Temat dnia

Represyjność kar będzie mniejsza - to projekt rządowy

Wymierzenie kary grzywny, ograniczenia wolności i przepadku pojazdu ma mieć pierwszeństwo przed karą pozbawienia wolności wymierzaną nawet jako kara krótkoterminowa – przewiduje projekt ustawy, mającej wprowadzić najpilniejsze zmiany do prawa karnego. Uzasadniając decyzję o wyborze kary pozbawienia wolności, sąd musiałby szczegółowo wyjaśnić nie tylko dlaczego łagodniejsza kara nie spełnia celów kary, ale dlaczego tych celów nie spełniają kumulatywnie łagodniejsza kara połączona z innymi środkami.

SN odmawia uchwały w sprawie powołania prok. Bilewicza i prok. Korneluka

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Sąd Najwyższy nie rozstrzygnął sprawy powierzenia prokuratorowi Jackowi Bilewiczowi pełnienia obowiązków prokuratora krajowego. Odpowiedź na dwa pytania: o powołane na urząd I Zastępcy Prokuratora Generalnego bez zgody prezydenta oraz czy prok. Bilewiczowi można było powierzyć pełnienie obowiązków prokuratora krajowego pozostawiono Sądowi Apelacyjnemu.

Projekty nowelizacji Kodeksu karnego i ustawy o Służbie Więziennej idą do Sejmu

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Rada Ministrów przyjęła na posiedzeniu 26 listopada br. projekty nowelizacji Kodeksu karnego i ustawy o Służbie Więziennej, złożone przez ministra sprawiedliwości. Rząd wzmacnia ochronę przed mową nienawiści i przestępstwami motywowanymi nienawiścią. Teraz projekty zostaną wysłane do laski marszałkowskiej do Sejmu.

Mazur: Projekt dotyczący sędziów powołanych po 2018 roku najwcześniej pod koniec stycznia

Wymiar sprawiedliwości

Opinia Komisji Weneckiej zostanie uwzględniona w projekcie ustawy dotyczącej statusu sędziów powołanych po 2018 r. i nie będą to zmiany tylko kosmetyczne. Zakładamy, że weryfikację przeprowadzi prawidłowo ukształtowana KRS, a odwołanie od jej decyzji przysługiwać będzie do SN. Orzeczenia wydane z udziałem nieprawidłowo powołanych sędziów, co do zasady, pozostaną w mocy. Strony będą mogły kwestionować te wydane w sprawach, w których były składanie wnioski o wyłączenie sędziego albo podnoszono w apelacji zarzut niewłaściwego składu sądu - mówi serwisowi Prawo.pl wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur.

Krakowscy prokuratorzy zaniepokojeni stanowiskiem MF w sprawie wynagrodzeń

Prokuratura

Zgromadzenie Prokuratorów w Prokuraturze Regionalnej w Krakowie wyraziło głębokie zaniepokojenie stanowiskiem Ministerstwa Finansów dotyczącym zasady równości wynagrodzeń prokuratorów i sędziów, przedstawionym w toku konsultacji projektu noweli ustawy Prawo o prokuraturze. W stanowisku wskazano też na konieczność pilnych zmian w wynagradzaniu pracowników prokuratury.

SN uchyla immunitet członkowi KRS za obrazę sędziego z Iustitii

Prawo karne Prawnicy

Pomówienie sędziego Bartłomieja Starosty o donosicielstwo na rzecz niemieckich mediów, może obrazić i poniżyć go w oczach opinii publicznej - orzekł sędzia Paweł Wojciechowski z Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego, przychylając się do wniosku o uchylenie immunitetu członkowi Krajowej Rady Sądownictwa. Teraz sąd karny oceni, czy sędzia - członek KRS uczynił to świadomie z chęcią obrażenia i czy ponosi za swe słowa winę.

