Mam prawo wiedzieć, czy byłam inwigilowana – uważa Ewa Siedlecka, dziennikarka "Polityki", zaangażowana w obronę praw człowieka, i pozywa polskie władze o naruszenie dóbr osobistych. W pozwie podkreśla, że brak takich gwarancji narusza prawo Unii Europejskiej. Warszawski sąd ma we wtorek 22 lutego rozpatrzyć jej wniosek o skierowanie pytania do trybunału UE.

Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. Jednak sąd może badać podstawę wydania weksla, a tego nie uczynił w sprawie przedsiębiorcy z Białej Podlaskiej. Dlatego Prokurator Generalny wniósł do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną twierdząc, że sąd złamał zasady państwa prawa i sprawiedliwości społecznej.

Ministerstwo Sprawiedliwości widzi w mediacji jedną z szans na odciążenie sądów. Trwają obecnie prace nad Krajowym Rejestrem Mediatorów, przygotowywane są też m.in. rozwiązania, które mają mediacje upowszechniać. Tymczasem mediatorzy zwracają uwagę, że przysługujące im stawki nie przystają do rzeczywistości i składają petycję w sprawie ich zmiany.

Minione dwa lata przyniosły kolejne zmiany, które mają wspomagać osoby pokrzywdzone przestępstwem. Działają m.in. nowe narzędzia do natychmiastowej izolacji sprawcy przemocy, zwiększyła się ochrona dzieci dotkniętych przestępstwem, a na horyzoncie są kolejne nowelizacje. Szwankuje jednak podstawa, czyli informowanie o przysługujących prawach oraz podejście sądów i innych organów.

Początek roku to czas rozwodów. Statystyki nie kłamią, to właśnie w tym okresie do sądów trafia najwięcej wniosków rozwodowych. Do prawników z kolei, liczniej niż w innych miesiącach, zgłaszają się rozczarowani małżonkowie z prośbą o pomoc. Styczniowe rozstania to zaskakujący efekt postanowień noworocznych, które „umocniła” pandemia.

Zarząd Solidarnej Polski zdecydował w sobotę o zgłoszeniu własnego projektu ustawy o Sądzie Najwyższym, obok tych zgłoszonych przez prezydenta Andrzeja Dudę i przez Prawo i Sprawiedliwość - poinformował w sobotę Zbigniew Ziobro. Zapowiedział, że do środy przedstawione zostaną szczegóły projektu i stosunek do propozycji prezydenta.

Zgodnie z orzecznictwem, także Sądu Najwyższego, udzielenie pełnomocnictwa jest wyrazem szczególnego zaufania, a to oznacza, że może ono być w każdej chwili odwołane, a nie tylko gaśnie w momencie śmierci mocodawcy lub samego pełnomocnika. Do takiego odwołania nie potrzeba też szczególnej formy, wystarczy oświadczenie woli o odwołaniu.

Działający od niedawna Instytut Ekspertyz Sądowych ma szansę opracować standardy orzecznicze niezbędne w procesach o odszkodowania za błędy w sztuce medycznej. Sceptycznie oceniam natomiast możliwość stworzenia standardów medycznych przez ten instytut  – mówi dr hab. prof. nadzw. Justyna Król-Całkowska z Wydziału Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego w Warszawie.

ORA w Warszawie zdecydowała, że warszawska izba nie weźmie udziału w organizowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości Tygodniu Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem, który rozpocznie się 21 lutego br. Główne powody - to zbyt późne zaproszenie i Pegasus - a konkretnie informacje, że z Funduszu Sprawiedliwości miano finansować „środki techniki specjalnej”.

Aplikanci radcowscy w marcu mogą przystąpić do egzaminów próbnych - odbędą się online. Termin zgłoszenia upływa 24 lutego, samorząd radcowski chce, by aplikanci spróbowali swoich sił przed egzaminami zawodowymi. Do udziału w egzaminie uprawnieni są aplikanci, którzy ukończyli aplikację w grudniu 2021 roku.

