Sejm głosami koalicji rządzącej odrzucił dwie poprawki, które miały przywrócić w sumie 94 375 tys. zł na wynagrodzenia dla pracowników sądów. O zmianę walczyły związki zawodowe po tym, jak 22 listopada Komisja Finansów Publicznych przyjęła poprawkę do budżetu na 2026 r., zakładającą zmniejszenie wydatków w sądach o w sumie 165 mln zł, w tym właśnie o ponad 94 mln zł z funduszu wynagrodzeń pracowników. Ustawa budżetowa została przez Sejm przyjęta. Jeśli w tym kształcie przejdzie przez Senat, a następnie zostanie podpisana przez prezydenta, podwyżki w sądach nie przekroczą 3 proc.

Uchwała połączonych dwóch izb Sądu Najwyższego z 3 grudnia br. narusza fundamentalną zasadę prawa rzymskiego i demokratycznego państwa prawa - „nikt nie może być sędzią we własnej sprawie” - stwierdza Ministerstwo Sprawiedliwości w oświadczeniu. I dodaje, że jest to manifest polityczny. Sędziowie nieprawidłowo powołani orzekali na temat ważności wrześniowej uchwały legalnego składu sędziowskiego, a zatem uchwała ta nie rodzi żadnych skutków prawnych.

W tym tygodniu Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższgo nie rozpoznała żadnej ze spraw immunitetowych rzeczników dyscyplinarnych sędziów sądów powszechnych - Piotra Schaba i Przemysława Radzika. Przyczyn nie podano, ale wiadomo, że w tym samym czasie sędziowie ci rozpoznawali sprawy karne w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie. Spadł z wokandy także wniosek o uchylenie immunitetu Maciejowi Nawackiemu, członkowi KRS.

Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga poinformowała właśnie, że umorzyła śledztwo ws. nieumyślnego spowodowania śmierci Barbary Skrzypek, wieloletniej współpracowniczki prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. Kobieta zmarła kilka dni po przesłuchaniu w sprawie spółki Srebrna, a przesłuchiwała ją prokurator Ewa Wrzosek. Do udziału w tej czynności nie został dopuszczony pełnomocnik kobiety. W opiniowaniu jest nowelizacja procedury karnej, która ma wprowadzić zmiany w przepisach umożliwiających prokuratorowi taką odmowę.

Skierowany niedawno do Sejmu projekt zmian w procedurze karnej przewiduje więcej uprawnień dla podejrzanych i oskarżonych, nieznających dobrze języka polskiego, do pomocy ze strony tłumacza. Kierunek zmian oceniany jest z reguły pozytywnie, chociaż są np. uwagi do ograniczeń dotyczących liczby tłumaczonych dokumentów oraz możliwości kwestionowania jakości przekładu. Tu jednak pojawia się argument, że ich nadmierne rozszerzenie może wydłużać postępowania karne.

Usunięcie z umowy kredytu frankowego narzuconej przez bank przy przeliczaniu z kursu Narodowego Banku Polskiego dodatkowej marży, nie musi oznaczać stwierdzenia nieważności całej umowy – wynika z postanowienia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Choć unijni sędziowie zostawili wolną rękę i swobodę oceny polskim sądom, to - wskutek postanowienia TSUE - raczej nie zmieni się w tej kwestii dotychczasowa dominująca linia orzecznicza.

Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw wspólnie z „Niebieską Linią" Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego prowadziły w 2023 i 2024 r. pilotażowy program „Asystent dla pokrzywdzonego przestępstwem". Wyniki pokazują, że takie rozwiązanie jest w polskich procedurach potrzebne, daje poczucie bezpieczeństwa i równych szans. Dlatego trwają rozmowy z Ministerstwem Sprawiedliwości nad stosownymi zmianami - mówi dr hab. Witold Klaus, profesor Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.

Podczas prac w sejmowej Komisji Infrastruktury ograniczono katalog osób, które mogłyby być pełnomocnikami nieobecnego członka w czasie walnego zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowej – wyeliminowano możliwość korzystania z usług radców i adwokatów, ale też partnera lub partnerki. Prezes NRA Przemysław Rosati zwrócił się m.in. do ministra do spraw Nadzoru nad Wdrażaniem Polityki Rządu Macieja Berka o pilną interwencję w celu przywrócenia wersji przyjętej przez rząd.

I Prezes Sądu Najwyższego stanowczo potępiła "nieodpowiedzialne, a także niszczące zasadę praworządności", medialne uwagi ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka, dotyczące uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2025 r. Sugestie o wyjściu z Unii Europejskiej - jako skutek uchwały, stanowią zwykłą manipulację, pomijającą jej meritum – tj. ochronę Konstytucji, porządku prawnego oraz wyłącznych kompetencji państw członkowskich Unii Europejskiej - twierdzi prof. Manowska.

