Zarówno w procedurze karnej, jak i cywilnej, istnieje możliwość odmowy składania zeznań przez świadka lub odmowy odpowiedzi na zadane pytanie. Nie dotyczy to jednak wszystkich osób. Przepisy mają chronić prawo do życia rodzinnego i prywatnego, dotyczą więc bliskich - m.in. małżonków, w tym nawet po rozwodzie. A w przypadku prawa karnego także tych, którzy w innej toczącej się sprawie są oskarżeni o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem.

Masowo wpisywane do ksiąg wieczystych ostrzeżenia o prowadzonych czynnościach sprawdzających przez komisję weryfikacyjną stwarzają istotne ryzyko przy obrocie zreprywatyzowanymi nieruchomościami w Warszawie. Dochodzi bowiem do wyłączenia rękojmi z mocą wsteczną. Ostrzeżenie to nie musi jednak całkowicie blokować obrotu. Piszą o tym Michał Gliński radca prawny oraz dr Radosław Wiśniewski, adwokat z Kancelarii Wardyński i Wspólnicy.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczący tajemnicy zawodowej i ujawniania schematów podatkowych w Belgii, będzie miał duże znaczenie także dla dalszych losów analogicznych polskich przepisów. Eksperci twierdzą, że tajemnica zawodów zaufania publicznego nie może być ograniczana nawet ze względu na troskę o budżet państwa. Podobna skarga od dawna czeka w polskim Trybunale Konstytucyjnym.

Służby będą mogły stosować kontrolę operacyjną także w przypadku urzędników pracujących w innych krajach lub w organizacji międzynarodowej, jeśli w grę wchodzić będzie np. przyjmowanie przez nich korzyści majątkowych lub takiej obietnicy. Taką zmianę wprowadzono wraz z nowelizacją kodeksu karnego. To kolejne rozszerzenie stosowania podsłuchów, gdy coraz pilniejszą sprawą są systemowe zmiany w tej dziedzinie.

Komisja Europejska zaakceptowała ustalenia operacyjne dla polskiego Krajowego Planu Odbudowy. Oznacza, że nie ma już formalnych przeszkód do złożenia przez polski rząd wniosku o pierwszą wypłatę środków z tego funduszu. Wcześniej jednak muszą być wprowadzone zmiany wynikające z zaakceptowanych przez ten rząd tzw. kamieni milowych.

Europejskie trybunały - unijny w Luksemburgu i praw człowieka w Strasburgu - dokonały precyzyjnie wykładni niezawisłości sędziowskiej - stwierdzili zgodnie uczestnicy na seminarium "Praworządność w Polsce w świetle najnowszego orzecznictwa sądów międzynarodowych". I ubolewali, że polskie władze wolą tracić pieniądze, zamiast zastosować się do tej wykładni.

W grudniu - według statystyk Służby Więziennej - tymczasowo aresztowanych było 8387 osób. To nieco mniej niż średnia z ubiegłego roku - 8707, ale nadal, jak podkreślają prawnicy, bardzo dużo. RPO wystąpił po raz kolejny do Ministra Sprawiedliwości, tym razem w sprawie przewlekłości aresztu i tego, że nadal przepisy nie określają przesłanek jego przedłużania po wydaniu wyroku w I instancji.

Naczelna Rada Adwokacka postulowała, by doręczanie korespondencji rejestrowanej adwokatom i radcom prawnym nie mogło być realizowane poprzez pozostawienie jej w oddawczej skrzynce pocztowej, bez wyraźnej dyspozycji adresata. Chodzi o przepis wprowadzony na czas pandemii, spod którego działania wyłączono sądy, prokuraturę i m.in. komorników. Sejmowa komisja się do tego przychyla - wniesiono już projekt w tym zakresie.

Podczas pobytu w hotelu nie tylko nie musimy oddawać w zastaw dowodu osobistego, ale i nie powinniśmy tego czynić. Z przepisów wynika, że zatrzymanie bez podstawy prawnej cudzego dowodu osobistego to wykroczenie. Co więcej - w ocenie prawników - recepcjonista w hotelu nie jest także uprawniony do wykonania kopii takiego dokumentu.

