W planie pracy NIK na 2024 rok znalazły się 94 kontrole, ale nie zabraknie też kontroli doraźnych, które nie są w nim ujęte. Jak co roku, Najwyższa Izba Kontroli sprawdzi wykonanie budżetu państwa i przeprowadzi kontrolę wykonania założeń polityki pieniężnej w minionym roku. Trzy główne kierunki badawcze na ten rok to: kwestie finansowe, zagadnienia bezpieczeństwa (także socjalnego) i przedsięwzięcia stanowiące inwestycję w przyszłość.

Rozdzielenie kompetencji, przypisanie wiodącej roli konkretnemu resortowi, zidentyfikowanie i zniesienie ewentualnych barier i wypracowanie jasnych, praktycznych wskazówek. To najważniejsze działania, które - zdaniem ekspertów - już teraz powinien podjąć polski prawodawca w kontekście zbliżającego się przyjęcia AI Act. Ważne jest to, by przygotowania rozpocząć szybko po to, by nie powtórzyć błędów z wdrażania innych unijnych przepisów. Na razie Polska jest bowiem całkowicie nieprzygotowana.

Przepisy nie pozwalają na wprowadzenie przez nadleśniczego zakazu wstępu do lasu nieograniczonego terminem. Sformułowanie „do odwołania” świadczy zaś w istocie o stałym charakterze zakazu. Ponadto, przyczyna wskazana w obwieszczeniu ‎nie mieści się w katalogu powodów wprowadzenia zakazu okresowego wskazanych ‎w ustawie o lasach, który obejmuje zdarzenia nadzwyczajne – orzekł Sąd Najwyższy w sprawie aktywistki ukaranej mandatem.

22 listopada 2023 roku minęły 72 lata od wydania przez Prezesa Rady Ministrów rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach graficznych. I, co ważne, przez wszystkie te lata akt ten nigdy nie był zmieniany. Zdaniem ekspertów to niedopatrzenie, bo świat, technologie i realia, w których funkcjonują dziś procesy produkcyjne, już się zmieniły. Zmianie zatem powinno ulec także rozporządzenie.

Większość kombajnów rolniczych to pojazdy ponadnormatywne. Ich poruszanie się po drogach publicznych wymaga uzyskania zezwolenia. Rolnicy od lat apelują, aby na czas żniw mogli poruszać się po drogach publicznych. Taki postulat złagodzenia przepisów otrzymaliśmy też w ramach akcji „Poprawmy prawo”. Ministerstwo Infrastruktury, jak i część ekspertów, uważa, że zmiana przepisów może wpłynąć negatywnie na bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego.

Komisja Finansów Publicznych zdecydowała, że nie będzie procedować prezydenckiego projektu ustawy okołobudżetowej na rok 2024. Prezydent złożył go 27 grudnia 2023 r. Zgodnie z uzasadnieniem projekt zawiera rozwiązania tożsame jak zakwestionowana wcześniej przez prezydenta ustawa, w tym 30 proc. podwyżki dla nauczycieli, ale z wyłączeniem przepisów dotyczących przekazania 3 mld zł dla mediów publicznych.

30 grudnia 2023 r. weszła w życie ustawa, która wydłużyła ważność orzeczeń o niepełnosprawności oraz stopniu niepełnosprawności. Dotyczy to orzeczeń, których ważność skończyła się w czasie pandemii koronawirusa, albo których ważność upłynęła po 5 sierpnia 2023 r. i przed 30 września 2024 r. Orzeczenia te zachowują ważność do 30 września 2024 r. W efekcie na ten okres zachowają też ważność karty parkingowe, w którym nowe orzeczenie o niepełnosprawności albo nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, stanie się ostateczne.

Na najbliższym posiedzeniu Sejm ma zagłosować nad kandydaturami na nowego prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. W grudniu siedmiu kandydatów przedstawiło swoją wizję pełnienia urzędu podczas publicznego wysłuchania w Sejmie. Wśród najistotniejszych obszarów działań, które wymieniali podczas przemówień, najczęściej powtarzały się: odbudowa niezależności urzędu, upowszechnianie wiedzy o danych osobowych w społeczeństwie oraz wyzwania związane ze sztuczną inteligencją.

