Wójt gminy, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, odwołał Pawła O. ze stanowiska Dyrektora Zespołu Szkół. Jako przyczynę wskazał niedopełnienie obowiązków zarządcy budynku – okresowych przeglądów instalacji oraz przeglądu technicznego budynku szkoły. Zarzucił też Pawłowi O. naruszenie przepisów ustawy o finansach publicznych przez brak ustalenia i dochodzenia odpłatności za umowy najmu pomieszczeń oraz w zakresie dbania o majątek szkoły. W skardze do sądu Paweł O., reprezentowany przez adwokata, wniósł o uchylenie, ewentualnie stwierdzenie nieważności zarządzenia wójta gminy. Jego zdaniem podane w zarządzeniu przyczyny odwołania mogłyby stanowić podstawę do skorzystania z jego odwołania w trybie zwykłym. Dodał, że wójt nie dał mu możliwości ustosunkowania się do przedstawionych zarzutów.

Wójt, burmistrz, prezydent - kto jest kim w samorządzie>>

 

Kiedy znieść z funkcji, a kiedy odwołać

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie stwierdził, że doszło do istotnego naruszenia art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe i orzekł nieważność zarządzenia. Wyjaśnił, że zgodnie z powołanym przepisem, organ prowadzący szkołę może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty. Sformułowanie "w przypadkach szczególnie uzasadnionych" jest pojęciem ogólnym, niedookreślonym. Przy jego interpretacji nie można jednak pominąć regulacji z art. 66 ust. 1 pkt. 1 lit. b) tej ustawy, która wskazuje zwykłe przyczyny odwołania dyrektora tj. negatywną ocenę pracy lub wykonywania zadań w zakresie działalności finansowej i administracyjnej. Skoro tak, przyczyny „szczególnie uzasadnione” muszą znacząco się od nich różnić na niekorzyść osoby sprawującej kierowniczą funkcję w placówce edukacyjnej.

 

W orzecznictwie wskazuje się generalnie na rażące uchybienia, niepozwalające na dalsze zajmowanie stanowiska, a wręcz nakazujące natychmiastowe odsunięcie takiej osoby od pracy na tym stanowisku w trakcie roku szkolnego i to bez wypowiedzenia. Chodzić jednak powinno wyłącznie o takie zachowania dyrektora, w wyniku których nie ulega wątpliwości, że utracił zdolność wykonywania powierzonej mu funkcji, czy to z przyczyn obiektywnych (np. długotrwałej choroby), jak też z przyczyn etycznych lub rażącej niekompetencji w realizacji spoczywających na nim obowiązków. Sąd odwołał się do bogatego orzecznictwa w tej kwestii i podał przykłady zniesienia z funkcji dyrektora za kradzież alkoholu w sklepie, błędy organizacyjne, które postawiły placówkę w stan zagrożenia likwidacją, poniżanie, upokarzanie i ignorowanie pracownika oraz wykorzystanie dwóch pracowników do przeprowadzenia remontu w mieszkaniu dyrektora, zaniedbania w nadzorze nad pracownikami skutkujące molestowaniem seksualnym podopiecznych, zatrudnienie przez dyrektora swojej siostry w szkole, notoryczne nieregulowanie zobowiązań finansowych szkoły, długotrwałą chorobę uniemożliwiającą wykonywanie funkcji kierowniczej. Jednym słowem odwołanie w szczególnie uzasadnionym przypadku powinno być natychmiastowe lub niezwłoczne w stosunku do zdarzeń (okoliczności) je uzasadniających.

Zobacz wzór dokumentu w LEX: Zarządzenie Wójta/Burmistrza/Prezydenta w sprawie odwołania dyrektora > >

 

Podstawa prawna jest, ale zarzuty za słabe

Zdaniem sądu, w tej sprawie żaden z powodów przestawionym przez wójta, nie dawał podstawy by skorzystać ze szczególnego trybu odwołania. Z dokumentacji zgromadzonej w sprawie, w szczególności protokołów okresowych przeglądów technicznych budynku nie wynikało by szkoła, jej pracownicy i wychowankowie znajdowali się w niebezpieczeństwie, o którym pisał wójt. Nawet jednak negatywna ocena działalności dyrektora szkoły, w tym zadań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, nie mieściłaby się w zakresie pojęcia "szczególnie uzasadnionego przypadku”.

 

Szczególnie uzasadnionych przypadków do zwolnienia dyrektora w trybie nagłym nie wykazywał również protokół z kontroli okresowej z zakresu działalności finansowej Zespołu Szkół. Ustalenia kontrolne nie pozwalały uznać (nawet by największej niechęci do dyrektora), aby szkoła była zadłużona, dyrektor nie regulował należności, albo dopuścił się kardynalnych nadużyć w sferze budżetowej. Faktem jest, że wójt utracił zaufanie do Pawła O. jako osoby sprawującej nadzór nad szkołą. Jednak nawet ta kwestia nie może być przyjmowana jako uzasadnienie dla zastosowania art. 66 ust. 1 pkt 2 p.o. Sąd zwrócił też uwagę, że wójt przez mnożenie ilości zarzutów przeciwko Pawłowi O. chciał doprowadzić do wywołania wrażenia, iż tylko natychmiastowe odwołanie z funkcji może być rozwiązaniem, a tym samym wypełnia treść pojęcia „szczególnie uzasadnionego przypadku”. Nawet największa liczba zwykłych uchybień nie daje jednak uprawnień do zastosowania organowi prowadzącemu szkołę nadzwyczajnego trybu odwołania dyrektora w trakcie roku szkolnego i bez wypowiedzenia.

Wyrok WSA w Olsztynie z 3 października 2024 r. II SA/Ol 700/24

Czytaj w LEX: Odwołanie dyrektora szkoły (placówki oświatowej) w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia > >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.