Senat zaproponował w środę 16 listopada zmiany w ustawie o kuratorach sądowych, która zakłada m.in. wzmocnienie ochrony prawnej kuratorów, przyznanie dodatków specjalnych i zmiany w kwestiach dyscyplinarnych. Szereg senackich poprawek realizuje postulaty środowiska kuratorów. M.in. dotyczące warunków pracy, ale też wpływu samorządów kuratorskich na wybór rzecznika dyscyplinarnego.

Kara 25 lat więzienia zastąpiona 30 latami, możliwość zakazu warunkowego zwolnienia przy orzekaniu dożywocia, zaostrzenie kar dla pijanych lub odurzonych kierowców, ale też m.in. za gwałty. Co więcej, już 14-latek za niektóre rodzaje zabójstwa ma odpowiadać jak dorosły - takie m.in. zmiany znalazły się w obszernej nowelizacji kodeksu karnego. W środę Sejm odrzucił weto Senatu do tej ustawy.

Sędzia, która skazywała przestępców i oszustów, sama dopuściła się czynu na granicy oszustwa. I to na szkodę pracownika sądu oraz wizerunku wymiaru sprawiedliwości. Dlatego Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego zastosowała najsurowsza karę dla sędziego w stanie spoczynku i pozbawiła Małgorzatę S. tego stanu wraz z uposażeniem.

Mimo że do Sądu Najwyższego wpłynęły 124 wnioski o przeprowadzenie wobec sędziego testu bezstronności na podstawie prezydenckiej nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym, merytorycznie rozpoznano tylko jeden. Powód - biorąc pod uwagę warunki wynikające z ustawy - jest on praktycznie nie do przeprowadzenia. Dodatkowo nad sędziami, jak miecz Damoklesa, wisi przepis, zgodnie z którym nie mogą ustalać, czy powołanie innego sędziego jest zgodne z prawem.

Naruszenie zasad wydawania opinii i orzeczeń lekarskich może stanowić przewinienie zawodowe w rozumieniu ustawy o izbach lekarskich, a więc może i powinno podlegać badaniu przez okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej tak jak każda inna informacja wskazująca na możliwość popełnienia przewinienia zawodowego - pisze adwokat Karol Kolankiewicz.

Skoro Sąd Najwyższy w latach 80. utrzymał w mocy wyrok skazujący opozycjonistę na karę pozbawienia wolności, co było orzeczeniem represyjnym, to powinien też wypłacić zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Siedmioro sędziów Izby Karnej SN uznało, że takie rozwiązanie jest zasadne i utrzymało orzeczenie o przyznaniu niesłusznie skazanemu 100 tys. zł. Kasacja pełnomocnika I Prezesa SN została oddalona.

Mediacja w Polsce coraz lepiej się rozwija, wzrasta liczba i spraw do niej kierowanych, i ugód. Wyzwania to choćby profesjonalizacja mediatorów, być może stworzenie dla nich kodeksu etyki, i dalsze rozpowszechnianie mediacji. Przy czym tej obligatoryjnej mówimy „jeszcze nie teraz”, bo taki krok wymaga rozwagi i dogłębnych analiz – mówi dr Marcin Romanowski wiceminister sprawiedliwości.

Nie wiadomo jeszcze, kto wystrzelił rakietę, która uderzyła w suszarnię zbóż w Przewodowie w woj. lubelskim i zabiła dwie osoby. Niezależnie od tego, czy byli to Rosjanie czy Ukraińcy, rodziny ofiar nie mają zbyt wielu możliwości wystąpienia na drogę prawną o odszkodowanie - mogą w tej kwestii liczyć na sprawność polskiej dyplomacji.

Prezydent podpisał nowelizację ustawy mającą ułatwić składanie dokumentów do Krajowego Rejestru Sądowego, zwiększyć dostępność do danych z rejestru na unijnym portalu i wymianę między rejestrami państw UE. Po wejściu w życie nowych przepisów wymiana danych między unijnymi rejestrami będzie odbywała się automatycznie i bezpłatnie przez "system integracji rejestrów".

Obowiązująca od 17 września br. nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego sprawiła, że więzień może wykonać do obrońcy jedno połączenie telefoniczne w tygodniu. Jeśli jest on uczestnikiem wielu postępowań toczących się przed sądami, będąc reprezentowanym przez kilku obrońców, możliwość korzystania z ich pomocy jest bardzo ograniczona.

