Sytuacje, w których powód lub wnioskodawca występują przed sądem samodzielnie, nie należą do rzadkości. Zdarza się, że przy konstruowaniu pisma inicjującego postępowanie nie uwzględnią wszystkich wymaganych elementów. Gdy pozew lub wniosek zawiera braki formalne, przewodniczący wezwie autora pisma do uzupełnienia lub poprawienia pozwu (wniosku) w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu. Kluczowy jest tu art. 130 par 1 k.p.c. W świetle tego przepisu jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym.
Czytaj:
Sądowa "zgaduj zgadula" - pismo zwrócone, pełnomocnik domyśli się dlaczego >>
Nie każdy mankament pozwu uniemożliwia nadanie sprawie biegu >>
Pismo procesowe ma spełniać określone wymagania
Dr Olga Maria Piaskowska, adiunkt na Uniwersytecie SWPS w Warszawie podkreśla, że pisma procesowe powinny spełniać określone wymagania formalne i zawierać informacje, które pozwalają na nadanie sprawie biegu. Jeśli pozew lub wniosek jest badany pod kątem braków formalnych, to ta procedura służy ułatwieniu rozpoznawania spraw. - Sąd dzięki uzupełnieniu braków może łatwiej zapoznać się ze stanowiskiem autora pisma. Możliwe jest też nadanie sprawie biegu. Gdyby nie istniały wymagania formalne oraz procedura wezwań o braki formalne pism, to rozpoznawanie spraw byłoby o wiele trudniejsze, szczególnie w tych przypadkach, w których strony występują samodzielnie. Niekoniecznie wówczas strony są w stanie wyartykułować swoje żądania i roszczenia, które chcą zgłosić – zaznacza dr Piaskowska.
PROCEDURA: Wiśniewski Paweł, Usuwanie braków formalnych pisma procesowego >
Cena promocyjna: 179.1 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Tu warto przypomnieć postanowienie Sądu Najwyższego z 25 sierpnia 2016 r. w sprawie V CZ 42/16 (LEX nr 2116799). Wskazał on, że wezwanie do usunięcia braków pisma procesowego powinno dokładnie wskazywać te braki i sposób ich usunięcia. Termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma procesowego dotyczy tylko tych braków, które sąd wytknął i należy go uznać za niezachowany, jeśli strona podjęła czynność w taki sposób, że brak nie został uzupełniony w całości.
W myśl art. 130 par 3 k.p.c. pismo poprawione lub uzupełnione w terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia. Jednocześnie zgodnie z art. 130 par 2 k.p.c. po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.
Jeśli więc powód zostanie wezwany do uzupełnienia braków, powinien dokładnie przeanalizować wyszczególnione braki i uzupełnić pismo, i to w zakresie każdego mankamentu. Równocześnie w orzecznictwie przyjmuje się, że nie stanowi uzupełnienia braków formalnych podjęcie przez stronę czynności w terminie, jednak w taki sposób, że brak nie zostaje w całości uzupełniony.
Braki w piśmie adwokata lub radcy prawnego
W obecnym stanie prawnym odrębna regulacja dotyczy przypadków, w których pozew lub wniosek dotknięty brakami formalnymi pochodzi od adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Gdy pismo pochodzące od tych podmiotów nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący zwraca pismo stronie bez wezwania do jego poprawienia lub uzupełnienia. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.
Równocześnie w zarządzeniu o zwrocie pisma mają być wskazane braki, które stanowią podstawę zwrotu. Natomiast w terminie tygodnia od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma strona może je wnieść ponownie. Jeżeli pismo to nie jest dotknięte brakami, wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek ten nie następuje w przypadku kolejnego zwrotu pisma, chyba że zwrot nastąpił na skutek braków uprzednio niewskazanych.
Uzupełnianie braków formalnych pozwu bez pomocy sądu >
Istotne pismo przewodnie do sądu
Skoro autor pisma powinien dążyć do tego, aby w terminie uzupełnić braki pozwu, należy odnotować datę otrzymania wezwania z sądu. Istotne jest, aby uzupełnienie braków pisma nie nastąpiło zbyt późno. Należy w odpowiednim terminie przygotować właściwe pismo do sądu.
