Orzeczenia - strona 5 - Prawnicy i sądy

SN: Nie można bezpośrednio stosować Konstytucji bez ustawy

Prawo cywilne

Postanowienia Konstytucji lub prawa międzynarodowego, jedynie ograniczające swobodę ustawodawcy, lecz nieustanawiające normy prawa, nie mogą być stosowane bez pośrednictwa ustaw. Żaden przepis Konstytucji nie stanowi o ilościowym składzie sądu – orzekł jednoosobowo sędzia Izby Cywilnej Sądu Najwyższego i odrzucił skargę; nie dopuścił zatem do jej rozpoznania.

11.08.2025

Prawo pierwszeństwa zakupu ziemi przez dzierżawcę budzi wątpliwości

Prawo cywilne Nieruchomości

Przyznanie dzierżawcy nieruchomości rolnej Skarbu Państwa uprawnienia do zakupu nieruchomości z zastosowaniem prawa pierwszeństwa nie skutkuje obowiązkiem drugiej strony podjęcia czynności zmierzających do zawarcia umowy sprzedaży tej nieruchomości. Sąd Najwyższy nie wyjaśnił jednak, czy uprawnienie to skutkuje jedynie powstaniem prawa pierwszeństwa. Toczące się od 2023 roku postępowanie w sprawie skargi kasacyjnej nie może więc znaleźć finału w postaci wyroku.

09.08.2025

SN: Prokurator nie prowadził pozornego dochodzenia, nie będzie ukarany

Prawo karne Prawnicy

Prokurator obwiniony o nakłanianie do składania fałszywych zeznań i pozorowanie czynności procesowych nie stanie przed sądem karnym. Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego nie uchyliła immunitetu na wniosek złożony przez podejrzanego w sprawie o nielegalną dystrybucję leków. Twierdził on, że jego prawa zostały naruszone. SN orzekł, że nie każde uchybienie prokuratorskie jest nadużyciem uprawnień.

08.08.2025

SN: Za słowa o przestępcy sędzia Piebiak nie stracił immunitetu

Prawo karne Prawnicy

Były wiceminister w Ministerstwie Sprawiedliwości nie będzie odpowiadać karnie z powodu zniesławienia działacza Komitetu Obrony Demokracji, którego nazwał przestępcą. Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego 6 sierpnia br. odmówiła podjęcia uchwały zezwalającej na uchylenie immunitetu sędziemu Łukaszowi Piebiakowi. Powodem było skazanie pomówionego w sprawie karnej prawomocnym wyrokiem.

07.08.2025

SA: Uchylenie wyroku z powodu wątpliwej kariery sędziego

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Kariera zawodowa sędziego sądu okręgowego zaczęła przyspieszać po 2018 roku. Związek z władzą wykonawczą, wykraczający poza stosunki o charakterze służbowym, pozwala sądzić, że sędzia nie jest niezależny i bezstronny - uznał Sąd Apelacyjny w Poznaniu. Z "szeregowego" sędziego awansował na stanowiska zapewniające mu wysokie dodatki funkcyjne - m.in. wiceprezesa sądu, został też powołany w skład Okręgowej Komisji Wyborczej. Z tych względów i z powodu błędów proceduralnych Sąd Apelacyjny uchylił wyrok skazujący.

06.08.2025

NSA: Wybór prezesa Izby Cywilnej SN pod kontrolą sądu i premiera

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Postanowienie prezydenta RP w sprawie wyznaczenia przewodniczącego zgromadzenia sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego podlega kontroli sądów administracyjnych. Sąd I instancji nie miał podstaw do odrzucenia skargi wniesionej na to postanowienie – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w odpowiedzi na skargę dwóch sędziów, którym ta decyzja odebrała możliwość kandydowania na prezesa Izby.

