-Kucharska, sędzia Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze.
W sytuacji kolegialnego składu sądu postanowienie wytykające uchybienie dołącza się bowiem do akt osobowych wszystkich członków składu orzekającego i ich wszystkich dotykają jego skutki – twierdzi sędzia Chojnacka-Kucharska . - Konsekwencje te są szczególnie widoczne w kwestii awansu płacowego sędziego. A zatem - wynagrodzenie zasadnicze sędziego podwyższa się do wysokości kolejnej stawki awansowej po pięciu latach pracy na danym stanowisku sędziowskim. Okres ten ulega jednak wydłużeniu o trzy lata w razie ukarania sędziego w tym czasie karą dyscyplinarną inną niż kara upomnienia, trzykrotnego wytknięcia uchybienia, o którym mowa w art. 40 p.u.s.p
Przepis art. 91a par. 6 p.u.s.p. został zmieniony ustawą 8 grudnia 2017 r. r. o Sądzie Najwyższym zmieniającą m.in. przepisy ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych. Do wejścia w życie nowych postanowień ustawy, przepisy ustawy ustrojowej zdecydowanie bardziej rygorystycznie traktowały wytknięcie uchybienia.
Czytaj też w LEX: Wytyk orzeczniczy >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
