Skokowo zwiększa się liczba nowych i zmienionych przepisów. W 2023 roku ogłoszono aż 143 155 nowych aktów prawnych – ponad 15 tys. więcej niż rok wcześniej. Przynajmniej raz zmieniono natomiast 31 968 aktów. Najczęściej zmieniana była ustawa o PIT. Nadal wiele przepisów wchodzi w życie z datą wsteczną - w momencie publikacji dowiadujemy się, że... ustawa już dawno obowiązuje. To tylko niektóre problemy wskazane w raporcie „Poprawmy prawo”.

Sąd ma obowiązek wysłuchać osobę z niepełnosprawnością podczas procedury ustalania dla niej kuratora. Będzie musiał uwzględnić jej indywidualne potrzeby, także wtedy, gdy porozumiewa się pozawerbalnie za pomocą alternatywnych metod komunikacji. Rozwiązania są konieczne, bo obecnie brak komunikacji prowadzi do ubezwłasnowolnienia osoby. Przepisy będą jednak martwe bez przygotowania osób biorących udział w procedurze.

To pacjent wybiera lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), a lekarz taki musi spełniać wymogi określone w przepisach. W Polsce definicja lekarza POZ wynika z dwóch różnych ustaw. Ustawodawca definiuje lekarza POZ przez pryzmat jego kwalifikacji. Niektórzy lekarze pracujący w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej muszą w tym roku odbyć kurs medycyny rodzinnej, aby kontynuować pracę w POZ.

We wtorek wieczorem na liście konsultantów krajowych Ministerstwa Zdrowia w rubryce dotyczącej konsultanta w dziedzinie psychoterapii widniało nazwisko prof. dra hab. Wiesława Cubały. Miał zastąpić na tej funkcji Renatę Mizerską, prezes Polskiej Rady Psychoterapii. Jednak już w środę resort zdrowia ogłosił, że powołanie było nieprawidłowe, a kandydat zostanie wyłoniony z udziałem zainteresowanych środowisk.

Zdarzenia niepożądane w polskim systemie ochrony zdrowia nie są raportowane przede wszystkim z obawy przed karą. Tymczasem tylko niektóre z nich wynikają z naruszeń czy lekceważenia procedur. Najczęściej za błąd człowieka odpowiada system, a jego analiza pozwoliłaby na obniżenie ryzyka pomyłki w przyszłości – mówili uczestnicy środowej konferencji pt. "Human Factors dla poprawy efektywności opieki zdrowotnej".

Jednym ze szczególnych środków ochrony przed przestępczością na tle seksualnym względem dzieci, do wdrożenia których zobowiązane są publiczne, jak i prywatne przychodnie oraz szpitale, przyjmujące małoletnich – są tzw. Standardy ochrony małoletnich. Placówki medyczne zobowiązane są do ich wprowadzenia do 15 sierpnia br., a zakresem wynikającej z nich ochrony ma być objęta nie tylko relacja dziecko-personel placówki, ale również dziecko-inny małoletni pacjent.

Franczyza obudowana dodatkowymi umowami - np. pożyczki, jest obejściem antykoncentracyjnych wymogów prowadzenia aptek. Potwierdziły to orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z lutego tego roku. Samorząd aptekarski alarmuje natomiast w sprawie kolejnej praktyki sieci aptecznych. Polega ona wykupywaniu 49 proc. udziałów spółki prowadzącej aptekę, aby zachować pozór, że kontrola nad apteką nie została przejęta.

Włączenie do dyskusji o zarządzaniu jakością aspektów human factors pozwoli lepiej planować proces, bo obserwujemy go pod kątem tego, czy jest sprzyjający dla człowieka. Obecnie nie zastanawiamy się systemowo nad konsekwencjami tego, że pacjentów przyjmują przepracowani lekarze. Tymczasem błędy generują gigantyczne koszty - zarówno finansowe dla systemu, jak i koszty społeczne dla pacjentów i ich rodzin - mówi dr hab. Monika Raulinajtys-Grzybek, prof. SGH.

3 930 lekarzy i lekarzy dentystów, którzy uzyskali kwalifikacje na Ukrainie, otrzymało pozytywną decyzję w związku ze złożeniem wniosku o umożliwienie im pracy na terytorium Polski po lutym 2022 roku - poinformowało Ministerstwo Zdrowia. Ta decyzja stanowi podstawę do ubiegania się w Naczelnej Izbie Lekarskiej o wydanie Prawa Wykonywania Zawodu.

