Danuta Wawrowska: Zmiana definicji gwałtu to nie wszystko, potrzebna edukacja i szkolenia

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Zmiana definicji gwałtu ma charakter rewolucyjny, bo chodzi o upodmiotowienie osób pokrzywdzonych zgwałceniem. Nie wystarczą same przepisy zmieniające kodeks karny. Potrzebne są również przepisy wykonawcze, wprowadzające standardy opieki nad osobą pokrzywdzoną przestępstwem zgwałcenia, zgodnie z wytycznymi WHO, kampania informacyjna i szkolenia - nie tylko dla sędziów i prokuratorów, ale też policjantów oraz wszystkich służb, które mają je stosować, czy lekarzy - mówi Danuta Wawrowska, adwokatka, członkini Zespołu ds. Kobiet przy NRA, współautorka zmian w definicji zgwałcenia.

02.01.2025

Tradycyjna walka z sylwestrowym przedawnieniem

Prawo cywilne

Po dodaniu w 2018 r. do art. 118 kodeksu cywilnego zdania drugiego (przewidującego, że koniec terminu przedawnienia przypada co do zasady na ostatni dzień roku kalendarzowego), koniec roku jest tradycyjnie gorącym czasem dla wierzycieli i ich pełnomocników, którzy próbują przeciwdziałać przedawnieniu. Czynią oni to m.in. wnioskując o zawezwanie do próby ugodowej, co skutkuje zawieszeniem biegu przedawnienia przez czas postępowania pojednawczego. Zmiany tych dwóch regulacji skłaniają do refleksji - pisze dr Maciej Giaro.

27.12.2024

Prof. Olaś: Niedopracowana regulacja o zdalnych rozprawach generuje praktyczne problemy

Prawo cywilne

Wprowadzone do procedury cywilnej przepisy dotyczące rozpraw zdalnych rażą nieścisłością językowo-gramatyczną, rozwlekłością i zawiłością oraz błędną systematyką. Ustawodawca szalenie utrudnił próbę zrekonstruowania na ich podstawie sensownych i wzajemnie niesprzecznych norm prawnych, a w dalszej kolejności ich sprawne stosowanie. Przepisy te wymagają nowelizacji - wskazuje dr hab. Andrzej Olaś, profesor UJ, adwokat.

24.12.2024

Prof. Wróbel: Populizm penalny może osłabić ustawę naprawczą

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

W projekcie tzw. ustawy naprawczej zaproponowaliśmy rozwiązania mające usunąć z prawa karnego wiele niekonstytucyjnych rozwiązań i przejawy skrajnego populizmu, który jest irracjonalny i niebezpieczny, jak obniżenie odpowiedzialności karnej do 14 lat, kara 30 lat pozbawienia wolności czy bezwzględne dożywocie. Ale stanowisko przedstawione przez Kancelarię Premiera było dla nas zimnym prysznicem – mówi prof. Włodzimierz Wróbel, sędzia SN, przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego.

23.12.2024

Sędzia Matras: Rząd daje sygnał, że respektuje umowy

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

Stworzony został model, w którym władza wykonawcza zapewniła sobie odpowiedni wpływ na to, co dla niej jest najistotniejsze. A zatem sprawy wyborcze, odwołania od uchwał PKW czy KRS – czyli to, co jest przedmiotem orzekania nie-sądu Izby Kontroli, a dodatkowo tak stworzono model odpowiedzialności dyscyplinarnej i tak wybrano sędziów wadliwie powołanych, aby stworzyć układ, w którym sędziowie prawidłowo powołani nie mieli wpływu na najistotniejsze kwestie - uważa Jarosław Matras, sędzia Izby Karnej SN.

21.12.2024

Prof. Tomaszewski: Ustawa o biegłych bardzo potrzebna

Wymiar sprawiedliwości

Cieszę się z ożywionej dyskusji wokół projektu ustawy o biegłych sądowych, ale nie rozumiem zarzutów, że taka ustawa nie jest potrzebna, bo obecna sytuacja w zakresie opiniowania jest dobra, albo że proponowana konieczność ubiegania się przez kandydatów na biegłych o certyfikaty i co kilka lat ich odnawianie, miałoby niekorzystnie wpłynąć na niezależność biegłych – przekonuje prof. Tadeusz Tomaszewski, pełnomocnik ministra ds. biegłych sądowych.

20.12.2024

Anna Mika-Kozak: Węgierski sąd musi rozpoznać wniosek o wydanie Romanowskiego

Wymiar sprawiedliwości

Węgierski sąd będzie musiał rozpoznać wniosek Polski o wydania b. wiceministra sprawiedliwości Marcina Romanowskiego. Inną kwestią jest jednak to, czy zostanie on wydany. Sądy hiszpańskie, irlandzkie, holenderskie odmawiały już Polsce wydania obywateli z powodu tego, że w ich ocenie nasz kraj nie zapewniał rzetelności procesu oraz naruszał prawa i wolności człowieka. I mimo zmiany rządu, proces przywracania praworządności się nie zakończył, więc te argumenty mogą być podniesione - mówi Anna Mika-Kozak, adwokat specjalizująca się w ENA, rzecznik dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie.

