Nie sposób jest wymienić wszystkich przepisów, które wejdą w życie w 2026 roku. Z oczywistych względów ograniczymy się do tych, które budzą największe zastrzeżenia prawników i obawy pracodawców. Nie da się ich wymienić także dlatego, że resort pracy nie powiedział ostatniego słowa, a niektóre z projektów są jeszcze na etapie opiniowania, jak np. mobbing czy maksymalna temperatura w miejscu pracy. A są i takie, gdzie projektu resort jeszcze nawet nie pokazał, a Polska powinna wdrożyć przepisy w przyszłym roku.
Grażyna J. Leśniak
27.10.2025
Prawo pracy

Wskazówki przestawiamy ustawą, a nie zwyczajem

Administracja publiczna Prawo pracy Prawo europejskie
Tak istotna kwestia, jak zmiana czasu z letniego na zimowy, nie jest sprawą zwyczaju, ani polską specyfiką. Nad Wisłą regulują ją co najmniej trzy akty prawne – zarówno krajowe, jak i unijne. Polska jest zresztą pod kątem zmiany czasu swoistym pionierem, gdyż pierwszy raz wskazówki przestawialiśmy już w 1916 roku na rozkaz okupanta, podczas pierwszej wojny światowej.
Michał Kosiarski
25.10.2025
Administracja publiczna Prawo pracy Prawo europejskie
Pracownicy będą mieli w tym roku powody do zadowolenia – z kalendarza wynika, że z tytułu Bożego Narodzenia wypadnie w sumie pięć wolnych dni. To zasługa nie tylko wolnej soboty i niedzieli zaraz po świętach, ale także wolnej Wigilii. W tym roku bowiem po raz pierwszy uchwalone w grudniu 2024 r. przepisy zostaną zastosowane w praktyce. Pracodawcy już spodziewają się przesunięcia zwyczajów i nacisków ze strony pracowników, by pracę kończyć szybciej… dzień przed Wigilią.
Grażyna J. Leśniak
25.10.2025
Prawo pracy

7 sędziów odpowie, czy służba zdrowia musiała się szczepić na Covid-19

Wymiar sprawiedliwości Zawody medyczne Zdrowie publiczne
Czy w czasie epidemii pracodawcy mieli prawo domagania się podania przez pracownika danych wrażliwych obejmujących informację dotyczącą odbycia albo braku szczepienia na Covid-19, bądź domagania się złożenia zaświadczenia o przeciwwskazaniach do odbycia szczepienia. Czy brak tych danych mógł być podstawą zwolnienia pracownika jednostki medycznej – takie zagadnienia rozstrzygnie siedmioro sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
24.10.2025
Wymiar sprawiedliwości Zawody medyczne Zdrowie publiczne
Rozszerzenie katalogu okresów wliczanych do pracowniczego stażu pracy wiązać się będzie z koniecznością ich udowodnienia. Większość nowych okresów dokumentowana będzie zaświadczeniami z ZUS. Dodane do Kodeksu pracy przepisy milczą jednak na temat tego, w jaki sposób potwierdzić udokumentowane okresy pracy na podstawie umów cywilnoprawnych za granicą oraz te, które miały miejsce w Polsce, ale podczas których osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniom społecznym na podstawie odrębnych przepisów.
Marek Rotkiewicz
24.10.2025
Prawo cywilne Prawo pracy

Ogłoszenia o naborach do urzędów - bez informacji o pensji

Administracja publiczna Prawo pracy Prawo europejskie Służba cywilna
Znaczna część urzędów administracji publicznej nie podaje w ogłoszeniach o naborach informacji o wynagrodzeniu zasadniczym, jakie oferują na początek. Dyrektorzy generalni obawiają się, że podanie takiej informacji na starcie zniechęci potencjalnych kandydatów. Z kolei w ogłoszeniach o pracę Ministerstwa Finansów każdorazowo znajdują się dane kontaktowe do pracownika prowadzącego nabór, u którego kandydaci mogą uzyskać wszystkie niezbędne informacje, w tym również o maksymalnej wysokości przewidzianego na danym stanowisku wynagrodzenia. Zdaniem prawników to jest kwestia jawności, która spoczywa na tym, kto ofertę formułuje.
Grażyna J. Leśniak
23.10.2025
Administracja publiczna Prawo pracy Prawo europejskie Służba cywilna

