Pogryzienie przez psa przemocą domową? Lekarz musi ją zgłosić

Jeśli dziecko przywiezione do szpitala z powodu pogryzienia przez psa doznało ciężkiego uszczerbku na zdrowiu - np. istotnego zeszpecenia, lekarz powinien powiadomić o tym fakcie organy ścigania. Jest wtedy zwolniony z tajemnicy lekarskiej. Natomiast w sytuacji, gdy dziecko nie doznało ciężkich obrażeń, takiego obowiązku nie ma. Jeszcze inaczej będzie w przypadku podejrzenia przez lekarza, że pogryzienie jest następstwem przemocy domowej.

Na gruncie ustawy zawodowej i Kodeksu Etyki Lekarskiej (KEL), lekarz jest zobowiązany do zachowania tajemnicy lekarskiej. Obejmuje ona informacje związane z pacjentem, pozyskane w związku z wykonywaniem zawodu. Obowiązek ten nie jest jednak bezwzględny i istnieją sytuacje, w których lekarz zostaje zwolniony z tajemnicy lekarskiej. Na przykład wtedy, gdy przepis szczególny nakazuje ujawnienie mu pewnych wiadomości.

- Takim przepisem może być m.in. art. 240 kodeksu karnego. Choć istnieje spór w doktrynie co do charakteru tego przepisu i można spotkać się z opiniami, że nie stanowi on podstawy do zwolnienia z tajemnicy lekarskiej – mówi Katarzyna Żuławnik, radca prawny z Kancelarii Fairfield. Zgodnie z tym przepisem, każda osoba mająca wiarygodną informację o możliwości popełnienia przestępstwa wymienionego w tym artykule ma obowiązek poinformować o tym organy ścigania.

Czytaj także na Prawo.pl: Pacjent posiada narkotyki? Lekarz musi dochować tajemnicy

Kiedy lekarz jest zwolniony z tajemnicy lekarskiej

- Artykuł ten nie odwołuje się wprost do pogryzienia przez psa, tę kwestię reguluje kodeks wykroczeń. Nakłada jednak na lekarza tzw. obowiązek denuncjacji w przypadku przestępstwa spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – i to zarówno w postaci umyślnej, jak i nieumyślnej. Jeżeli zatem skutkiem pogryzienia przez psa jest ciężki uszczerbek na zdrowiu, to lekarz powinien powiadomić o zdarzeniu odpowiednie organy – mówi mec. Żuławnik.

W sytuacji pogryzienia przez psa takim ciężkim uszczerbkiem może być np. istotne zeszpecenie czy zniekształcenia ciała. Sankcją za brak denucjacji może być kara pozbawienia wolności do 3 lat. - Jeżeli jednak pogryzienie nie spowodowało ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, to w mojej ocenie lekarz nie ma obowiązku zawiadomienia organów ścigania o zdarzeniu – dodaje.

Pogryzienie przez psa w wyniku przemocy domowej

Prawniczka zwraca uwagę, że odpowiedź na pytanie, czy lekarz musi zgłosić np. policji pogryzienie dziecka przez psa nie jest jednoznaczna. Zależy bowiem od okoliczności, w jakich dziecko zostało pogryzione i jakie są jego skutki. Można na ten problem popatrzeć także w kontekście ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej.

- Zgodnie z art. 12 ust. 1 tej ustawy, osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy domowej, niezwłocznie zawiadamiają o tym policję lub prokuratora – przytacza mecenas.

Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej. Obowiązek dotyczy tylko przestępstw ściganych z urzędu. Takim przestępstwem jest np. znęcanie się (art. 207 kodeksu karnego).

- Jeżeli zatem założymy, że dziecko zostało pogryzione przez psa w wyniku przemocy domowej, a dodatkowo to zachowanie wypełnia definicję przestępstwa znęcania się, to widzę możliwość zwolnienia lekarza z tajemnicy lekarskiej również na podstawie art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy – mówi mec. Żuławnik.

Jak podkreśla, zaniechanie wykonania tego obowiązku nie jest zagrożone sankcją karną. - Jednak biorąc pod uwagę treść Kodeksu Etyki Lekarskiej oraz zasadę, że każdy lekarz na pierwszym miejscu powinien stawiać pacjenta, można zastanawiać się nad potencjalną odpowiedzialnością zawodową lekarza, który zaniecha dokonania zgłoszenia – dodaje.

Czytaj także na Prawo.pl: Kodeks Etyki Lekarskiej i prawo - sprzeczności mają zniknąć

Trudna ocena sytuacji przez lekarza

Sytuacje takie jednak mogą być dodatkowo trudne, gdyż w większości przypadków lekarzowi może być trudno w trakcie krótkiego wywiadu ocenić, czy okoliczności sprawy pozwalają na zastosowanie art. 240 kodeksu karnego lub art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy. - Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że ofiarą jest dziecko. Jeżeli lekarz niewłaściwie oceni sytuację i złamie tajemnicę lekarską, pomimo że okoliczności sprawy tego nie uzasadniały, to narazi się na odpowiedzialność dyscyplinarną, cywilną, a także karną – zaznacza mec. Żuławnik.

Gdy lekarz rozpozna zakażenie lub wściekliznę

W sytuacji, gdy lekarz rozpoznałby zakażenie lub zachorowanie na wściekliznę w wyniku pogryzienia przez psa, musi w ciągu 24 godzin od momentu rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, zgłosić to:

• państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej lub
• państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, lub
• innym podmiotom właściwym ze względu na rodzaj choroby zakaźnej, zakażenia lub zgonu z powodu choroby zakaźnej (art. 27 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi).

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.