Są obawy działalności terrorystycznej? Organy państwa na uprzywilejowanej pozycji

Wymiar sprawiedliwości

Współczesne zagrożenia powodują, iż ustawodawca bardzo chętnie sięga po rozwiązania prawne, ogłaszane jako walka o bezpieczeństwo narodowe, które przyznają otwarty katalog zakresu działania organów, a w praktyce uniemożliwiają realizację przewidzianego Konstytucją prawa do zaskarżania orzeczeń i decyzji. Procedura zobowiązania do powrotu cudzoziemca, co do którego istnieje obawa, że może prowadzić działalność terrorystyczną lub szpiegowską stawia je na bardzo uprzywilejowanej pozycji - pisze radca prawny Paweł Gołębiewski.

25.03.2024

Mikołaj Kozak: Pegasus a inne sprawy

Wymiar sprawiedliwości

Sędzia Igor Tuleya powiedział niedawno, że „być może zgodził się na Pegasusa”. Nie mam wątpliwości, że jeśli tak było, to został wykorzystany, bo nie mógł wiedzieć, w jakich celach Pegasus będzie używany przez służby. To pokazuje jednak coś więcej, niż tylko sprawę Pegasusa. Z raportu Fundacji Court Watch Polska wynika, że 42 proc. sędziów w latach 2017-2021 nie oddaliło ani jednego wniosku o areszt - pisze Mikołaj Kozak, adwokat w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

23.03.2024

Sędzia Laskowski: Sąd Najwyższy do uratowania, ale neosędziowie do weryfikacji

Wymiar sprawiedliwości

Nie do utrzymania jest sytuacja, w której obok siebie orzekają legalni sędziowie i tacy, których status jest kwestionowany. Sytuację w Sądzie Najwyższym i w sądach powszechnych da się jeszcze naprawić, ale bez weryfikacji sędziów powołanych z udziałem nieprawidłowo i niezgodnie z konstytucją ukształtowanej KRS się nie obędzie – mówi dr Michał Laskowski, sędzia, były prezes kierujący Izbą Karną Sądu Najwyższego. 

21.03.2024

Dr Giaro: Czy nowela art. 91 k.p.c. wpływa na zakres udzielonego wcześniej pełnomocnictwa?

Wymiar sprawiedliwości

W lipcu ubiegłego roku zmieniono treść art. 91 pkt. 1 kodeksu postępowania cywilnego przez rozszerzenie ustawowego zakresu pełnomocnictwa procesowego o skargę kasacyjną i postępowanie wywołane jej wniesieniem. Powstaje pytanie czy zmiana obejmuje również pełnomocnictwa udzielone przed nowelizacją przepisów? Ta kwestia nie została w noweli wyraźnie przesądzona, co zmusza do jej nieco szerszego rozważenia - pisze dr Maciej Giaro z Katedry Prawa Cywilnego Porównawczego WPiA UW, radca prawny.

20.03.2024

Prof. Sadurski: Naprawiamy okręt na otwartym morzu

Turystyka Wymiar sprawiedliwości

Trybunał Konstytucyjny jest nam potrzebny w stopniu umiarkowanym. W tej chwili go nie mamy i nie powoduje to fundamentalnego problemu. Należy wrócić do rozproszonej kontroli konstytucyjności. Warto też przyjrzeć się amerykańskiemu modelowi Sądu Najwyższego, gdzie sędziowie nie mają specjalizacji - zakłada się, że są prawnikami takiej klasy, że są w stanie orzec w każdej sprawie - mówi prof. Wojciech Sadurski z Wydziału Prawa Uniwersytetu w Sydney.

19.03.2024

Sędzia Orłowska-Mikołajczak: Potrzebujemy edukacji prawnej od najmłodszych lat

Wymiar sprawiedliwości

Jako sędzia gospodarcza widzę, że poziom wiedzy prawnej stron jest wysoki. Jednak pytania o prawo na spotkaniach z dziećmi mnie zatrważają. Pytają m.in. o to czy cała klasa może zostać ukarana za to, co zrobiła jedna osoba albo czy za złe zachowanie można je ukarać złą oceną z konkretnego przedmiotu. To pokazuje jak wiele jeszcze jest do zrobienia - mówi w Dniu Edukacji Prawnej sędzia Katarzyna Orłowska-Mikołajczyk, prezeska Fundacji Edukacja Prawnej "Iustitia".

