20 lutego minister sprawiedliwości Adam Bodnar ma przedstawić na Radzie Europejskiej tzw. Action Plan dla wymiaru sprawiedliwości. Chodzi o dziewięć ustaw - w tym nowelę ustawy o KRS, ustawę anty-kagańcową, dwie ustawy dotyczące prokuratury, ale też m.in. regulację rozwiązującą problem neo-sędziów oraz ustawy dotyczące Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego.

Zaskakujące dla mnie jest to, że standardy ochrony dzieci wywołują tak dużo emocji wśród nauczycieli, dyrektorów i innych pracowników placówek zajmujących się opieką nad dziećmi. W naszych czasach powinny być przecież normą - dziecko jest człowiekiem, podobnie jak dorosły wymaga szacunku. Nie można go poniżać, nie można stosować wobec niego przemocy, trzeba uwzględniać jego wolę - mówi w rozmowie z Prawo.pl Aleksandra Szewera-Nalewajek, trenerka, pedagożka.

Adwokatura proponuje, aby do kodeksu postępowania karnego wprowadzić zmianę, zgodnie z którą niedopuszczalne będzie przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego. Jak wyjaśnia, chce uniemożliwić władzy publicznej przeprowadzanie i wykorzystywanie dowodów uzyskanych w nielegalny sposób - chodzi o tzw. owoce zatrutego drzewa, z którymi polskie sądy i prawnicy mają problem od lat.

Jednym z wymogów dla kandydatów na Prokuratora Krajowego jest przedstawienie własnej koncepcji prokuratury. W praktyce jednak wprowadzenie zmian w życie nie będzie łatwe, bo jedną z fundamentalnych przeszkód jest to, że prokuratura to nadal firma źle zorganizowana, zarządzana „kijem”, gdzie pozycja zawodowa i komfort pracy zależą od znajomości - piszą prokuratorzy dr Piotr Turek i dr Michał Gabriel-Węglowski.

Bezsilność, to uczucie które na samym początku towarzyszy pokrzywdzonemu przestępstwem. Osoba ta może udać się do organów ścigania i zawiadomić o naruszeniu prawa. Powstaje pytanie, czy ta sama procedura istnieje w przypadku, gdy zdarzenie przestępcze miało miejsce poza granicami Polski, a dodatkowo popełnił je na naszą szkodę obcokrajowiec, czy wówczas możliwe są realne działania organów ścigania, czy jak prawdopodobnie uważa wiele osób, nic nie da się zrobić? - analizuje Paweł Gołębiewski, radca prawny z Kancelarii Kopeć Zaborowski.

Jeżeli kredyt jedynie w minimalnym stopniu służył celom konsumenckim, to kredytobiorcy nie mają ochrony właściwej dla konsumentów. W konsekwencji w takich przypadkach nie znajdują zastosowania przepisy dotyczące niedozwolonych postanowień umownych – orzekł Sąd Najwyższy. Zdaniem pełnomocników kredytobiorców to krok w złym kierunku, który zamiast pomóc - jeszcze bardziej skomplikuje sytuację.

Eksperckość składu Komisji Kodyfikacyjnych oznacza również to, że w ich składach powinny być uwzględniane kobiety. Skoro stosują prawo, to powinny również je tworzyć - apeluje Koło Kobiet przez ORA w Warszawie do ministra sprawiedliwości Adama Bodnara. Adwokatki dodają, że z niepokojem odnotowują pomijanie kobiet przy tworzeniu nowych rad, komisji czy składów organów publicznych, bo zmiany wymagają uwzględnienia parytetu równościowego.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar podpisał delegację sędzi Anny Kalbarczyk do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga na czas nieokreślony. Sędzia - przypomnijmy - jako pierwsza w Polsce poprosiła o możliwość powrotu do sądu, z którego awansowała na podstawie opinii neo-KRS. Możliwe jest to przez delegację, choć prawnicy mają w tym zakresie pewne wątpliwości.

Prokuratura Regionalna w Szczecinie - jak ustalił serwis Prawo.pl - zaskarżyła decyzję tamtejszego Sądu Okręgowego o umorzeniu postępowania karnego, zainicjowanego aktem oskarżenia wniesionym przez prokurator Bogusławę Zapaśnik. Sąd uznał, że została ona wadliwie przywrócona w stan czynny, w maju 2016 r. Prokuratura podniosła m.in., że nie można mówić o udziale w czynności osoby nieuprawnionej, bo prokuratorem jest się aż do śmierci.

Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny 9 lutego ogłosił konkurs na stanowisko Prokuratora Krajowego. Czas na zgłaszanie kandydatur właśnie upływa. Główne wymaganie to co najmniej 15 lat doświadczenia na samodzielnym stanowisku prokuratora, a także zaprezentowanie koncepcji funkcjonowania prokuratury. Kandydatów oceni specjalny zespół z wiceminister Marią Ejchart na czele. Lista kandydatów ma być znana do 21 lutego.