W uchwale dwóch Izb Sądu Najwyższego z 3 grudnia zapomniano o europejskim zaufaniu i lojalności. Jednak sędziowie nie zapomnieli o sobie. Coraz częściej słychać, że zaczyna się gotowanie żaby na wolnym ogniu, a żabą jest polexit. W taki sposób, aby nikt się nie zorientował, że ciałem jesteśmy jeszcze w Unii, ale duszą już poza nią.

Wprowadzenie uwierzytelniania w serwisie ekw.ms.gov.pl ma ograniczyć wolnoamerykankę w dostępie do ksiąg wieczystych, zawierających takie dane osobowe jak imię i nazwisko, PESEL czy stan zadłużenia. Pierwsze uwagi do projektowanej w tym celu ustawy wskazują jednak, że ustawodawca staje przed niełatwym zadaniem. Przede wszystkim: jak zachować zgodność z RODO oraz nie utrudniać życia tym, którzy sprawnego dostępu do informacji o nieruchomościach naprawdę potrzebują.

Działania na rzecz przywracania w wymiarze sprawiedliwości ładu konstytucyjnego nie mogą przesłaniać koniecznych zmian związanych z pracą sądów, w tym konieczności przeglądu liczby trafiających do nich spraw – przyznaje prof. UŚ Krystian Markiewicz, sędzia Sądu Okręgowego w Katowicach, przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury. I z niepokojem obserwuje kolejne próby dokładania sądom pracy, bez stwarzania do tego warunków.

W związku z kontrolą wyroku sądu polubownego rolą sądu państwowego jest jedynie sprawdzenie, czy sporne orzeczenie skutkuje powstaniem stanu niemożliwego do pogodzenia z podstawowymi zasadami porządku publicznego – a nie to, czy zdaniem Sądu Apelacyjnego zaskarżony wyrok jest prawidłowy – orzekła Izba Cywilna Sądu Najwyższego. I dodała, że okoliczność, iż Sąd Apelacyjny nie zgadza się z oceną prawną sądu polubownego nie mogła uzasadniać uchylenia wyroku tego sądu.

Nie było wątpliwości, że lekarz nauk medycznych znajdował się w szpitalu psychiatrycznym jako konsultant na podstawie umowy o pracę i był pod wpływem alkoholu. Zdumiewające jest to, że był to oddział leczenia uzależnień – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. Dlatego kara nałożona na doktora to nagana.

Sąd Najwyższy uznał w uchwale połączonych dwóch izb, że żaden organ władzy publicznej ani żaden sąd nie jest władny do uznania orzeczenia Sądu Najwyższego za niebyłe, ani pominięcia jego skutków, nawet jeśli miało by to następować z odwołaniem się do prawa Unii Europejskiej. Polska nie umocowała sądów ani innych organów Unii ani organizacji międzynarodowej do stanowienia norm regulujących organizację i funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Jedyna kompetencja należy do ustawodawcy krajowego.

W środę Trybunał Konstytucyjny orzekł, że cele i działalność działającej od 2002 r. Komunistycznej Partii Polski (KPP) są niezgodne z polską Konstytucją RP z 1997 r. Ten wyrok to niezbędny etap, aby uruchomić sądowe postępowanie w sprawie wykreślenia KPP z rejestru partii politycznych. To pierwszy taki precedens w Polsce po 1989 roku.

Marszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty ogłosił powołanie Centrum Analizy Stanowionego Prawa, nowej jednostki w ramach Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji. Zadaniem CASP będzie przygotowywanie trzeciej opinii dotyczącej projektów ustaw, które wpłynęły do Sejmu. Odniósł się też do stosowania tzw. „marszałkowskiego weta” wobec projektów uznanych za szkodliwe i populistyczne.

Do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej trafiły pytania prejudycjalne dotyczące kompetencji obecnej Krajowej Rady Sądownictwa w zakresie wyrażania zgody na dalsze orzekanie sędziów, którzy skończyli 65 lat. Konkretnie - jak wskazano - chodzi o to, czy organ, który nie daje gwarancji niezależności, powinien podejmować taką decyzję. Sprawa ma istotne znaczenie z punktu widzenia co najmniej kilkudziesięciu sędziów, którzy mimo ukończenia 65 roku życia i braku zgody Rady na dalsze orzekanie, pozostają czynnymi sędziami.

Przyjmowanie leków psychotropowych zawsze wpływa na zdolność do prowadzenia pojazdów. Dlatego, gdy kierowca – kleptoman jest aktualnie w leczeniu, istnieje potrzeba skierowania go na dodatkowe badania. Bezpieczeństwo na drodze jest bowiem zawsze priorytetem - podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi.

