Senat zajmie się nowelizacją ustawy o Sądzie Najwyższym na posiedzeniu prawdopodobnie 31 stycznia - powiedział we wtorek w Białej Podlaskiej Grodzki marszałek Senatu Tomasz Grodzki. I zapowiedział wniesienie przez Senat poprawek do niej. Jak podkreślił, w Senacie trwają konsultacje z prawnikami i ze środowiskami opiniotwórczymi oraz analizy w senackich komisjach.

Zaplanowany na wtorek 17 stycznia na Uniwersytecie Warszawskim wykład dr Hanny Machińskiej, byłej zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich, odbył się. O cofnięciu zakazu, po licznych protestach, poinformował w specjalnym oświadczeniu rektor uczelni, który wcześniej zdecydował o jego odwołaniu "z powodów technicznych".

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego uznała, że problem uznania za wybranych tylko tych kandydatów na stanowisko sędziego, którzy w głosowaniu uzyskali kolejno najwięcej głosów, jest istotny, lecz nie jest związany z zarzutami rozpoznawanymi przez skład orzekający, więc uchwały nie podjęto. Podobnie ważny jest problem, ilu kandydatów na jedno stanowisko powinna KRS przedstawiać prezydentowi do nominacji.

Wprowadzenie moratorium na wykonywanie kary śmierci, jak i późniejsze zniesienie możliwości jej orzekania stanowiły ważny krok na drodze do budowy systemu gwarancji ochrony podstawowych wolności i praw człowieka w Polsce - wskazuje w swojej uchwale Naczelna Rada Adwokacka i przypomina o fundamentalnym znaczeniu zakazu stosowania kary śmierci.

Mobbing nie jest łatwy do udowodnienia w sądzie. Trzeba ustalić fakty i wykazać np. uporczywe i długotrwałe nękanie, wywołujące poniżenie lub ośmieszenie. Nie pomaga to, że sędziowie są obciążeni pracą, sprawy tego typu trwają nawet kilka lat. Rozwiązaniem - w ocenie prawników - mogłaby być droga pozasądowa - choćby mediacje.

Przywrócenie systemowej waloryzacji wynagrodzeń dla prokuratorów i sędziów jest wskazane z uwagi na ochronę praw nabytych, wynikających z zasady zaufania do państwa i stanowionego przez niego prawa. Sądy rozpatrując jednak pozwy dotyczące ustawy okołobudżetowej nie mogą odmówić jej zastosowania, lecz powinny zwrócić się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego.

Sędzia lub asesor, który chce się przenieść na inne miejsce służbowe, a jego wniosek nie został uwzględniony, może złożyć kolejny dopiero po trzech latach. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich narusza to zasadę niezawisłości sędziowskiej i może być narzędzie do wpływania na sędziów, asesorów, którzy z jakichkolwiek przyczyn, w tym od nich niezależnych rozważają zmianę miejsca zamieszkania i tym miejsce pracy.

Amnesty International stworzyło materiał edukacyjny poświęcony kryzysowi praworządności w Polsce - porusza w nim m.in. problematykę niezależności sądownictwa, wolności słowa i dyskryminacji grup mniejszościowych. Ma pomóc w angażujący sposób poprowadzić lekcje o sytuacji społeczno-politycznej w naszym kraju.

Prezes Sądu Apelacyjnego w Warszawie oświadczył, że nie wykona środka zabezpieczającego w sprawach sędziów Ewy Leszczyńskiej-Furtak, Ewy Gregajtys i Marzanny Piekarskiej-Drążek, które wcześniej przesunął do innych wydziałów, uznając, że decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka nie ma charakteru wiążącego. Grupa sędziów tego sądu opublikowała oświadczenie domagające się wykonania nakazanych środków zabezpieczających.

Mimo że sytuacja pandemiczna teoretycznie wróciła do normy, w procedurze karnej, podobnie jak w cywilnej, nadal obowiązują covidowe uregulowania. Krajowa Rada Radców Prawnych przeanalizowała te przepisy i proponuje ich zmianę. Chodzi m.in. o składy jednoosobowe, rozprawy zdalne i wzmocnioną rolę prokuratora, zdalne posiedzenia aresztowe oraz przepisy o wstrzymaniu terminów przedawnienia karalności i przedawnienia wykonania kary.

