Chodzi o opisywany już przez Prawo.pl - na etapie założeń - projekt, który ma m.in. ponownie wzmocnić samorząd sędziowski. Trafił właśnie do opiniowana. Zakłada również dopuszczenie asesorów do orzekania w sprawach rodzinnych. Duża część regulacji dotyczy jednak dyscyplinarek. Przypomnijmy, że formalnie rzecznikiem dyscyplinarnym sędziów sądów powszechnych jest sędzia Piotr Schab, jego zastępcami Michał Lasota i Przemysław Radzik, ich kadencja upływa w 2026 roku. Prawo o ustroju sądów powszechnych przewiduje bowiem tryb powołania sędziów na tę funkcję na cztery lata, ale nie przewiduje trybu odwołania. Zaproponowana nowelizacja również nie wprowadza trybu odwołania, ale zmienia tryb powołania. Vacatio legis proponowanej ustawy to 14 dni.
Czytaj: Rzecznik dyscyplinarny Piotr Schab zażądał oddania akt, stanowisko MS>>
Samorząd sędziowski wskaże rzecznika
W projekcie proponuje się zmiany w zakresie powoływania rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych oraz dwóch jego zastępców. Ma ich powoływać na czteroletnią kadencję minister sprawiedliwości (tak jak obecnie), ale spośród kandydatów przedstawionych przez zgromadzenia ogólne sędziów sądów apelacyjnych.
Z kolei zgromadzenie ogólne sędziów sądu apelacyjnego wybiera kandydata na rzecznika spośród sędziów tego sądu oraz sędziów sądów okręgowych i rejonowych z obszaru właściwości tego sądu. Wyboru kandydata dokonuje się w głosowaniu tajnym. Do ważności wyboru wymagany jest udział w głosowaniu co najmniej połowy wszystkich członków zgromadzenia.
Z czterech do trzech lat ma zostać skrócona kadencja zastępców rzecznika dyscyplinarnego, działających przy sądach apelacyjnych i okręgowych. Zastępcy działający przy sądach apelacyjnych będą wybierani przez zgromadzenie ogólne sędziów sądu apelacyjnego, spośród sędziów tego sądu lub sędziów sądów okręgowych z obszaru właściwości tego sądu - w głosowaniu tajnym. Z kolei zastępców działających przy sądach okręgowych wybierać będzie zgromadzenie ogólne sędziów sądu okręgowego, spośród sędziów tego sądu lub sędziów sądów rejonowych z obszaru właściwości tego sądu. W głosowaniu tajnym i przy udziale w głosowaniu co najmniej połowy wszystkich członków zgromadzenia.
Cena promocyjna: 224.1 zł
|Cena regularna: 249 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 186.74 zł
Ustawa wygasi kadencje rzecznika Schaba?
Zgodnie z projektem (art. 10) z dniem wejścia w życie ustawy mają wygasnąć kadencje rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów wojskowych, zastępców rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, ale też m.in. zastępców rzecznika dyscyplinarnego działających przy sądach apelacyjnych oraz zastępców rzecznika dyscyplinarnego działających przy sądach okręgowych.
Co więcej, wszczęte i niezakończone postępowania prowadzone przez osoby pełniące te funkcje, mają ulec zawieszeniu z mocy prawa do czasu ich podjęcia przez osoby powołane albo wybrane do pełnienia odpowiednich funkcji w kolejnej kadencji.
Projekt reguluje także kwestie podjęcia takich postępowań. Właściwy w tym zakresie będzie "nowy" rzecznik dyscyplinarny sędziów sądów powszechnych albo wyznaczony przez niego zastępca rzecznika dyscyplinarnego. Postępowania takie mają zostać podjęte w terminie 14 dni od dnia powołania albo wyboru osoby pełniącej odpowiednią funkcję w kolejnej kadencji, chyba że - jak wskazano - zajdzie okoliczność uzasadniająca dalsze zawieszenie postępowania na podstawie odrębnych przepisów.
Przewidziano także, że szef Biura Krajowej Rady Sądownictwa przekaże nowym rzecznikom akta postępowań prowadzonych przez ich poprzedników i to w terminie trzech dni od ich powołania do pełnienia odpowiednich funkcji w kolejnej kadencji.
Zmiana w modelu sądów dyscyplinarnych
Projekt zakłada również odejście od modelu wyodrębnionych sądów dyscyplinarnych przy sądach apelacyjnych, składających się z sędziów wybranych przez ministra sprawiedliwości na sześcioletnie kadencje i kierowanych przez prezesów sądów dyscyplinarnych. Po zmianach zadania sądów dyscyplinarnych pierwszej instancji wykonywać będą sądy apelacyjne, działające w składzie trzech sędziów tego sądu (wyłaniane do każdej sprawy spośród wszystkich sędziów danego sądu dyscyplinarnego, z wyjątkiem prezesa sądu, wiceprezesów sądu oraz rzecznika dyscyplinarnego).
Dyscyplinarka za kwestionowanie statusu sędziego - do umorzenia
Proponuje się też art. 19, w myśl którego mają zostać umorzone postępowania dyscyplinarne, w których sędziemu, asesorowi, prokuratorowi albo asesorowi prokuratury postawione zarzuty z m.in. art. 107 par. 1 pkt 1a - 4. Chodzi o:
- odmowę wykonywania wymiaru sprawiedliwości;
- działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie organu wymiaru sprawiedliwości;
- działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego, skuteczność powołania sędziego, lub umocowanie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej;
- działalność publiczną nie dającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.
