Strażacy, zarówno zawodowi jak i ochotnicy, mają być jednym z filarów projektowanego systemu ochrony ludności, który w przypadku wojny ma automatycznie przekształcić się w obronę cywilną. Dlatego w projekcie nowelizacji ustawy o OSP zadania ochotniczych straży pożarnych wyliczone w art. 3 ustawy rozszerzono o udział w ochronie ludności i obronie cywilnej, a także zapobieganie powstaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Zmodyfikowano też brzmienie przepisu, wprowadzając do wyliczenia zadań OSP słowo „w szczególności”.
- Wprowadzenie otwartego katalogu zadań ochotniczych straży pożarnych w artykule 3, to był jeden z naszych postulatów. Niektóre sądy rejonowe nie chciały zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym statutów OSP, jeśli miały zapisane inne cele niż wskazane w tym artykule. Sądy stały na stanowisku, że choć OSP są stowarzyszeniami, to jeśli chodzi o katalog ich działań, to jest on zamknięty. A przecież jest cała rzesza już działających OSP, które mają zakres działania szerszy niż w ustawie - mówi Krzysztof M. Miazga, adwokat specjalizujący się w przepisach pożarowych, współpracujący ze zarządem głównym Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP. Uważa, że ta poprawka zlikwiduje spory interpretacyjne.
Czytaj w LEX: Ekwiwalent pieniężny dla strażaków ochotniczych straży pożarnych w uchwale rady gminy >
Świadczenia ratownicze nie tylko za akcje
Według obecnego brzmienia przepisów świadczenie wynosi 200 zł i co roku jest rewaloryzowane. Świadczenie ratownicze przyznaje się na wniosek zainteresowanego strażaka – ratownika złożony do komendanta powiatowego/miejskiego Państwowej Straży Pożarnej. Uprawnienie do świadczenia przysługuje:
- kobietom po ukończeniu 60 roku życia, pod warunkiem czynnego uczestnictwa w działaniach ratowniczych i akcjach gaśniczych przez co najmniej 20 lat,
- mężczyznom po ukończeniu 65 roku życia pod warunkiem czynnego uczestnictwa w działaniach ratowniczych i akcjach gaśniczych przez co najmniej 25 lat.
Przy czym, przez czynne uczestnictwo należy rozumieć bezpośredni udział akcjach ratowniczo-gaśniczych co najmniej raz w roku, nie jest wymagane zachowanie ciągłości wysługi lat w ochotniczej straży pożarnej.
W projektowanej noweli wysokość świadczenia pozostawiono w dotychczasowej wysokości, prawo do niego rozszerzono również o czynny udział także w szkoleniach lub ćwiczeniach, pod warunkiem spełniania dotychczasowych warunków. To był kolejny, niezrealizowany do tej pory postulat środowisk strażackich.
- To jest konsekwencjach rozszerzenia zadań na OSP. Państwo chce mieć większą liczbę przeszkolonych strażaków na wypadek stanów nadzwyczajnych. O ile obecnie ta liczba jest wystarczająca, aby zabezpieczyć pożary, wypadki czy inne zdarzenia to w przypadku kryzysu tych odpowiednio przeszkolonych i wyćwiczonych strażaków może zabraknąć — mówi mec. Krzysztof M. Miazga.
Przeczytaj także: Strażak ochotnik łatwiej udowodni prawo do świadczenia ratowniczego
Zmiany w finansowaniu straży
Projektowana nowela modyfikuje też przepisy dotyczące finansowania OSP. Rozszerza grono beneficjentów. Dotację będzie mogła otrzymać nie tylko ochotnicza straż pożarna, ale także związek ochotniczych straży pożarnych.
MSWiA dodać też przepis, że gminy mogą otrzymywać dotacje celowe na podstawie złożonych wniosków także celu dofinansowania zadań ochotniczych straży pożarnych związanych z udziałem w ochronie ludności.
Sprawdź w LEX: Czy wójt może pełnić funkcje w organach ochotniczej straży pożarnej? >
Strażak bez legitymacji
Projektowana nowelizacja uchyla też przepisy o legitymacji dla strażnika OSP. Przez lata sprawy dokumentów w ochotniczych strażach pożarnych, w tym legitymacji, były wewnętrzną sprawą każdego stowarzyszenia. W 2022 r. MSWiA zmieniło przepisy. Uznało że wprowadzenie jednolitej legitymacji pozwoli na rejestrację i identyfikację strażaków ratowników ochotniczych straży pożarnych biorących udział w działaniach ratowniczych oraz osób posiadających uprawnienie do świadczenia ratowniczego. Wydawana centralnie legitymacja miała również służyć w celu korzystania z dodatkowych świadczeń np. ulg w przejazdach. Do tej pory żaden ze strażaków OSP nie otrzymał legitymacji. Przepis jest martwy.
- Od początku walczyliśmy, aby usunąć te legitymacje. Po pierwsze, po 2,5 latach obowiązywania legitymacji okazało się, że nie ma żadnej ulgi dla posiadaczy takiej legitymacji. Po drugie to jest przejaw ograniczenia samodzielności związkowej – mówi Krzysztof M. Miazga. Przeczytaj także: Strażacy ratownicy OSP otrzymają nowe legitymacje.
W ramach autopoprawki ma zostać zgłoszona zmiana polegająca na tym, że strażakiem ratownikiem staje się już w momencie rozpoczęcia służby w OSP tak, aby człowiek, który idzie na szkolenie był już objęty osłoną socjalną.
Sprawdź w LEX: Czy JST może udzielić dotacji celowej dla OSP na sfinansowanie wydatku już poniesionego? >
![[E-book] Ochotnicze straże pożarne. Komentarz](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/81622/978-83-8358-654-0_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
