Nadzór nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju w 2022 r. został przekazany ministrowi ds. rozwoju regionalnego - rzecznik praw obywatelskich zaskarżył wówczas tę nowelę do Trybunału Konstytucyjnego. Teraz wniosek wycofuje, ponieważ rząd zmienił w marcu przepisy i przywrócił nadzór nad NCBR ministrowi nauki.

Kilkunastu studentów przyglądających się intymnemu badaniu pacjenta w szpitalu klinicznym? Teoretycznie to możliwe, bo limit dla grup studentów kierunku lekarskiego wprowadzono tylko na VI roku. Porozumienie Rezydentów OZZL chce, aby Ministerstwo Zdrowia zmieniło obowiązujące rozporządzenie, zanim zacznie obowiązywać w zbliżającym się roku akademickim 2024/2025.

W ciągu pierwszych 100 dni weszły też w życie dwie regulacje przygotowane przez MNiSW. Pierwsza to nowela kilku ustaw dot. szkolnictwa wyższego. Zawarte w niej przepisy m.in. pozwalają ministrowi nauki odwoływanie pierwszych rektorów nowo powołanych uczelni. Druga to ustawa przywracająca nadzór ministra nauki nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR). Oprócz tego dokonano pewnej korekty na liście czasopism.

Nieruchomość to dobry sposób, by ochronić swoje oszczędności przed skutkami inflacji. A gdy mieszkanie się wynajmie, to również źródło dochodu pasywnego, co jednak wiąże się z pewnym ryzykiem. Choć właściciele mają prawo zadbać o to, by ich lokum znalazło się w dobrych rękach, to klauzule mocno wkraczające w prywatność najemcy będą nieważne.

Polskie uczelnie nie błyszczą w światowych rankingach. Na liście szanghajskiej z polskich uczelni systematycznie widoczny jest Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Warszawski. Niemniej są one w szerokim peletonie, raczej bardzo daleko za światowymi liderami. Jakkolwiek tego nie oceniać, odpowiedzialność za ten stan rzeczy bierzemy my, którzy w tych uczelniach pracujemy.

Zniżki w autobusie, kinie czy wybranych sklepach, są adresowane do tych studentów, którzy okażą ważną legitymację studencką. Ten dokument nie musi być każdorazowo oddany w dniu obrony bronionej pracy - w niektórych przypadkach uprawniony może korzystać z niego dłużej. Obroniona praca oznacza też obowiązki dla zleceniodawcy - takiego studenta należy zgłosić do ZUS.

Wkrótce powstanie nowy wykaz czasopism - poinformował wiceminister nauki Maciej Gdula. Celem zmiany jest uwzględnienie przy ustalaniu punktacji czasopism naukowych aktualnych wartości wskaźników bibliograficznych, które od 2019 r. uległy zmianie w bazach bibliograficznych, ale nie zostały wzięte pod uwagę. Komisja Ewaluacji Nauki (KEN) sporządzi projekt wykazu czasopism na podstawie oceny wpływu na rozwój nauki czasopism naukowych.

Jest już dostępny najnowszy raport „Nauka w Polsce 2023”, przygotowany przez ekspertów z Ośrodka Przetwarzania Informacji. Publikacja jest wynikiem monitoringu stanu nauki w Polsce. Z raportu wynika m.in., że w latach 2018-2022 opublikowano blisko 537 tys. prac naukowych, z których większość stanowiły artykuły, a polscy wynalazcy złożyli 2597 wniosków o udzielenie patentów do Europejskiego Urzędu Patentowego. W 364 instytutach naukowych zatrudnionych było 72 556 badaczy.

Wszędzie słyszymy określenia „zapis ustawy”, „zapis Konstytucji” itd. Słowa tego używa się w rozmowach o prawie między „zwykłymi ludźmi”. Niestety słowo to występuje także w orzecznictwie sądowym oraz w literaturze prawniczej (można się zabawić i w Lexie wyszukać, kto z wielkich uczonych prawników używa tego słowa. Także wyszukiwanie na portalu orzeczenia.nsa.gov.pl może przynieść ciekawe rezultaty).