Samorząd komorniczy organizuje już po raz 10 Dzień Otwarty Komorników Sądowych. Tematem przewodnim będzie kwestia odpowiedzialnego dysponowania finansami ze szczególnym uwzględnieniem pożyczania pieniędzy - stąd hasło akcji „Dobry zwyczaj? Mądrze pożyczaj! Czyli dlaczego im łatwiej pożyczyć pieniądze, tym trudniej je oddać".

Propozycja zorganizowania okrągłego stołu, którego celem byłoby wypracowanie rozwiązań zmierzających do wyjścia z obecnego kryzysu w wymiarze sprawiedliwości brzmi interesująco, ale nie bardzo wierzę w jej powodzenie – mówi dr Michał Laskowski, prezes Sądu Najwyższego kierujący Izbą Karną. I zastanawia się, czy jest ktoś cieszący się powszechnym zaufaniem, kto mógłby moderować takie prace.

Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego zamiast 5 procent, obniżyła sędziemu wynagrodzenie o 10 procent na sześć miesięcy - za przewlekłe prowadzenie spraw, które spowodowały konieczność wypłacenia stronom odszkodowań. Obwinionemu nie pomogły argumenty o nawale pracy, długoletnim doświadczeniu zawodowym i złej organizacji pracy w sądownictwie.

W czwartek, 17 listopada, na ulice Warszawy wyjdą pracownicy "budżetówki", w tym także wymiaru sprawiedliwości i prokuratury. Domagają się co najmniej 20 proc. podwyżek, a nie - jak zaplanowano w budżecie na 2023 r. - 7.8 proc. Podkreślają, że już obecnie ich pensje, mimo doświadczenia, wieloletniego stażu i szerokiego zakresu obowiązków, zbliżają się do poziomu płacy minimalnej.

Krajowa Rada Sądownictwa ma wątpliwości co do zgodności z Konstytucją przyznania notariuszom prawa do dokonywania wpisów w księgach wieczystych oraz prawa do orzekania w sprawach dotyczących wydawania nakazów zapłaty. Podkreślono, że notariusz nie jest, tak jak sędzia, niezawisły w swych decyzjach, a możliwość otrzymania przez niego wynagrodzenia może w odbiorze społecznym wystawić na próbę ocenę jego bezstronności.

Bardzo ważne jest precyzyjne określenie granic zachowania, które zostało potraktowane jako naruszenie zasad dyscypliny. Pismo prokuratora Krzysztofa Parchimowicza złożone 4 marca 2020 r. nie może być uznane za odmowę złożenia oświadczenia o przynależności do zrzeszeń i partii politycznych, którego termin przypadał 16 marca 2020 r. Dlatego Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN uznała, że uniewinnienie jest zasadne.

Aż dwadzieścia jeden ośrodków akademickich weźmie udział w akcji „Adwokat na Uczelni”. Skierowana jest ona do studentów prawa ostatnich lat, którzy stoją przed decyzją o wyborze ścieżki zawodowej. Cel to przybliżenie kwestii dotyczących aplikacji adwokackiej i zawodu adwokata. Studenci dowiedzą się też czy trudno dostać się na aplikację adwokacką, jak wygląda szkolenie aplikanckie, jakie cechy powinien posiadać aplikant, a następnie adwokat.

W Hiszpanii mówi się o nieudanych ustawach dotyczących wymiaru sprawiedliwości "reforma en polaco." W kraju bywa, że gdy sędzia przedstawia się, że jest z Sądu Najwyższego, słuchacze wychodzą z sali, bo są przekonani, że mają do czynienia z osobą "nowozmianową". Polska ma też kłopoty z wydawaniem jej groźnych przestępców z państw członkowskich Unii.

Pandemia zmusiła wymiar sprawiedliwości, ale też i samych prawników do "polubienia" nowych technologii. Choć droga do wprowadzania nowych systemów bywa wyboista, środowisko coraz mocniej się do nich przyzwyczaja. Nadal jednak "wychodzą" techniczne niedoróbki i brakuje jednolitych standardów m.in. w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Narasta spór wokół wynagrodzeń dla sędziów i prokuratorów oraz pracowników sądów. Pierwsze pozwy sędziowskie już trafiły do sądów, prokuratorzy też swoje zapowiadają. Tymczasem emocje jeszcze bardziej rozpala informacja Stowarzyszenia Absolwentów i Aplikantów KSSiP, że pensje wiceministrów w resorcie finansów wzrosły w tym roku o 40 procent.

