Przychodnie i szpitale przyjmujące dzieci zobowiązane do wprowadzenia Standardów ochrony małoletnich to nowy środek ochrony dzieci przed przestępczością na tle seksualnym. Zobowiązane do ich wprowadzenia są m.in.:

  • organy zarządzające placówkami medycznymi, w której przebywają lub mogą przebywać małoletni oraz
  • organizatorzy działalności medycznej o takim charakterze.

Obowiązek ten wynika z art. 22b ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j. Dz.U. z 2023, poz. 1304), który został do niej wprowadzony przez ustawę z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023, poz. 1606). Nowelizacja ta weszła w życie 15 lutego 2024 r., jednak czas na wprowadzenie Standardów przez placówki medyczne przyjmujące małoletnich oraz organizatorów działalności medycznej w powyższym zakresie – został określony na sześć miesięcy od jej wejścia w życie, czyli do 15 sierpnia 2024 r.

Ochrona przed krzywdą ze strony personelu i  innych małoletnich

W Standardach, placówki medyczne i organizatorzy działalności medycznej, zobowiązani są do określenia w szczególności:

  1. zasad zapewniających bezpieczne relacje między małoletnim a personelem, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich,
  2. zasad i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego,
  3. procedury i osób odpowiedzialnych za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz osób odpowiedzialnych za wszczynanie procedury "Niebieskie Karty",
  4. zasad przeglądu i aktualizacji Standardów,
  5. zakresu kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu do stosowania Standardów oraz zasad przygotowania tego personelu do ich stosowania,
  6. zasad i sposobu udostępniania rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim Standardów, celem zaznajomienia się z ich treścią i stosowania do ich postanowień,
  7. osób odpowiedzialnych za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia, jak również
  8. sposobu dokumentowania i zasad przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.

Ponadto, z uwagi na fakt, że w szpitalach, małoletni przebywają wraz z innymi małoletnimi, którzy również mogą być sprawcami czynów karalnych – zobowiązane są one ponadto, do uwzględniania w treści Standardów:

  1. wymogów dotyczących bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowań niedozwolonych,
  2. zasad korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do internetu,
  3. procedur ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami z internetu oraz utrwalonymi w innej formie oraz
  4. zasad ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

Ze względu na konieczność zrozumienia treści Standardów przez dzieci – powinny one zostać sporządzone prostym, zrozumiałym dla nich językiem.

Jak wynika z uzasadnienia nowelizacji, wprowadzającej obowiązek przyjęcia standardów przez placówki medyczne i organizatorów działalności medycznej na rzecz dzieci, popełnianie przestępstw z użyciem przemocy, czy też przestępstw o charakterze seksualnym wobec małoletnich ma charakter wielowymiarowy, przeciwdziałanie im wymaga przedsięwzięcia środków o charakterze tak profilaktycznym jak i interwencyjnym ukierunkowanym na zawiadomienie właściwych organów oraz natychmiastową pomoc skrzywdzonemu, jego bliskim (o ile nie są krzywdzicielami), a także, w stosownych przypadkach, wsparcie otoczenia. Musi to znajdować odzwierciedlenie w omawianych procedurach, które tylko w ten sposób spełnią cel, który przyświeca ich wprowadzeniu. Stąd też projektodawca za niezbędne elementy standardów uznał te, które odpowiadają tym obszarom.

Czytaj także na Prawo.pl: Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Za niewprowadzenie Standardów do 15 sierpnia 2024 r. grozi kara

Organy zarządzające placówkami medycznymi przyjmującymi dzieci oraz organizatorzy działalności medycznej, w ramach której świadczone są usługi na rzecz dzieci, którzy do 15 sierpnia br., nie wprowadzą Standardów – muszą liczyć się z ryzykiem obciążenia ich karą grzywny w wysokości do 250 zł albo wymierzenia im kary nagany. W przypadku ponownego stwierdzenia niewykonania obowiązku wprowadzenia Standarów (pomimo wcześniejszego ukarania z tego samego powodu) – kara będzie dotkliwsza, ponieważ grzywna zostanie wówczas nałożona w wysokości nie niższej niż tysiąc zł.