ZUS rozpoczyna przegląd wakacji składkowych dla przedsiębiorców

Ubezpieczenia społeczne Małe i średnie firmy
Kwota zwolnienia przedsiębiorców z obowiązku opłacenia składek w ramach wakacji składkowych przekroczyła już 2,86 mld złotych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych sprawdzi teraz, czy przedsiębiorcy spełnili wszystkie warunki udzielenia pomocy. Do 15 października ZUS przyjął w tej sprawie aż 2 250 787 wniosków, z czego 95,5 proc. rozpatrzył pozytywnie.
Grażyna J. Leśniak
22.10.2025
Ubezpieczenia społeczne Małe i średnie firmy

Naruszenie zasady równości wobec prawa w ustawie emerytalnej

Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Uważam, że art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej stosowany wobec wcześniejszych emerytów, którzy wniosek o wcześniejszą emeryturę złożyli przed 1 stycznia 2013 roku, nie spełnia standardu konstytucyjnego w postaci zasady równości wobec prawa i niedyskryminacji wyrażonych w art. 32 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP – pisze dr Andrzej Hańderek. I przedstawia swoje uwagi na tle wyroku SN z dnia 23 czerwca 2025 roku.
Andrzej Hańderek
22.10.2025
Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.
Grażyna J. Leśniak
21.10.2025
Prawo cywilne Prawo pracy
W przyjętym stanowisku Naczelna Rada Lekarska deklaruje poparcie dla postulatów zgłoszonych przez Porozumienie Rezydentów OZZL w zakresie konieczności zmian systemowych w psychiatrii. Jak podkreślono, to niezbędne nie tylko dla bezpieczeństwa lekarzy, ale także pacjentów. Postulują m.in. wprowadzenie zasady, że jeden lekarz nie może jednocześnie dyżurować na kilku oddziałach.
Inga Stawicka
21.10.2025
Zawody medyczne
Wyznaczając dzień wolny za święto przypadające w innym dniu wolnym niż niedziela - tak jak w tym roku za sobotę, 1 listopada, pracodawca nie musi wybierać jego terminu, tak by nie nakładały się na niego zaplanowane lub znane już nieobecności. Jeżeli na wyznaczony termin odbioru dnia wolnego przypadnie niezdolność do pracy lub inna sytuacja, która usprawiedliwiałaby nieobecność w pracy, pracownik nie ma prawa do innego dnia wolnego.
Marek Rotkiewicz
21.10.2025
Prawo pracy HR

Zarabiamy coraz więcej

Domowe finanse Prawo pracy
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu 2025 r. wyniosło 8750,34 zł, tj. wzrosło nominalnie o 7,5 proc. w porównaniu z wrześniem ubiegłego roku. Zaś przeciętne zatrudnienie osiągnęło 6409,9 tys. etatów i było o 0,8 proc. niższe niż przed rokiem - podał GUS. Wrzesień 2025 r. potwierdził utrzymanie się wyraźnej różnicy pomiędzy dynamiką wynagrodzeń a zatrudnieniem.
Grażyna J. Leśniak
20.10.2025
Domowe finanse Prawo pracy
W odpowiedzi na poselską interpelację Ministerstwo Zdrowia zaznacza, że rozważane jest dalsze uregulowanie działalności tzw. receptomatów. Choć od ubiegłego roku obowiązuje rozporządzenie, które szczegółowo reguluje kwestię przepisywania leków o potencjale uzależniającym w ramach teleporad, w działalności takich serwisów wciąż jest sporo problemów. Rozważane jest wprowadzenie kar za wystawianie recept bez szczegółowej konsultacji.
Inga Stawicka
20.10.2025
Pacjent Opieka zdrowotna
Rzadko kto uważnie czyta dokumenty, które podpisuje. Warto to szybko zmienić dla własnego dobra. Dotyczy to zwłaszcza pracowników, ale też i pracodawców. O ile literówka w imieniu nie będzie większym problemem, to błąd w nazwisku już ma znaczenie. Istotne zwłaszcza w sporach z ZUS w kwestii różnego rodzaju świadczeń. Prawnicy mówią wprost: takich rzeczy trzeba pilnować i zawsze weryfikować dane osobowe. Pracodawcy powinni też na bieżąco aktualizować dane w firmowych systemach.
Grażyna J. Leśniak
20.10.2025
Prawo pracy HR
Ableistyczne myślenie koniec końców doprowadza do dyskryminacji. Gdyż albo czegoś nie dostrzeżemy, albo wyjdziemy z jakichś założeń, które niekoniecznie są prawdziwe i możemy tym kogoś realnie skrzywdzić. Przecież gdy rzucimy się na osobę niewidomą, która wysiada z autobusu i bez pytania będziemy próbowali jej pomóc, choć jest w pełni samodzielna, możemy ją przewrócić – mówi w rozmowie z Prawo.pl Bartosz Tarnowski, aktywista, członek Stowarzyszenia Instytut Niezależnego Życia.
Beata Dązbłaż
18.10.2025
Niepełnosprawność
Upowszechnianie się innych niż pracownicze form zatrudnienia ma na celu racjonalizację i uelastycznienie współpracy między stronami. Dzięki temu mogą one ukształtować łączący je stosunek prawny według swoich potrzeb i preferencji. Niestety jest też druga strona medalu. Umowy cywilnoprawne bywają bowiem przykrywką dla świadczenia pracy w warunkach umowy o pracę.
Dorian Lesner
18.10.2025
Prawo cywilne Prawo pracy