Prawo.pl
Polecamy książki prawnicze

Cena promocyjna: 314,30

|

Cena regularna: 449,00

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 314,30

Cena promocyjna: 181,30

|

Cena regularna: 259,00

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 181,30

Cena promocyjna: 104,30

|

Cena regularna: 149,00

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 119,20

Cena promocyjna: 265,29

|

Cena regularna: 379,00

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 303,20

Cena promocyjna: 174,30

|

Cena regularna: 249,00

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 186,74

Cena promocyjna: 139,29

|

Cena regularna: 199,00

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 149,25

Cena promocyjna: 202,30

|

Cena regularna: 289,00

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 187,86

Minister Adam Bodnar podjął decyzję o konieczności osobistej wizyty kierownictwa resortu w ośrodku w Jerzmanicach-Zdroju (woj. dolnośląskie) - chodzi o próbę samobójczą jednego z wychowanków. Wiceministra Maria Ejchart udała się na miejsce, obejmując bezpośredni nadzór nad sprawą.
Monika Sewastianowicz
27.11.2024
W Sądzie Najwyższym w czwartek, 28 listopada, odbędzie się konferencja pt. „Wymiar sprawiedliwości w perspektywie zmian”, poświęcona aktualnym problemom w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości w Polsce i sposobom wyjścia z zaistniałego kryzysu.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
27.11.2024
Prawnicy Wymiar sprawiedliwości

Konsultacje bez sensu. W toku prac sejmowych absurd goni absurd

Administracja publiczna Prawo gospodarcze Poprawmy prawo
Projekt ustawy o ubezpieczeniach rolnych został skierowany do zaopiniowania przez bankowców, adwokatów i biegłych rewidentów, ale nie przez rolników. Ci ostatni dla odmiany zostali poproszeni o opinię do projektu o rachunkowości i audycie. Chociaż zdaniem ekspertów proces stanowienia prawa poprawił się, przykłady projektów gospodarczych pokazują, że nadal wiele pozostaje do zrobienia.
Tomasz Ciechoński
27.11.2024
Administracja publiczna Prawo gospodarcze Poprawmy prawo

Zażalenie w sprawie przeszukania biur rzecznika dyscyplinarnego - oddalone

Prawnicy
Wejście policji i prokuratora do biur Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych i jego zastępców przy ul. Rakowieckiej w Warszawie były "zasadne, konieczne i niezbędne"- stwierdził Sąd...
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
26.11.2024

MS zmienia opłaty za egzaminy zawodowe w 2025 r.

Od 1 stycznia 2025 r. rośnie wysokość płacy minimalnej - z tego powodu resort sprawiedliwości zdecydował się zmienić rozporządzenia dotyczące opłat za egzaminy zawodowe: radcowski, adwokacki,...
Monika Sewastianowicz
26.11.2024

W Gdańsku o przeciwdziałaniu przemocy wobec dzieci, młodzieży i rodzin

Wymiar sprawiedliwości
Zagrożenia cyberprzestępczości, psychologiczne uwarunkowania przemocy wobec dzieci, narzędzia do przeciwdziałania przemocy - będą tematami konferencji „Bez strachu”, która odbędzie się w dniach 30...
Patrycja Rojek-Socha
26.11.2024

Frankowicze procesujący się z Getinem mogą liczyć na zabezpieczenie roszczenia

Banki Kredyty frankowe
Od dwóch miesięcy kredytobiorcom z upadłego Getin Noble Banku łatwiej jest o postanowienie zabezpieczające roszczenia poprzez wstrzymanie płatności rat kredytowych. Jest to efekt jednej z ostatnich...
Regina Skibińska
26.11.2024

Bardziej ludzkie aresztowanie - jest projekt zmian w kodeksie

Prawnicy
Aresztowany ma prawo być sądzony w rozsądnym terminie albo zwolniony na czas postępowania. Sąd będzie mógł kontrolować i korygować opis czynu, gdy otrzyma wniosek o tymczasowe aresztowanie. Naczelna...
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
26.11.2024