Katalogi Administracji Publicznej to system teleinformatyczny gromadzący i udostępniający za pośrednictwem API ustandaryzowane dane o podmiotach publicznych i niepublicznych świadczących usługi publiczne dla portali usługowych i innych systemów dziedzinowych administracji. W jego ramach wystartował Katalog Podmiotów Publicznych, który skupia najistotniejsze informacje o podmiotach publicznych oraz podmiotach korzystających ze środków publicznych).

1 stycznia weszły w życie przepisy o świadczeniu wspierającym dla osób z niepełnosprawnościami. Za przyznanie i wypłatę świadczeń odpowiada Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Żeby jednak ZUS pieniądze wypłacał, trzeba najpierw dostarczyć zaświadczenie z wojewódzkiego zespołu ds. orzecznictwa. Wniosek osoby z niepełnosprawnością, która złoży go do ZUS nie mając wydanej decyzji przez WZON o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia, Zakład pozostawi bez rozpatrzenia.

Aż 80 proc. osób, które wzięły udział w badaniu przeprowadzonym przez Pracuj.pl deklaruje chęć podjęcia ważnych kroków na drodze do rozwoju swojej kariery w 2024 roku. Spodziewają się trudnych wyzwań, ale też uważają, że należy działać odważnie (takiego zdania jest więcej niż 8 na 10 badanych). Wszystko dlatego, że poprzedni rok pod względem pracy ankietowani oceniają raczej przeciętnie.

Zwolnienie na opiekę nad dzieckiem udzielane w godzinach podlega przeliczeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. Od 26 kwietnia 2023 roku jest ono również uzależnione od obowiązującej pracownika normy czasu pracy. Oznacza to, że przykładowo osoba o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do 14, a nie 16 godzin zwolnienia rocznie.

1 stycznia weszły w życie nowe regulacje rekompensowania pracy w godzinach nadliczbowych członkom korpusu służby cywilnej. Do tej pory rekompensata przysługiwała wyłącznie w formie czasu wolnego w tym samym wymiarze. Zmienił się też minimalny mnożnik kwoty bazowej służący do ustalenia wynagrodzenia zasadniczego, co ma spowodować, że minimalne wynagrodzenie w służbie cywilnej będzie wyższe od płacy minimalnej.

Ważna zmiana dla właścicieli pojazdów. O 1 stycznia 2024 r. w przypadku zakupu pojazd trzeba go zarejestrować w starostwie. Bez względu na jego stan i pochodzenie. Konieczność przerejestrowania pojazdów używanych obejmuje właścicieli prywatnych jak i dealerów. Niedopełnienie obowiązku w określonym czasie zagrożone jest karą administracyjną.

Przedsiębiorcy sfinansują zbieranie, uprzątanie, transport i przetwarzanie odpadów, które powstały z wyrobów używanych jednokrotnie. Chodzi nie tylko o pojemniki i kubki do żywności, ale także nawilżane chusteczki, baloniki czy filtry do wyrobów tytoniowych. Obowiązkowe będą też kampanie edukacyjne.

Brak ustanowienia w umowie celu, na który nieruchomość gruntowa zostaje oddana w użytkowanie wieczyste, nie wpływa na jej ważność. Tymczasem to od celu zależy okres użytkowania wieczystego oraz sposób korzystania z nieruchomości, dlatego jego dokładne określenie powinno zostać zawarte w umowie.

1166 zmian przewiduje rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw i rodzajów niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych. Rozporządzenia ustanawia 92 nazw miejscowości, dwie nazwy obiektów fizjograficznych, przeprowadza 853 zmiany nazw lub rodzajów miejscowości, znosi 213 nazw miejscowości.