Z przepisów wynika, że to sąd może zwrócić się do Sądu Najwyższego o wyznaczenie sądu, przed który należy wytoczyć powództwo. Tyle że zgodnie z przepisami wniosek musi pochodzić od sądu, a nie od przewodniczącego sądu - orzekł Sąd Najwyższy, nie rozpoznając jednego z takich wniosków.

Wolters Kluwer Polska, Krajowa Izba Radców Prawnych oraz działająca przy niej Fundacja Subsidio Venire podpisały umowę, której celem jest rozszerzenie dotychczasowej współpracy. Radcowie będą mogli liczyć na szkolenia z obszaru nowych technologii, dostęp do nowoczesnego oprogramowania oraz wsparcie działań integracyjnych.

W styczniu tego roku udział spraw rozpatrywanych w sądach w trybie wideokonferencji wzrósł do ponad 13 proc. Może wydawać się, że to nadal niewiele, ale w 2021 r. było to nieco ponad 7,3 proc., a w 2020 r. poniżej 3 proc. E-rozprawy stają się więc coraz popularniejsze, choć prawnicy coraz częściej podkreślają, że powinny pozostać rozwiązaniem szczególnym, a nie zasadą.

Użycie programów komputerowych pobierających z telefonu lub innego urządzenia osoby objętej kontrolą operacyjną całą jego zawartość, a także utrwalanie treści rozmów i obrazu w pomieszczeniach, w których znajduje się to urządzenie, po przejęciu nad nim kontroli - to największe zarzuty ekspertów Krakowskiego Instytutu Prawa Karnego wobec systemu Pegasus.

Naczelna Rada Adwokacka chce, by o zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu sąd decydował w oddzielnym postanowieniu, wydanym po orzeczeniu kończącym sprawę w danej instancji. W sprawach karnych rozstrzygałby o tym także na każdym etapie postępowania. Komisja senacka zdecydowała, że zajmie się projektem.

Krajowy Rejestr Zadłużonych nadal spędza sen z powiek prawników. Sądy z powodów technicznych wstrzymują się np. z upadłościami. Rejestr nie współgra też z losowym przydzielaniem spraw i nie jest przystosowany dla komorników. Ministerstwo zapewnia, że problemy rozwiąże na przełomie marca i kwietnia. I pracuje nad kolejnymi zmianami - lepszą e-komunikacją z sądem upadłościowym.

Bogdan Święczkowski, dotychczas Prokurator Krajowy i pierwszy zastępca prokuratora generalnego, którego Sejm 8 lutego wybrał na sędziego Trybunału Konstytucyjnego, złożył w środę ślubowanie przed prezydentem. Jego kandydaturę w sejmie poparło 233 posłów, przeciw było 219. Sędzia TK jest wybierany przez Sejm na 9-letnią kadencję.

W ogłoszonym w środę wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej postanowił oddalić skargi Polski i Węgier na mechanizm warunkowości, nazywany zasadą "pieniądze za praworządność". Ma on być wykorzystywany do ochrony budżetu Unii w przypadku naruszenia praworządności w państwach członkowskich.

Trybunał Konstytucyjny nie odpowiedział w środę na pytanie Prokuratora Generalnego, czy unijny mechanizm warunkowości, nazywany zasadą "pieniądze za praworządność", jest zgodny z polską konstytucją. Posiedzenie zostało przerwane, a tymczasem tego samego dnia Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że ten mechanizm jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Ministerstwo Sprawiedliwości chciałoby, żeby jego propozycje zmian w przepisach dotyczących wpisu hipotek do ksiąg wieczystych, trafiły do Sejmu jeszcze w pierwszym kwartale 2022 r. Chodzi o dwie kwestie - referendarzy sądowych mają odciążyć notariusze, którzy będą mogli wpisywać prawo odrębnej własności lokali do ksiąg wieczystych oraz hipotekę.