Coraz więcej frankowiczów analizuje, czy skierować sprawę umowy kredytowej do sądu. Motywują ich zapadające orzeczenia i m.in. wysoki kurs franka, ale zniechęcać mogą koszty - głównie te związane z reprezentowaniem ich przez prawnika. Kuszą więc pozwy zbiorowe, ale "wejście" w nie, w obecnym stanie prawnym, przy obecnym orzecznictwie, może oznaczać lata procesu i to bez gwarancji sukcesu.

Uniwersytet Łódzki uruchamia Kolegium Doktorskie, którego słuchacze będą mogli eksternistycznie zdobyć stopień doktora nauk prawnych. Jak poinformowała uczelnia. Kolegium będzie działać przy Wydziale Prawa i Administracji UŁ od 26 listopada. Zajęcia będą trwały tylko trzy semestry i odbywać się będą raz w miesiącu, w soboty, w trybie hybrydowym.

Są linie, których przekroczyć nie można. Nie można wprowadzić żadnych elementów, które byłyby niezgodne z konstytucją, które kwestionowałyby prerogatywę prezydenta do nominowania sędziów – tak swoje stanowisko w sporze z Komisją Europejską określa polski rząd. Tymczasem to Komisja broni nas przed łamaniem przez ten rząd konstytucji.

Tylko ok. 40 z 318 sądów rejonowych w całej Polsce przyznaje kuratorom odzież roboczą bądź wypłaca ekwiwalent pieniężny za zużywanie swojej własnej. Problem jest istotny, bo kuratorzy pracują w terenie i to w różnych, często bardzo ciężkich warunkach, narażeni choćby na insekty, kontakt z krwią, czy płynami ustrojowymi ludzi i zwierząt. Teraz ponownie piszą w tej sprawie do Ministerstwa Sprawiedliwości.

Ministerstwo Sprawiedliwości w mediacji zdaje się dostrzegać sposób na rozwiązanie sądowych bolączek, w tym przewlekłości postępowań. Problem w tym, że mimo wzrostu popularności, wciąż nie jest to narzędzie często stosowane. Kolejna nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego ma i stosowanie mediacji, i arbitrażu ułatwić.

Uporczywe nękanie kobiety przez telefon zakończyło się uniewinnieniem sprawcy przez sąd drugiej instancji. Sąd Najwyższy, podobnie jak prokurator, uznał, że to błąd, i uchylił wyrok. Teraz sąd odwoławczy powinien wnikliwie ocenić materiał dowodowy weryfikując, czy fakty uzasadniają przyjęcie, że pokrzywdzona czuła się zagrożona ze względu na uporczywe nękanie przez oskarżonego.

Przyjęcie, że każdy skład, w którym orzekał choćby jeden sędzia, powołany na urząd po 8 grudnia 2017 r., nie spełnia wymagań sądu ustanowionego ustawą, uniemożliwiłoby zadawanie tym sądom pytań prejudycjalnych – co znacząco ograniczyłoby dialog sądowy pomiędzy sądami polskimi a Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Oświadczenia woli uczestników procesu, choćby wniosek o wyłączenie ławnika, mogą być cofnięte do czasu ich załatwienia, o ile ustawa nie wprowadza ograniczenia w tej mierze lub nie występują okoliczności uniemożliwiające odwołanie czynności - orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej w sprawie o zawieszenie w czynnościach sędziego sądu apelacyjnego.

Gwarancje niezawisłości sądów zostały ograniczone, a standard krajowy spadł poniżej wymogów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Władza polityczna wywiera bezpośredni lub pośredni nacisk na sędziów, a dzieje się to poprzez prokuratorów, rzeczników dyscyplinarnych sądów, ministra sprawiedliwości, kierownictwa sądów i przez działania nowo nominowanych sędziów SN.

W środę 9 listopada br. upłynął termin, jaki sąd egzekucyjny wyznaczył prezes Sądu Okręgowego w Warszawie na wykonanie prawomocnego orzeczenia nakazującego, pod rygorem wymierzenia grzywny, dopuszczenia do orzekania sędziego Igora Tuleyę. Ponieważ sędzia nie został dopuszczony do pracy, jego pełnomocnik wystąpił o wymierzenie Joannie Przanowskiej-Tomaszek grzywny z zamianą na areszt.