Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw od początku 2023 r. wspólnie z Ogólnopolskim Pogotowiem dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego uruchomiła pilotażowy program „Asystent dla pokrzywdzonego przestępstwem”. Teraz przygotowano specjalny przewodnik, który ma ułatwić asystentom pracę i wspieranie pokrzywdzonych. Chodzi zarówno o odpowiedzi na potrzeby emocjonalnej, jak i praktyczne.

Rządy od lat szukają sposobów na dłużników alimentacyjnych. Na legislacyjnym stole ponownie znalazły się alimenty natychmiastowe i pomysł tablic alimentacyjnych. Prawnicy, w tym również sędziowie, nie mają wątpliwości, że każde rozwiązanie, które przyspieszy sądowe decyzje w tym zakresie i spowoduje, że będą one skuteczne - jest dobre. Są już jednak wątpliwości, dotyczące m.in. tego, co powinno znaleźć się w tabelach, jak powinny wyglądać wyliczenia i czy taka alimentacyjna sprawiedliwość rzeczywiście rozwiąże problem.

Ustawa zmieniająca zasady wybierania sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa, z kontrowersyjną senacką poprawką, dającą prawo kandydowania do Rady neo-sędziom, może teraz poleżeć w Sejmie, czekając na decyzję polityczną. Prof. Krystian Markiewicz, przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej o Ustroju Sądów Powszechnych i Prokuratury, sugeruje w rozmowie z Prawo.pl, że warto poczekać na ustawę generalnie regulującą status neosędziów. Komisja już nad nią pracuje.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich trafiają skargi obywateli na niewłaściwe kwalifikowanie przez organy samorządu adwokackiego zawiadomień o deliktach dyscyplinarnych. Wynika z nich, że zawiadomienia takie nagminnie rozpatrywane są jako skargi w trybie kodeksu postępowania administracyjnego i nie są przekazywane do rzecznika dyscyplinarnego, wobec czego nie są traktowane jako zawiadomienie o przewinieniu dyscyplinarnym.

Prokurator rejonowy został przez Sąd Najwyższy pozbawiony immunitetu, mimo że uporczywie kwestionował wadliwość pomiarów dokonanych przez policję. Zachowanie prokuratora godziło w bezpieczeństwo osób uczestniczących w ruchu drogowym i stanowiło oczywiste naruszenie podstawowego obowiązku uczestnika tego ruchu, jakim jest zachowanie należytej ostrożności – stwierdziła Izba Odpowiedzialności Zawodowej.

Sędziowie rodzinni są obciążeni sprawami, ich referaty sięgają nierzadko 800 spraw, do pracy nie zachęcają m.in. jej warunki i brak perspektyw awansu. Dużym problem jest brak biegłych, czego efektem jest zbyt długie oczekiwanie na kluczowe, z punktu widzenia sytuacji dzieci, opinie. MS szuka więc rozwiązań, które poprawiłyby sytuację. Prawnicy wskazują, że wydziały mogłyby zastąpić sądy rodzinne, w których wyspecjalizowanych sędziów wspieraliby kompetentni i dobrze opłacani urzędnicy.

Badania dotyczące trendów na rynku prawniczym niezmiennie pokazują znaczenie nowych technologii i sztucznej inteligencji - i to nie tylko w zakresie komunikacji i obsługi klientów, ale też zarządzania pracą kancelarii czy obiegiem dokumentów. Celem jest efektywniejsze, skuteczniejsze świadczenie pomocy prawnej. Kluczem mogą być tu m.in. specjalne programy, które - zdaniem prawników - powinny być intuicyjne, łatwe w obsłudze i współpracujące z AI.

W 2023 r. do kancelarii komorniczych wpłynęło w sumie 4 mln 250 spraw, ale co ciekawe - na poszczególne kancelarie przypadało najmniej spraw od lat. Nie udało się też wszystkich załatwić, choć współczynnik opanowania wpływu sięgnął aż ok. 93 proc. Największe kancelarie zajęły się 26 proc. ogółu tego wpływu i były to głównie sprawy z rewiru, nie z wyboru - wynika z raportu przygotowanego dla Krajowej Rady Komorników.

Kancelaria prawna, tak jak każda inna organizacja, jest napędzana przez różnego rodzaju wymianę relacji międzyludzkich. Warto zastanowić się, w jaki sposób dynamika zależności wewnętrznych oraz związane z nią wpływy, postrzeganie społeczne i sposób myślenia, wpływa na relacje z klientami. Bo wspólne cele, osiągnięcia i sukcesy łączą. Bywają też sytuacje, gdzie nie ma elastyczności, firma jest w konserwie, a wizjoner ma pomysły z piekła rodem - pisze Katarzyna Buczkiewicz, konsultant ds. marketingu prawniczego.