Zgodnie z art. 321 par. 5 kodeksu postępowania karnego, w terminie trzech dni od daty końcowego zaznajomienia podejrzanego z materiałami postępowania strony mogą składać wnioski o uzupełnienie śledztwa. W teorii mówimy o instytucji gwarancyjnej, prawie do obrony, o przygotowaniu do przejścia w fazę postępowania jurysdykcyjnego. Przedstawiciele doktryny prawa karnego procesowego piszą o zapoznaniu się z całością materiału dowodowego w celu przygotowania odpowiedniej linii obrony – pisze Mikołaj Kozak, adwokat, Kancelaria Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Zgodnie z przygotowywaną właśnie nowelizacją ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ma wydawać nakazy blokowania nielegalnych treści w internecie. Jest też konkurencyjny pomysł, by takie dotyczące wolności słowa decyzje podejmowały sądy. Są za tym argumenty konstytucyjne, ale już nie praktyczne, bo taka ochrona, w i tak przeciążonych sądach, mogłaby być fikcją. A prezydent sugeruje zawetowanie ustawy, według której decydowałby urząd, ale pod kontrolą sądu.

Od 1 stycznia 2026 r. 12 prokuratur rejonowych i Prokuratura Okręgowa w Warszawie mają być wyznaczone do prowadzenia postępowań w sprawach o przestępstwa motywowane uprzedzeniami. Projekt rozporządzenia jest już w opiniowaniu, a Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadnia go wzrostem tego typu przestępczości oraz potrzebą, by takimi sprawami zajmowali się wyspecjalizowani prokuratorzy. Jak wskazuje – lepiej przeszkolić ok. 100 śledczych niż kilka tysięcy.

Sąd Najwyższy konsekwentnie nie uwzględnia wniosków rzecznika praw obywatelskich. Są one oddalane, odrzucane bądź pozostawiane bez rozpoznania. Rzecznik nie aprobuje argumentacji leżącej u podstaw tych rozstrzygnięć, natomiast nie zamierza składać dalszych wniosków o wyłączenie sędziów na tej podstawie. Nie prowadzą one bowiem do oczekiwanego rezultatu, tj. do tego, że wydane w wyniku rozpoznania skargi nadzwyczajnej orzeczenie nie będzie obciążone ryzykiem uznania za nieistniejące.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Celem zmiany jest ułatwienie wymiany informacji o wyrokach karnych wydanych wobec obywateli państw trzecich, także bezpaństwowców oraz osób, których obywatelstwo jest nieznane. Przyjęte rozwiązania pozwolą na szybsze ustalenie, które państwa członkowskie posiadają dane o tych osobach w rejestrach karnych.

Polską energetykę czeka fala roszczeń właścicieli gruntów, na których stoją słupy energetyczne. Praktyka polegająca na tym, że przedsiębiorstwo energetyczne może nabyć przez zasiedzenie prawo do korzystania z prywatnej działki, czyli służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu, jeśli nigdy nie przeprowadzono formalnego wywłaszczenia, narusza Konstytucję - orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie przy dwóch głosach odrębnych.

Projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, zakładający wybór jej 15 członków-sędziów przez sędziów, jest obecnie w opiniowaniu. W ocenie Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia powinien w nim znaleźć się m.in. zakaz kandydowania przez nich na stanowiska sędziowskie w sądach wyższej instancji. Pomysł dobrze oceniają prawnicy, ale minister Waldemar Żurek, choć podkreśla, że jest na to otwarty, ma obawy, czy nie pojawi się zarzut niekonstytucyjności.

Naszą misją jest uwolnienie dyskursu antydyskryminacyjnego od wpływów ideologicznych, religijnych czy politycznych. Chcemy przekonać tzw. elity polityczne w kraju do ideologicznie, religijnie i politycznie neutralnego podejścia do zakazu dyskryminacji - mówi prof. Andrzej Wróbel, redaktor naczelny nowego czasopisma "Przegląd Prawa Antydyskryminacyjnego".

Trwające od lat zabiegi o usunięcie z kodeksu kar za zniesławienie i znieważenie nie mają raczej w najbliższym czasie szans na pozytywny finał. Zwolennicy takiej zmiany pokładali nadzieje w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, która przygotowuje szereg propozycji zmian w prawie materialnym i w procedurze karnej, ale akurat w tej dziedzinie jej członkowie nie są zwolennikami depenalizacji takich czynów, a jedynie ograniczenia karalności za zniesławienie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami nawet jeśli agresor chodzi po restauracji, wymachując maczetą, nie można go, bez jego zgody umieścić w szpitalu psychiatrycznym. Chyba że zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo zdrowiu innych osób. I to wymaga zmian, czego dowodem są kolejne sprawy, w których z powodu braku takiej reakcji giną ludzie - pisze Jacek Kudła, biegły sądowy, ekspert z zakresu czynności operacyjno-śledczych.

Uczniowie z podstawówki przy użyciu sztucznej inteligencji wygenerowali nagie zdjęcie szkolnej koleżanki i zachęcali do jego pobierania. Policja nie dopatrzyła się w tym przestępstwa, a decyzję o odmowie wszczęcia śledztwa podtrzymała prokuratura. Mirosław Wróblewski, prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, uważa, że niesłusznie. I pisze w tej sprawie do Waldemara Żurka, prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości.