Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan. Tematem przewodnim konferencji było przede wszystkim to, w jaki sposób upowszechnić mediację w sprawach cywilnych. Mogłoby to bowiem znacząco usprawnić pracę sądów i skrócić czas trwania procesów. Obecnie dane nie są zbyt optymistyczne. Mediacja cywilna istnieje w polskich sądach od 2005 roku, ale liczba skierowań to wciąż znikomy procent - rocznie to średnio ok. 1,6 proc. spraw.

Wolimy walczyć w sądach

Dlaczego statystyki wyglądają tak kiepsko? Podczas dyskusji eksperci wskazywali, że najprawdopodobniej częściowo wynika to z mentalności i nastawienia Polaków. Nie jesteśmy bowiem przyzwyczajeni do tego, by rozmawiać, częściej eskalujemy konflikty i z każdym sporem kierujemy się do sądu. Eksperci zaznaczali, że z ich doświadczeń wynika, iż mediacje z udziałem zagranicznych pełnomocników częściej kończą się sukcesem. W Polsce podejście sprowadza się często do stwierdzenia, że skoro nie ma sankcji za niestawienie się na spotkaniu, to nie ma w ogóle sensu się na nim pojawiać.

Problemem jest również to, że mediacja wciąż nie jest powszechnie znana w społeczeństwie. Aby to się zmieniło, należałoby tak naprawdę wprowadzić zmiany jeszcze na poziomie szkół – i uczyć najmłodszych, jak w rozwiązaniu problemu może pomóc nam mediator. To wszystko wymaga jednak czasu, dlatego – jak wskazywała podczas konferencji dr Henryka Bochniarz – potrzebujemy metod przyspieszających zmiany świadomości ludzi. I choć budzi to duży opór, również przedsiębiorców, zaznaczyła, że ma nadzieję, iż ostatecznie dadzą się do tych rozwiązań przekonać.

Mediacja z korzyścią dla przedsiębiorców

To istotne, bo przedsiębiorcy są stroną, która na mediacji mogłaby skorzystać szczególnie. Po pierwsze, pozwoliłoby to częściej na negocjowanie i znajdowanie porozumienia, a nie – pozostawanie w stanie wojny. Tym bardziej, że przedsiębiorcy prowadzą często firmy, które muszą dalej funkcjonować na rynku. Spór sądowy zamyka drogę do ewentualnej współpracy w przyszłości, tymczasem mediacja (na przykład w sprawach z zakresu własności intelektualnej) nierzadko kończy się nie tylko porozumieniem, ale czasem otwiera wręcz drogę do współpracy. Po drugie, mediacja to oszczędność pieniędzy i czasu. Spory sądowe ciągną się latami i są kosztowne, przedsiębiorcy nie wiedzą jednak, że mają alternatywne rozwiązania.

- Dlaczego przedsiębiorcy nie biorą udziału w mediacji? Odpowiedź jest prosta - bo jej nie znają. Ponadto przedsiębiorca nie wtajemnicza przecież prawnika w stan swoich finansów i rzadko pyta, czy jest jakaś lepsza bądź szybsza opcja. Przedsiębiorca i prawnik nie rozmawiają o tym, czy przedsiębiorca ma pieniądze – wskazywała w opinii dla serwisu Prawo.pl Małgorzata Miszkin-Wojciechowska, dyrektorka Centrum Mediacji Lewiatan, mediatorka, radczyni prawna.

Czytaj więcej: Po co przedsiębiorcom mediacja? Potencjalnych korzyści jest dużo

Mediacja obligatoryjna to nie przymus zawarcia ugody

Centrum Mediacji Lewiatan poprosiło mediatorów o przedstawienie najbardziej efektywnych rozwiązań, które mogą pomóc w upowszechnieniu mediacji. Najlepsze rozwiązania zostały wyłonione w drodze konkursu, którego wyniki po raz pierwszy zostały zaprezentowane na konferencji. Największe poparcie zyskała propozycja nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego i ustalenie, że sąd powinien kierować do mediacji obligatoryjnie wszystkie sprawy, które posiadają zdolność ugodową. Przy czym eksperci w trakcie dyskusji zaznaczali, że mówienie o „obligatoryjności” nie jest do końca trafne, bo stanowi pewne uproszczenie. Nikt nie będzie bowiem zmuszał do zawarcia ugody, chodzi tylko o to, by dać szansę na polubowne rozwiązanie sporu z udziałem mediatora. Poza tym, strony mogą nadal odmówić podjęcia mediacji. Eksperci przytaczali również przykłady z zagranicy, które wskazują na skuteczność takich rozwiązań, i to nawet w krajach, które teoretycznie nie kojarzą się z bardzo rozwiniętą praworządnością (jak Argentyna czy Turcja).

Innymi propozycjami, które zyskały duże poparcie środowiska, były również m.in. uproszczenie sposobu kierowania spraw do mediacji (drogą elektroniczną) oraz zmiany w rozporządzeniu dotyczącym wynagrodzeń mediatorów – tak, by umożliwić profesjonalizację zawodu.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.