Skarbówka rozstrzygnęła w interpretacji w jaki sposób należy rozliczać nieodpłatną pomoc prawną. Prawnicy świadczący tego typu usługi wciąż mają wątpliwości, czy podlegają one VAT.
Czy radczyni prawna rozlicza VAT od nieodpłatnej pomocy
Takie wątpliwości miała też radczyni prawna, wpisana na listę radców prawnych prowadzoną przez Okręgową Izbę Radców Prawnych prowadzi Kancelarię Radcy Prawnego, w ramach której świadczy usługi prawnicze na rzecz osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej oraz przedsiębiorców. Działalność obejmuje udzielanie porad prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów prawnych oraz reprezentowanie Klientów przed sądami. Radczyni zarejestrowała działalność gospodarczą wpisaną do CEiDG jako działalność prawniczą. Jest ona czynnym podatnikiem VAT, w konsekwencji usługi świadczone na rzecz klientów dokumentuje, w zależności od ich statusu, poprzez wystawienie faktury VAT albo rachunku.
W ramach praktyki prawniczej świadczy ona także nieodpłatną pomoc prawną oraz udziela nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach określonych w ustawie z 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Zawarła z powiatem umowę o świadczenie usług nieodpłatnej pomocy prawnej. Zobowiązała się do osobistego świadczenia za wynagrodzeniem należnym od powiatu nieodpłatnej pomocy prawnej osobom uprawnionym w Punkcie Nieodpłatnej Pomocy Prawnej prowadzonym przez powiat. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie nie jest tożsame z działalnością prawniczą, a do jego świadczenia nie jest wymagane posiadanie tytułu adwokata albo radcy prawnego.
Zasady świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego są tożsame z zasadami udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej, które określa ustawa o nieodpłatnej pomocy prawnej. Wynagrodzenie za udzielanie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego należne radczyni jest określone w Umowie o świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego jako ryczałtowe miesięczne wynagrodzenie.
Radczyni zapytała organy skarbowe czy udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach przedstawionych we wniosku o interpretację indywidualną stanowi świadczenie usług w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, które podlega opodatkowaniu VAT? Zapytała też czy w odniesieniu do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, winna wystawić faktury VAT, czy też powinna wystawić notę księgową?
W jej ocenie, świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na zasadach przedstawionych we wniosku nie stanowi świadczenia usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a tym samym nie podlega opodatkowaniu VAT.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek o udzielenie nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość > >
Brak samodzielności w udzielaniu poradnictwa
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 6 listopada br. przyznał rację radczyni prawnej (nr 0112-KDIL1-1.4012.616.2024.3.DS).
Potwierdził, że radczyni nie ma samodzielności w zakresie udzielania poradnictwa, udziela go osobom uprawnionym w ramach punktu poradnictwa obywatelskiego, w czasie i miejscu określonym w umowie, nie wykorzystuje do świadczenia poradnictwa własnych zasobów, ale zasoby należące do organizacji pozarządowej, nie ponosi odpowiedzialności ani ryzyka związanego z udzielanymi poradami, a jej wynagrodzenie jest ustalone na zasadach określonych w ustawie o nieodpłatnej pomocy prawnej i niezależne od ilości porad udzielonych w miesiącu.
Zdaniem dyrektora KIS, w odniesieniu do świadczonych przez radczynię usług z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, zaistnieją przesłanki z art. 15 ust. 3 pkt. 3 ustawy, co oznacza, że zostaną spełnione kryteria wyłączające świadczenie ww. usług, objętych zawartymi umowami współpracy z powiatem oraz stowarzyszeniem, z czynności podlegających ustawie. Zatem świadczenie przez radczynię opisanych usług bezpłatnej pomocy prawnej oraz bezpłatnego poradnictwa obywatelskiego, nie stanowi wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej, i w efekcie radczyni nie jest z tego tytułu podatnikiem podatku od towarów i usług, a wykonywane czynności nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.
Podsumowując, dyrektor KIS uznał, że udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego nie stanowi świadczenia usług w ramach prowadzonej przez radczynię działalności gospodarczej, a czynności te nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Cena promocyjna: 237.6 zł
|Cena regularna: 297 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 267.3 zł
Eksperci: Istotny jest brak ryzyka po stronie radczyni
- Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zasadnie powielił swój pogląd, że świadczenie usług z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Kluczowym aspektem, decydującym o takiej kwalifikacji prawnej, jest brak ryzyka gospodarczego i ekonomicznego po stronie radczyni prawnej świadczącej usługi – podkreśla Adrian Kęmpiński, radca prawny i doradca podatkowy w Kancelarii LTCA Zarzycki Niebudek Kubicz sp. k.
Ekspert dodaje, że brak ryzyka przejawiał się w tym, że radczyni prawna miała zapewnioną infrastrukturę lokalową, że nie ponosiła ryzyka skuteczności (lub jej braku) świadczonego poradnictwa prawnego, a wynagrodzenie było stałe i oderwane od efektów pracy radczyni prawnej i liczby udzielonych porad. Nie jest to działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT.
- Należy zauważyć, że pomocny w uzyskaniu korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia był fakt profesjonalnego przygotowania wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, zarówno w zakresie wykładni przepisów, ale także powołania się na inne, liczne interpretacje indywidualne wydane w podobnych sprawach oraz orzecznictwo TSUE – stwierdza Adrian Kęmpiński.
Cena promocyjna: 237.6 zł
|Cena regularna: 297 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 267.3 zł
Zauważa on, że w zakresie tego ostatniego, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej powoływał się na dokładnie te same rozstrzygnięcia co podatniczka, trudno było zatem oczekiwać innego rozstrzygnięcia.
Na ciekawe aspekty zwraca uwagę kolejny ekspert.
- Wydana interpretacja potwierdza oczywisty fakt, że osoba fizyczna może występować w różnym charakterze przy zawieraniu umów. Radca prawny lub adwokat, kupujący chleb, zawiera umowę jako konsument, radca prawny lub adwokat prowadzący działalność gospodarczą i kupując licencję LEXa czy Legalisa będzie występował w charakterze przedsiębiorcy – podkreśla Stefan Kowalski, radca prawny (Kancelaria Radcy Prawnego Stefan Kowalski).
Dodaje on, że osoba występująca o interpretację oraz organ podatkowy przy założeniu istnienia rzeczywistego stanu faktycznego opisanego we wniosku, prawidłowo zinterpretowali przepisy dotyczące źródła uzyskania przychodu (działalność wykonywana osobiście) w podatku dochodowym oraz, że przy świadczeniu tych usług radca prawny nie występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Czytaj również: TK: Zakaz amortyzacji nabytych w darowiźnie środków trwałych - niezgodny z Konstytucją
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
