Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego rozponawała kasację pokrzywdzonego, który uznał uniewinnienie radcy prawnego Jolanty Z. za rozstrzygnięcie niesprawiedliwe. Uznał, że należy wymierzyć karę dyscyplinarną radcy za użycie niestosownych sformułowań w korespondencji.
Jolanta Z. została obwiniona o popełnienie dwóch czynów w 2020 r. W korespondencji mailowej z 21 sierpnia 2020 r. napisała do pokrzywdzonego Waldemara C.: „ Wykazuje się Pan niewiarygodną arogancją i poczuciem całkowitej bezkarności”.
Sformułowania w piśmie - bez kary
Zdaniem pokrzywdzonego te słowa były nadużyciem wolności wypowiedzi i obrażały go. Ustawa o radcach prawnych stanowi bowiem w art. 11 ust. 1, że radca prawny przy wykonywaniu czynności zawodowych korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przepisami prawa i rzeczową potrzebą - statuuje, będącą gwarantem zasady niezależności, zasadę wolności wypowiedzi radcy prawnego.
Natomiast art. 35 Zasad etyki radcy prawnego nakazuje zachowanie w swych wystąpieniach umiaru i taktu. Wykonując zawód, radca musi dbać o godność. Obowiązany jest uwzględnić dobro i interesy klienta, zachować umiar, takt oraz zawodowy dystans wobec sprawy, a informacje o swojej działalności zawodowej ograniczyć do niezbędnej i rzeczowej potrzeby (art. 39).
Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie uniewinnił obwinioną. Sąd I instancji uznał, że czyn nie wyczerpywał znamion przewinienia. Z tym orzeczeniem nie zgodził się pokrzywdzony i złożył odwołanie.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych 24 lipca 2023 roku orzeczenie to utrzymał w mocy.
Pełnomocnik pokrzywdzonego wnosił przed Sądem Najwyższym o uchylenie tego orzeczenia w części utrzymującej uniewinnienie. Zarzuty kasacji sprowadzały się do:
- Błędnego przyjęcia przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny, że czyn obwinionej radcy stanowi znikomą szkodliwość społeczną,
- Zakwestionowania ustalenia przez WSD, że czyn nie wypełnia znamion przewinienia, nie jest czynem zabronionym o znamionach określonych w ustawie karnej ( naruszenie art.115 kk),
- Naruszenie art. 74 (1) ustawy o radcach prawnych, czyli wadliwe zastosowanie przepisów kodeksu postepowania karnego.
Pełnomocnik pokrzywdzonego wykazywał, że użycie sformułowania w piśmie dotyczącym naruszenia miru domowego - „niewiarygodna arogancja” przez radcę Jolantę Z. było przekroczeniem wolności słowa i przekraczało granice rzeczowej krytyki, o której mówią Zasady etyki radcy prawnego.
SN oddala kasację
Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego nie dopatrzyła się rażącego naruszenia prawa przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych. Dlatego oddaliła kasację pełnomocnika pokrzywdzonego.
Sędzia Barbara Skoczkowska przypomniała, że Jolanta Z. została uniewinniona w I instancji, a sąd II instancji utrzymał w mocy to orzeczenie i podzielił argumentację . Zarzut błędnych ustaleń był już rozpoznawany na etapie apelacji. Nowymi zarzutami są stwierdzenia dotyczące znikomej szkodliwości społecznej czynu.
- Jednak znikoma społeczna szkodliwość czynu nie była powodem uniewinnienia radcy prawnego, tylko brak znamion czynu zabronionego – wskazała sędzia Skoczkowska. – Jeśli nie doszło do przewinienia, to nie można następnie kwestionować znikomej szkodliwości społecznej, dlatego kasacja okazała się zupełnie chybiona.
Sąd Najwyższy nie zajmuje się w tym wypadku oceną, czy słowa napisane w korespondencji radcy były obraźliwe czy nie.
Postanowienie Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2024 r., sygn. akt II ZK 109/23.