05.08.2025

SN: Skazanie bez wniosku o ściganie

Prawo karne

Obowiązek złożenia zeznań i zeznawania prawdy nie jest tożsamy z wyrażeniem woli ścigania sprawcy czynu. Nie oznacza też złożenia takiego wniosku. Prokurator, wnosząc akt oskarżenia obejmujący dwa przestępstwa, nie dopełnił obowiązku odebrania od pokrzywdzonego wniosku o ściganie, nie pouczył go też o takim uprawnieniu. Sąd Najwyższy umorzył postępowanie, gdyż sprawca część kary łącznej już odbył.

05.08.2025

SN: Sędzia po drinku nie uruchomiła auta, to nie usiłowanie

Prawo karne Prawnicy

Oskarżona sędzia w stanie spoczynku nie prowadziła, a jedynie przebywała w samochodzie po spożyciu alkoholu, z zamiarem uruchomienia przez siebie silnika. Żaden ze świadków nie podał, że pojazd jechał, więc nie było to nawet usiłowanie popełnienia przestępstwa. Sędzi nie ukarał więc, po uchyleniu immunitetu, ani sąd dyscyplinarny, ani sąd karny.

02.08.2025

TSUE: Skierowanie sędziów SN do orzekania w dwóch izbach jest zgodne z prawem Unii

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

Wyznaczenie sędziego do orzekania w izbie innej niż jego izba macierzysta jest zgodne z prawem Unii, w przypadku gdy opiera się na uzasadnionych powodach, jest dokonywane na podstawie przepisów krajowych regulujących ustrój danego sądu, jest ściśle określone w czasie, nie podważa przydzielenia danego sędziego do jego izby macierzystej - orzekł 1 sierpnia Trybunał Sprawiedliwości UE. I dodał, że nie narusza to niezawisłości sędziowskiej.

01.08.2025

SN: Zażalenie na postanowienie komornika, który nie chce umorzyć egzekucji

Prawo cywilne

Na postanowienie sądu, co do skargi na oddalenie przez komornika sądowego wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego, przysługuje zażalenie – brzmi uchwała Izby Cywilnej Sądu Najwyższego. Przy czym sąd dodał, że postępowanie egzekucyjne prowadzone w celu wykonania obowiązku zwrotu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego uprawnionemu może być umorzone tylko za zgodą likwidatora funduszu.

01.08.2025

SN: Odmowa wpisu do księgi wieczystej, bo nie było zasiedzenia

Prawo cywilne Domowe finanse Nieruchomości

Powódka domagała się uzgodnienia treści księgi wieczystej, tak by w miejsce dotychczasowych właścicieli wpisać ją jako wyłączną właścicielkę nieruchomości. Twierdziła, że nabyła nieruchomość przez zasiedzenie, a udziały innych współwłaścicieli nie należą do nich, gdyż otrzymali je od osoby ubezwłasnowolnionej, czyli niezdolnej do rozpoznania swoich działań.

31.07.2025

Reguła nemo iudex in causa sua rozumiana jest na dwa sposoby

Wymiar sprawiedliwości

Sędziowie-członkowie organu krajowego, który odgrywa decydującą rolę w procedurze nominacyjnej sędziów, mogą być wybierani przez krajowy parlament – to argument, aby nie wyłączyć sędziego powołanego po grudniu 2017 r. Gdy rozpoznaje taki wniosek sędzia powołany przed tą datą – taki argument nie jest brany pod uwagę. Iudex suspektus jest wyłączany.

30.07.2025

NSA: 10 lat po przestępstwie i zatarciu skazania notariusz nie daje rękojmi

Prawnicy

Po zatarciu skazania w sferze porządku prawnego pozostają obiektywnie istniejące fakty związane z popełnieniem przestępstwa, potwierdzone wyrokiem skazującym. Fakty te, istniejąc nadal jako fakty społeczne, muszą być brane pod uwagę przy ocenie realizacji przesłanek uprawniających notariusza do wykonywania zawodu – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny, nie godząc się na powrót notariusza do zawodu.

