To, że brak informacji, o tym, że zmarły oszczędzał w PPK oraz w której instytucji finansowej gromadził środki, zaczyna być problemem dla wielu osób, świadczą chociażby zapytania kierowane do PFR Portal PPK przez rodziny zmarłych uczestników PPK. Wprawdzie PFR Portal PPK prowadzi serwis mojeppk, w którym można sprawdzić m.in. listę wszystkich swoich rachunków PPK – m.in. z nazwą lub oznaczeniem pracodawcy oraz nazwą instytucji finansowej, która prowadzi dany rachunek, ale możliwość taką ma wyłącznie uczestnik PPK, a nie jego bliscy.
Zważywszy, że z biegiem lat osoby oszczędzające w PPK będą mieć coraz więcej rachunków PPK (każda zmiana pracodawcy to nowy rachunek PPK dla oszczędzających w tym programie), ustalenie, w której instytucji zmarły oszczędzał, może być czasochłonne.
Czytaj również: Uczestnik PPK może sam zdecydować, kto otrzyma środki po jego śmierci
Komu przypadną środki po śmierci uczestnika PPK
Przypomnijmy: to, komu przypadną po śmierci uczestnika PPK zgromadzone przez niego środki, wynika z ustawy o PPK oraz z dyspozycji samego oszczędzającego. Może on bowiem wskazać, w formie pisemnej, instytucji finansowej imiennie jedną lub więcej osób, które mają po jego śmierci otrzymać zgromadzone przez niego środki w PPK. Dzięki temu, osoby te otrzymają je bez konieczności przeprowadzenie postępowania spadkowego. W razie śmierci uczestnika PPK ważne jest jednak także to, czy uczestnik ten pozostawał w związku małżeńskim, a jeśli tak, to, czy środki na jego rachunku PPK należały do majątku wspólnego małżonków. Jeśli i na to pytanie odpowiedź jest twierdząca, połowa środków zgromadzonych na rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK przypadnie jego małżonkowi, w zakresie, w jakim te środki stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej. Dopiero reszta trafi do osób wskazanych imiennie przez uczestnika PPK. Należy także pamiętać, że jeśli uczestnik PPK w chwili śmierci nie był w związku małżeńskim albo pozostawał w związku małżeńskim, ale środki na jego rachunku PPK nie były objęte małżeńską wspólnością majątkową, całość zgromadzonych przez niego na tym rachunku oszczędności jest dzielona między wskazane przez niego instytucji finansowej osoby uprawnione, a jeśli takich nie ma, to środki te są dziedziczone na zasadach ogólnych.
Ważne! Środki przypadające małżonkowi zmarłego uczestnika PPK mogą trafić na jego na rachunek PPK, IKE lub PPE. Możliwy jest również zwrot tych środków w formie pieniężnej. Decyzja, którą formę otrzymania środków wybrać, należy do małżonka zmarłego.
Zobacz w LEX: Wprowadzenie PPK w jednostkach sektora finansów publicznych – krok po kroku > >
Cena promocyjna: 164.49 zł
|Cena regularna: 329 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 197.4 zł
Wybór osób uprawnionych
Środki zgromadzone na rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK, które nie zostaną przekazane jego małżonkowi, są przekazywane wskazanym przez uczestnika PPK instytucji finansowej osobom uprawnionym.
Osoby te wybiera uczestnik PPK, wskazując je instytucji finansowej w formie pisemnej.
Ustawa o PPK nie określa, kto może być osobą uprawnioną - pod warunkiem, że będzie to osoba fizyczna. Oznacza to, że uczestnik PPK ma tu całkowitą dowolność. Może więc wskazać kogoś z rodziny (np. małżonka, dziecko, brata, siostrę, kuzyna, kuzynkę itp.), ale może też zdecydować, że po jego śmierci jego oszczędności zgromadzone na rachunku PPK otrzymają osoby w ogóle z nim niespokrewnione (np. przyjaciele). Należy pamiętać, że uczestnik PPK, wskazując osoby uprawnione, może określić też ich udział w otrzymywanych środkach. Jeżeli tego nie zrobi, a wskaże kilka osób, uważa się, że udziały tych osób są równe. Jeśli uczestnik PPK ma kilka rachunków PPK, może wskazać inne osoby uprawnione w odniesieniu do każdego z tych rachunków.
Ważne! Uczestnik PPK może w każdym czasie zmienić dokonane przez siebie wskazanie osoby uprawnionej. Może wskazać - zamiast lub oprócz wcześniej wskazanych osób - inne osoby, które jako osoby uprawnione mają otrzymać po jego śmierci środki z jego rachunku PPK. Może także oznaczyć w inny sposób niż wcześniej udział poszczególnych osób w tych środkach albo odwołać poprzednie wskazanie, nie wskazując nowych osób.
Zobacz również w LEX: PPK w sektorze finansów publicznych – problematyczne kwestie wdrożenia > >
Sprawdź również książkę: Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz >>
Instytucja nie zawiadomi nikogo
W przypadku śmierci uczestnika PPK osoby uprawnione do zgromadzonych przez zmarłego oszczędności w PPK, aby otrzymać przypadające im środki, muszą zgłosić się do instytucji finansowej. Muszą więc wiedzieć do której.
Obecnie aż 17 instytucji finansowych prowadzi PPK. W sytuacji więc, gdy uczestnik PPK nie poinformował, czy to małżonka czy inną wybraną przez siebie osobę, w której lub w których instytucjach ma rachunek/rachunki PPK, a w przypadku osób wskazanych imiennie instytucji finansowej, że po jego śmierci będą one miały prawo do środków zgromadzonych na jego rachunku PPK - brak takiej informacji może znacznie utrudnić wszystkim tym osobom skorzystanie z oszczędności zmarłego, a czasami wręcz to uniemożliwić (będzie tak, gdy osoba wskazana przez zmarłego uczestnika PPK nie ma pojęcia o tym fakcie). Trzeba bowiem pamiętać, że instytucje finansowe nie informują ani małżonka, ani innych osób uprawnionych o ich prawach do środków zgromadzonych przez zmarłego uczestnika PPK.
Ważne! Jeśli uczestnik PPK chciałby, aby w razie jego śmierci jego bliscy bez problemu i bez zbędnych formalności mogli skorzystać ze zgromadzonych przez niego oszczędności PPK, powinien wskazać instytucji finansowej takie osoby oraz poinformować zainteresowane osoby o tym fakcie – informując je, w której lub których instytucjach oszczędzał w PPK.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Podstawa prawna:
Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK
Czytaj w LEX: Charakter prawny wpłat podmiotu zatrudniającego do PPK > >
