Krajowa Izba Radców Prawnych rozpoczęła tegoroczną odsłonę kampanii promocji zawodu pod hasłem „Problemy prawne? Nie szukaj ucieczki, szukajradcy.pl”. Spoty promocyjne zachęcające do korzystania z usług radcy prawnego od 8 maja 2023 r. można było zobaczyć w internecie, a od 15 maja br. emitowane są w telewizji, radiu i pociągach dalekobieżnych.

Sztuczna inteligencja zajmuje już istotne miejsce w wielu obszarach naszego życia, z nadzieją więc patrzą na nią także i prawnicy. Jej wykorzystanie może może przyspieszyć analizę danych, ułatwić pisanie i weryfikację umów i pism czy nawet uzasadnień, oraz pomóc w efektywnym podejmowaniu decyzji. Jest jednak zasadnicze ale... ChatGPT działa w oparciu o dane, a to może wiązać się z ryzykiem dla naruszenia prywatności i tajemnic klientów.

Trzy lata perturbacji związanych z jednoosobowym składami są wynikiem złego ustawodawstwa, opartego o wadliwą filozofię wymiaru sprawiedliwości, w którym sprawność organizacyjna ma dominować nad jakością i wartościami, jakim ma odpowiadać wymiar sprawiedliwości. Sąd Najwyższy stanął w tej sprawie na wysokości zadania - pisze adwokat dr Marcin Radwan-Röhrenschef.

Prokurator z Elbląga nie stanie przed sądem karnym za przestępstwo ujawnienia i wykorzystania informacji, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją. Przekazał on bowiem dokumenty prokuratorskie w celu prowadzenia postępowania cywilnego w swojej sprawie pracowniczej. SN orzekł, że przestępstwa nie ma. A prokurator zapewniał, że realizuje tylko słuszny obowiązek wynikający z regulaminu ministra sprawiedliwości.

Tymczasowe aresztowanie jest nadużywane - stosuje się je także w sprawach błahych, często z powodów populistycznych. Traktowane jest również jako narzędzie do uzyskania zeznań lub jako represja. W dodatku bywa, że przedłuża się je w nieskończoność – czasem ratunkiem jest dopiero uniewinnienie. Zjawisko przeanalizowali adwokaci, którzy postulują zmiany w przepisach.

Polskie i ukraińskie zespoły International Association of Penal Law - AIDP (Międzynarodowe Stowarzyszenie Prawa Karnego), projekt Unii Europejskiej EU Project Pravo-Justice oraz Projekt Sunflowers zapraszają do udziału w konferencji online, która odbędzie się 19 maja 2023 r. na platformie Zoom. Sesja rozpocznie się o 9:00, potrwa do 15:00.

Minęły trzy tygodnie od uchwały Izby Pracy Sądu Najwyższego, podważającej składy jednoosobowe - nadal nie ma uzasadnienia, a sprawy spadają z wokand. W sądach odbyły się narady, z których w większości wynika, że sędziowie sami powinni uporać się z problemem. Pełnomocnicy podkreślają, że takiego obrotu sprawy można było spodziewać się już na etapie wprowadzenia rozwiązań covidowych - to co dobre dla sądów, nie okazało się dobre dla obywateli.

Biurokracja, przeciążenie sędziów i kuratorów pracą, szwankująca komunikacja, ale też naciski na sędziów i przedmiotowe traktowanie dzieci – to proszenie się o kolejne tragedie dotyczące dzieci, jak ta, do której doszło niedawno w Częstochowie. Politycy mówią o konieczności podwyższenia kar, ale rząd zapowiada też inne zmiany. Te jednak – jak wskazują prawnicy – muszą mieć charakter kompleksowy.

Można przychylić się do stanowiska, że w przypadku wzajemnych świadczeń pieniężnych prawo zatrzymania nie ma zastosowania, tym bardziej, jeśli chodzi o wzajemne świadczenia stron wynikające z nieważnej umowy kredytu powiązanego z walutą obcą – uważają trzej sędziowie, ale kierują pytanie do składu rozszerzonego izby Cywilnej Sądu Najwyższego, w celu podjęcia uchwały.