Sąd błędnie podzielił wspólnie użytkowaną nieruchomość, w tym powierzchnie działek należących do poszczególnych osób, do tego w orzeczeniu przekręcił imiona i nazwiska niektórych z nich, w efekcie czego orzeczenie nie może być wykonane, za to powoduje nowe spory, a zainteresowani nie mogą np. uzyskać zaświadczenia o przekształceniu użytkowania wieczystego w prawo własności gruntu.

Asystent wspiera prokuratora m.in przy prowadzonych śledztwach. Do jego zadań należy m.in. sprawowanie bieżącego nadzoru nad toczącym się dochodzeniem, prowadzenie przesłuchania świadków, przeszukania, oględziny i np. przeprowadzanie eksperymentów procesowych. By jednak mógł zostać prokuratorem potrzebuje tytułu magistra, kilkuletniego doświaczenia i przede wszystkim zdanego egzaminu prokuratorskiego.

W polskim prawie brakuje regulacji normującej status osób pozostających w nieformalnym związku partnerskim. W tej sytuacji część sędziów uważa, że pojęcie życia rodzinnego, uznawane w krajowej praktyce za ważny powód zmiany nazwiska, obejmuje również osoby pozostające w związku konkubenckim, w tym osób tej samej płci. Ale wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego nie dają ku temu podstaw.

Wyrok wstępny podobnie jak wyrok częściowy ma wpływać na optymalizację i przyspieszenie postępowania. Jego wydanie - w myśl obowiązujących przepisów i orzecznictwa - jest dopuszczalne, gdy dotychczas ustalone fakty i stan prawny pozwalają na stwierdzenie, że żądanie zgłoszone przez stronę powodową zasługuje zasadniczo na uwzględnienie. Co jednak jest ważne - nie rozstrzyga ostatecznie sporu.

Molestowanie seksualne dzieci, nawet niedotykowe, jest uznawane przez sądy za torturę i nieludzkie traktowanie. W sporcie najczęstszymi sprawcami przemocy są trenerzy i instruktorzy - wynika z badań. Osaczają dziecko, obiecują szybką karierę sportową, kupują prezenty. Od kilku lat ministerstwo sportu wiedziało o kryminalnych zachowaniach w klubach i związkach sportowych, ale nie podjęło odpowiednich działań prawnych.

Argument płci i macierzyństwa pojawia się w orzeczeniach sądowych. Przeważnie wynika z niego łagodniejsze traktowanie, nie jest to jednak argument wypowiedziany wprost. Informacja o tym, że sprawczyni jest matką, pojawia się w opisie stanu faktycznego, czasami jest to okoliczność związana z wcześniejszym stylem życia, którą należy brać pod uwagę przy wymiarze kary - wskazuje dr Emilia Rekosz-Cebula.

Trybunał Konstytucyjny nie 14 grudnia a dopiero 24 stycznia 2023 r. będzie kontynuował rozpoznawanie wniosku Prokuratora Generalnego o zbadanie czy nałożenie okresowej kary finansowej lub ryczałtu za niezastosowanie się do orzeczonego środka tymczasowego przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - na polski rząd, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej - jest zgodne z Konstytucją.

Prezydent podpisał zmiany w ustawach Kodeks postępowania karnego oraz Prawo o prokuraturze. Nowelizacja ma umożliwić współpracę prokuratury polskiej z Prokuraturą Europejską, do której Polska oficjalnie nie przystąpiła. Zakładają też oddanie Prokuratorowi Krajowemu wyłącznej kompetencji do powoływania i odwoływania dyrektorów w PK i ich zastępców.

Za kilka dni w życie wejdą przepisy, które zwolnią notariuszy z obowiązku wysyłania do urzędów skarbowych papierowych odpisów aktów notarialnych. Zgłoszeń do Głównego Inspektora Informacji Finansowych także będzie można dokonywać według nowych, uproszczonych zasad. Tradycyjną wysyłkę zastąpi forma elektroniczna.

W Mikołajki, 6 grudnia, do szefów prokuratur regionalnych wysłano pismo z prośbą o przedstawienie propozycji 5-procentowych cięć wydatków pozapłacowych ujętych w projekcie ustawy budżetowej na 2023 r. Ale nie tylko, bo poproszono również o opinie dotyczące ewentualnych możliwości zmniejszenia wydatków na wynagrodzenia. Termin ustalono na 9 grudnia, czyli do piątku.