ZUS rozpoczyna weryfikację pomocy udzielonej powodzianom

Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Małe i średnie firmy Finanse Powódź
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił ponad 228 mln zł świadczeń interwencyjnych dla poszkodowanych w wyniku powodzi we wrześniu 2024 roku. Obecnie trwa proces rozliczenia i kontroli, aby potwierdzić, czy beneficjenci wypełnili warunki otrzymania wsparcia. Sprawdzana jest m.in. dokumentacja wydatków oraz zgodność oświadczeń.
Grażyna J. Leśniak
17.10.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Małe i średnie firmy Finanse Powódź
Prezydent podpisał ustawę, która znosi obowiązek przechowywania przez płatników składek zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych w formie pisemnej, opatrzonych podpisem osoby zgłaszanej, które wysłane są do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych elektronicznie. Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Grażyna J. Leśniak
17.10.2025
Ubezpieczenia społeczne
Od 1 stycznia 2026 roku okresy prowadzenia działalności gospodarczej oraz wykonywania pracy na podstawie umów zleceń będą wliczały się do stażu pracy. Zmiany będą obejmowały również umowy z poprzednich lat. Prezydent RP podpisał ustawę napisaną w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Grażyna J. Leśniak
17.10.2025
Prawo cywilne Prawo pracy
Domy pomocy społecznej mierzą się z niedoborami kadry medycznej, co pogłębia się w ostatnich latach. DPS-y to placówki opiekuńcze, a nie medyczne. Tyle tylko, że 13 proc. ich mieszkańców to osoby leżące, a więc wymagające stałej opieki medycznej. Nie oznacza to, że inni pensjonariusze jej nie potrzebują. Tymczasem dane z ministerstw nie wskazują, czy mieszkańcy mają zaspokojone zapotrzebowanie na świadczenia medyczne. Za to wskazują, że w DPS jest coraz mniej pielęgniarek.
Beata Dązbłaż
17.10.2025
Pacjent Opieka zdrowotna

Pilotażu krótszego czasu pracy chcą urzędy, a nie duże firmy

Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo pracy Rynek pracy
Resort pracy opublikował listę 90 podmiotów, które wezmą udział w pilotażu skróconego czasu pracy. Niemal połowa z nich jest związana z... samorządem terytorialnym. Jeśli chodzi o firmy, to najliczniejsze w pilotażu są te małe i średnie. Prawnicy wskazują, że to nie jest reprezentatywna grupa, by wdrażać skrócenie czasu pracy. Liczna obecność urzędów w programie wywołuje też pytania o ich dostępność dla obywateli.
Grażyna J. Leśniak Robert Horbaczewski
17.10.2025
Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo pracy Rynek pracy

W tych samorządach będzie skrócony czas pracy

Samorząd terytorialny Prawo pracy
Blisko połowa podmiotów zakwalifikowanych do rządowego programu "Skrócony czas pracy - to się dzieje!” jest związana z jednostkami samorządu terytorialnego. Do programu zakwalifikowały się 34 gminy, miasta i powiaty. Wśród beneficjantów są też samorządowe instytucje kultury oraz spółki komunalne. Od 1 stycznia 2026 r. skrócony czas pracy będzie testować łącznie 90 pracodawców.
Robert Horbaczewski
16.10.2025
Samorząd terytorialny Prawo pracy
90 firm i instytucji z sektora prywatnego i publicznego skróci czas pracy z zachowaniem wynagrodzenia dla ponad 5 tysięcy pracowników. To początek nowej ery na polskim rynku pracy. 15 października Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, zatwierdziła listę beneficjentów pilotażu. Średnie dofinansowanie dla jednego podmiotu wyniesie 0,5 mln zł.
Grażyna J. Leśniak
16.10.2025
Prawo pracy Rynek pracy

