Komornik zajął wynagrodzenie? Współpraca wyjdzie dłużnikowi na zdrowie

Postępowanie egzekucyjne może być stresującym doświadczeniem dla dłużnika - szczególnie, gdy zajęta zostaje spora część wynagrodzenia. Warto wówczas znać swoje prawa i obowiązki, warto też odpowiednio reagować. Dobrym pomysłem nie jest natomiast ignorowanie pism od komornika lub unikanie z nim kontaktów. A ukrywanie majątku może skończyć się dodatkowymi konsekwencjami prawnymi.

Kwestię egzekucji sądowej z wynagrodzenia regulują m.in. art. 880 i 881 kodeksu postępowanie cywilnego. I tak, zgodnie z art. 881 par. 2 komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Chodzi m.in. o wynagrodzenie za prace zlecone oraz nagrody i premię przysługujące dłużnikowi za okres jego zatrudnienia. Wzywa również pracodawcę, aby nie wypłacał dłużnikowi poza częścią wolną od zajęcia żadnego wynagrodzenia, lecz:

• przekazywał zajęte wynagrodzenie bezpośrednio wierzycielowi egzekwującemu, zawiadamiając komornika o pierwszej wypłacie,
• przekazywał zajęte wynagrodzenie komornikowi w wypadku, gdy do wynagrodzenia jest lub zostanie w dalszym toku postępowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń wymagalnych,
• Komornik poucza zarazem pracodawcę o skutkach niezastosowania się do wezwania.

Czytaj: Pieniądze z rachunku dłużnika trafią bezzwłocznie do komornika>>

Czy komornik zajmuje całą pensję? 

Warto pamiętać, że komornik może zająć maksymalnie 50 proc. wynagrodzenia netto w przypadku zwykłych długów oraz 60 proc. w przypadku alimentów. 

Z kolei zgodnie z art. 87 (1) par. 1 pkt 1 kodeksu pracy wolna od potrąceń przy egzekwowaniu należności innych niż alimentacyjne pozostaje kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania. 

Przy alimentach kwota wolna nie obowiązuje.

Konto zajęte? Co dalej?

Zawsze warto skontaktować się z komornikiem, aby ustalić szczegóły spłaty, wysokość zadłużenia czy po prostu wyjaśnić swoją sytuację majątkową.

Zajęcie rachunku bankowego oznacza, że środki na koncie dłużnika zostają zablokowane do wysokości zadłużenia. Bank realizuje zajęcie na podstawie art. 889 kodeksu postępowania cywilnego. Należy pamiętać, że na rachunku musi pozostać kwota wolna od zajęcia, wynosząca 75 proc minimalnego wynagrodzenia miesięcznie (art. 54 Prawa bankowego). 

Środki z programu 800+ oraz świadczeń rodzinnych są wyłączone spod egzekucji – w przypadku ich zajęcia należy poinformować bank i komornika. Jeśli na rachunku znajdują się wspólne środki (np. współmałżonka), warto udowodnić, jaka część należy do osoby trzeciej, aby uniknąć ich niesłusznego zajęcia.

Czytaj w LEX: Ciągłość zajęcia wynagrodzenia za pracę oraz problematyka z nim związana > >

Jakie prawa ma dłużnik? 

Dłużnik w postępowaniu egzekucyjnym ma określone prawa. - Może uzyskać informacje o wysokości zadłużenia i kosztach egzekucyjnych oraz złożyć skargę na czynności komornika do sądu (art. 767 kodeksu postępowania cywilnego). Jeśli wierzyciel wyrazi zgodę, dłużnik może ustalić z komornikiem dogodne warunki spłaty - mówi Przemysław Małecki, rzecznik prasowy Krajowej Rady Komorniczej. 

Warto pamiętać, że taka skarga może dotyczyć też zaniechania przez komornika dokonania czynności, natomiast nie przysługuje na zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków pisma, na zawiadomienie o terminie czynności oraz na uiszczenie przez komornika podatku od towarów i usług.

Skargę wnosi się w terminie tygodniowym od dnia dokonania czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona; w innych przypadkach - od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, a w braku zawiadomienia - od dnia powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności. Skargę na zaniechanie przez komornika dokonania czynności wnosi się w terminie tygodniowym od dnia, w którym skarżący dowiedział się, że czynność miała być dokonana. Zgodnie z przepisami wnosi się ją do komornika, który dokonał zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania. Ma on następnie trzy dni na sporządzenie uzasadnienia zaskarżonej czynności i przekazuje je wraz ze skargą i aktami sprawy do właściwego sądu, chyba że skargę w całości uwzględnia. W przypadku stwierdzenia oczywistego naruszenia prawa przez komornika, sąd uwzględniając skargę, stosownie do okoliczności, może go obciążyć kosztami postępowania wywołanego skargą. 

Sąd na jej rozpoznanie ma tydzień od dnia wpływu skargi do sądu. Ale co ważne, wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego ani wykonania zaskarżonej czynności, chyba że sąd tak zdecyduje.

Sprawdź w LEX: Zajęcie wynagrodzenia za pracę - wybrane zagadnienia > >

Za ukrywanie majątku nawet osiem lat więzienia

- Jednocześnie dłużnik powinien współpracować z komornikiem – ignorowanie pism i unikanie kontaktu nie rozwiąże problemu. Jest zobowiązany do informowania organu egzekucyjnego o zmianie miejsca zamieszkania oraz swojej sytuacji majątkowej. Ukrywanie majątku i działania mające na celu unikanie egzekucji mogą skutkować dodatkowymi konsekwencjami prawnymi - dodaje Małecki.

Zgodnie z art. 300 par. 1 kodeksu karnego osoba, która ukrywa, niszczy, zbywa lub uszkadza swój majątek w celu uniknięcia spłaty zobowiązań, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. W przypadku bardziej poważnych czynów, takich jak ukrywanie majątku w sposób powodujący szkodę wielu wierzycielom, kara może wynosić od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.

Dodatkowo, jeśli ukrywanie majątku ma na celu udaremnienie wykonania orzeczenia sądu, sankcja wynosi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. 
 

Jak uniknąć postępowania egzekucyjnego? 

Wobec licznych obowiązków i obaw związanych z egzekucją pojawia się pytanie – jak jej uniknąć? Aby uniknąć egzekucji, należy odpowiednio wcześnie reagować na trudności finansowe. Warto negocjować z wierzycielem, składać wnioski o rozłożenie długu na raty lub korzystać z mediacji. Jeśli egzekucja już trwa, warto rozmawiać z komornikiem, informować o swojej sytuacji majątkowej, zawodowej i rodzinnej, odbierać korespondencję i nie unikać kontaktu. W interesie każdej ze stron, w tym także komornika, jest szybkie i skuteczne zakończenie postępowania egzekucyjnego.

- Na pewno postępowanie egzekucyjne nie oznacza, że sytuacja jest bez wyjścia. Znajomość swoich praw i obowiązków pozwala na skuteczniejsze zarządzanie zobowiązaniami i minimalizowanie negatywnych skutków egzekucji - zapewnia Małecki.

Zobacz także w LEX: Odpowiedzialność odszkodowawcza dłużnika wierzytelności zajętej w postępowaniu cywilnym > >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.