Lekarz weterynarii wyciął nerkę Saturnowi - psu adoptowanemu ze schroniska, by przeszczepić ją rasowemu psu z hodowli. Decyzją Sądu Najwyższego sprawa wróci do rozpoznania przez sąd pierwszej instancji - informuje organizacja Viva! Akcja dla Zwierząt, która złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa znęcania się nad Saturnem.

Skokowo zwiększa się liczba nowych i zmienionych przepisów. W 2023 roku ogłoszono aż 143 155 nowych aktów prawnych – ponad 15 tys. więcej niż rok wcześniej. Przynajmniej raz zmieniono natomiast 31 968 aktów. Najczęściej zmieniana była ustawa o PIT. Nadal wiele przepisów wchodzi w życie z datą wsteczną - w momencie publikacji dowiadujemy się, że... ustawa już dawno obowiązuje. To tylko niektóre problemy wskazane w raporcie „Poprawmy prawo”.

Od 2019 roku obowiązuje przepis, zgodnie z którym sąd może w sprawie cywilnej odstąpić od uzasadnienia postanowienia wpadkowego. Sędziowie korzystają z tego w sprawach rodzinnych, ale też np. w sprawach frankowych. Część z nich stosuje też ogólne pouczenia dotyczące zaskarżania. Efekt? Strona w tym przypadku powinna składać zażalenie od razu, czyli w ciągu siedmiu dni. Zamiast tego wnioskuje o pisemne uzasadnienie, sąd wniosek odrzuca... a termin przepada.

Już poprzednie kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości zapewniało, że w mediacji widzi sposób na rozładowanie sądowych zatorów. Wprowadzone zostały różnego rodzaju zmiany w przepisach, miał zacząć działać Krajowy Rejestr Mediatorów. Kwestie rejestru podejmuje i obecne kierownictwo, prawnicy podkreślają jednak, że jeśli mediacja ma się upowszechnić, potrzeba kompleksowych - a nie punktowych uregulowań. Konieczne jest weryfikowanie umiejętności mediatora oraz stworzenie choćby mediatorskiego kodeksu etyki.

Cztery lata trwało wyjaśnianie zarzutu złamania Konstytucji przez trzech sędziów. Sędziowie Sądu Okręgowego w Krakowie chcieli wyjaśnić, czy w sprawie zachodzi nienależyta obsada sądu. W tym celu zwrócili się o przesłanie informacji ‎o okolicznościach powołania asesora na stanowisko. Nie dokonali ingerencji w tryb powoływania asesorów – orzekł Sąd Najwyższy. Była to pierwsza sprawa wytoczona przez rzecznika dyscyplinarnego, która miała wywołać efekt mrożący wśród sędziów, by nie stosowali prawa europejskiego.

Sąd ma obowiązek wysłuchać osobę z niepełnosprawnością podczas procedury ustalania dla niej kuratora. Będzie musiał uwzględnić jej indywidualne potrzeby, także wtedy, gdy porozumiewa się pozawerbalnie za pomocą alternatywnych metod komunikacji. Rozwiązania są konieczne, bo obecnie brak komunikacji prowadzi do ubezwłasnowolnienia osoby. Przepisy będą jednak martwe bez przygotowania osób biorących udział w procedurze.

Wprowadzony w 2015 roku kontradyktoryjny model procesu karnego, który po kilku miesiącach został wycofany przez nowy rząd, trzeba bez wątpienia przywrócić. Pilną potrzebą jest też cofnięcie zmian w kodeksie postępowania karnego, wzmacniających, wbrew zasadzie kontradyktoryjności, pozycję procesową prokuratora, a ograniczających pozycję sądu, będącego przecież gospodarzem postępowania jurysdykcyjnego - twierdzi prof. Hanna Paluszkiewicz z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego.

Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie odmowy wydania dowodu osobistego 8-letniemu Victorowi, który w swoim brytyjskim akcie urodzenia jako rodziców ma wskazane dwie matki - orzekł, że w dowodzie osobistym można uwzględnić tylko jedną z nich. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną - potwierdził natomiast, że niewątpliwie dziecko jest obywatelem Polski, ponieważ jego matka jest Polką.

8 marca 2024 r. w Akademii Nauk Stosowanych w Bielsku-Białej odbędzie się Konferencja Naukowa pn. „Nieodpłatna pomoc prawa jako element budowania społeczeństwa obywatelskiego”. Współorganizatorem wydarzenia będzie Naczelna Rada Adwokacka. Uczestnicy zastanawiać się będą nad tym, do których założeń wrócić, jakie zmiany są konieczne, jakie rozwiązania pozostawić, by system służył obywatelom.

Orzeczenia wydane przez zlikwidowaną, nielegalną Izbę Dyscyplinarną były korzystne dla obwinionej prokurator, a zatem uznać można, że sprawa została już osądzona – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Prokurator obwiniona o ukrycie i zniszczenie akt prokuratorskich nie stanie przed sądem karnym, gdyż sąd nie dał wiary zeznaniom świadków.