Poprzez zaniechanie oględzin zwłok przez prokuratora wizerunek prokuratury został narażony na szwank. Podobnie jak i interes uczestników postępowania, gdyż z powodu tego błędu należało przesłuchać funkcjonariuszy policji. Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego zmieniła wyrok sądu pierwszej instancji i ukarała prokurator upomnieniem.

Sędzia Sądu Rejonowego w Olsztynie Paweł Juszczyszyn znów został wzywany do składania wyjaśnień przez rzecznika dyscyplinarnego za podważanie legalności powołania sędziów z udziałem upolitycznionej neoKRS. Chodziło o skuteczność powołania sędziego Marcina Czapskieggo na wiceprezesa Sądu Okręgowego w Olsztynie. Ustawa ustrojowa zabrania kwestionowania istnienia stosunku służbowego sędziego.

Skala problemu podwójnych postanowień spadkowych nie zmniejsza się – wynika ze spraw prowadzonych w biurze RPO Uniemożliwia to działania prawne spadkobierców wobec nieruchomości, jak wpis w księdze wieczystej, podział majątku, czy sprzedaż. Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiadało podjęcie prac nad zmianą przepisów, ale projektu wciąż brakuje.

W serwisie e-Urząd Skarbowy Ministerstwo Finansów udostępniło kolejne usługi, składające się na pakiet Konta Komornika. Chodzi o zautomatyzowany proces dokonywania zajęć nadpłat i zwrotów przez komorników sądowych oraz ich obsługę w urzędach skarbowych. Udostępnione usługi znacznie uproszczają i poprawiają skuteczność egzekucji - zapewnia resort.

Kolejna pozorowana naprawa sądownictwa na pewno nie przysłuży się poprawie nastrojów przedsiębiorców, mimo że pojawia się perspektywa odblokowania środków z Krajowego Planu Odbudowy - uważaja pzredsiębiorcy. Tak - dla odblokowania pieniędzy z KPO, nie - dla pozornej reformy sądownictwa. Środowisko przedsiębiorców zdaje sobie sprawę z konieczności zrealizowania unijnych kamieni milowych.

Organizacje współpracujące z Komitetem Obrony Sprawiedliwości skierowały apel, adresowany do Marszałka Senatu oraz przewodniczących Komisji Ustawodawczej i Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o zwrócenie się do Komisji Weneckiej o przygotowanie pilnej opinii dotyczącej uchwalonej nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym. W ubiegły piątek ustawę przyjął Sejm i przekazał ją do Senatu.

Postanowieniem Prezydenta RP z 21 grudnia 2022 r. sędzia Dariusz Pawłyszcze został powołany do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego w Izbie Cywilnej, gdzie jest najwięcej wakatów. Pierwsza uchwała KRS w tej sprawie była uchylona przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych jako sprzeczna z prawem, za drugim podejściem doszło do nominacji.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie czasowego zatrzymania prawa jazdy przez starostę może dawać impuls do zmian legislacyjnych, jednak nie „nakazuje” jednoznacznie konieczności ich dokonania. Problemem będzie wypracowanie praktyki, uwzględniającej „nowe wytyczne”, w szczególności dotyczące weryfikowania dowodów przedstawionych przez policję i kierowców.

Naczelna Rada Adwokacka przyjęła standardy dla adwokatów i aplikantów w zakresie cyberbezpieczeństwa. Są to na razie nieobowiązkowe zalecenia, w prostej formule, pogrupowane tematami - dotyczące choćby tego, jak korzystać z różnych haseł do kont, szyfrowania danych czy z określonego oprogramowania.

Od 30 listopada 2020 r. do końca ubiegłego roku wobec sprawców przemocy domowej wydanych zostało 8 723 nakazów opuszczenia lub zakazów zbliżania się do lokalu. Każdy z nich to kolejna rodzina uwolniona od przemocy - mówi dr Marcin Romanowski, wiceminister sprawiedliwości.

