Ratowanie jednego zwierzęcia kosztem zdrowia, zagrożenia życia czy tylko lęku innego, wywołuje kontrowersje etyczne i wątpliwości prawne. Kwestia przeszczepiania narządów u zwierząt nie została wprost uregulowana, a samorząd zawodowy weterynarzy uznał je za niedopuszczalne i naruszające etykę zawodową. Granice nie są łatwe do wyznaczenia.

Zasady dostępu do wyników sekcji zwłok zmarłego zależą od okoliczności, w których nastąpiła jego śmierć. Między innymi od tego, czy doszło do niej podczas pobytu w podmiocie wykonującym działalność leczniczą, na przykład w szpitalu, czy zachodzi podejrzenie, iż była ona wynikiem przestępstwa lub czy u zmarłego rozpoznano lub podejrzewano zakażenie lub chorobę zakaźną.

Wewnętrzny system zarządzania jakością już za miesiąc powinien mieć każdy podmiot prowadzący działalność leczniczą, który ma kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wchodzą bowiem w życie kolejne przepisy tzw. ustawy o jakości. Regulacje ustawowe są ogólne. Niektóre podmioty czekają na szczegółowe wytyczne Ministerstwa Zdrowia. Natomiast część szpitali jakością zarządza od lat, korzystając z dostępnych rozwiązań.

Zarzut przekroczenia uprawnień za upublicznienie informacji o lekach zażywanych przez jednego z lekarzy usłyszał były minister zdrowia Adam N. Dane te podał w mediach społecznościowych, odnosząc się do materiału o problemach z wystawianiem recept wyemitowanego w telewizyjnym serwisie informacyjnym.

Uczelnie z negatywnie zaopiniowanym kierunkiem lekarskim nie zrekrutują nowych studentów medycyny. Ministerstwo Zdrowia nie planuje bowiem przyznania im miejsc w roku akademickim 2024-2025. To uczelnie, których studenci na zajęcia w prosektorium muszą pokonywać blisko 300 kilometrów. Nie mają one odpowiedniej kadry. Zmiany mają być jednak głębsze - do poprawy są przede wszystkim standardy kształcenia lekarzy.

- Wszelkie wnioski o dotacje składane przez szpital do różnych instytucji - m.in. Funduszu Sprawiedliwości, WOŚP, innych fundacji - dotyczą wyłącznie merytoryczno-medycznych aspektów wyposażenia i infrastruktury Szpitala - podkreślił prof. Jarosław Czubak, dyrektor Szpitala Klinicznego im. prof. A. Grucy CMKP w Otwocku w przekazanym PAP dokumencie.

Resort zdrowia pracuje nad zmianami w systemie szpitalnictwa. - Będzie możliwość wspólnego zarządzania szpitalami przez sąsiednie jednostki samorządu, aby nie dublować świadczeń - poinformował wiceszef resortu Wojciech Konieczny. Dodał, że z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że zadłużenie szpitali na koniec 2024 r. może wynieść około 22 mld złotych.

Szpitale będą kontestować rozwiązania zakładające finansowanie podwyżek w ochronie zdrowia z zapłaty za nadwykonania. Tak było w poprzednich latach, gdy w lipcu rosły płace minimalne. Rozmowy rozpoczęte w ubiegłym tygodniu z Ministerstwem Zdrowia mają być kontynuowane po przedstawieniu przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji scenariuszy finansowania podwyżek. Szpitale oczekują realnego pokrycia wydatków na płace i wzrostu nakładów, który przełoży się na dostępność świadczeń dla pacjentów.

Krwiodawcy mogą teraz częściej oddać płytki krwi, bo zniesione zostały limity i wymagane są krótsze przerwy między pobraniami. To korzystna zmiana, bo zapotrzebowanie na nie jest ogromne. Płytki krwi są szczególnie potrzebne są dla pacjentów onkologicznych. Można je jednak oddać tylko w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa - odległość może być barierą dla krwiodawców.

Poprzednie kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości kilka razy próbowało wprowadzić zmiany m.in. w art. 155 Kodeksu karnego, dotyczącym nieumyślnego spowodowania śmierci. Chodziło o to, by częściej - także w przypadku błędów medycznych - stosowane były kary bezwzględnego pozbawienia wolności. Tymczasem samorząd lekarski chciałby ograniczenia odpowiedzialność karnej lekarzy. Pojawiły się nawet sygnały, że w MS trwają nad tym prace, resort poinformował jednak Prawo.pl, że nie są one obecnie prowadzone.