Petycje orężem wcześniejszych emerytów

Finanse publiczne Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne RODO
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej do dziś nie opublikowało postępu prac nad projektem ustawy naprawiającej sytuację wcześniejszych emerytów, mimo że od skierowania projektu do konsultacji publicznych mija piąty miesiąc. Nie przeszkodziło to resortowi opublikować petycję w tej sprawie wraz z odpowiedzią na nią, z naruszeniem prawa. Zdaniem prawników jeżeli nie została udzielona zgoda na publikację danych osobowych z petycji, to stanowi to uchybienie wymogom ustawy o petycjach oraz naruszenie ochrony danych osobowych według RODO.
Grażyna J. Leśniak
16.10.2025
Finanse publiczne Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne RODO

GUS: Wykonujący proste pracy z najwyższą podwyżką pensji

Domowe finanse Administracja publiczna Prawo pracy Rynek pracy
We wszystkich wielkich grupach zawodów przeciętne miesięczne wynagrodzenie za październik 2024 r. wzrosło w stosunku do października 2022 r. Najniższy wzrost odnotowano w grupie zawodów przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy – o 21 proc., a najwyższy w grupie zawodów pracowników wykonujących prace proste – o 33,4 proc. - podał GUS.
Grażyna J. Leśniak
15.10.2025
Domowe finanse Administracja publiczna Prawo pracy Rynek pracy
Przesunięcie o rok terminów wyłączenia poszczególnych składników z minimalnego wynagrodzenia za pracę ma znaleźć się w nowej wersji ustawy o płacy minimalnej – zapowiada MRPiPS. Inne ministerstwa, w tym resort finansów i gospodarki oraz pracodawcy, są z kolei przeciwni ustaleniu wartości referencyjnej minimalnego wynagrodzenia jako 55 proc. przeciętnej płacy. Twierdzą, że nie odpowiada to treści dyrektywy i jest odejściem od wskaźnika 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia będącego konsensusem rządu i partnerów społecznych.
Grażyna J. Leśniak
15.10.2025
Prawo pracy Prawo europejskie

Będą zmiany w zwolnieniach lekarskich i pracy orzeczników ZUS

Pacjent Domowe finanse Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne
Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Przewiduje on, jak podkreśla rząd, usprawnienie i ujednolicenie sposobu wydawania orzeczeń przez lekarzy ZUS oraz zasad kontroli zwolnień lekarskich. Możliwe będzie korzystanie ze zwolnienia w jednym miejscu, a pracowanie w drugim (np. dla osób z dwoma etatami – jeśli charakter pracy na to pozwala).
Krzysztof Koślicki
14.10.2025
Pacjent Domowe finanse Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

Rząd naprawia błędy i ratuje funkcjonariuszy służb celno-skarbowych

Finanse publiczne Emerytury i renty Administracja publiczna
Okres zatrudnienia w jednostce organizacyjnej Krajowej Administracji Skarbowej funkcjonariusza, którego stosunek służbowy przekształcił się w stosunek pracy i który następnie został przeniesiony do pełnienia służby w Służbie Celno-Skarbowej, będzie zaliczany jako okres równorzędny ze służbą - takie zmiany przyjął we wtorek rząd. Chodzi o okresy związane z przekształceniami organizacyjnymi w administracji podatkowej, celnej i skarbowej.
Krzysztof Koślicki
14.10.2025
Finanse publiczne Emerytury i renty Administracja publiczna
Na polski rynek pracy wróciła stabilizacja, ale wzrosła także ostrożność pracowników i przedsiębiorstw. Dwucyfrowe podwyżki przy zmianie pracodawcy stają się rzadkością, a wzrost wynagrodzeń zależy głównie od roli i sytuacji rynkowej. Z raportu Michael Page Talent Trends 2025 wynika, że aktywnie pracy szuka jedynie 34 proc. specjalistów. W deficytowych specjalizacjach przewagę nadal mają kandydaci. W większości branż rynek wyraźnie sprzyja jednak pracodawcom.
Grażyna J. Leśniak
14.10.2025
Prawo pracy Rynek pracy

Na chorego członka rodziny można dostać zasiłek opiekuńczy

Pomoc społeczna Domowe finanse Ubezpieczenia społeczne
Gdy zachoruje nasz rodzic lub współmałżonek możemy się nim zaopiekować i wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zasiłek opiekuńczy. Z ubezpieczenia chorobowego możemy korzystać nie tylko wtedy, gdy sami chorujemy, ale także, gdy jesteśmy zdrowi, ale musimy pomóc naszym bliskim - przypomina ZUS. Trzeba jednak pamiętać o właściwym złożeniu wniosku.
Grażyna J. Leśniak
14.10.2025
Pomoc społeczna Domowe finanse Ubezpieczenia społeczne