Od kiedy powinien być liczony termin przedawnienia roszczeń frankowych banku? Uważam, że od daty wypłaty kapitału. Roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia jest bowiem roszczeniem bezterminowym, tzn. stosunek prawny, z którego się to roszczenie wywodzi samo w sobie nie zawiera daty, w której świadczenie powinno być spełnione - pisze Wiktor Budzewski, adwokat i partner zarządzający w kancelarii KBiW Kurpiejewski Budzewski i Wspólnicy sp.p.

Krajowa Rada Sądownictwa negatywnie zaopiniowała zgłoszony przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt nowelizacji zmieniającej ustawę o KRS, określając go jako „sprzeczny z fundamentalnymi konstytucyjnymi zasadami polskiego porządku prawnego.” Tyle tylko, że w międzyczasie do projektu wprowadzono znaczące zmiany.

Ubezwłasnowolnienie ma zniknąć z polskiego porządku prawnego, nikt nie będzie ingerował w zdolność do czynności prawnej osoby pełnoletniej - zapowiada Ministerstwo Sprawiedliwości. Rozważany jest model - wspierane podejmowanie decyzji. Wszystkie osoby ubezwłasnowolnione po wejściu w życie nowych przepisów miałyby odzyskać zdolność do czynności prawnych. To na razie zapowiedzi, a projekt ma być gotowy do 12 czerwca.

Gdyby celem ustawodawcy była epizodyczność słynnego art. 47 z przepisów wprowadzających ustawę - Prawo o prokuraturze, to zostałoby to uwzględnione np. w tym konkretnym przepisie. Nie mam wątpliwości, że mój powrót ze stanu spoczynku 19 maja 2016 r. nie był wadliwy. Decyzja Sądu Okręgowego w Szczecinie będzie mieć tragiczne skutki dla prowadzonych spraw, bo pewnych czynności nie da się powtórzyć, ale przede wszystkim dla pokrzywdzonych - mówi prokurator Bogusława Zapaśnik.

Podanie substancji odurzającej osobie obcej bez jej wiedzy i zgody jest przestępstwem. I o takie przewinienie jest podejrzany prokurator prokuratury rejonowej, który w pokoju hotelowym w czasie szkolenia doprowadził swoją koleżankę do stanu zagrażającego jej zdrowiu. Dlatego Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej uchylił immunitet prokuratorowi. Obecnie toczy się proces karny przeciwko niemu, a SN czeka na wyrok, by ukarać go dyscyplinarnie.

Obok przepisów dotyczących standardów ochrony małoletnich, 15 lutego wchodzą też w życie zmiany w zakresie wysłuchania dzieci. To cieszy wielu prawników, bo - jak podkreślają - jest szansa na zwiększenie podmiotowości dziecka w postępowaniu. Tym bardziej, że zgodnie ze zmianami, potrzebna będzie do tego jego zgoda. Z kolei sędzia, jeśli odstąpi od takiej czynności, będzie musiał w protokole wskazać przyczynę.

W 2023 r. padły kolejne niechlubne rekordy w ilości tworzonego prawa. Po raz kolejny zwiększyła się liczba ogłoszonych nowych aktów prawnych – łącznie było ich aż 143 155. Przynajmniej raz zmieniono 31 968 aktów, co daje wzrost aż o 26,9 proc. w porównaniu do 2022 r. W żadnej dziedzinie prawa nie zabrakło też przykładów przepisów sprzecznych, niejasnych czy też luk prawnych, które wymagają pilnej poprawy. Wskazujemy je w raporcie "Poprawmy prawo".

Samorząd terytorialny w Polsce został poważnie osłabiony. Jego wzmocnienie wymaga reform nie tyle w nim samym, co w administracji rządowej, która zamiast odbierać samorządom kolejne kompetencje, powinna się skoncentrować na strategicznych problemach państwa – mówi prof. Irena Lipowicz z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, redaktor „Systemu Prawa Samorządu Terytorialnego”.

Projekt noweli o KRS jest już na ostatniej prostej, wprowadzono do niego też znaczące poprawki. Z ośmiu do sześciu spadła liczba sędziów/członków Rady, którzy mieliby być wybrani spośród sędziów sądów rejonowych, za to do dwóch wzrosła liczba sędziów reprezentujących sądy apelacyjne, a do trzech - okręgowe. Zrezygnowano też z pomysłu, by kandydatów zgłaszały m.in. samorządy prawnicze, a skruszeni neo-sędziowie zyskali możliwość kandydowania do Rady.