Tak zwana lista antywywozowa obejmuje leki, określone produkty żywnościowe i wyroby medyczne, które mogą stać się produktem deficytowym, dlatego potrzebne są specjalne regulacje. W wykazie znalazło się 238 pozycji, między innymi środki stosowane u dzieci w diecie eliminacyjnej mlekozastępczej a także stosowany w leczeniu cukrzycy Ozempic. Nowy wykaz ma obowiązywać od 27 maja 2024 r.

Wiele szpitali ma już wprawdzie nowoczesne roboty, ale przestarzałą logistykę. Prawie 20 proc. wszystkich błędów w trakcie hospitalizacji dotyczy ustalania tożsamości chorego i identyfikacji leków. Cyfryzacja procesów logistycznych przekłada się też na bezpieczeństwo personelu medycznego. Pozwala na jego odciążenie i uniknięcie nawet połowy zdarzeń niepożądanych – podkreśla dr Anna Gawrońska ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Na badanie tomografem komputerowym czy rezonansem magnetycznym czeka się coraz dłużej. Do tego dochodzi długi czas oczekiwania na jego opis. W rezultacie diagnoza opóźnia się miesiącami. Tymczasem w większości przypadków badania obrazowe są podstawą rozpoznania klinicznego. Ministerstwo Zdrowia widzi problem i zapowiada zmiany. Nie zdradza jednak, w jakim kierunku miałyby one pójść. Dla pacjentów na razie nic się nie zmieni.

Medycyna ma coraz więcej możliwości podtrzymywania życia, nawet gdy ono nieodwracalnie zanika. Lekarz - zajmując się pacjentem u kresu życia - rozstrzyga między obowiązkiem ratowania, a prawem chorego do godnej śmierci. Brak wytycznych, jak w takich sytuacjach postępować, naraża pacjenta na dodatkowe cierpienie, a lekarza na odpowiedzialność, w tym karną.

Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzić pilotaż centralnej e-rejestracji na wybrane świadczenia w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (AOS). Potrwa około roku. Pacjent będzie mógł samodzielnie, elektronicznie, znaleźć dostępny termin wizyty w ramach opieki kardiologicznej, profilaktyki raka szyjki macicy i raka piersi. Nabór do programu pilotażowego będzie prowadzony przez NFZ z uwzględnieniem kolejności zgłoszeń.

Pacjenci korzystający z usług dietetyków będą bezpieczniejsi – osoby udzielające porad żywieniowych niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną będą podlegać odpowiedzialności zawodowej. Za najcięższe przewinienia grozi im nawet utrata prawa do wykonywania zawodu na okres 10 lat. Karane będzie również posługiwanie się tytułem zawodowym dietetyka bez wymaganych uprawnień.

Zgodnie z ustawą o refundacji leków Narodowy Fundusz Zdrowia na refundację leków może wydawać do 17 proc. swojego rocznego budżetu przeznaczonego na świadczenia zdrowotne. Federacja zauważyła, że do 2015 r. poziom refundacji utrzymywał się właśnie na takim poziomie. W kolejnych latach nastąpił jednak spadek wydatków na refundację. W 2023 r. było to 13,5 proc. w relacji do kosztów NFZ i niespełna 12 proc. w odniesieniu do całkowitych wydatków na ochronę zdrowia.

Lekarz będzie mógł wpisać na recepcie rocznej dawkowanie w co najmniej kilku schematach. Rozwiązanie ma być elastyczne. W przypadku środka antykoncepcyjnego będzie możliwość uwzględnienia siedmiodniowej przerwy w cyklu jego stosowania. Pacjent, tak jak obecnie, będzie miał na recepcie instrukcję dawkowania podawaną w tabletkach czy kroplach, a nie mililitrach czy gramach.

Placówka medyczna może wysłać pacjentowi wyniki badań pocztą zarówno tradycyjną, jak i elektroniczną. Jeśli wynik dla pacjenta jest niekorzystny i wymaga niezwłocznego podjęcia lub kontynuacji leczenia, placówka medyczna powinna skontaktować się z pacjentem na różne sposoby. Jeśli to jest bezskuteczne, może także skontaktować się z osobą upoważnioną przez pacjenta w dokumentacji medycznej. Tymczasem pacjenci zgłaszają do Rzecznika Praw Pacjenta skargi m.in. dotyczące zbyt późnego przekazania informacji o złych wynikach.

Podczas głosowania nad nową wersją Kodeksu Etyki Lekarskiej delegaci zdecydowali o wprowadzeniu szeregu zmian mających na celu dostosowanie Kodeksu do zmieniających się realiów medycznych i postępującej cyfryzacji ochrony zdrowia. Wśród nowości znalazły się m.in. wytyczne dotyczące stosowania nowoczesnych technologii w praktyce lekarskiej oraz zalecenia dotyczące korzystania z mediów społecznościowych przez lekarzy i lekarzy dentystów.

