Po tym, gdy 19 września 2004 r. Sąd Najwyższy orzekł, że sprawy dotyczące ważności umów kredytowych frankowiczów z Getin Noble Bank nie muszą czekać do zakończenia postępowania upadłościowego wobec banku, mogą być kontynuowane, zmieniła się sytuacja osób, które procesują się z Getinem i wnioskują o zabezpieczenie roszczenia poprzez wstrzymanie płatności rat kredytu (sygn. akt: III CZP 5/24).
- Przed wydaniem powyższej uchwały część sądów zastanawiała się czy w ogóle jest możliwe prowadzenie przeciwko syndykowi postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności umowy kredytu, twierdząc, iż wyłączną drogą dla prowadzenia takiego postępowania jest postępowanie upadłościowe, w tej materii prym wiodły sądy apelacji wrocławskiej – mówi Mikołaj Baczyński, radca prawny, który prwadzi własną kancelarię.
Teraz sytuacja jest lepsza z punktu widzenia kredytobiorców.
- Po uchwale SN nie odnotowałem w swojej praktyce żadnego korzystnego dla syndyka rozstrzygnięcia, czy w przedmiocie zawieszenia, czy zabezpieczeń. Sądy podejmują dawniej zawieszone postępowania, a zabezpieczenia raczej są udzielane – zauważa Dawid Woźniak, adwokat z Kancelarii Prawnej Bącal, Busiło.
Czytaj też: Probankowy sąd przyjmuje pozew frankowicza z Getin Noble Bank
Zmiana na korzyść konsumentów
Obecnie w większości spraw sądy udzielają zabezpieczeń w sprawach wytoczonych przeciwko syndykowi masy upadłości Getin Noble Bank.
- Po wydaniu orzeczenia przez SN, zauważyliśmy naprawdę sporą aktywność sądów w zakresie podjęcia zawieszonych postępowań, jak i wydawania postanowień o udzieleniu zabezpieczeń – wyjaśnia Daniel Ostaszewski, radca prawny, wspólnik w kancelarii Czyżewski Nowojski Ostaszewski.
Czasem nawet sądy zmieniają własne stanowisko.
- W ostatnim czasie w jednej ze spraw sąd w trybie niedewolutywnym zmienił swoje postanowienie z ubiegłego roku o odrzuceniu wniosku o zabezpieczenie i udzielił takiego zabezpieczenia mojemu klientowi bez przesyłania zażalenia do sądu wyższej instancji. To potwierdza, że po zamieszaniu prawnym, z którym mieliśmy do czynienia po ogłoszeniu upadłości Getin Noble Bank S.A., sprawy przeciwko syndykowi znajdują się na właściwej drodze, a prawa kredytobiorców są chronione – mówi Karolina Pilawska, adwokat, partner w Kancelarii Prawnej Pilawska Zorski Adwokaci.
Zobacz w LEX: Wpływ ogłoszenia upadłości na cywilne postępowanie rozpoznawcze toczące się z udziałem upadłego > >
Nie zawsze sądy dostrzegają interes prawny
Zniknął również problem w zakresie badania samej możliwości prowadzenia postępowania przeciwko syndykowi, choć nie oznacza to, że wszystkie sądy udzielają zabezpieczeń roszczeń przeciwko syndykowi.
Wydanie postanowienia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia roszczenia musi zostać poprzedzone ustaleniami w zakresie uprawdopodobnienia roszczenia oraz wykazania interesu prawnego w jego udzieleniu. To właśnie wykazanie interesu prawnego sprawia często kłopoty. Dzieje się tak dlatego, że część sądów stoi na stanowisku, że że katalog sposobów zabezpieczenia roszczeń pieniężnych jest zamknięty i nie obejmuje unormowania praw i obowiązków stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania.
Zdaniem mec. Baczyńskiego takie stanowisko jest błędne, gdyż interes prawny konsumenta powinien być pojmowany szeroko - nie tylko w sposób wynikający z treści poszczególnych przepisów prawa przedmiotowego, lecz także w sposób uwzględniający ogólną sytuację prawną konsumenta. W inny sposób konsument nie ma bowiem możliwości uzyskania zgody na zaprzestanie płatności rat nieistniejącego (nieważnego) kredytu.
- Praktykę niektórych sądów, polegającą na odmowie udzielenia zabezpieczenia roszczeń w sprawach kredytów frankowych udzielonych przez Getin Bank, należy traktować jako poważne utrudnienie realizacji celu zapewnienia konsumentowi skutecznej ochrony przewidzianej przepisami dyrektywy 93/13 – tłumaczy.
Przepisy wspomnianej dyrektywy stanowią, że zapewnienie takiej ochrony jest konieczne jeśli stanowi element stosownych i skutecznych środków mających na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.
Dużo zależy też od konkretnego sędziego.
- Tytułem przykładu w Krakowie jest nam znany tylko jeden sędzia Sądu Okręgowego i jeden sędzia Sądu Apelacyjnego, którzy takich zabezpieczeń nie udzielają, a zatem w ok. 95 proc. przypadków zabezpieczenia są udzielane. Niewiele gorsze statystyki mamy w Warszawie. Z kolei problemy z uzyskaniem zabezpieczeń występują według naszej wiedzy nadal we Wrocławiu i w Gliwicach – podaje Michał Kaczmarski, adwokat z kancelarii Kaczmarski Żurowski Adwokaci.
Zobacz także w LEX: Skutek restytucyjny z dyrektywy 93/13 ze szczególnym uwzględnieniem problematyki kredytów frankowych > >
Cena promocyjna: 199.2 zł
|Cena regularna: 249 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 174.3 zł
Syndyk często zaskarża postanowienia
Jeśli sąd postanowi o udzieleniu zabezpieczenia roszczeń, to dla kredytobiorcy i tak nie kończy się walka z syndykiem masy upadłości, gdyż ma on zwyczaj zaskarżać te postanowienia, powołując się na tę samą argumentację prawną, na którą syndyk powoływał się odnośnie niemożności prowadzenia postępowania sądowego przeciwko niemu.
- Powoduje to oczywiście wydłużenie postępowania w sprawie i pomimo, iż dla wstrzymania płatności rat nie ma to znaczenia (postanowienie o zabezpieczeniu jest skuteczne z chwilą wydania postanowienia przez sąd I instancji), to jednak samo wydanie prawomocnego wyroku w przedmiocie nieważności umowy, umożliwiającego następnie wykreślenie danych kredytobiorcy z BIK-u lub wykreślenia hipoteki z treści księgi wieczystej, znacząco opóźnia się – wskazuje mec. Baczyński.
Zdaniem mec. Kaczmarskiego z tej przyczyny nie w każdej sprawie taki wniosek jest zasadny.
- Jeżeli komuś bardzo zależy na tempie sprawy, to czasami lepiej zaprzestać spłacać raty bez zabezpieczenia, oczywiście o ile ktoś może sobie pozwolić na posiadanie negatywnych wpisów w BIK do czasu zakończenia postępowania sądowego – uważa.
Sprawdź także w LEX: Kredyty frankowe w najnowszym orzecznictwie TSUE oraz SN > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