Utrudnianie przetargów publicznych ma być surowiej karane

Wymiar sprawiedliwości
Konsultowana obecnie tzw. ustawa naprawcza ma, co do zasady, cofnąć zmiany z 2022 roku, zaostrzające w wielu przypadkach kary za przestępstwa. Jest jednak wyjątek, bo w przepisie dotyczącym...
Krzysztof Sobczak
26.11.2024

Zmiany w sądach koniecznie trzeba przyspieszyć

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości
Pilotażowe orzeczenie w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce musimy wykonać do końca 2025 roku. Ma ono znaczenie dla ukształtowania kierunku dalszych zmian w systemie prawa. Komisja Wenecka nie stwarza...
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
25.11.2024

Zawieszenie prokuratora trwa trzy lata i SN przedłuża je po raz ósmy

Wymiar sprawiedliwości Prokuratura
Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego przedłużyła zawieszenie w czynnościach prokuratora Prokuratury Rejonowej na dalszy okres sześciu miesięcy, tj. do 18 maja 2025 r. z powodu...
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
25.11.2024

Przed weryfikacją tzw. neo-sędziów do wyjaśnienia odmowy powołania

Wymiar sprawiedliwości
Grupa osób, które otrzymały przed marcem 2018 r., jeszcze od „starej” KRS, rekomendacje do powołania na urząd sędziego, ale prezydent Andrzej Duda nie wręczył im nominacji, walczy o swoje prawa przed...
Krzysztof Sobczak
25.11.2024

Ile zapłaci pełnomocnikowi frankowicz pozwany przez bank?

Wymiar sprawiedliwości
Frankowicze pozwani przez banki mogą liczyć na korzystne oferty od pełnomocników, którzy prowadzą ich sprawy przeciwko bankom. Często wynagrodzenie wynosi minimalną, określoną przepisami stawkę, a...
Regina Skibińska
25.11.2024

Prof. Andrzej Olaś: Wyznaczanie zdalnych rozpraw wymaga uwzględnienia zasady proporcjonalności

Wymiar sprawiedliwości
Wykorzystanie możliwości prowadzenia posiedzeń na odległość powinno stać się dobrą praktyką nie tylko w sprawach prostych, ale i tych skomplikowanych. Decyzja sądu jest zależna od licznych czynników....
Andrzej Olaś
25.11.2024

J. Kudła: nieumyślne spowodowanie śmierci funkcjonariusza policji a działanie w granicach błędu

Wymiar sprawiedliwości Policja
Policyjna interwencja przy ulicy Inżynierskiej 6 w Warszawie, to w ocenie karno - materialnej jedno z najtrudniejszych do takiej oceny zdarzenie. Decyzje podejmowane przez funkcjonariuszy powinny...
Jacek Kudła
24.11.2024

RPO krytykuje biurokrację w procedurze "Niebieskiej Karty"

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości Prawo rodzinne
Zmiany, które w intencji prawodawcy miały usprawnić działania pomocowe, nie służą realizacji tego celu z powodu nadmiernej biurokratyzacji oraz niejednoznaczności znowelizowanych przepisów,...
Tomasz Ciechoński
24.11.2024

Testamenty audiowizualne - przyszłość prawa spadkowego czy kontrowersyjna alternatywa?

Prawo cywilne
Testamenty audiowizualne, choć w polskim systemie prawnym jeszcze nieuznawane, stają się przedmiotem coraz szerszej debaty wśród prawników i legislatorów. W dobie dynamicznego rozwoju technologii...
Katarzyna Siwiec
23.11.2024

Fotografowanie obiektów obronnych tylko na wniosek, ale nie wiadomo gdzie go kierować

Administracja publiczna Wojsko
MON zaprezentował czwartą wersję rozporządzenia w sprawie zakazu fotografowania, filmowania i utrwalania obiektów ważnych dla obronności państwa i infrastruktury krytycznej. Powiększył krąg...
Robert Horbaczewski
23.11.2024

Pomoc prawna pro bono nie podlega VAT

VAT
Udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego nie stanowi świadczenia usług w ramach prowadzonej przez radczynię prawną działalności gospodarczej - stwierdził...
Wiesława Moczydłowska
23.11.2024

KRS ma wątpliwości do bezstronności składu orzekającego w sprawie prokuratora Bilewicza

Wymiar sprawiedliwości
Sąd Najwyższy 27 listopada zajmie się sprawą powierzenia prokuratorowi Jackowi Bilewiczowi pełnienia obowiązków prokuratora krajowego - Sąd Apelacyjny w Warszawie miał wątpliwości, czy Bilewiczowi...
Patrycja Rojek-Socha
23.11.2024

Ślepe pozwy mogą pomóc w walce z mową nienawiści, ale czy sądy podołają?