Radcy prawni zaczynają dyskusję nad ewentualnymi zmianami w przepisach samorządowych, w tym Kodeksie Etyki Radcy Prawnego. Do 15 lutego zbierano uwagi i choć szczegóły jeszcze nie są znane, podobnie jak u adwokatów jednym z pewniaków tematycznych zdaje się być sposób informowania o wykonywaniu zawodu. Zwieńczeniem debaty ma być lipcowy Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Radców Prawnych.

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN uchyliła decyzję Prokuratora Generalnego, który nie zgodził się na dalsze zajmowanie stanowiska przez prokuratora. Prokurator Generalny nie wziął pod uwagę innych okoliczności, w tym również - interesu służby. SN ocenił też, że wydanie decyzji nastąpiło bez poszanowania zasady proporcjonalności i zasady równego traktowania.

Sąd Unii Europejskiej stwierdził, że firma mająca spór ze spółką państwową może oczekiwać zajęcia się jej sprawą przez Komisję Europejską, ponieważ polski organ ochrony konkurencji i sądy nie gwarantują jej równych szans. To ważne orzeczenie dla wszystkich firm, polskich i zagranicznych, które znajdą się w takiej sytuacji - twierdzi prof. Dariusz Adamski z Uniwersytetu Wrocławskiego.

21, 29, 34 - zaledwie tylu osobom pokrzywdzonym przestępstwem przyznano w latach 2018-2020 państwową kompensatę, czyli pieniądze niezbędne m.in. na leczenie i rehabilitację. Wcześniej nie było lepiej, a ostatnie dane - 15 kompensat w pierwszym półroczu 2021 r. - potwierdza, że przepisy są martwe. Prawnicy postulują pilne zmiany, a Ministerstwo Sprawiedliwości zapewnia, że szuka rozwiązań.

Sejmowa komisja zarekomendowała stanowisko, zgodnie z którym unijne przepisy, które umożliwiły stworzenie mechanizmu wiążącego dostęp do środków UE z praworządnością, są niezgodne z konstytucją. Tymczasem w środę - 16 lutego - wypowiedzą się w tej kwestii dwa trybunały - polski Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Sieć Obywatelska Watchdog Polska skierowała skargę przeciwko Polsce do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie dostępu do kalendarza prezesa i wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego. Organizacja pozarządowa Access Info Europe złożyła opinię przyjaciela sądu w tej sprawie - poinformowali aktywiści stowarzyszenia i dodają, że poszukiwanie informacji łączy się z wolnością słowa.

Prokuratorzy nadal nie mają możliwości złożenia kasacji w sprawach dyscyplinarnych do Sądu Najwyższego, mimo że według Trybunału Konstytucyjnego ustawodawca popełnił błąd. Jednak stare sprawy deliktowe, popełnione jeszcze przed wejściem w życie ustawy z 2017 r., nadal krążą w Izbie Dyscyplinarnej, gdyż dostrzega się w nich bezwzględne przyczyny odwoławcze.

Obowiązujące w Polsce przepisy dotyczące zgwałcenia od lat budzą dyskusję. Duża część prawników uważa, że konieczna jest zmiana, bo o przestępstwie zgwałcenia powinien przesądzać brak świadomej i swobodnie wyrażonej zgody na kontakt seksualny. Taką potrzebę dostrzega również Rzecznik Praw Obywatelskich - wystąpił w tej sprawie do ministra sprawiedliwości.

Kształcenie prawników nie musi opierać się wyłącznie na klasycznych ćwiczeniach i wykładach, tym bardziej że przewagę na rynku pracy daje doświadczenie. Ciekawą propozycją dla najlepszych studentów jest tutoring - w przypadku prawników pozwala on poznać zawody prawnicze od kuchni, a osobom, które chcą pozostać na uczelni, pomaga w ukierunkowaniu zainteresowań naukowych.

Sędzia Edyta Barańska z Sądu Okręgowego w Krakowie ma odpowiadać za to, że jako przewodnicząca składu orzekającego dokonała oceny zgodności powołania z prawem sędziego referenta, kwestionując umocowanie konstytucyjne obecnej KRS. Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych przedstawił jej zarzuty popełnienia przewinień dyscyplinarnych.