System emerytalny powinniśmy przynajmniej ujednolicić poprzez włączenie do rozwiązań powszechnych wszystkich grup - nawet jeśli nie będzie odwagi politycznej do usunięcia nieuzasadnionych przywilejów i zostaną one przepisane w obecnej postaci - mówi dr Tomasz Lasocki. I dodaje, że dzięki temu stanie się on transparentny i jednolity, ułatwi też przenoszenie uprawnień przy zmianach aktywności zawodowej.

Prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie nie musiał wykonywać orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie wstrzymania przeniesienia trójki sędziów - napisała m.in. we wtorkowym oświadczeniu przewodnicząca Krajowej Rady Sądownictwa Dagmara Pawełczyk-Woicka.

Liczba wykonanych wyroków śmierci była w 2022 r. najwyższa od 2017 r. – wynika z tegorocznego raportu Amnesty International o stosowaniu kary śmierci na świecie. Jako przykład jest podawane to, że 81 osób zostało straconych jednego dnia w Arabii Saudyjskiej. Autorzy raportu piszą, że powszechnie wiadomo o 20 krajach, które wykonywały wyroki kary śmierci, natomiast 6 krajów zniosło karę śmierci całkowicie lub częściowo.

Niezapewnienie podejrzanemu adwokata przy pierwszym przesłuchaniu przez policję, przesłuchanie podejrzanego znajdującego się pod wpływem alkoholu, a następnie wykorzystanie tak zgromadzonych dowodów w procesie karnym - stanowiło naruszenie prawa do rzetelnego procesu - stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku dotyczącym Polski.

W postępowaniach dotyczących kredytów frankowych problemem jest przewlekłość postępowań. Nie zawsze wynika ona bezpośrednio z natłoku spraw. Jak mówią prawnicy, są sędziowie, którzy podejmują różne działania, dopuszczają dowody, nic nie wnoszące i nie posuwające postępowania do przodu. Kolejna kwestia to odległe terminy. Skarga na przewlekłość dla frankowicza kończy się zazwyczaj przyznaniem 2 tys. zł ale też często wyznaczeniem rozprawy.

Adwokatura robi kolejny krok w stronę zmian w zasadach etyki, umożliwiających informowanie o tym, co i w jakim zakresie adwokaci oferują. Problemem może być zastosowane w propozycji określenie "informacja handlowa", bo ze zgłaszanych w trakcie konsultacji uwag wynika, że środowisko ma wątpliwości, czy to to samo co reklama. NRA wyjaśnia, że takie rozwiązanie jest spójne z unijną dyrektywą i kodeksem obowiązującym wszystkich unijnych prawników.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej, rozpoznając skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach, postanowił przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne dotyczące nadania uchwale mocy zasady prawnej. Zdaniem trzech sędziów związanie wszystkich składów SN zasadą prawną może być sprzeczne z konstytucyjną hierarchią źródeł prawa.

Problemy sądów z biegłymi dotyczą również spraw gospodarczych. Tym bardziej że ważna jest w nich nie tylko wiedza specjalistyczna, ale i sama metoda obliczeń. Różne metody to często różne rozwiązania, zły dobór biegłego lub zła komunikacja z biegłym może z kolei skutkować koniecznością uzupełniania opinii i tym samym przewlekłością postępowania.

W przypadku współpracy między kancelarią a klientem na podstawie stawki ryczałtowej, zawsze ktoś traci a ktoś zyskuje. W sytuacji, gdy klient zleca nową, niestandardową sprawę, prawnik może pożałować takiego sposobu rozliczenia. Z drugiej strony, gdy zlecenia są powtarzalnie merytorycznie lub zajmują mniej czasu niż założono, to klient może mieć poczucie, że mógłby zapłacić mniej.

Umowa kredytu ma niewiele wspólnego z umową sprzedaży nieruchomości nabywanej za ten kredyt i prawem własności nieruchomości. Można bowiem nie być właścicielem kredytowanej nieruchomości, a spłacać kredyt zaciągnięty na jej zakup. Nie ma więc podstaw do łączenia przez niektóre sądy tych dwóch faktów - pisze Karolina Pilawska, adwokat w Pilawska Zorski Adwokaci.

Nie będę wyznaczał tzw. mieszanych składów orzekających, aby uniknąć konfliktów i zapewnić sprawne działanie sądu - zapowiada nowy prezes Sądu Najwyższego kierujący Izbą Karną Zbigniew Kapiński. I dodaje, że będzie za to szukał recepty na zakończenie istniejących konfliktów. Zarządzenie o powoływaniu składów złożonych tylko ze "starych", albo tylko z "nowych" sędziów, wydał kończący swoją kadencję Michał Laskowski.