15.03.2024

WIBOR musi zostać wzięty pod lupę TSUE

Pączkujące sprawy kredytów złotowych opartych o stawkę referencyjną WIBOR potrzebują jasnego sygnału ze strony TSUE, że do oceny zasadności podnoszonych przez kredytobiorców roszczeń ma zastosowanie dyrektywa 93/13. A sama legalność wprowadzania stawki referencyjnej w danym kraju członkowskim, czy też na poziomie międzynarodowym, nie zwalnia z obowiązku takiego jej inkorporowania do umowy, który nie naruszałby praw konsumentów - pisze adwokat dr Kacper Rożek z kancelarii Góralska Rożek Adwokaci, członek stowarzyszenia adwokackiego Defensor Iuris.

15.03.2024

Dr Behan: Pegasus był szalenie groźny dla Polski

Prawnicy

Tylko około 10 procent zarządzonych kontroli operacyjnych kończy się uzyskaniem jakiegokolwiek dowodu, a sądy akceptują niemal wszystkie wnioski. Dlatego komisja śledcza powinna odpowiedzieć: kto i kiedy dokonał akredytacji systemu Pegasus i na podstawie jakich dokumentów? Kto w CBA podejmował decyzję o zastosowaniu tego systemu - twierdzi dr Adam Behan z UJ, stały doradca sejmowej komisji śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności podejmowanych m.in. z wykorzystaniem Pegasusa.

14.03.2024

Prof. Płatek: Liczbę więźniów można obniżyć do 40 tysięcy

Prawo karne

Zmniejszenie liczby osób przebywających w więzieniach to dobra zapowiedź zmian w polityce karnej. Przy niskiej przestępczości, mamy mnóstwo osadzonych. Ale obok zamian w pracy prokuratury, sądów i sędziów, także penitencjarnych, potrzebne jest społeczne zrozumienie, że surowe kary nie są skutecznym sposobem rozwiązywania problemów społecznych – twierdzi prof. Monika Płatek z Uniwersytetu Warszawskiego. 

13.03.2024

Jak Sąd Najwyższy uzasadnia postanowienie o niewykonalności klauzuli arbitrażowej

Prawo cywilne

Sąd Najwyższy w postanowieniu dotyczącym niewykonalności zapisu na sąd polubowny z powodu niemożności poniesienia kosztów postępowania arbitrażowego przez powoda podważył tradycyjne założenia instytucji arbitrażu. Jednakże, z uwagi na nowatorski charakter tej decyzji, niejasne jest, w jaki sposób sądy będą stosować wytyczne wypracowane przez Sąd Najwyższy w postanowieniu ani czy w ogóle będą je brać pod uwagę - piszą Paweł Bukiel i Vladyslav Semerynskyi, Squire Patton Boggs Warszawa.

12.03.2024

Sędzia Gudowski: Potrzebna nowa procedura cywilna, obecnego kodeksu nie da się poprawić

Prawo cywilne

W wyniku licznych, nieprzemyślanych zmian dokonanych w ciągu ostatnich ośmiu lat, kodeks postępowania cywilnego jest w stanie kompletnego rozkładu – uważa Jacek Gudowski, sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku. I dodaje, że nie da się go naprawić, trzeba stworzyć nowy. Wskazuje, że święte zasady procesu sądowego, które naruszono, to m.in. kolegialność i jawność orzekania.

11.03.2024

Mec. Kulińska: Populistyczne podejście nie uzdrowi systemu nieodpłatnej pomocy prawnej

Wymiar sprawiedliwości

System nieodpłatnej pomocy prawnej wymaga nie tylko zmian, ale przede wszystkim kompleksowego spojrzenia. Populistyczne pomysły – np. by był dostępny dla każdego, nie pomagają. Co gorsza, uderzają w prawników, którzy próbują znaleźć swoje miejsce na rynku - mówi Dorota Kulińska, adwokat, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA.

09.03.2024

Jacek Trela: Przywracanie praworządności nie może być niezgodne z prawem

Wymiar sprawiedliwości

Jeśli najprostsza i najbardziej legalna, czyli ustawowa droga naprawiania zdewastowanego porządku prawnego jest niedostępna, można to robić z użyciem innych środków, byleby były one zgodne, albo przynajmniej nie były niezgodne z prawem – twierdzi Jacek Trela, senator, adwokat, były prezes Naczelnej Rady Adwokackiej.