Prof. Piotr Wachowiak został ponownie wybrany na stanowisko rektora Szkoły Głównej Handlowej na kolejną kadencję - poinformowała w czwartek uczelnia. Tamtejsze Kolegium Elektorów podjęło decyzję w sprawie wyboru dotychczasowego rektora na kadencję 2024–2028.

Resort nauki przygotował zmiany w rozporządzeniu określającym zasady dofinansowania rozwoju czasopism naukowych. Ma to związek z przedłużaniem udzielania pomocy de minimis na ten cel. Obowiązywanie rozporządzenia Komisji, na podstawie którego udzielano takiej pomocy wydłużono o sześć miesięcy - do końca czerwca 2024 roku.

Projekt noweli prawa autorskiego dotyczący rynku cyfrowego budzi kontrowersje. Brak w nim niezbędnych definicji. W łatwy sposób umożliwi to obejście przepisów lub sprowokuje niekończące się spory prawne. Projektodawca próbuje chronić twórców, ale robi to w nieumiejętny sposób - pisze dr Michał Starczewski, radca prawny w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy.

Stypendium może otrzymać każdy doktorant kształcący się w szkole doktorskiej, Jego minimalna kwota powiązana jest z określaną w rozporządzeniu wysokością wynagrodzenia profesora - które wzrosło od 1 stycznia 2024 r. To jednak - jak wskazują doktoranci - za mało, bo w ostatnich latach nieproporcjonalnie wzrosły koszty utrzymania.

W projekcie nowelizacji prawa autorskiego przewidziano, że w zakres dozwolonego użytku utworów nie będzie wchodziło ich wykorzystanie przez sztuczną inteligencję. Teoretycznie mogłoby to otworzyć twórcom drogę do uzyskiwania wynagrodzeń za wykorzystywanie ich pracy przez generatywną AI. Prawnicy oceniają jednak, że w praktyce będzie to trudne. Zwracają również uwagę na nieumiejętne sformułowanie przepisów.

Coraz więcej instytucji zaczęło przyjmować polityki otwartego dostępu. Pierwsze takie dokumenty pojawiły się w 2016 roku, zaś najwięcej z nich przyjęto w 2018 i 2021 roku (odpowiednio 12 i 13). Aż 34 instytucje zadeklarowały plany opracowania dokumentu w 2023 roku. Wskazuje się natomiast, że niezbędne jest wprowadzenie krajowej polityki otwartego dostępu, wyznaczającej priorytetowe działania dla agencji grantowych.

Celem programu jest upowszechnianie języka polskiego i popularyzacja studiów i badań polonistycznych i polonoznawczych na świecie. Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej rozpoczęła nabór do programu POLONISTA. Mogą się do niego zgłaszać studenci, doktoranci i naukowcy, których przedmiotem studiów lub badań jest język polski, polska kultura, sztuka, literatura i historia.

Skokowo zwiększa się liczba nowych i zmienionych przepisów. W 2023 roku ogłoszono aż 143 155 nowych aktów prawnych – ponad 15 tys. więcej niż rok wcześniej. Przynajmniej raz zmieniono natomiast 31 968 aktów. Najczęściej zmieniana była ustawa o PIT. Nadal wiele przepisów wchodzi w życie z datą wsteczną - w momencie publikacji dowiadujemy się, że... ustawa już dawno obowiązuje. To tylko niektóre problemy wskazane w raporcie „Poprawmy prawo”.

Obecnie w Polsce nie ma regulacji dotyczących studiów MBA - nie bada tego Polska Komisja Akredytacyjna, a jakości nie zatwierdza MNiSW. To jest biznes, który stworzono w takim przekonaniu: ludzie przecież sami wybiorą najlepsze produkty. A jak będą chcieli gorsze - no to wezmą gorsze; my się do tego nie mieszamy - wskazał wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Marek Gdula.