Sędzia Anna Begier z Sądu Rejonowego we Wrześni, członek Stowarzyszenia Sędziów Polskich z zespołu ds. Prawa Cywilnego „Iustitii” podkreśla, że najważniejsze, by uzupełniając braki formalne dołączyć tak zwane pismo przewodnie. Tłumaczy, że chodzi o pismo wskazujące sygnaturę akt sprawy, do której pismo się składa, wynikającą z otrzymanego wezwania do uzupełnienia braków, pomocniczo – imiona i nazwiska stron, co pomoże odnaleźć właściwą sprawę w razie pomyłki w sygnaturze, a pismo zatytułować jako np. „uzupełnienie braków formalnych” i do pisma tego dołączyć brakujące dokumenty czy na nowo napisany pozew. - Jeśli braki polegają na uzupełnieniu kilku danych – wskazuje się je w treści takiego pisma, na przykład PESEL, wartość przedmiotu sporu – podaje przykłady sędzia Begier. Zaznacza, że na pewno nie powinno składać się nowego dokumentu pozwu bez żadnego wskazania, że dotyczy on uprzednio wniesionej sprawy.
- W sytuacji setek pism wpływających codziennie do wydziału nie ma możliwości sprawdzania na wszelki wypadek czy nie ma wcześniejszej sprawy, nie jest to sprawdzane automatycznie przez system komputerowy, a wychwycenie takich zdublowanych pozwów zależy tylko od doskonałości pamięci pracowników czy sędziów. Złożenie nowego pozwu bez wskazania, że następuje to w uzupełnieniu braków formalnych powoduje chaos, wiele niepotrzebnych czynności, w postaci rejestracji nowej sprawy, założenia nowych akt, często wzywania o braki formalne, w sytuacji, gdy część dokumentów była we wcześniejszej sprawie, i niekiedy negatywne skutki dla powoda – opisuje sędzia Begier. Dodaje, że pierwotny pozew może bowiem zostać zwrócony albo odrzucony, gdy późniejsza sprawa zawisła wcześniej – to jest gdy w kolejnej sprawie doręczono pozwanemu odpis pozwu. Może to czasem spowodować nawet przedawnienie roszczenia czy późniejszą wymagalność odsetek.
Pismo uzupełniające braki formalne pozwu
A co w sytuacji gdy powód chciałby wprowadzić pewną modyfikację w pozwie na etapie uzupełniania braków pozwu? Jak wskazuje dr Olga Maria Piaskowska, jeśli powód lub wnioskodawca zostaje wezwany do uzupełnienia braków formalnych może on uzupełnić też dodatkowe kwestie w pozwie (wniosku).
- Pismo uzupełniające braki pozwu może zawierać nawet daleko idące zmiany. Czasem takie zmiany powodują nawet zmianę oceny charakteru sprawy i przepisanie jej do innego repertorium – ze sprawy procesowej C do nieprocesowej Ns albo wręcz przekazanie do innego wydziału, na przykład z rodzinnego do cywilnego – wskazuje sędzia Begier. Podkreśla, że zdarza się bowiem, że powód po wezwaniu do uzupełnienia braków formalnych zasięga porady prawnej i zmienia sformułowanie żądania pozwu. Pamiętać należy, że zmienić czy rozszerzyć żądanie pozwu można w trakcie procesu i to bez zgody pozwanego, a więc tym bardziej zmienić żądanie można przed doręczeniem pozwu pozwanemu – po prostu po nadaniu sprawie dalszego biegu przez sąd otrzyma on pozew czy wniosek z nowym, aktualnym żądaniem.
- Można również na etapie uzupełniania braków zmienić osobę, która ma być pozwaną – na przykład w sprawie o obniżenie alimentów zamiast drugiego rodzica wskazuje się jako pozwanego małoletnie dziecko reprezentowane przez tego rodzica. Niekiedy, gdy pozew opłacono przy wniesieniu pierwszego pisma, a w kolejnym piśmie powód żąda wyższej kwoty, zajdzie tylko konieczność uzupełnienia brakującej części opłaty – dodaje sędzia Anna Begier.