Na tapet wraca nowe Prawo komunikacji elektronicznej - projekt przekazano do konsultacji i uzgodnień międzyresortowych. W zeszłym roku podejście do wdrożenia przepisów zrobił poprzedni rząd, projekt wywołał kontrowersje, bo zmieniał uprawnienia służb w kwestii dostępu do danych - pojawiły się nawet komentarze o przyzwoleniu na masową inwigilację maili i komunikatorów. Nowa wersja też przyznaje służbom szerszy dostęp do danych.

Trafnie zauważył Rzecznik Praw Obywatelskich, że między momentem popełnienia czynu a chwilą orzekania, doszło do zmiany normatywnej. Nie ma przy tym znaczenia, że modyfikacji uległ przepis rozporządzenia, do którego odsyłał kodeks wykroczeń, a nie sam artykuł kodeksu określający wykroczenie. Sąd Rejonowy nie mógł zatem postąpić wbrew regule temporalnej nakazującej stosowanie ustawy nowej, jako łagodniejszej – orzekł Sąd Najwyższy.

Prokurator Dariusz Korneluk uzyskał rekomendacje w konkursie na stanowisko prokuratora krajowego. Zgodnie z przepisami powołuje go na wniosek prokuratora generalnego premier, tyle że po uzyskaniu opinii prezydenta. W ocenie prawników problemu z samą opinią raczej nie będzie, bo nie jest wiążąca - może być negatywna albo pozytywna. Pytanie, co w sytuacji, kiedy prezydent jej nie wyda, albo ile może z nią zwlekać. W tym przypadku stanowiska są różne.

Trybunał Konstytucyjny po raz kolejny zajął się wysokością urzędówek, tym razem adwokackich. Podobnie jak w poprzednich sprawach wskazał, że norma różnicująca wynagrodzenie dla adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu i tych "z wyboru" jest niezgodna z Konstytucją. Miały to zmienić projekty rozporządzeń poprzedniego kierownictwa MS - utknęły jednak w opiniowaniu. Adwokatura planuje wrócić do tematu już w marcu.

Prawo Unii Europejskiej nie określa sposobu obliczenia obniżki kosztu kredytu hipotecznego w razie jego przedterminowej spłaty - napisał w opublikowanej 22 lutego opinii rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości UE Manuel Campos Sanchez-Bordona. Tocząca się sprawa dotyczy sporu między konsumentką a Santander Bank Polska. Kredyt został spłacony 19 miesięcy po zawarciu umowy.

Sąd odwoławczy w uzasadnieniu nie wskazał, że sędzia orzekająca w sprawie nie spełnia minimum standardu niezawisłości i bezstronności. Skuteczne wykazanie nienależytej obsady sądu zakładałoby wskazanie np. na sposób obrad Krajowej Rady Sądownictwa w zakresie kandydatury, opinię zgromadzenia ogólnego sędziów danego sądu, porównanie osiągnięć kandydata z innym czy drogę awansu sędziego – orzekł Sąd Najwyższy i uchylił wyrok.

Pod koniec 2023 roku w polskich zakładach karnych i aresztach przebywało blisko 75 tys. osób. W stosunku do liczby ludności to jeden z najwyższych poziomów w Europie i zdaniem obecnego kierownictwa MS nieuzasadniony stanem przestępczości. Problem rozwiązać mają zmiany ustawowe, ale też takie działania jak m.in. odmrożenie instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia czy częstsze stosowanie Systemu Dozoru Elektronicznego.

Zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydaje nie Sąd Najwyższy, ale Naczelny Sąd Administracyjny – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Pytanie zadała nieistniejąca od lipca 2022 r. Izba Dyscyplinarna, a więc organ, który przestał działać, więc zagadnienie trzeba pozostawić bez rozpoznania.

Od 14 marca w sprawach cywilnych na stałe będą obowiązywać rozprawy w formule zdalnej, a konkretnie - hybrydowej. Choć sądy mają w tym zakresie postpandemiczne doświadczenia, zmiany odczują m.in. sekretariaty. Obszerniejsze niż dotąd będą pouczenia, więcej korespondencji, a dodatkowe obowiązki będą też wiązać się z przeprowadzaniem e-dowodów. Z kolei strony będą musiały zgłosić, i to z wyprzedzeniem, że chcą uczestniczyć w takiej rozprawie.

Zastępca prokuratora krajowego Dariusz Korneluk uzyskał najlepszy wynik w konkursie na prokuratora krajowego i to on został wskazany przez zespół pod przewodnictwem wiceministra sprawiedliwości Marii Ejchart jako kandydat na to stanowisko. W konkursie startowało w sumie pięcioro prokuratorów, 26 lutego odbyło się ich wysłuchanie. Pytanie co dalej, bo część środowiska prokuratorskiego kwestionuje konkurs.