Na renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobami związanymi z chorobą alkoholową z ubezpieczeń społecznych wydaliśmy tylko w 2022 r. 53,1 mln zł. W tym okresie renty pobierało 3 tys. osób. Średni wiek osób, które w 2022 r. otrzymały orzeczenie pierwszorazowe wynosił 51,2 roku - otrzymało je 510 mężczyzn i 194 kobiety – twierdzi MRPiPS. Zdaniem prawników, jest to dobre rozwiązanie i najgorsze, co moglibyśmy zrobić, to odebrać renty w takiej sytuacji. Jednak gorzej potraktowani mogą czuć się śmiertelnie chorzy, którzy muszą pracować, dopóki mają siłę.

Powiaty do połowy marca powinny zgłosić wojewodom zamiar utworzenia centrum zdrowia 75+. Nie robią tego, bo muszą podać między innymi lokalizację miejsca, w którym osoby w podeszłym wieku będą mogły być objęte kompleksową opieką. Tymczasem Ministerstwo Zdrowia nie przygotowało rozporządzeń wykonawczych. Do usunięcia jest też niespójność w ustawach, która nie pozwala na finansowanie samorządom inwestycji z Funduszu Medycznego.

Ministerstwo Zdrowia przekazało do konsultacji publicznych projekt przepisów, które regulują wykaz czynności zawodowych przedstawicieli niektórych zawodów medycznych. Na konsultacje publiczne przewidział trzy tygodnie. Ustawa o niektórych zawodach medycznych wchodzi w życie w marcu. Uwagi do projektu rozporządzenia można zgłaszać przez 21 dni. MZ planuje, by rozporządzenie weszło w życie 26 marca.

Nie mamy polskiej ustawy o zarządzaniu danymi. W praktyce więc część przepisów unijnych, które umożliwiają wtórne wykorzystywanie danych zebranych w podmiotach leczniczych, jest martwa. Nie wykorzystujemy potencjału informacji gromadzonych w celach naukowych, badawczo-rozwojowych, analitycznych, bo nie mamy narzędzi prawnych - mówi dr Paweł Kaźmierczyk z Kancelarii Rymarz Zdort Maruta.

Wewnętrzny system jakości, obniżanie ryzyka błędów medycznych i zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów w szpitalu - to niektóre z tematów rozpoczynającej się w środę w Warszawie konferencji pt. "Human Factors dla poprawy efektywności opieki zdrowotnej". Uczestnicy wydarzenia wezmą udział w wykładach, sesjach tematycznych i warsztatach. Przewidziano spotkania z ekspertami.

Legalny pobyt obywateli Ukrainy i określonych członków ich rodzin, którzy w okresie od 24 lutego 2022 r. przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, został przedłużony co do zasady do 30 czerwca 2024 r. W niektórych przypadkach do 31 sierpnia lub 30 września. Do roku wydłuża preferencje podatkowe dla tych, którzy udzielają pomocy humanitarnej.

Kobiety do 25. roku życia miałyby dostęp do bezpłatnej antykoncepcji. Starsze z kolei mogłyby korzystać z refundowanej antykoncepcji w szerszym zakresie niż obecnie. Lista refundowanych środków miałaby się rozszerzyć o leki antykoncepcyjne nowej generacji, plastry, wkładki i minipigułki. Zakłada to poselski projekt Trzeciej Drogi, który trafił do Sejmu. Antykoncepcja miałaby być finansowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Eksperci Forum Prawo dla Rozwoju apelują o regulację obrotu tzw. woreczkami nikotynowymi. To saszetki doustne zawierające nikotynę, które zdobywają popularność wśród młodzieży. Produkty te nie są objęte akcyzą, inaczej niż inne wyroby zawierające nikotynę, nie istnieją też regulacje zabraniające ich sprzedaży osobom niepełnoletnim.

Przywrócenie przesłanki zezwalającej na aborcję, gdy wyniki badań wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkich i nieodwracalnych wad płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu zakłada projekt złożony w Sejmie przez posłów Trzeciej Drogi. Projekt jest składany z wnioskiem o przeprowadzenie referendum w sprawie dalej idącej liberalizacji prawa aborcyjnego - zaznaczono w uzasadnieniu.

Długie kolejki do lekarzy specjalistów, brak dostępu do znieczulenia podczas porodu, weryfikacja norm czasu pracy i obsady dyżurów lekarzy, brak dostępności gabinetów ginekologicznych dla kobiet z niepełnosprawnościami czy wag krzesełkowych dla osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych - to tylko niektóre z problemów systemu ochrony zdrowia, które Rzecznik Praw Obywatelskich wskazuje w piśmie do Rzecznika Praw Pacjenta.