05.03.2024

Prof. Paluszkiewicz: Kontradyktoryjny proces do przywrócenia, rola prokuratora do ograniczenia

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości Prokuratura

Wprowadzony w 2015 roku kontradyktoryjny model procesu karnego, który po kilku miesiącach został wycofany przez nowy rząd, trzeba bez wątpienia przywrócić. Pilną potrzebą jest też cofnięcie zmian w kodeksie postępowania karnego, wzmacniających, wbrew zasadzie kontradyktoryjności, pozycję procesową prokuratora, a ograniczających pozycję sądu, będącego przecież gospodarzem postępowania jurysdykcyjnego - twierdzi prof. Hanna Paluszkiewicz z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego.

29.02.2024

Chcemy spopularyzować mediacje na serio? Zróbmy to po amerykańsku!

Wymiar sprawiedliwości

Często w publicznych dyskusjach słyszy się, że „usposobienie Amerykanów”, czy też inne mityczne tezy, jak np. rzekoma „otwartość na zmiany” powodują, że bardziej niż np. Polacy, skłonni są do zawierania ugód. Aktualny czas reformowania polskiego wymiaru sprawiedliwości, to być może idealny moment, aby z tego rodzaju infantylnymi mitami zerwać - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

24.02.2024

Odblokowanie KPO prowadzi przez legislacyjne ścieżki

Prawnicy Finanse publiczne Prawo europejskie

O ile zaliczki dla państw członkowskich, w ramach KPO, wypłacane są bezwarunkowo, reszta, czyli ok. 55 mld euro, dostępna będzie wyłącznie po spełnieniu ustalonych wcześniej warunków, nazywanych w sferze publicznej „kamieniami milowymi”. Choć wiele mówi się w tym kontekście o kwestiach związanych z niezależnością sądów, to równie duży wpływ mają zadeklarowane przez Polskę zobowiązania do zmiany zasad prowadzenia procesu legislacyjnego - pisze Gniewomir Wycichowski-Kuchta z kancelarii DZP.

23.02.2024

Mec. Czaja: Mediacja w Polsce wymaga zdecydowanych działań

Wymiar sprawiedliwości

Mediacji obligatoryjnej nie powinniśmy się bać. To rozwiązanie działa w innych krajach europejskich i się sprawdza, a główną zaletą, poza odciążeniem sądów, jest zwiększanie świadomości obywateli. Tyle że same przepisy nie wystarczą. Do tego trzeba przygotować także sądy, profesjonalnych mediatorów i pełnomocników - mówi w rozmowie z Prawo.pl Jacek Czaja, radca prawny, dyrektor International Academy of Dispute Resolution i laureat III miejsca w konkursie Rising Stars Liderzy jutra 2023.

23.02.2024

Kozak: Warunkowe przedterminowe zwolnienie, przepisy nie nadążają za praktyką

Wymiar sprawiedliwości

Obrońca, działając na korzyść klienta, chce by warunkowe przedterminowe zwolnienie nastąpiło w najszybszym możliwym terminie. Musi więc złożyć wniosek zanim upłynie data, w której sąd może skazanego zwolnić. Dlaczego? Bo na rozpoznanie takiego wniosku i to w I instancji, czeka się nie krócej niż 2-3 miesiące. Problem w tym, że część sędziów uznaje wówczas, że wniosek był przedwczesny - pisze Mikołaj Kozak, adwokat, Kancelaria Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

23.02.2024

Prof. Pisuliński: Uporządkowanie procedury cywilnej pilnie potrzebne

Prawo cywilne

Kodeks cywilny, mimo że w tym roku skończy 60 lat, może jeszcze poczekać. Pilniejszą sprawą jest uporządkowanie procedury cywilnej, która po ogromniej liczbie zmian jest już regulacją niespójną i trudną do stosowania. Takie priorytety dla nowej komisji kodyfikacyjnej wskazuje serwisowi Prawo.pl prof. Jerzy Pisuliński z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.

21.02.2024

Szewera-Nalewajek: Standardy ochrony dziecka to nie biurokracja, a kwestia szacunku

Wymiar sprawiedliwości Zarządzanie oświatą

Zaskakujące dla mnie jest to, że standardy ochrony dzieci wywołują tak dużo emocji wśród nauczycieli, dyrektorów i innych pracowników placówek zajmujących się opieką nad dziećmi. W naszych czasach powinny być przecież normą - dziecko jest człowiekiem, podobnie jak dorosły wymaga szacunku. Nie można go poniżać, nie można stosować wobec niego przemocy, trzeba uwzględniać jego wolę - mówi w rozmowie z Prawo.pl Aleksandra Szewera-Nalewajek, trenerka, pedagożka.

19.02.2024