MAESTRO to najbardziej prestiżowy konkurs Narodowego Centrum Nauki, który wspiera realizację pionierskich badań naukowych. Jego adresatami są doświadczeni badacze i badaczki, którzy uzyskali stopień doktora oraz w swoim dorobku posiadają co najmniej pięć publikacji w renomowanych czasopismach, wydawnictwach naukowych polskich lub zagranicznych.

Prezydent Andrzej Duda skierował do Trybunału Konstytucyjnego, w trybie kontroli następczej, o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy z 16 stycznia 2024 r. o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Przyjęte przepisy m.in. umożliwiają ministrowi nauki odwoływanie pierwszych rektorów nowych uczelni. Wątpliwości prezydenta budzi uchwalenie ustawy bez udziału dwóch byłych posłów.

Od sierpnia 2022 roku nadzór nad NCBR sprawował minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Zmiana ma poprawić kontrolę nad tą agencją. Wprowadzona zostanie także konieczność zgody ministra na powołanie przez NCBR m.in. spółek czy obejmowanie oraz nabywanie udziałów i akcji. Nowelizacja przepisów w tej sprawie wejdzie w życie 7 marca.

System POL-on jest jednym z największych systemów na świecie oraz największym w Europie, który gromadzi informacje niezbędne m.in. do wykonywania sprawozdań, ujednolicania i porządkowania procesów zachodzących na uczelniach oraz planowania analiz strategicznych w obrębie nauki i szkolnictwa wyższego. W jego bazach znajduje się ponad 10 TB danych o studentach, absolwentach, naukowcach, ich osiągnięciach i publikacjach.

W 2023 r. padły kolejne niechlubne rekordy w ilości tworzonego prawa. Po raz kolejny zwiększyła się liczba ogłoszonych nowych aktów prawnych – łącznie było ich aż 143 155. Przynajmniej raz zmieniono 31 968 aktów, co daje wzrost aż o 26,9 proc. w porównaniu do 2022 r. W żadnej dziedzinie prawa nie zabrakło też przykładów przepisów sprzecznych, niejasnych czy też luk prawnych, które wymagają pilnej poprawy. Wskazujemy je w raporcie "Poprawmy prawo".

Liczba zagranicznych w Polsce wciąż rośnie, ale nasz kraj wciąż jest w ogonie OECD, jeżeli chodzi o tę kwestię - niższy poziom umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego charakteryzował Hiszpanię, Grecję i Włochy. Wyższy był natomiast wśród sąsiadów Polski, np. w Czechach, Niemczech czy Słowacji.

Dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich już ponad 200 polskich uczelni podjęło działania umożliwiające studiowanie bez barier. Jak podkreśla Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, realizacja projektów ma służyć trwałemu wzrostowi dostępności uczelni dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym osób z niepełnosprawnościami. Kto może składać wniosek?

W 2024 roku Ministerstwo Obrony Narodowej chce powołać dwukrotnie więcej żołnierzy aktywnej rezerwy - wynika z opublikowanego projektu rozporządzenia. Resort planuje też przeszkolić do 200 tys. żołnierzy rezerwy i nadal zwiększać liczbę żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej, która ma wzrosnąć do 41 tys. żołnierzy.

Przy okazji nowelizacji, której celem było przedłużenie przepisów dotyczących uprawnień doktorantów kończących studia na starych zasadach, przyznano ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego nowe uprawnienie. Będzie mógł odwołać rektora nowo utworzonej uczelni i powołać nowego. To furtka dla rządu, by cofnąć decyzje kadrowe ministra Przemysława Czarnka. Zmiany weszły w życie 2 lutego.

W sprawie chodziło o dobór kadry reprezentującej Polskę na zawodach sportowych. Sąd Apelacyjny niesłusznie pominął charakter dobra oraz poczucie krzywdy i poniżenia wywołanej u sportowca, a także negatywne reakcje innych organizacji sportowych za niezakwalifikowanie studenckiego judoki do zawodów rangi międzynarodowej. Może więc okazać się, że prawo do rozwoju kariery sportowej jest dobrem osobistym, chronionym przez prawo – orzekł Sąd Najwyższy.