Zmiana definicji gwałtu, poprzez wskazanie, że chodzi o obcowanie płciowe bez wcześniejszego wyrażenia świadomej i dobrowolnej zgody, podniesienie dolnego wymiaru kary za zgwałcenie do lat 3 - tak by była to zbrodnia, nie występek oraz m.in. zaostrzenie kar za doprowadzenie do innej czynności seksualnej - zakłada projekt nowelizacji kodeksu karnego, wniesiony do Sejmu.

Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, zwrócił się do Adama Bodnara, ministra sprawiedliwości, o informacje, czy system Pegasus był w sposób nielegalny wykorzystywany również do podsłuchiwania adwokatów wykonujących zawód. Przypomniał, że z doniesień medialnych wynika iż zhakowany miałby być m.in. telefon mec. Romana Giertycha. Podkreślił, że ochrona tajemnicy adwokackiej jest fundamentem zawodu.

Zmiana przepisów o składach sądu w postępowaniu apelacyjnym i zażaleniowym, dokonana znienacka pod koniec poprzedniej kadencji parlamentu, spowodowała ogromne trudności w praktyce. Dotyczą one m.in. tzw. spraw uchwałowych – o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały organu stanowiącego spółki kapitałowej, spółdzielni albo wspólnoty mieszkaniowej - wskazuje prof. Marcin Dziurda z Katedry Postępowania Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego.

DSA nie wymaga (aktywnego) monitorowania, czy dostawca przechowuje treści nielegalne, ale w przypadku uzyskania w tym zakresie wiedzy uruchamia szereg mechanizmów, które z jednej strony wymagają od dostawcy działania, ale z drugiej - starają się chronić odbiorców usługi przed nadmiernym i arbitralnym działaniem dostawców - pisze dr Mirosław Gumularz, adiunkt WSB Merito, radca prawny w kancelarii NTL (NewTechLaw.eu).

Dwie pierwsze sędzie, awansowane przez neo-KRS poinformowały, że chcą przejść weryfikację lub wrócić na poprzednio zajmowane stanowisko. Przestały też orzekać, by nie pogłębiać problemu związanego z wadliwością ich awansów. Rozwiązanie ich sprawy - jak mówią prawnicy - nie jest jednak wcale takie proste i może spowodować... kolejne problemy prawne. Brak systemowego uregulowania pogłębia się stan niepewności prawnej.

Autopoprawki, brak konsultacji, wrzutki do ustaw dotyczących całkowicie innych spraw, kreatywna wykładnia prawa, dziesiątki poprawek procedowanych w jeden wieczór – to standardy legislacji, do których zdążył nas przyzwyczaić poprzedni rząd. Zmiana władzy nie okazała się jednak, póki co, oczekiwanym zwrotem w tym zakresie - pierwsze miesiące działań nowej koalicji pokazały, że wbrew obietnicom, słaby standard legislacji może zostać z nami na dłużej.

W połowie 2015 roku wprowadzono zmianę nadającą procesowi karnemu bardziej kontradyktoryjny charakter, czyli zrównującą pozycję oskarżenia i obrony, z sądem w roli arbitra. Po kilku miesiącach nowa władza cofnęła tamtą reformę, a teraz jednym z tematów dnia jest jej przywrócenie. Prawnicy - obrońcy są za, obawy mają konsekwentnie prokuratorzy.

Odwołujący się Mariusz Kamiński został prawomocnie skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ściągane z urzędu, co stanowi zdarzenie powodujące wygaśniecie z mocy prawa mandatu posła - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN opublikowała we wtorek pisemne uzasadnienie w sprawie odwołania od decyzji marszałka Sejmu Szymona Hołowni, stwierdzającej wygaśnięcia mandatu poselskiego Mariusza Kamińskiego.

Państwowa Komisja Wyborcza nie może zabronić organizacji realizacji celu, jakim jest wspieranie obywateli w wykonywaniu ich biernego prawa wyborczego poprzez udział w wyborach. Sąd Najwyższy uznał za zasadną skargę pełnomocnika Komitetu Wyborczego Ogólnopolska Federacja „Bezpartyjni i Samorządowcy” na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej, w której odmówiono jego rejestracji.

Prokurator generalny Adam Bodnar powierzył prokuratorowi Dariuszowi Kornelukowi pełnienie funkcji zastępcy prokuratora krajowego. Prokurator startuje również w konkursie na prokuratora krajowego, w tym przypadku do 16 lutego można zgłaszać kandydatów, następnie oceni ich specjalny zespół.

Sąd rejonowy dla m.st. Warszawy oddalił skargę na postanowienie referendarza, która dotyczyła odmowy wpisu "nowej" rady nadzorczej TVP w Krajowym Rejestrze Sądowym. Na razie nie zostało upublicznione uzasadnienie wyroku, jednak skutki orzeczenia są już bardziej dotkliwe - decyzję podjął bowiem sędzia zawodowy. Tym samym wpis nowego składu rady nadzorczej TVP został na razie zablokowany.