Jak dodaje, nie ma przeszkód, by złożyć nowe pismo procesowe, tj. wniosek czy pozew uzupełniony o brakujące elementy i z poprawionymi błędami. - Tak praktykowało się w przypadku składania pozwów na formularzach, przy czym przepis przewiduje przesyłanie stronie błędnie wypełnionego formularza celem jego poprawienia i odesłania – podsumowuje. Podkreśla plusy przygotowywania poprawionego pozwu w tych przypadkach, w których zmiany są znaczące.
- Na pewno na nowo zredagowany pozew będzie czytelniejszy dla strony przeciwnej niż osobne pismo wymieniające dodatkowe dane, zwłaszcza gdy braki dotyczyły wielu elementów pozwu. Pamiętać należy, że pozew doręcza się pozwanemu i powinien on - by było możliwe podjęcie obrony - móc zorientować się czego dotyczy sprawa, czego i na jakiej podstawie domaga się powód – zauważa sędzia Begier. Dodaje, że jeżeli istotne dane są chaotycznie rozrzucone w dwóch pismach - pierwotnym błędnym pozwie i w piśmie uzupełniającym braki - czasem pozwany czy uczestnik w postępowaniu nieprocesowym może mieć problem w ocenie czego domaga się powód lub wnioskodawca. Sędzia zaznacza, że bywa tak w przypadkach formułowania wielu żądań o zapłatę czy w sprawach o kontakty z dzieckiem.
PROCEDURA Usuwania braków formalnych pisma procesowego >
Drobne poprawki w pozwie
W ocenie rozmówców Prawo.pl, jeżeli uzupełnienie pozwu dotyczy tylko drobnych elementów, np. PESEL-a powoda, wówczas nie ma potrzeby składać nowego dokumentu pozwu. Jej zdaniem żądanie w takim wypadku całego nowego dokumentu pozwu byłoby nadmiernym formalizmem, choć oczywiście praktyki poszczególnych sądów mogą być różne. Sędzia Begier akcentuje, że nowe pismo z reguły trzeba złożyć, gdy pierwotne nie było własnoręcznie podpisane.
- Data pisma nie jest niezbędnym elementem pisma procesowego. Można nawet stwierdzić, że datowanie pisma przez stronę nie ma żadnego znaczenia. Istotna z procesowego i materialnoprawnego punktu widzenia jest data faktycznego wniesienia pisma, to jest data nadania w placówce pocztowej albo data złożenia w biurze podawczym. Zdarzają się pozwy wnoszone przez profesjonalnych pełnomocników, zawierające datę kilka tygodni wcześniejszą niż faktyczne wniesienie pisma, i nie powoduje to żadnych negatywnych skutków – zaznacza sędzia Begier.
LINIA ORZECZNICZA: Wpływ treści wezwania do usunięcia braków formalnych pisma procesowego na jego skuteczność >
Dr Szymon Solarski, adwokat prowadzący „Śląską” Kancelarię Adwokacką w Zabrzu wskazuje, że procedura zwrotu pozwu służy przede wszystkim temu, aby sąd nie musiał na rozprawie zajmować się pozwem dotkniętym takimi brakami, które uniemożliwiają nadanie sprawie biegu, czyli przede wszystkim temu, aby odciążyć sądu.
- Z drugiej strony, procedura dotycząca wezwania o uzupełnienie braków formalnych pozwu daje stronie szansę, aby naprawiła ona braki tak, aby sprawę udało się skutecznie rozpoznać – podkreśla dr Szymon Solarski. Zaznacza, że z pisma musi jasno wynikać, czego strona oczekuje. - Muszą być także zachowane wszystkie wymagania formalne pozwu i musi być on odpowiednio opłacony. W tych kwestiach warto sięgnąć po odpowiednią pomoc prawną – radzi adwokat Solarski.
Sprawdź również książkę: Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie nieprocesowe. Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt. Postępowanie zabezpieczające. Komentarz >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