Jeżeli organ dopuścił się bezczynności, to sąd administracyjny może zasądzić na rzecz skarżącego sumę pieniężną. Z orzecznictwa wynika jednak, że instytucja ta powinna być stosowana w szczególnie drastycznych przypadkach. Konieczne jest przy tym wykazanie uszczerbku wynikającego z nieterminowego działania.

Najnowsze pomysły legislacyjne w zakresie prawa karnego, podlane populistycznym sosem, którego głównym składnikiem wydaje się być troska o bezpieczeństwo obywatela i ostra walka ze... zmniejszającym się systematycznie zagrożeniem poważną przestępczością, głównie kryminalną, skłania do refleksji nad, generalnie rzecz ujmując, sposobem myślenia światłych legislatorów.

Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego po raz drugi uznała, że zebrany przez prokuraturę materiał dowodowy nie wskazuje na popełnienie przestępstwa przez sędziego wojskowego Piotra Raczkowskiego, który był wiceprezesem poprzedniej Krajowej Rady Sądownictwa. Zarzut dotyczył przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza. Uchwała jest prawomocna.

Adwokat nie musi informować o podatkowym planowaniu swojego klienta władz skarbowych ani innych uczestników tego planowania, jeśli naruszałoby to tajemnicę zawodową - wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydanego w belgijskiej sprawie. Sędziowie zinterpretowali dyrektywę, która nakazuje informowanie władz o schematach podatkowych.

Dr Hanna Machińska została na wniosek Przemysława Rosatiego, prezesa NRA uhonorowana przez Radę odznaką "Adwokatura Zasłużonym". Nastąpiło to dzień po tym, jak biuro RPO poinformowało, że z dniem 31 grudnia zostanie odwołana z funkcji zastępczyni RPO. Ta informacja zbulwersowała środowisko prawnicze, stanowisko w tej sprawie wydawało też Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris.

Prawo.pl i LEX rozpoczynają trzecią edycję akcji "Poprawmy prawo". Po raz kolejny będziemy chcieli wskazać problematyczne przepisy, które na pewno należy zmienić. Chodzi o regulacje, które mają istotny wpływ na wymiar sprawiedliwości, prawników, podatki, pracę, działalność gospodarczą, zdrowie, oświatę, samorząd i administrację. Do zgłaszania wadliwych aktów prawnych zapraszamy naszych Czytelników. Zadbajmy wspólnie o lepsze prawo!

Współczesny prawnik nie tylko musi być na bieżąco ze zmianami w prawie, ale też powinien informować o nich swoich klientów. Dotyczy to również prawników firmowych, których rolą jest dbanie o zgodność działalności ich pracodawcy z przepisami prawa. W ten sposób prawnik in-house zmniejsza ryzyko prawne dla spółki, ale i kadry zarządzającej. Prawnikom wewnętrznym z pomocą przychodzi Legal Alert.

21 kwietnia 2023 r. minie 35 lat od wykonania w Polsce ostatniego wyroku śmierci, choć sądy wydawały takie orzeczenia do 1996 r. W 1997 r. karę śmierci zastąpiono w kodeksie karą dożywotniego więzienia. Z kolei 2 grudnia 2022 r. prezydent podpisał nowelizację kodeksu karnego wprowadzającą tzw. bezwzględne dożywocie, czyli możliwość zastosowania zakazu przedterminowego zwolnienia.

Doręczenie pełnomocnikowi strony odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem przez operatora pocztowego bez uprzedniego wydania zarządzenia o odstąpieniu od doręczenia w sposób wskazany w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych jest skuteczne.

Mają być podwyższone standardy dla działalności kancelarii odszkodowawczych, w tym wymóg posiadania wyższego wykształcenia prawniczego oraz niekaralności przez osoby prowadzące taką działalność, członków zarządu oraz pracowników obsługujących klientów. Będą też ograniczenia w reklamowaniu się, akwizycji klientów i zmiany w prowizjach.

Wobec tymczasowo aresztowanego najbardziej dolegliwy środek zapobiegawczy stosowany był od ponad roku pomimo rozpoznanej u niego schizofrenii paranoidalnej oraz autoagresywnych zachowań. Interwencję w sprawie podjęła Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która przedstawiła sądowi opinię amicus curiae w przedmiocie zasadności dalszego stosowania tymczasowego aresztowania z punktu widzenia standardów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.