Już 27 sędziów sądów apelacyjnych i okręgowych orzekających w sprawach karnych nie spełniło wymogów niezawisłości. Zostali negatywnie zweryfikowani przez Sąd Najwyższy. Ich orzeczenia uznano za nieważne. Pozytywnie test przeszło 12 sędziów. Jednak nie ma szans, aby strony i kierownictwo sądów poznało ich nazwiska, gdyż akta spraw są anonimizowane, choć na wokandach i portalach internetowych są widoczne.

Jeśli dziecko przywiezione do szpitala z powodu pogryzienia przez psa doznało ciężkiego uszczerbku na zdrowiu - np. istotnego zeszpecenia, lekarz powinien powiadomić o tym fakcie organy ścigania. Jest wtedy zwolniony z tajemnicy lekarskiej. Natomiast w sytuacji, gdy dziecko nie doznało ciężkich obrażeń, takiego obowiązku nie ma. Jeszcze inaczej będzie w przypadku podejrzenia przez lekarza, że pogryzienie jest następstwem przemocy domowej.

Burmistrz zastosował nieznany ustawie środek w postaci pozostawienia wniosku bez rozpoznania, z uwagi na niewykazanie przez skarżącego szczególnego interesu publicznego w uzyskaniu żądanej informacji publicznej. WSA w Łodzi uznał, że burmistrz pozostawał bezczynny w sprawie przez blisko dwa lata i wymierzył mu grzywnę.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar spotkał się z reprezentantami środowisk sędziowskich i prokuratorskich. Rozmawiano o bezpieczeństwie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w kontekście aktualnej sytuacji geopolitycznej Polski, w tym także w kontekście sprawy Tomasza Szmydta - byłego sędziego podejrzanego o udział w działalności obcego wywiadu poprzez dzielenie się informacjami, których przekazanie mogło wyrządzić szkodę Polsce.

Sejmowa Komisja petycji skierowała do dalszych prac legislacyjnych projekt nowelizacji ustawy o notariacie. Dotyczy on likwidacji ograniczenia w powołaniu zastępców notarialnych na notariusza, gdy od doręczenia im uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat. Teraz, gdy nowela wejdzie w życie, nie będą musieli ponownie zdawać egzaminu.

Krajowa Rada Sądownictwa przełożyła głosowanie dotyczące oceny kandydatury prof. Piotra Girdwoynia na dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, w związku z koniecznością szczegółowego uzasadnienia jej stanowiska po publicznym wysłuchaniu profesora. Chodzi o to, że profesor, jako kandydat odmówił odpowiadania na pytania sędziowskiej części Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej ustawą z 2018 r. Powołał się przy tym m.in. na uchwałę trzech połączonych Izb SN.

Sędziowie Trybunału Stanu wezwali po raz kolejny prof. Małgorzatę Manowską, przewodniczącą tego Trybunału, do zwołania posiedzenia Trybunału Stanu w najszybszym terminie. Zachowanie pani profesor, według opinii dziewięciorga sędziów, jest intencjonalne i zmierza do obstrukcji prac Trybunału Stanu. Prof. Manowska czeka na uzasadnienie do proponowanych zmian.

W pierwszym kwartale 2024 r. do sądów trafiło 21 tys. pozwów rozwodowych czyli o blisko 6 proc. więcej niż w tym samym okresie 2023 roku. Równocześnie, zakończono w tym czasie 19,8 tys. postępowań rozwodowych - to z kolei mniej o 0,5 proc. niż rok wcześniej. Prawnicy podkreślają, że wzrasta zainteresowanie mediacją.

Państwo bezbronne wobec dłużników? - pod tym hasłem, w piątek 17 maja, na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego odbywa się Ogólnopolska Konferencja dotycząca skuteczności egzekucji sądowej. Jak podkreślają komornicy, w efekcie podwyżki płacy minimalnej egzekucja z wynagrodzenia już spadła do poziomu 17,7 proc.

Notariusz z sześcioletnim stażem nie dopełniła swoich obowiązków, ale postępowanie dyscyplinarne wobec niej zostało umorzone. Problem wynikał z rocznego opóźnienia - nie zawiadomienia ministra spraw wewnętrznych o sporządzeniu aktu notarialnego sprzedaży ziemi cudzoziemcowi. Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej uznał, że wbrew twierdzeniom ministra sprawiedliwości, nie doszło do rażącego naruszenia prawa procesowego.

Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej wystąpiło właśnie do premiera Donalda Tuska, by złożył wniosek do Rady Ministrów o uchylenie w całości rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. W uzasadnieniu wskazano, że jest ono niekonstytucyjne, ponieważ wskazane w nim stawki są niższe i inaczej ustalane niż stawki minimalne w tych samych sprawach dla adwokatów świadczących pomoc prawną z wyboru.

Konieczne jest rozszerzenie zakresu obligatoryjnej mediacji – to jeden z ważniejszych wniosków, do jakiego zgodnie doszli eksperci, którzy dyskutowali podczas konferencji „Mediacja – eksperci o zmianach legislacyjnych w mediacji”, którą organizuje Centrum Mediacji Lewiatan. Przedstawiono również konkretne propozycje nowelizacji, które zyskały największe poparcie środowiska. Prawo.pl było patronem medialnym wydarzenia.

Dzisiaj, 16 maja br., Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek KRS o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 6 lutego 2024 r. Zdaniem Trybunału ten regulamin narusza zasadę niezawisłości sędziów. Godzi w fundamenty polskiego porządku prawnego, choćby dlatego, że jest aktem pod-ustawowym. Wprowadzony zakaz orzekania przez neo-sedziów traci moc prawną.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał dr hab. Magdalenę Szafranek na przewodniczącą Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Rodzinnego. Komisja będzie przygotowywać rozwiązania legislacyjne dotyczące m.in. praw i ochrony dziecka, relacji między małżonkami oraz władzy rodzicielskiej. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego to nowe rozwiązanie w polskim porządku prawnym.

Premier Donald Tusk powołał członków Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, która będzie przygotowywała założenia i ogólne kierunki zmian w prawie cywilnym i prawie gospodarczym prywatnym. Na jej czele stoi profesor Marek Safjan. Poprzednia Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego zakończyła pracę w 2015 roku.

Akt o sztucznej inteligencji (AI Act) najprawdopodobniej zacznie obowiązywać w połowie czerwca. W Polsce zakończyły się właśnie prekonsultacje koncepcji projektu ustawy. Jednym z istotniejszych postulatów, który zgłoszono w ich trakcie, jest stworzenie nowego urzędu, który będzie nadzorował rynek. Tym samym tropem poszły Włochy, gdzie prace nad projektem są już zaawansowane.

Trybunał Sprawiedliwości UE uznał niedawno, że przepisy art. 6 i 7 dyrektywy 93/13 stoją na przeszkodzie wykładni sądowej, zgodnie z którą skutki uznania umowy za nieważną są uzależnione od warunku zawieszającego (pkt 32 orzeczenia). W ten sposób TSUE kolejny raz potwierdził, że ochrona konsumentów jest bezwarunkowa, co oznacza, że nie można jej uzależniać od składania przez konsumenta jakiegokolwiek oświadczenia - pisze Wiktor Budzewski, adwokat i partner zarządzający w kancelarii KBiW Kurpiejewski Budzewski i Wspólnicy.

Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało właśnie, że trwają zaawansowane prace nad wprowadzeniem tzw. alimentów natychmiastowych. Pomysł, który zrodził się i utknął w pracach legislacyjnych za poprzednich rządzących, zakłada szybkie uzyskanie alimentów w wysokości uzależnionej od minimalnego wynagrodzenia. Założenie jest też takie, żeby później można było ubiegać się o wyższe świadczenia.

W piątek, 17 maja, odbędzie się IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. “Proces cywilny? Proces karny? A może jednolity proces sądowy?” organizowana przez Koło Naukowe Prawa Procesowego WPiA UW. Uczestnicy dyskutować będą m.in. o potencjale prawa procesowego, ale też o możliwości wprowadzenie zeznań świadka na piśmie w sprawach karnych oraz roli nowych technologii w usprawnieniu postępowania sądowego.

Pod lupą Prokuratury Krajowej znalazły się 63 postępowania z lat 2016–2023, w których mogło dojść do błędów prokuratury. W jej ocenie były prowadzone w sposób, który wskazuje na brak determinacji prokuratora w dążeniu do wyjaśnienia wszystkich okoliczności, wykrycia sprawcy i do ewentualnego pociągnięcia tego sprawcy do odpowiedzialności. Chodzi m.in. o sprawę uczestniczki jednej z demonstracji, której złamano rękę podczas interwencji policji.

Przywrócenie Krajowej Rady Sądownictwa do składu zgodnego ze standardami konstytucyjnymi i międzynarodowymi jest kluczowe dla odbudowy praworządności w Polsce. Bez tego pełne wykonanie wiążących Polskę wyroków europejskich trybunałów nie będzie możliwe - uważają organizacje społeczne, m.in. Helsińska Fundacja Praw Człowieka. W ich ocenie poprawki Senatu tego nie przekreślają.