Towarzystwo naukowe ginekologów do jednego worka wrzuciło kobiety z nadciśnieniem tętniczym i te, które do przerwania ciąży uprawnia stan zdrowia psychicznego. W efekcie w obecnym brzmieniu, liczące niecałe sześć stron rekomendacje, są niezgodne z prawem. Przymuszają do leczenia psychiatrycznego pacjentki, które chcą przerwać ciążę z uwagi na zdrowie psychiczne.

Decyzje o przyznawanych miejscach na specjalizacje bywają przypadkowe. Ministerstwo Zdrowia  stoi na stanowisku, że problem leży nie tylko w braku lekarzy w publicznym systemie, ale w ich rozmieszczeniu i wybieranych specjalizacjach. Kluczowa jest także jakość kształcenia. W maju ma się zakończyć weryfikacja uczelni z nowo otwartymi kierunkami lekarskimi. Bez akredytacji, ale za zgodą resortu edukacji i nauki, otwarto je na 11 uczelniach, a studiuje na nich 700 osób

Zamrożone zarodki są w Polsce pod specjalną ochroną. Ze swoich własnych nie mogą skorzystać m.in. samotni rodzice. Nie można też ich zniszczyć, a co najwyżej oddać do anonimowej adopcji lub płacić po kilkaset złotych rocznie za dalsze mrożenie. Oczywiście nie w nieskończoność, bo po 20 latach wszystkie "niewykorzystane" zarodki mają trafić do adopcji. De facto - przejmuje je państwo. Postulowane są zmiany w prawie.

W Polsce obowiązuje zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych z płynem nikotynowym osobom do 18. roku życia. Tyle tylko, że nie jest przestrzegany – ponad połowa nieletnich osób nie ma problemu z kupieniem tych produktów. Tymczasem problem staje się coraz bardziej gorący – rynek sprzedaży e-papierosów jednorazowych rośnie lawinowo z roku na rok.

Wzrosła liczba zwolnień lekarskich wystawionych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. W 2023 roku do ZUS wpłynęło o 8,7 procent więcej takich zwolnień niż w 2022 roku. Do tej grupy chorobowej zaliczane są m.in. depresja, schizofrenia, nerwica, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości i reakcje na ciężki stres – poinformował Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zanim lekarz zostanie zatrudniony lub dopuszczony do jakiejkolwiek działalności związanej z leczeniem dziecka, a psycholog do udzielania porad psychologicznych, musi zostać sprawdzony w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. W dodatku potwierdzenie w formie wydruku musi być dołączone do akt osobowych lekarza lub psychologa. Za niedopełnienie tych obowiązków grozi areszt, ograniczenie wolności lub grzywna nie mniejsza niż tysiąc złotych.

Rejestratorka medyczna w podmiocie publicznym może pracować 7 godzin i 35 minut dziennie. To jasno wynika z przepisów. Natomiast te same zasady nie obowiązują w podmiotach prywatnych. Wobec tego tam rejestratorka mogłaby pracować 8 godzin dziennie. Eksperci zwracają jednak uwagę, że wydłużanie jej czasu pracy przez prywatnego pracodawcę może być ryzykowne i także należałoby stosować wobec niej czas pracy w wymiarze 7 godz. i 35 minut dziennie.

W zawodach pielęgniarki i położnej musimy doceniać i doświadczenie, i wykształcenie. Bardzo ważne są obydwa te czynniki składowe kompetencji. Nie można bowiem nikogo dyskryminować ani  degradować - podkreśla Mariola Łodzińska, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Dodaje, że nie mniej ważny jest postulat uznania przy ustaleniu wynagrodzenia wykształcenia posiadanego, a nie wymaganego na danym stanowisku.

Zarówno matce, jak i ojcu wcześniaka oraz dziecka, które po urodzeniu wymagało hospitalizacji, ma przysługiwać dodatkowy urlop w wymiarze odpowiadającym okresowi spędzonemu przez dziecko w szpitalu - to propozycje zespołu roboczego powołanego przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Są one spójne rozwiązaniami innych krajów UE.

Ministerstwo rodziny i polityki społecznej nabrało wody w usta. Od miesięcy nie informuje o losach listy chorób - jak zespół Downa - które miały uprawniać do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności na stałe. Przedstawiciele niektórych organizacji pacjentów i osób z niepełnosprawnościami mają nadzieję, że pomysł zarzucono. Przekonują, że problem leży w systemie i naruszaniu przepisów, gdy w sprawie dziecka z chorobą rzadką orzeka lekarz okulista.