Jeśli dziecko przywiezione do szpitala z powodu pogryzienia przez psa doznało ciężkiego uszczerbku na zdrowiu - np. istotnego zeszpecenia, lekarz powinien powiadomić o tym fakcie organy ścigania. Jest wtedy zwolniony z tajemnicy lekarskiej. Natomiast w sytuacji, gdy dziecko nie doznało ciężkich obrażeń, takiego obowiązku nie ma. Jeszcze inaczej będzie w przypadku podejrzenia przez lekarza, że pogryzienie jest następstwem przemocy domowej.

Resort rodziny priorytetowo pracuje nad rządową ustawą o asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami. Wiceminister rodziny zapowiedział, że wejdzie ona w życie w 2025 roku. Tymczasem Sejm nie proceduje prezydenckiej ustawy o asystencji, a strona społeczna w petycji domaga się jak najszybszego podjęcia prac.

15 maja 2024 r. przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie zapadł wyrok (sygn. akt V SA/Wa 1827/23), dotyczący kwestii udostępniania dokumentacji medycznej pacjentom. Sąd oddalił skargę podmiotu leczniczego i przyznał rację Rzecznikowi Praw Pacjenta w kwestii tego, że pacjent ma prawo żądać, aby placówka medyczna wysłała mu kopię jego dokumentacji medycznej pocztą na adres zamieszkania.

Dane medyczne trafią automatycznie do chmury, a jej operator będzie decydował o tym, komu te informacje - na potrzeby badań czy budowy modelu sztucznej inteligencji - udostępnić. To od kraju członkowskiego Unii Europejskiej będzie zależało, czy będzie nim podmiot publiczny czy prywatny. Każdy kraj ustali także opłaty za dostęp do tych danych, a także to, ile z tych pieniędzy trafi do szpitali i innych podmiotów, które je udostępnią.

Do udziału zgłosiło się 30 organizacji i 307 osób. Organizacje dostały po cztery minuty na przedstawienie stanowiska, osoby indywidualne - po dwie. O kolejności zabierania głosu decydował termin złożenia zgłoszenia. Trwało osiem godzin i zakończyło się o godzinie 18.22. W wystąpieniach wybrzmiały zarówno stanowiska przeciwników aborcji, jak i zwolenników liberalizacji prawa regulującego tę sprawę.

Przeszczep nerki u żywego dawcy, którym jest pies, nie został objęty regulacjami ustawy o ochronie zwierząt, ani ustawy o zawodzie lekarza weterynarii. Dlatego sądy karny i dyscyplinarny mają poważny problem z określeniem czy doszło do przestępstwa znęcania się nad zwierzętami, czy było to ratowanie życia biorcy. Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej nie przesądził ani o winie, ani o karze weterynarza, czeka na wyrok sądu karnego.

Centra opiekuńczo-mieszkalne miały wspierać osoby z najcięższymi niepełnosprawnościami i umożliwić im uczestnictwo w lokalnej społeczności. W praktyce wsparcie jest kierowane także do seniorów i osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. A centra stają się małymi domami pomocy społecznej, co jest wygodne dla samorządów, bo ich utrzymanie jest o połowę tańsze od DPS. Eksperci apelują o zmiany w programie. Dostrzega to Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzić zakaz sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych posiadających charakterystyczny aromat. Większe uprawnienia otrzyma też prezes Biura do spraw Substancji Chemicznych. Przy szybkim procedowaniu wprowadzenie zmian byłoby możliwe jeszcze w tym roku.

Tryb warunkowy przyznawania prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty miał obowiązywać do 24 czerwca 2024 roku. - Zgodnie z zaproponowaną poprawką przedłużymy go do 24 października. Nadal będzie można przyznawać lekarzom z Ukrainy warunkowe prawo wykonywania zawodu w trybie uproszczonym – na pięć lat - zapowiada w środę Ministerstwo Zdrowia, cytując wypowiedź wiceministra zdrowia Marka Kosa.

W związku z zastosowaniem tymczasowego aresztowania wobec lek. Andrija K., Rzecznik Praw Lekarza Naczelnej Izby Lekarskiej zwróciła się do Rzecznika Praw Obywatelskich z prośbą o wystosowanie do prokuratora Prokuratury Rejonowej w Gorzowie Wlkp. wniosku o przedstawienie informacji dotyczących podstaw faktycznych i prawnych podjętych czynności, w szczególności zasadności wystąpienia o zastosowanie wobec lekarza tymczasowego aresztowania.