20.12.2024

Prokurator Skała: Obrońca dla podejrzanego - co oznacza dla praktyki prokuratorskiej

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Jedno z założeń ministerialnego projektu tzw. ustawy naprawczej zakłada dodanie do art. 301 k.p.k. paragrafów od 2 do 11, regulujących realizację przez podejrzanego prawa do korzystania z pomocy obrońcy. Uzasadnia się to koniecznością dostosowania regulacji kodeksowej do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym. Wydaje się, że nie oszacowano jednak dobrze ani kosztów, ani skutków zmian - pisze prokurator Jacek Skała, przewodniczący Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP.

20.12.2024

Prof. Agnieszka Grzelak: Polska prezydencja w czasie umiarkowanej praworządności

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Nie można jeszcze mówić o pełnym przywróceniu stanu praworządności. Jednak nie można jej przywracać bez przestrzegania obowiązujących procedur stanowienia prawa. Zdecydowanie łatwiej jest niszczyć niż budować na nowo, ponieważ destrukcja wymaga jedynie chwili, podczas gdy odbudowa to proces wymagający czasu. Stan praworządności w Polsce może mieć istotny wpływ na przebieg polskiej prezydencji – uważa dr hab. Agnieszka Grzelak, profesor Akademii Leona Koźmińskiego.

18.12.2024

Rewolucja instytucji biegłego niepotrzebna i niebezpieczna

Wymiar sprawiedliwości

Od wielu lat obserwuje się galopujące „ulepszanie” przepisów prawa, zbyt często wynikające z błędnych założeń o konieczności wprowadzenia nowych regulacji. Nierzadko powoduje to chaos prawny. Tymczasem zmiany powinny stanowić pokłosie wnikliwej analizy, że rzeczywiście przyniosą coś dobrego. Zamiast tego pokutuje błędne przekonanie, że najlepszą receptą na poprawę sytuacji jest nowelizacja prawa, tak jakby świetnie brzmiąca „na papierze” regulacja miała sama w sobie moc sprawczą - pisze dr Paweł Opitek, prokurator.

17.12.2024

Prof. Łętowska: Komisja Wenecka pomaga w przywróceniu ładu konstytucyjnego w Trybunale

Wymiar sprawiedliwości Prawo europejskie

W opublikowanej właśnie opinii Komisja Wenecka przyznaje, że polski Trybunał Konstytucyjny wymaga naprawy, ale wyznacza granice działań sanacyjnych. Odwołuje się do konstytucyjnej zasady nieodwołalności sędziów, sugeruje również doprecyzowanie zasad karencji wobec działalności politycznej przed powołaniem, granic immunitetu i odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, w tym jaśniejsze wskazanie, jakie przewinienia dyscyplinarne mogą prowadzić do usunięcia z urzędu – mówi prof. Ewa Łętowska, sędzia TK w stanie spoczynku, była rzecznik praw obywatelskich.

16.12.2024

Prof. Sibiga: Obowiązek skrzynki e-doręczeń dla prawników wątpliwy prawnie

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości e-Doręczenia

Do 1 stycznia 2025 r. wszyscy adwokaci i radcy prawni obowiązkowo muszą posiadać aktywne konto do e-doręczeń. Ich sytuacji w tym zakresie nie zmienia ostatnia nowelizacja ustawy o doręczeniach elektronicznych z 21 listopada 2024 r. W początkowym okresie użytkowania konta prawnicy mogą być jednak zawiedzeni niewielką skalą ich wykorzystania przez władze publiczne oraz ciągłym funkcjonowaniem alternatywnych sposobów obligatoryjnej komunikacji elektronicznej w poszczególnych postępowaniach - pisze prof. Grzegorz Sibiga, adwokat, partner w kancelarii Traple, Konarski, Podrecki i Wspólnicy.

16.12.2024

Prof. Załucki: Upowszechniajmy wiedzę o sporządzaniu testamentów

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse

W Polsce niewiele osób sporządza testamenty. Być może pewnej liczby testamentów nie udaje się odnaleźć, ale na pewno część osób ich nie sporządza z uwagi na brak znajomości przepisów prawa spadkowego. W związku z tym sądy nieczęsto mają okazję, aby zajmować się wykładnią przepisów o formie testamentów. Tymczasem praktyka może wpłynąć na uelastycznienie przepisów w tym obszarze - wskazuje prof. Mariusz Załucki, sędzia Sądu Najwyższego.

14.12.2024

Karolina Kędziora: Tożsamość płciowa na razie jeszcze bez kodeksowej ochrony

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo rodzinne

Na pewno wpisanie do kodeksu karnego osobnej przesłanki „tożsamość płciowa” zapewniałoby solidniejszą ochronę grupie osób transpłciowych, które są szczególnie narażone na przestępstwa motywowane uprzedzeniami. Również ze względu na potrzeby edukacyjne i dawanie przez państwo jasnego sygnału społeczeństwu – mówi Karolina Kędziora, radca prawny, członkini zarządu Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego.

