"Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników stosowania przepisów ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży" liczą niecałe sześć stron, z czego dwie to przedstawienie aktualnego stanu prawnego dotyczącego przerywania ciąży. 

- Rekomendacje powinny służyć doprecyzowaniu wątpliwości, jakie lekarze mogą mieć na gruncie ustawy w stosowaniu aktualnej wiedzy medycznej. Natomiast sposób sformułowania wytycznych wprowadza jeszcze większą niepewność w działaniu lekarzy i dla bezpieczeństwa kobiet. Wytyczne są nieostre i wprowadzają nowe obowiązki, które z ustawy nie wynikają - mówi Jolanta Budzowska, radca prawny, specjalizująca się w sprawcach o błąd medyczny. 

 

Czytaj także na Prawo.pl: Szpital, który nie wykonuje legalnych aborcji, nie dostanie kontraktu

W rekomendacjach napisano, że zakończenie ciąży jest dopuszczalne także, w sytuacji gdy dalsze trwanie ciąży jest zagrożeniem dla zdrowia psychicznego ciężarnej. 

Jednocześnie w innymi miejscu zaznaczono, że przed podjęciem decyzji o zakończeniu ciąży należy dążyć do wyczerpania wszystkich możliwości diagnostycznych i terapeutycznych. - W przypadku chorób wikłających ciążę, zarówno somatycznych, jak i psychicznych, niezależnie czy występowały przed ciążą, czy też zostały przez nią wywołane, obowiązkiem lekarza położnika i ginekologa jest podjęcie próby leczenia ciężarnej - czytamy w rekomendacjach. 

Mec. Budzowska zauważa, że nie wiadomo, ile czasu taka próba miałaby trwać. Pytanie też, na czym miałaby polegać próba lekarza położnika leczenia np. kobiety, która przyniosła zaświadczenie od psychiatry, że ciąża zagraża jej życiu ze względu na myśli suicydalne.

W rekomendacjach zauważono, że ewentualna terapia w ciąży niejednokrotnie wymaga współpracy interdyscyplinarnej, np. z kardiologami, gastroenterologami, chirurgami, onkologami czy psychiatrami. 

- Nie jest jasne, kto ma organizować taką opiekę - mówi mec. Budzowska.  Zauważa, że zatrzymanie kobiety na oddziale i leczenie jej psychiatryczne byłoby działaniem wbrew woli kobiety i już postawionej diagnozie. 

    Rekomendacje ginekologów - do poprawy

    Michał Bulsa, prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie, zaznacza, że rekomendacja zostanie uszczegółowiona ze względu na zgłaszane PTGiP wątpliwości. 

    Wyjaśnia, że intencją autorów tego fragmentu było uwzględnienie faktu, że przerwanie ciąży ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia kobiety może się odbyć w różnym okresie jej trwania, a zagrożenie zdrowia lub życia dotyczy bardzo szerokiego spektrum przypadków np. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy ciążowej czy niewydolności nerek.

    - Odpowiednie ustawienie ciśnienia tętniczego umożliwia kontynuowanie ciąży. Z kolei jeśli mamy kobietę w 30. tygodniu ciąży z niewydolnością nerek, to do przerwania ciąży - o ile czas i stan zdrowia kobiety na to pozwala - trzeba się przygotować. Dziecku, które urodzi się podczas wywołanego porodu, należy podać sterydoterapie. Stąd rekomendacja dotycząca powołania interdyscyplinarnego zespołu, który podejmie decyzję, kiedy najlepiej będzie ciążę zakończyć - wyjaśnia. 

    - W związku z tym, że rekomendacje wywołały takie emocje i są pewne niedomówienia, dostałem informacje, że zostaną one uszczegółowione, aby nie budziły wątpliwości - dodaje Michał Bulsa. 

    Federa: rekomendacje niezgodne z prawem

    O tym, że rekomendacje PTGiP w obecnym kształcie są niezgodne z prawem i wiedzą medyczną, alarmuje Fundacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny (FEDERA). Zaznacza, że w zakresie, w jakim przewidują obowiązkowe konsylium lekarskie w sprawie aborcji i przymus leczenia psychiatrycznego pacjentek, które z uwagi na zagrożenie dla zdrowia psychicznego chcą przerwać ciążę, stoją w sprzeczności z:

    • polską ustawą o planowaniu rodziny z 1993 r.,
    • wytycznymi klinicznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO),
    • stanowiskiem Komitetu Bioetyki Polskiej Akademii Nauk nr 1/2023,
    • decyzjami Rzecznika Praw Pacjenta (sygn. RzPP-DWP-WPI.431.626.2023; RzPP-DPR-WPZ.420.10.2023).

    Mec. Budzowska zauważa z kolei, że rekomendacje nie są prawem i nie są dla lekarzy wiążące. - Jednak lekarz, który przed wykonaniem aborcji będzie podejmował usilne próby leczenia ciężarnej, zawsze będzie mógł powiedzieć w sądzie, że działał zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, bo rekomendacje towarzystw naukowych teoretycznie powinny być przewodnikiem dla lekarzy, jak zgodnie z aktualną wiedzą medyczną postępować - mówi.

    Dlatego, jak zaznacza, rekomendacje PTGiP są groźne dla kobiet.  - To kilka kroków wstecz, jeśli chodzi o wykładnię przepisów. Zamiast minimalizować ryzyko niepotrzebnego narażenia zdrowia i życia kobiet, to ryzyko to się zwiększa - mówi mec. Budzowska. 

    Aborcja - standardowy zabieg medyczny

    Michał Bulsa zwraca natomiast uwagę, że w rekomendacjach zaznaczono, że przerywanie ciąży jest zabiegiem, który może być przeprowadzany w każdej placówce medycznej. 

    - Jako że terminacja ciąży jest standardowym zabiegiem medycznym, nie wymagającym specjalistycznego sprzętu, w przypadku ustalenia wskazań do jej przeprowadzenia z powodu zagrożenia zdrowia lub życia ciężarnej, procedura ta powinna być możliwa do przeprowadzenia w każdym oddziale ginekologiczno-położniczym - czytamy. 

    Podkreślono, że każdy szpital świadczący usługi medyczne w wyżej wymienionym zakresie - ma obowiązek zapewnić fachowe, godne i bezpieczne warunki do przeprowadzenia tej procedury. - W przypadku chorób infekcyjnych o piorunującym przebiegu, z uwagi na dobro ciężarnej, rekomendowane jest postępowanie w oparciu o ocenę sytuacji dokonaną w danej placówce, samodzielnie przez lekarza specjalistę położnictwa i ginekologii - napisano w rekomendacjach. 

     

     

    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.