Niezależność, większa swoboda decyzyjna prokuratorów, zmiany w delegacjach i awansach, poprawa sytuacji finansowej pracowników i urzędników prokuratury, rozliczenia - ale w oparciu o przepisy prawa, wzmocnienie prokuratur rejonowych oraz rozdzielenie funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości - to najistotniejsze kwestie, które sygnalizowali podczas rozmów z zespołem wyłaniającym przyszłego prokuratora krajowego, kandydaci na to stanowisko.

Na poniedziałek, 26 lutego, zaplanowano rozmowy kwalifikacyjne z piątką kandydatów na prokuratora krajowego. Prowadzić je będzie specjalny zespół z wiceminister Marią Ejchart na czele. Mają zostać zaprezentowane wizje zmian w Prokuraturze, przy czym jedna zostanie prawdopodobnie narzucona odgórnie, bo jak już zapowiedział minister sprawiedliwości Adam Bodnar, jedną z planowanych zmian w ramach przywracania praworządności jest rozdzielenie funkcji ministra i prokuratora generalnego.

Prokurator przyjął łącznie sześć łapówek w związku z pełnieniem funkcji publicznej, co zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem karnym. W konsekwencji, oprócz kary pozbawienia wolności, nie może pełnić przez 10 lat zawodów związanych ze stosowaniem prawa. Izba Odpowiedzialności Zawodowej potwierdziła, że z uwagi na uchybienie godności urzędu nie może dalej pełnić służby.

Warszawski sąd apelacyjny uchylił właśnie postanowienia Sądu Okręgowego Warszawa-Praga dotyczące tymczasowego aresztowania z powodu... nienależytej obsady sądu pierwszej instancji. Chodzi o tzw. neo-sędzię powołaną na stanowisko na podstawie opinii neo-KRS. SA przywołał przy tym m.in. wyroki TSUE, ETPC i Konwencję o Ochronie Praw Człowieka.

Inflacja w połączeniu z długim czasem trwania postępowań dotyczących kredytów frankowych wpływają na to, ile adwokaci i radcowie prawni biorą od frankowiczów za prowadzenie spraw frankowych. Podstawowa stawka to obecnie więcej niż 10 tys. zł i to za prowadzenie sprawy w I instancji. Dodatkowo trzeba zapłacić za apelację, a często i procent od wygranej. Decydowanie się na tańszą opcję wiąże się jednak z jeszcze większym ryzykiem.

Często w publicznych dyskusjach słyszy się, że „usposobienie Amerykanów”, czy też inne mityczne tezy, jak np. rzekoma „otwartość na zmiany” powodują, że bardziej niż np. Polacy, skłonni są do zawierania ugód. Aktualny czas reformowania polskiego wymiaru sprawiedliwości, to być może idealny moment, aby z tego rodzaju infantylnymi mitami zerwać - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Brak obrońcy przy rozpoznawaniu sprawy o pozbawienie prawa wykonywania zawodu radcy prawnego był przyczyną uchylenia wyroku dyscyplinarnego. Wyższy Sąd Dyscyplinarny nie zaakceptował zwolnienia lekarskiego wydanego przez lekarza, który nie był lekarzem sądowym, co w okresie pandemii okazało się niesłuszne. Uchylono wtedy taki obowiązek – wskazał Sąd Najwyższy.

Odwoływani sędziowie utracili zaufanie i autorytet wśród podległych im służbowo sędziów, co dodatkowo uniemożliwia im wykonywanie funkcji. Biuro Komunikacji i Promocji Ministerstwa Sprawiedliwości podało w piątek, że minister wystąpił do kolegium Sądu Okręgowego w Poznaniu o wyrażenie opinii w przedmiocie odwołania z funkcji prezesa tego sądu sędziego Daniela Jurkiewicza oraz z funkcji wiceprezesa sędziego Michała Inglota. Jednocześnie zostali zawieszeni w pełnieniu czynności.

O ile zaliczki dla państw członkowskich, w ramach KPO, wypłacane są bezwarunkowo, reszta, czyli ok. 55 mld euro, dostępna będzie wyłącznie po spełnieniu ustalonych wcześniej warunków, nazywanych w sferze publicznej „kamieniami milowymi”. Choć wiele mówi się w tym kontekście o kwestiach związanych z niezależnością sądów, to równie duży wpływ mają zadeklarowane przez Polskę zobowiązania do zmiany zasad prowadzenia procesu legislacyjnego - pisze Gniewomir Wycichowski-Kuchta z kancelarii DZP.

Sędziego nie można karać dyscyplinarnie za popełniony błąd. Uruchomienie postępowania dyscyplinarnego o ukaranie sędzi Barańskiej było błędem – stwierdziła w czwartek Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN. Zachowanie sędzi obwinionej nie było bezprawne ani zawinione, ani też szkodliwe społecznie, miała prawo do własnej interpretacji przepisów - dodał Sąd Najwyższy.