Izba rozpoznała sprawę sędziego Sądu Okręgowego Piotra M. w pierwszej instancji na rozprawie 30 listopada br.

Sędzia Michał Lasota, zastępca rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, zarzucił Piotrowi M. prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości i spowodowanie kolizji. Oznaczało to uchybienie godności urzędu sędziego. Przy czym trzeba nadmienić, że w sprawie tego samego zdarzenia, Sąd Najwyższy nieprawomocnie uchylił immunitet sędziego Piotra M.

Czytaj: SN: Sędzia odpowie za najechanie na motorowerzystę, ale może nadal orzekać>> 

 

Kolizja na drodze

Sędzia Piotr M. 7 maja 2022 r. miał w stanie nietrzeźwości wynoszącym 1,15 mg/1 zawartości alkoholu etylowego prowadzić w ruchu lądowym pojazd mechaniczny. A czyn ten stanowi przestępstwo z art. 178a par. 1 k.k. Wyjeżdżał z ulicy podporządkowanej i nie ustępując pierwszeństwa prawidłowo poruszającemu się ulicą innemu kierowcy, doprowadził do kolizji drogowej.

Prokuratura Krajowa Wydział Spraw Wewnętrznych w Warszawie 9 maja 2022 r. postawiła sędziemu Sądu Okręgowego zarzut popełnienia przestępstwa z art. 178a par. 1 k.k. i przesłuchała go w charakterze podejrzanego, a także zastosowała środki zapobiegawcze w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, zawieszenia w wykonywaniu obowiązków służbowych w zawodzie sędziego i zakazu opuszczania kraju.

Uchwałą z dnia 7 grudnia 2022 r. Sąd Najwyższy zezwolił na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego sądu okręgowego, ale ta uchwała została zaskarżona przez obrońcę obwinionego zażaleniem z dnia 5 stycznia 2023 r. W chwili obecnej sprawa oczekuje na wyznaczenie terminu posiedzenia.

 

Dublowanie spraw

To spowodowało, że prowadzone przez Prokuraturę Krajową Wydział Spraw Wewnętrznych w Warszawie postępowanie przygotowawcze zostało zawieszone. Wobec zbieżności zarzutu popełnienia przez sędziego zarzutu dyscyplinarnego z zarzutem toczącego się śledztwa popełnienia przestępstwa w sprawie karnej zachodzi tożsamość podmiotowo-przedmiotowa czynu.

Według SN uprawnione jest zatem stwierdzenie, że oba te postępowania mogą być prowadzone równolegle. To z kolei spowoduje jednoczesne dublowanie się postępowania dowodowego w sprawie karnej i dyscyplinarnej.

Tymczasem, zgodnie z treścią uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z 28 września 2006 r. sygn. I KZP 8/06, postępowanie dyscyplinarne toczy się niezależnie od postępowania karnego, także w wypadku jednoczesności i podmiotowo-przedmiotowej tożsamości tych postępowań. W takiej sytuacji postępowanie dyscyplinarne należy jednak zawiesić do czasu ukończenia postępowania karnego, gdy przemawia za tym wzgląd na ekonomię procesową lub konieczność zastosowania instytucji przedawnienia.

Zasadniczo naruszenie dyscyplinarne przedawnia się po upływie pięciu lat od chwili popełnienia czynu. Jeżeli jednak przewinienie dyscyplinarne zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie dyscyplinarne nie może nastąpić wcześniej niż przedawnienie przewidziane w przepisach kodeksu karnego.

 

Najpierw sąd karny

A zatem, możliwość przypisania popełnienia osobie obwinionej przestępstwa jest domeną sądu powszechnego w postępowaniu karnym. W toku postępowania przed takim sądem ostatecznie dochodzi do ustalenia, czy zarzucany czyn może zostać osobie obwinionej przypisany. Oznacza to, że gdy popełnienie przestępstwa stanowi przesłankę do wydania przez organ określonego rozstrzygnięcia, to bez prawomocnego wyroku sądu karnego organ ten nie może samodzielnie ustalić tego faktu.

Jak stwierdził sędzia sprawozdawca Krzysztof Staryk, należy przyjąć, że w postępowaniu dyscyplinarnym ustalenie, czy przewinienie dyscyplinarne zawiera znamiona przestępstwa musi być oparte na prawomocnym wyroku skazującym za przestępstwo, którego znamiona są zawarte w zarzucanym przewinieniu dyscyplinarnym.

Sędzia sprawozdawca wskazał, że konstrukcja czynu zarzuconemu Piotrowi M. powoduje, iż zachodzi konieczność uprzedniego rozstrzygnięcia przez sąd powszechny, czy zachowanie to wyczerpuje znamiona przestępstwa, który to czyn tożsamy jest z deliktem dyscyplinarnym będącym przedmiotem postępowania dyscyplinarnego. A to będzie determinowało kwestię karalności deliktu dyscyplinarnego.

W takiej sytuacji Sąd Najwyższy w składzie dwóch sędziów zawodowych i ławnika postanowił zawiesić postępowanie o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej sędziego do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego, co do czynu odpowiadającego czynowi zarzucanemu we wniosku o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej.

Podstawą prawną zawieszenia był przede wszystkim art. 22 par. 1 k.p.k., który stanowi, że jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania, a w szczególności:

  • jeżeli nie można ująć oskarżonego albo
  • nie może on brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub
  • innej ciężkiej choroby, postępowanie zawiesza się na czas trwania przeszkody.

Postanowienie Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN z 30 października 2024 r., sygn. akt I ZSK 4/24

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.