29.07.2025

SN oceni, czy stosować niekonstytucyjny przepis o przedterminowym zwolnieniu

Prawo karne

Sąd Najwyższy w Izbie Karnej w składzie siedmiorga sędziów rozstrzygnie, jak mają być stosowane obowiązujące obecnie przepisy dotyczące ubiegania się o przedterminowe zwolnienie osób skazanych na dożywocie. Odpowie m.in. na pytanie, czy ma być w tym zakresie stosowana regulacja sprzeczna z Konstytucją i wiążącym Polskę prawem międzynarodowym. Część sądów nie uznaje tej wprowadzonej w 2022 r. zmiany.

26.07.2025

SN: Trzech sędziów w postępowaniu grupowym

Prawo cywilne Prawnicy

W postępowaniu grupowym sąd wydaje postanowienie co do składu grupy w składzie trzech sędziów zawodowych, niezależnie, czy rozpoznaje sprawę na posiedzeniu jawnym czy niejawnym – taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego 24 lipca br. w sprawie w postępowaniu grupowym z powództwa reprezentanta grupy przeciwko Skarbowi Państwa.

25.07.2025

SN: Wytyk prezesa sądu był słuszny

Wymiar sprawiedliwości

Sędzia sądu rejonowego zwlekał kilkanaście miesięcy z wydaniem postanowienia o nabyciu spadku, dlatego wiceprezes sądu zwrócił mu uwagę na piśmie. Sędzia nie zgodził się z zastrzeżeniami. Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej orzekł, że prawo do sprawnego procesu i unikanie przewlekłości jest fundamentalną zasadą konstytucyjną i konwencyjną.

23.07.2025

SN: Niewyznaczenie rozprawy powoduje nieważność postępowania?

Prawo cywilne

Sąd Apelacyjny w Krakowie, rozpoznając apelację pozwanego w sprawie o zapłatę, postanowił przedstawić Sądowi Najwyższemu do rozpoznania zagadnienie prawne dotyczące tego, czy rozpoznanie sprawy przez sąd pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym z naruszeniem przepisów przesądza o pozbawieniu strony możności obrony praw. Izba Cywilna rozpozna to zagadnienie w składzie siedmiorga sędziów.

22.07.2025

SN: Asesor prokuratorski nie nakłaniał policjanta do kłamstwa

Prawo karne Prawnicy

Asesor prokuratorski nie będzie odpowiadał karnie. Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego orzekając w drugiej instancji zmieniła uchwałę z 2024 roku. Wówczas sędzia Tomasz Demendecki orzekł o uchyleniu immunitetu asesorowi. Teraz trzech sędziów uznało, że istnieje znikome prawdopodobieństwo, iż asesor prokuratorski przytrzymując mężczyznę w areszcie 23 minuty dłużej niż nakazuje prawo świadomie popełnił przestępstwo.

22.07.2025

Protest wyborczy - wskazuj to, co widziałeś, a nie tylko słyszałeś

Prawnicy Wybory

Skarżąca, składając protest wyborczy do Sądu Najwyższego, opisała szereg okoliczności znanych jedynie z przekazów medialnych. Nie sformułowała zaś żadnych zarzutów, które odnosiłyby się do konkretnych zdarzeń, w których wnosząca protest brała udział czy których była świadkiem. Protest ten należało zatem ocenić jako abstrakcyjny. Dodatkowo część podnoszonych zarzutów nie mieści się w również w ramach przedmiotowych protestu wyborczego.

21.07.2025

Opublikowano motywy wyroku w sprawie sędziego Grzegorczyka

Prawnicy

Po pięciu miesiącach od daty wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny opublikował uzasadnienie. Postanowienie prezydenta Andrzeja Dudy z września 2022 r. o wyznaczeniu sędziego Sądu Najwyższego Pawła Grzegorczyka do orzekania w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej SN narusza zasady niezawisłości sędziowskiej oraz sprzeciwia się normom prawa UE oraz pozostaje niezgodne z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE – orzekł WSA.

18.07.2025