Oskarżeni, a nawet skazani, nie mogąc udowodnić swojej niewinności, sięgają czasem po ekstremalne środki. Zdarza się coraz częściej, że wnoszą o uchylenie immunitetu sędziemu, aby postawić go przed sądem karnym za znieważenie i zniesławienie. A także, obok wniosku o wyłączenie sędziego, walczą za pomocą środków cywilnych, na przykład pozwu o naruszenie dóbr osobistych w trakcie wydawania wyroku.

Izba Karna Sądu Najwyższego uniewinniła skazanego, gdyż sprawca złamania sądowego zakazu prowadzenia pojazdów miał prawo do kłamstwa we własnej obronie. Zwłaszcza gdy obciąża zeznaniami osobę posiadającą prawo jazdy. Nie jest dobrze, gdy policja i prokuratura skłaniają sprawcę do składania fałszywych zeznań, dlatego że jeśli odmówi on odpowiedzi, to ciężar podejrzeń przesuwa się na niego - dodał sąd.

Przepisy regulujące sprawowanie kontroli nad działaniami kierownika organu odpowiedzialnego za prowadzenie postępowań dyscyplinarnych przeciwko sędziom muszą być ukształtowane tak, by uniknąć wszelkich uzasadnionych wątpliwości w tym względzie - stwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I podkreślił, że w Rumunii organ ten za bardzo jest związany z władzą wykonawczą.

Wyższe kwoty wolne od podatku w darowiznach i spadkach, wyższy próg dla działalności nieewidencjonowanej, zmiany w sprzedaży lasów, ułatwienia w uzyskiwaniu pozwolenia na broń, zmiany w przygotowaniu inwestycji mieszkaniowych - to niektóre ze zmian, które wprowadza obowiązująca od 12 maja tzw. ustawa deregulacyjna. Zebraliśmy najważniejsze z nich, niektóre są kontrowersyjne.

Dopuszczalne jest zażalenie na zarządzenie o zwrocie pozwu mimo uiszczenia brakującej opłaty od pozwu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pozwu, powodującego, że pozew wywołuje skutek od daty jego pierwotnego wniesienia - taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego 12 maja br.

Nie zaskoczyła mnie decyzja o powołaniu na prezesa kierującego Izbą Karną Sądu Najwyższego kandydata zaproponowanego przez grupę "nowych" sędziów liczącą jedną trzecią jej składu. To konsekwentna polityka prezydenta, z którą się nie zgadzam, zmierzająca do zmiany charakteru tej Izby i całego Sądu Najwyższego - mówi sędzia Michał Laskowski, kończący kadencję prezes SN, kierujący Izbą Karną.

W wieczornym bloku głosowań 11 maja Senat poparł bez poprawek nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług, która ma na celu lepsze wykrywanie i zwalczanie oszustw VAT w międzynarodowym handlu elektronicznym. Zaproponował natomiast poprawki do ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe. A zmiany w ustawie o służbie cywilnej odrzucił.

Od kilku miesięcy prokuratorzy i sędziowie skarżą się na wzrost rat pożyczek mieszkaniowych przyznawanych im na podstawie ustaw ustrojowych. Ministerstwo Sprawiedliwości postanowiło sytuację poprawić dodając do stosownego rozporządzenia, że ich oprocentowanie nie może być większe niż wysokość stopy referencyjnej NBP - obecnie 6,75 proc. Ten krok chwali RPO.

Przyszli adwokaci na tegorocznym egzaminie zmagali się nie tylko ze stresem, ale i nieścisłościami w kazusach. W przypadku prawa karnego kompleksowa wiedza mogła ich pogrążyć - bo według członków komisji wskazywała rozwiązanie inne, niż to wynikające z wykładni autorów zadania. Wątpliwości powstały też w przypadku kazusów z prawa gospodarczego i cywilnego.

Praca doradców podatkowych staje się coraz bardziej ryzykowna. Ma to związek ze stale zmieniającymi się i coraz bardziej skomplikowanymi przepisami. Brak stabilności prawa podatkowego, a także niepewność co do jego interpretacji doprowadziły do sytuacji, że w zasadzie każda poważniejsza decyzja biznesowa wymaga analizy jej skutków podatkowych.