Skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie złożyła Barbara C. Wskazywała, że sąd nic nie robił z pozwem, nie wyznaczył terminu od 4 października 2022 r. do 15 maja 2024 r.
SN nakazał wypłacenie odszkodowania w wysokości 2 tys. zł i zalecił Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie VI Wydziałowi Cywilnemu rozpatrzenie sprawy w terminie trzech miesięcy od dnia zwrotu akt.
Skargą z 13 marca 2024 r. na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki pełnomocnik wniósł o zasądzenie 20 tys. zł i stwierdzenie przewlekłości postępowania.
Pozbawienie dochodzenia praw
W uzasadnieniu skargi wskazano, że Barbara C. 3 kwietnia 2020 r. skierowała do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym na kwotę 183 564 zł. Postępowanie przed Sądem Okręgowym zakończyło się wydaniem wyroku 13 czerwca 2022 r., w którym na rzecz powódki zostały zasądzone kwoty, które podnosiła w pozwie.
WZORY DOKUMENTÓW w LEX:
- Skarga na przewlekłość postępowania >
- Postanowienie o uwzględnieniu skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki >
- Postanowienie o oddaleniu skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki >
Następnie 22 września 2022 r. pozwana wniosła apelację, która po upływie ponad półtora roku nie została rozpoznana. W dalszej części uzasadnienia skargi podniesiono brak zaufania do wymiaru sprawiedliwości, złożenie pisma 9 marca 2023 r., w którym ponaglano Sąd Apelacyjny w Warszawie do zajęcia się sprawą oraz fakt, że znaczące opóźnienie pozbawia powódkę możliwości skutecznego dochodzenia swoich roszczeń wobec wyzbywania się przez pozwaną majątku, co może ostatecznie w znaczący sposób uszczuplić, a nawet całkowicie uniemożliwić, zaspokojenie jej roszczeń.
W odpowiedzi na skargę z 24 kwietnia 2024 r. Prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie zgłosił swój udział w sprawie oraz wniósł o jej oddalenie.
W uzasadnieniu odpowiedzi przytoczono kalendarium czynności, jakie podejmowane były w sprawie od 4 października 2022 r. do 13 marca 2024 r. Prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie przedstawił stan prawny i orzecznictwo mające zastosowanie w sprawie. Powołał także powody zaległości związane z sytuacją w sądownictwie będącą skutkiem pandemii. W treści uzasadnienia Prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie jednoznacznie stwierdził, że „brak jest podstaw do stwierdzenia przewlekłości w niniejszym postępowaniu, a w konsekwencji do zasądzenia żądanej sumy pieniężnej”.
Sąd Najwyższy orzekł jednak, że przewlekłość miała miejsce. Skarga na przewlekłość postępowania zasługiwała na częściowe uwzględnienie.
Czytaj w LEX: Konsekwencje wniesienia skargi na przewlekłość postępowania cywilnego, po jego prawomocnym zakończeniu >
Rozprawę wyznaczyć w ciągu 12 miesięcy
Utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, że o przewlekłości postępowania apelacyjnego można zasadniczo mówić w przypadku bezczynności sądu drugiej instancji polegającej na niewyznaczeniu rozprawy apelacyjnej w ciągu 12 miesięcy od daty wpłynięcia apelacji.
- Nie oznacza to jednak, że w każdym przypadku, w którym przekroczony został okres 12 miesięcy, w czasie których nie wyznaczono terminu rozprawy, automatycznie następuje przewlekłość postępowania w rozumieniu ustawy – zaznaczył Sąd Najwyższy.
Ocena spełnienia obowiązku rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie zależy od konkretnych okoliczności, a więc wymaga uwzględnienia wielu czynników wpływających na tok postępowania. To oznacza, że przewlekłość postępowania ocenia się w każdej sprawie w sposób indywidualny, z uwzględnieniem wymienionych okoliczności.
Czynności organizacyjne trwały
Zatem nie ulega wątpliwości, iżczas oczekiwania na rozpoznanie apelacji w analizowanej sprawie został przekroczony i wyniósł ponad 12 miesięcy. Oto kalendarium:
- Pozwana złożyła apelację od wyroku Sądu Okręgowego 4 października 2022 r. Sprawę niezwłocznie wpisano do repertorium i nadano jej sygnaturę.
- Do rozpoznania sprawy wylosowany został sędzia referent.
- Pismem z 9 marca 2023 r. pełnomocnik Skarżącej wniósł o jak najszybsze nadanie sprawie biegu, a w szczególności wyznaczenie terminu rozprawy apelacyjnej.
- 11 kwietnia 2023 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie poinformował pełnomocnika pozwanej, iż sprawy rozpoznawane przez sąd wyznaczane są według kolejności wpływu akt, a czas oczekiwania na wyznaczenie terminu wynosi ok. 12 miesięcy.
- 13 maja 2023 r. zarządzono o przygotowaniu karty przeglądowej w sprawie i skierowaniu akt sprawy do referendarza sądowego celem podjęcia czynności w związku ze złożoną apelacją.
- 22 maja 2023 r. wezwano pełnomocnika pozwanej do uzupełnienia braków fiskalnych apelacji.
- 14 lutego 2024 r. ustalono, iż opłata od apelacji pozwanej w sprawie nie wpłynęła do sądu II instancji.
- 16 marca 2024 r. wezwano bezpośrednio pozwaną A. G. do uzupełnienia braków fiskalnych apelacji. Ostatnia czynność techniczna widniejąca w aktach sprawy nosi datę 25 marca 2024 r. i jest to odpis wezwania do uzupełnienia braków fiskalnych apelacji poprzez uiszczenie opłaty sądowej w kwocie 179 zł. w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia apelacji.
Sąd Apelacyjny w Warszawie od momentu wpływu akt wraz z apelacją, poza wylosowaniem sędziego referenta i wykonaniem wymienionych wezwań, nie podejmował czynności zmierzających do jej merytorycznego rozpoznania. W ocenie Sądu Najwyższego w tych okolicznościach uzasadnione jest stwierdzenie przewlekłości postępowania.
Skarb Państwa zapłaci 2 tys. zł
Orzekając o przyznaniu skarżącej od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego w Warszawie sumy pieniężnej w wysokości 2 tys. zł, Sąd Najwyższy uwzględnił, iż zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy o skardze na przewlekłość postępowania, minimalna wysokość sumy pieniężnej, jaką należy zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego wynosi 500 zł za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania. Jednak nie mniej niż 500 zł, niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość.
Jednocześnie Sąd Najwyższy nie znalazł podstaw do zasądzenia sumy wyższej i dlatego w tej części oddalił żądanie skarżącej.
Postanowienie Izby kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN z 15 maja 2024 r., sygn. akt I NSP 116/24
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
