Legitymacja dla strażaków ratowników OSP

Powiaty krytycznie o wydawaniu przez gminy legitymacji dla strażaków OSP w mObywatelu

Autor: Robert Horbaczewski

Związek Powiatów Polskich negatywnie ocenia poselski projekt wprowadzenia dla strażaków ochotników elektronicznych legitymacji. Wskazuje, że przepisy już umożliwiają wydawanie takich legitymacji, ale żadna nie została dotąd wydana. Gminy, które mają odpowiadać za wydawanie legitymacji, mogą mieć problemy, bo nie mają dostępu do pełnych danych członków OSP i strażaków pobierających świadczenia ratownicze. Ponadto nie każdy strażak musi korzystać z mObywatela.

Strażacy ratownicy ochotniczej straży pożarnej lub osoby posiadające uprawnienie do świadczenia ratowniczego powinni otrzymać legitymacje służbowe. Dokument ma mieć formę wyłącznie elektroniczną i będzie można się nim posługiwać za pośrednictwem aplikacji mObywatel. Na gminy zostanie nałożony nowy obowiązek - zakłada poselski projekt nowelizacji ustawy o ochotniczych strażach pożarnych, który trafił już do Sejmu. Więcej o założeniach projektu w: Posłowie chcą, aby strażacy ratownicy OSP mieli legitymacje w mObywatelu.

Już są przepisy, które pozwalają wydać legitymacje

Związek Powiatów Polskich wskazuje, że obecne brzmienie art. 29 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych, daje podstawę prawną do wydawania legitymacji dla strażaków OSP.

- Rodzi się zatem pytanie, dlaczego do tej pory żadna legitymacja nie została wydana i czy wprowadzenie legitymacji mobilnej i obciążenie gmin realizacją ich wydawania sprawi, że strażacy zainteresują się składaniem wniosków o legitymację – czy też problem leży gdzie indziej – pyta w opinii Andrzej Płonka, prezes Związku Powiatów Polskich.

Poselski projekt zakłada, że wydawanie legitymacji strażaków ratowników OSP i osób uprawnionych do świadczenia ratowniczego należeć będzie do zadań własnych gminy. ZPP wskazuje, że gminy nie dysponują rejestrem aktualnych członków OSP – stąd będą musiały zasięgać informacji od OSP, aby móc realizować to zadanie. Gminy mogą nie mieć wszystkich danych potrzebnych do wydawania legitymacji, w szczególności dotyczących uprawnionych do świadczenia ratowniczego. Za przyznawanie świadczeń ratowniczych odpowiada bowiem, zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o OSP, komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej. To on więc będzie posiadał wszelkie informacje niezbędne do sprawdzenia, komu należy wydać legitymację strażaka OSP i osób uprawnionych do świadczenia ratowniczego.

Związek Powiatów Polskich wyraża też wątpliwość, kto będzie weryfikował, czy dana osoba jest nadal strażakiem OSP lub uprawnionym do świadczenia ratowniczego. Gmina nie będzie miała do tego narzędzi.

- Nie jest zrozumiałym, dlaczego projektodawca planuje do wydawania legitymacji zaangażować gminy, które nie posiadają informacji, na podstawie których miałyby zweryfikować, czy dana osoba jest strażakiem OSP, czy też nie. Jak mają zatem w sposób prawidłowy realizować to zadanie – stawia pyta prezes ZPP.

Nie ma obowiązku posiadania mObywatela

Związek wskazuje, że obecnie wydawaniem legitymacji zgodnie z par. 3 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 1 czerwca 2022 r. w sprawie legitymacji strażaka ratownika ochotniczej straży pożarnej lub osoby posiadającej uprawnienia do świadczenia ratowniczego, organem właściwym do wydawania legitymacji jest Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej (projektodawcy nie przewidują uchylanie tego aktu).

Projekt zakłada, że minister właściwy do spraw administracji będzie wydawał legitymacje (wyłącznie w aplikacji mobilnej) i prowadził rejestr teleinformatyczny legitymacji strażaków OSP i osób uprawnionych do świadczenia ratowniczego. ZPP wskazuje, że w zakresie danych, jakie zawiera legitymacja, określonych w art. 29 ust. 2 ustawy o ochotniczych strażach pożarnych, wskazać należy, że nie wszyscy posiadają numer PESEL i nie każdy ma drugie imię (w obu przypadkach brakuje wyrażenia „o ile posiada”), a są to informacje, jakie mają znaleźć się na legitymacji. Ponadto, w projektowanym art. 29 ust. 2 pkt 8 wskazana jest data ważności legitymacji, w sytuacji gdy żaden przepis nie określa, ile legitymacja będzie ważna.

- Abstrahując od faktu, że gmina nie posiada dostępu do rejestru, w którym mogłaby sprawdzić, komu powinna wydać legitymacje strażaka OSP i uprawnionych do świadczenia ratowniczego, należy wskazać, że zakres wniosku jest niezwykle skromny.

Związek zwraca także uwagę, że obywatele nie mają obowiązku posiadania aplikacji mObywatel, stąd legitymacja powinna być dostępna także w wersji blankietu, dla tych osób, które nie mają aplikacji – nic nie stoi w takim przypadku na przeszkodzie, aby jej mobilna wersja była dostępna w aplikacji mObywatel.

Wydawaniem legitymacji powinna zająć się PSP

Związek Powiatów Polskich stoi na stanowisku, że wydawaniem legitymacji strażaków OSP i uprawnionych do świadczenia ratowniczego powinny zajmować się właściwe jednostki Państwowej Straży Pożarnej (z poziomu powiatowego lub miejskiego), które mają informacje, kto jest członkiem OSP oraz kto pobiera świadczenie ratownicze, a nie gminy, które takich danych nie posiadają. Pobocznie zwracamy uwagę, że zadanie to będzie stanowiło obciążenie urzędników, których pracę gminy będą musiały pokryć z własnych środków finansowych.

Nowość