Wymiar sprawiedliwości
Możliwość wniesienia „ślepego pozwu” przeciwko anonimowemu hejterowi może stać się ważnym narzędziem w walce z cyberprzemocą, działając zarówno zapobiegawczo, jak i odstraszająco. Jednak procedowany...
Krzysztof Sobczak
23.11.2024

O zachowku, zrzeczeniu dziedziczenia i kręgu spadkobierców w Dniu Otwartym Notariatu

Wymiar sprawiedliwości
Ostatnio weszły istotne zmiany w zakresie dziedziczenia. Rozszerzono katalog przyczyn prowadzących do niegodności dziedziczenia - objęte są nim osoby, które uporczywie uchylają się wobec spadkodawcy...
Aleksandra Partyk
23.11.2024

Prof. Manowska apeluje do posłów o nie obcinanie budżetu SN

Prawnicy
Niefrasobliwość i polityczne zacietrzewienie niektórych posłów uderzy przede wszystkim w ciężko pracujących ludzi i ich rodziny - pisze do marszałka Sejmu I Prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata...
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
22.11.2024

Ochrona praw dziecka w Konstytucji RP - konferencja już 27 listopada

Zarządzanie oświatą
Analiza krajowego ustawodawstwa dotyczącego ochrony dzieci, ocena standardów ochrony małoletnich, również w kontekście wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - to m.in. tematy konferencji...
Monika Sewastianowicz
22.11.2024

Będzie okres przejściowy w e-doręczeniach - Sejm uchwalił przepisy

E-doręczenia
Sejm uchwalił w czwartek nowelizację ustawy o doręczeniach elektronicznych, który ma pomóc podmiotom publicznym dostosować się do wymogów ustawy. Wprowadzenie okresu przejściowego do końca 2025 roku...
Robert Horbaczewski
22.11.2024

TK: Dwa miesiące na powrót prokuratora do czynnej służby - niekonstytucyjne

Wymiar sprawiedliwości
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy wprowadzające Prawo o Prokuraturze są niezgodne z Konstytucją. TK uznał, że doszło do bezpodstawnego odwołania Prokuratora Krajowego - Dariusza Barskiego....
Patrycja Rojek-Socha Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
22.11.2024

„Poprawmy prawo” - zgłoś przepisy do zmiany, wygraj dostęp do LEX

Prawo.pl i LEX rozpoczynają piątą edycję akcji "Poprawmy prawo". Po raz kolejny będziemy chcieli wskazać problematyczne przepisy, które na pewno należy zmienić. Chodzi o regulacje, które mają istotny...
Inga Stawicka
22.11.2024

Minister Bodnar za utrzymaniem zasady równości wynagrodzeń sędziów i prokuratorów

Wymiar sprawiedliwości
Sporo emocji wśród prokuratorów wzbudziło kolejne stanowisko Ministerstwa Finansów, w którym wskazano na konieczność zmian w ustalaniu wynagrodzeń dla prokuratorów, a konkretnie na odejście od...
Patrycja Rojek-Socha
22.11.2024

Dagmara Miler: Klucz do prawniczego sukcesu to świadome, przemyślane decyzje

Prawnicy
Dziedzina, która odpowiada potrzebom rynku, ale też interesuje samą prawniczkę czy prawnika, budowanie kariery w sposób świadomy, przemyślany i spójny, i wreszcie - gruntowna wiedza ogólna,...
Patrycja Rojek-Socha
22.11.2024

Prof. Grzegorczyk wygrał z Prezydentem

Prawnicy Wymiar sprawiedliwości
Sędzia Paweł Grzegorczyk z Izby Cywilnej Sądu Najwyższego nie musi na razie orzekać w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. Naczelny Sąd Administracyjny wstrzymał wykonanie postanowienia Prezydenta RP,...
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
21.11.2024
1  2  3  4  5    1822
  • Aktualności
    • SN odmawia uchwały w sprawie powołania prok. Bilewicza i prok. Korneluka

      Sąd Najwyższy nie rozstrzygnął sprawy powierzenia prokuratorowi Jackowi Bilewiczowi pełnienia obowiązków prokuratora krajowego. Odpowiedź na dwa pytania: o powołane na urząd I Zastępcy Prokuratora Generalnego bez zgody prezydenta oraz czy prok. Bilewiczowi można było powierzyć pełnienie obowiązków prokuratora krajowego pozostawiono Sądowi Apelacyjnemu.
    • Naprawa wymiaru sprawiedliwości – konferencja w SN

      W Sądzie Najwyższym w czwartek, 28 listopada, odbędzie się konferencja pt. „Wymiar sprawiedliwości w perspektywie zmian”, poświęcona aktualnym problemom w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości w Polsce i sposobom wyjścia z zaistniałego kryzysu.
    • Represyjność kar będzie mniejsza - to projekt rządowy

      Wymierzenie kary grzywny, ograniczenia wolności i przepadku pojazdu ma mieć pierwszeństwo przed karą pozbawienia wolności wymierzaną nawet jako kara krótkoterminowa – przewiduje projekt ustawy, mającej wprowadzić najpilniejsze zmiany do prawa karnego. Uzasadniając decyzję o wyborze kary pozbawienia wolności, sąd musiałby szczegółowo wyjaśnić nie tylko dlaczego łagodniejsza kara nie spełnia celów kary, ale dlaczego tych celów nie spełniają kumulatywnie łagodniejsza kara połączona z innymi środkami.
    Zobacz więcej
  • Opinie
    • Mazur: Projekt dotyczący sędziów powołanych po 2018 roku najwcześniej pod koniec stycznia

      Opinia Komisji Weneckiej zostanie uwzględniona w projekcie ustawy dotyczącej statusu sędziów powołanych po 2018 r. i nie będą to zmiany tylko kosmetyczne. Zakładamy, że weryfikację przeprowadzi prawidłowo ukształtowana KRS, a odwołanie od jej decyzji przysługiwać będzie do SN. Orzeczenia wydane z udziałem nieprawidłowo powołanych sędziów, co do zasady, pozostaną w mocy. Strony będą mogły kwestionować te wydane w sprawach, w których były składanie wnioski o wyłączenie sędziego albo podnoszono w apelacji zarzut niewłaściwego składu sądu - mówi serwisowi Prawo.pl wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur.
    • Dagmara Miler: Klucz do prawniczego sukcesu to świadome, przemyślane decyzje

      Dziedzina, która odpowiada potrzebom rynku, ale też interesuje samą prawniczkę czy prawnika, budowanie kariery w sposób świadomy, przemyślany i spójny, i wreszcie - gruntowna wiedza ogólna, pozwalająca obsługiwać klienta wielowymiarowo - to w ocenie adwokatki Dagmary Miler, laureatki I nagrody w Konkursie Rising Stars - liderzy jutra 2024 r., sposób na znalezienia miejsca na rynku prawniczym.
    • Sędzia Grzegorczyk: Chaos w sądach się pogłębia i uderza w obywatela

      Propozycje, które obecnie są na stole i dotyczą sędziów powołanych po 2018 r., nie mają podstaw prawnych, są niekonsekwentne, a przede wszystkim niekonstytucyjne. Jeszcze gorsze jest to, jakie mogą spowodować skutki, nie tylko dla samego wymiaru sprawiedliwości, ale przede wszystkim dla obywateli, bo to oni najbardziej odczują konsekwencje niepewności i chaosu prawnego - mówi sędzia Kinga Grzegorczyk z Sądu Okręgowego w Łodzi, III Wydział Cywilny Odwoławczy, jedna z inicjatorów przedsięwzięcia Ogólnopolskie Zrzeszenie Sędziów „AEQUITAS”.
    Zobacz więcej
  • Zmiany w prawie
    • W Nowym Roku ważne zmiany w prawie

      Wzrośnie płaca minimalna, przedłużono zamrożenie cen energii, a gminy ponownie zajmą się wypłatą dodatku osłonowego dla najuboższych. Więcej osób będzie mogło skorzystać z emerytur pomostowych, wraca podatek minimalny, a właściciele nowo kupionych pojazdów będą musieli je przerejestrować. Dzieciom nie będzie wolno sprzedawać energetyków, a szpitale muszą przygotować się na nowe zasady akredytacji. To tylko niektóre zmiany, jakie czekają nas od 1 stycznia 2024 r.
    • Samo niepłacenie alimentów to za mało, by wykluczyć z dziedziczenia

      Przepisy, które weszły w życie 15 listopada rozszerzają katalog przyczyn prowadzących do niegodności dziedziczenia. Objęte mają zostać nim osoby, które uporczywie uchylają się wobec spadkodawcy od obowiązku alimentacyjnego oraz od wykonywania obowiązku pieczy. Co ważne, stwierdzić musi to sąd, a podstawą będą choćby skazania za niealimentację. Trzeba będzie też sprawdzić, czy nie było przebaczenia.
    • Ustawy przyjęte przez Sejm na posiedzeniu 17 sierpnia 2023 r

      Sejm głosował w czwartek nad zmianami w ponad 20 ustawach oraz przyjął uchwałę o zarządzeniu referendum 12 października 2023 r. Zmiany dotyczą m.in. wprowadzenie do procedury cywilnej na stałe rozpraw zdalnych, wprowadzenia Centralnej Informacji Emerytalnej, rewitalizacji Odry, bezpłatnych leków dla dzieci i seniorów 65 plus, zakazu sprzedaży energetyków dzieciom, 5 proc. obniżki cen prądu dla gospodarstw domowych oraz wprowadzenia "Lex knebel".
    Zobacz więcej
  • Pytania i odpowiedzi
    Zobacz więcej
  • Orzeczenia
    • SN uchyla immunitet członkowi KRS za obrazę sędziego z Iustitii

      Pomówienie sędziego Bartłomieja Starosty o donosicielstwo na rzecz niemieckich mediów, może obrazić i poniżyć go w oczach opinii publicznej - orzekł sędzia Paweł Wojciechowski z Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego, przychylając się do wniosku o uchylenie immunitetu członkowi Krajowej Rady Sądownictwa. Teraz sąd karny oceni, czy sędzia - członek KRS uczynił to świadomie z chęcią obrażenia i czy ponosi za swe słowa winę.
    • Zawieszenie prokuratora trwa trzy lata i SN przedłuża je po raz ósmy

      Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego przedłużyła zawieszenie w czynnościach prokuratora Prokuratury Rejonowej na dalszy okres sześciu miesięcy, tj. do 18 maja 2025 r. z powodu spowodowania przez niego kolizji drogowej, a także - unikania policji w miejscu zamieszkania.
    • Prof. Grzegorczyk wygrał z Prezydentem

      Sędzia Paweł Grzegorczyk z Izby Cywilnej Sądu Najwyższego nie musi na razie orzekać w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. Naczelny Sąd Administracyjny wstrzymał wykonanie postanowienia Prezydenta RP, który wyznaczył sędziego do nowej Izby. Sąd stwierdził, że odmówienie kontroli rozstrzygnięcia sprawy indywidualnej sędziego, w sferze wykonywania władzy sądowniczej i orzekania w imieniu RP prowadziłoby do naruszenia konstytucyjnych zasad państwa prawa i prawa do sądu.
    Zobacz więcej