11.12.2024

Sędzia Śliwińska-Buśkiewicz: Powołania sędziowskie problematyczne od lat. Jeżeli sanować, to wszystkie

Wymiar sprawiedliwości

W przestrzeni publicznej rozpowszechniane jest stanowisko, kwestionujące status sędziów nominowanych od 2018 r. z uwagi na fakt powołania na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej przepisami ustawy z 8 grudnia 2017 r. Tymczasem Trybunał Konstytucyjny kilkukrotnie kwestionował konstytucyjność poprzednich przepisów o KRS, a w 2010 r. nominacje sędziowskie wręczał nie prezydent, lecz marszałek Sejmu. Co istotne w żadnym z orzeczeń ETPCz, TSUE, SN, a także NSA nie zawarto sformułowania, że sędzia nominowany od 2018 r. nie jest sędzią - pisze Kinga Śliwińska-Buśkiewicz, sędzia Sądu Apelacyjnego w Poznaniu.

09.12.2024

Prof. Tomaszewski: Od 2026 roku biegli sądowi mogą pracować na nowych zasadach

Wymiar sprawiedliwości

Opinie dla prokuratur i sądów będą mogli przygotowywać tylko certyfikowani biegli oraz instytucje opiniujące, które także będą musiały ubiegać się o certyfikaty wydawane przez niezależną komisję – mówi prof. Tadeusz Tomaszewski, pełnomocnik ministra sprawiedliwości ds. biegłych sądowych. Według niego nowa ustawa o biegłych sądowych może wejść w życie z początkiem 2026 roku i wtedy też zaczną obowiązywać nowe zasady wynagradzania za opinie.

06.12.2024

Mikołaj Kozak: Aresztowe sprzeciwy prokuratora do pilnej zmiany

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Projekt tzw. ustawy naprawczej przewiduje, obok wielu słusznych i koniecznych rozwiązań, uchylenie art. 257 par. 3 k.p.k, który – w aktualnym brzmieniu – daje prokuratorowi uprawnienie do „zblokowania” decyzji sądu gotowego zmienić areszt na poręczenie majątkowe. Ten przepis nigdy nie powinien zostać uchwalony i cieszy – na razie nadzieja – że zostanie wreszcie uchylony - pisze Mikołaj Kozak, adwokat, Kancelaria Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

04.12.2024

Mazur: Przy przywracaniu praworządności konieczne usprawnianie pracy sądów

Wymiar sprawiedliwości

Sytuacja w sądach, obok wadliwości systemu nominacji sędziowskich, czy zdeformowania SN utworzeniem sprzecznych z Konstytucją nowych izb, jest trudna także ze względów kadrowych. Obecnie mamy ponad 500 nieobsadzonych etatów sędziowskich, a liczba asystentów sędziów jest zdecydowanie zbyt mała. Dlatego przy przywracaniu praworządności chcemy zadbać o sprawność rozpatrywania spraw. Pomóc ma większa liczba asystentów, tymczasowo wzrośnie też przydział spraw dla sędziów wizytatorów - mówi Dariusz Mazur, wiceminister sprawiedliwości.

02.12.2024

Prof. Wyrzykowski: Nowy prezydent powinien powołać sędziów wskazanych przez legalną KRS

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Prezydent nie miał prawa odmówić powołania na urząd sędziego osób rekomendowanych przez Krajową Radę Sądownictwa przed marcem 2018 roku, a wydane w tej sprawie postanowienie jest aktem pozornym - uważa prof. Mirosław Wyrzykowski, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku. I dodaje, że jednym z pierwszych działań nowego prezydenta powinno być ich powołanie. Podobnie jak nadanie zaległych tytułów profesorskich i przyjęcie ślubowania od prawidłowo wybranych sędziów TK.

29.11.2024

Mazur: Projekt dotyczący sędziów powołanych po 2018 roku najwcześniej pod koniec stycznia

Wymiar sprawiedliwości

Opinia Komisji Weneckiej zostanie uwzględniona w projekcie ustawy dotyczącej statusu sędziów powołanych po 2018 r. i nie będą to zmiany tylko kosmetyczne. Zakładamy, że weryfikację przeprowadzi prawidłowo ukształtowana KRS, a odwołanie od jej decyzji przysługiwać będzie do SN. Orzeczenia wydane z udziałem nieprawidłowo powołanych sędziów, co do zasady, pozostaną w mocy. Strony będą mogły kwestionować te wydane w sprawach, w których były składanie wnioski o wyłączenie sędziego albo podnoszono w apelacji zarzut niewłaściwego składu sądu - mówi serwisowi Prawo.pl wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur.

26.11.2024
1  2  3  4  5    352