Praktyka pokazuje, że strony czasami podejmują nieetyczne działania. Są przy tym często pomysłowe. Dostrzegam brak narzędzi, które w sposób skuteczny przeciwdzialyby takim sytuacjom. Nie można jednak zapominać o istniejących regulacjach procesowych, które w takich przypadkach mogłyby być wykorzystane - wskazuje dr Marcin Białecki.

Policyjni stażyści z Oddziału Prewencji Policji Komendy Stołecznej skarżą się na nadgodziny. Z braku odpowiedniej liczby terminali do sprawdzania danych muszą legitymowanych obywateli trzymać w oczekiwaniu nawet do 30 minut, a jeśli nie wylegitymują co najmniej trzech osób, muszą się z tego tłumaczyć - alarmuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Napisał w tej sprawie do komendanta głównego policji gen. insp. Jarosława Szymczyka.

Nakłanianie do aborcji to przestępstwo karane pozbawieniem wolności. Ustawodawca coraz bardziej zaostrza prawo, gdyż nawet podżeganie po poronieniu też podlega karze. Zdaniem wielu prawników Trybunał Konstytucyjny i kodeks karny poszły za daleko, bo sądy i prokuratorzy nie mają prawa decydować o sferach, w których konsensusu nie ma.

Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej przyjęło uchwałę dotyczącą propozycji nowelizacji tarczy antykryzysowej. Chodzi o przepisy, których celem było wsparcie sądów w czasie pandemii. Adwokatura uważa, że teraz te dotyczące jednoosobowych składów, wstrzymania biegu przedawnienia karalności czy posiedzeń niejawnych w SN i NSA, powinny zostać uchylone.

Sądy mają odpowiednią świadomość uwarunkowań dotyczących stosowania oraz przedłużania tymczasowego aresztowania. Nie ma potrzeby modyfikacji przepisów - to odpowiedź Ministerstwa Sprawiedliwości na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie przewlekłości aresztu i tego, że nadal przepisy nie określają przesłanek jego przedłużania po wydaniu wyroku w pierwszej instancji.

Polskie rozwody nadal wiążą się z dużymi emocjami, trwają czasem latami, a byli partnerzy potrafią zaciekle walczyć o zestaw sztućców. A to, jak duży jest konflikt, czy strony domagają się orzeczenia o winie, czy potrafią podzielić wspólny majątek lub porozumieć się co do kontaktów z dziećmi i alimentów, wpływa na to, ile zapłacą swoim prawnikom. Stawki na rynku są mocno zróżnicowane - od kilku do nawet 50 tysięcy złotych.

Z sejmowych obrad nad kształtem nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym wynika, że argumenty natury prawnej i konstytucyjnej nie będą miały wpływu na jej uchwalenie. Paraliż sądów, wzajemne testy niezawisłości i bezstronności sędziów, a wreszcie brak kompetencji i właściwego finansowania Naczelnego Sądu Administracyjnego, który będzie znacząco i nielegalnie obciążony - to główne zarzuty prezesów najważniejszych sądów w Polsce.

Środowisko adwokackie chce liberalizacji przepisów o reklamie ale uważa, że pewne ograniczenia w kodeksie etyki powinny pozostać - np. zakaz reklamy porównawczej - wynika z badań przeprowadzonych w czasie prac nad propozycjami zmian. Będzie im poświęcone rozpoczynające się posiedzenie plenarne NRA. Prezes Przemysław Rosati liczy, że uda się je przyjąć jeszcze w maju, a wprowadzić w pierwszej połowie roku.

Senat przyjął poprawki do ustawy budżetowej na 2023 r. Chce by o 6,5 mld złotych zwiększony został budżet Narodowego Funduszu Zdrowia. Nie zgłosił natomiast poprawek do noweli zwiększającej dotację budżetową dla Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Z kolei jeśli chodzi o ustawę o Fundacji rodzinnej zaproponował zmianę, obligującą do sprawdzenia po trzech latach działania przepisów.

O 6,5 mld złotych ma zwiększyć się budżet Narodowego Funduszu Zdrowia - to jedna z poprawek zgłoszonych w czwartek przez Senat. Senatorowie opowiedzieli się również za wykreśleniem zapisu zgodnie z którym publiczna radiofonia i telewizja miałyby otrzymać 2,7 mld zł w obligacjach jako rekompensatę za utracone wpływy z abonamentu.