W 2024 roku dotychczasowe świadczenie wychowawcze 500 plus na dziecko wzrosło o 300 zł. Pierwsze przelewy w wysokości 800 zł trafiły na konta rodziców już 29 grudnia. Zmiana wysokości pobieranego świadczenia nastąpiła z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku.

Samorządy nie muszą stosować przepisów o zamówieniach publicznych do umów ubezpieczenia zawieranych z towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych. To jedna z przyczyn, dla których ubezpieczają się w tych podmiotach, ale są też minusy takiego rozwiązania, o których także trzeba pamiętać.

Do 30 września 2024 r. przedłużono ważność orzeczeń o niepełnosprawności. Osoby, które mają już wyznaczony termin, mogą się stawić na komisji orzeczniczej, ale mogą też wniosek o nowe orzeczenie wycofać. Zdarzają się także przypadki zawieszenia postępowania. Trzeba jednak pamiętać, że przed 30 września może nastąpić kumulacja wniosków w zespołach i czas oczekiwania wydłuży się jeszcze bardziej. Obecnie na komisję orzeczniczą trzeba czekać nawet kilka miesięcy.

Zmiana przeznaczenia lasu na użytek rolny musi być szczególnie uzasadniona. Nie wystarczy ogólna potrzeba właściciela powiększenia obszaru rolnego, ani nawet trudności w korzystaniu z innych działek rolnych. Z punktu widzenia ochrony trwałości lasów, dążenie do poprawy jakości gospodarstwa rolnego jest wprawdzie naturalnym dążeniem każdego rolnika, ale nie stanowi o nadzwyczajności sytuacji. Do takiego wniosku doszedł niedawno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku.

Aż 34 miejscowości uzyskały status miasta od 1 stycznia 2024 r. – wynika z rozporządzenia Rady Ministrów. Na liście znalazło się jedenaście miejscowości z województwa mazowieckiego, osiem z łódzkiego, po trzy z kujawsko-pomorskiego i lubelskiego, po dwie z podkarpackiego, świętokrzyskiego i wielkopolskiego, po jednej z lubuskiego i śląskiego.

Wyzwaniem wciąż pozostaje powrócenie do rynkowych zasad funkcjonowania rynku energii, gazu i ciepła. Przyjęta nowelizacja ustaw szczególnych dla wskazanych rynków, wydłużająca obowiązywanie maksymalnych cen energii do 30 czerwca 2024 r., powinna być rozwiązaniem przejściowym, w szczególności nie uniemożliwiając rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce - piszą prawnicy praktyki prawa energetycznego kancelarii Kochański & Partners.

Uchwały Sejmu nie mają mocy prawnej, aby stanowić podstawę działania organów państwa ze skutkami dla obywateli; takie działania również w rażący sposób są sprzeczne z Konstytucją. Rządzący mogą reformować media publiczne, ale musi się to odbywać zgodnie z prawem - powiedział w niedzielnym orędziu noworocznym prezydent Andrzej Duda.

W polityce międzynarodowej odbudujemy naszą pozycję i znaczenie, kłótnie z sojusznikami zastąpimy twardą, ale przyjazną rozmową o naszych interesach i szukaniem tego co wspólne - mówił w sobotę w wystąpieniu telewizyjnym premier Donald Tusk. Podkreślał też potrzebę przywrócenia słowom - jak zaznaczał - ich prawdziwego znaczenia.

Pierwsze świadczenia wychowawcze w wysokości 800 zł zostały wypłacone na rachunki bankowe i trafiły do rodziców - poinformowała PAP prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska. Jak dodała, kolejne przelewy zostaną zrealizowane 3 i 4 stycznia. Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie wychowawcze 500 plus wzrośnie do 800 zł. Zmiana ta nastąpi z urzędu, nie trzeba składać żadnego wniosku.

Ustawa przedłużająca ważność orzeczeń o niepełnosprawności weszła w życie 30 grudnia. Orzeczenia o niepełnosprawności, których ważność upływa po 5 sierpnia 2023 r., a także orzeczenia których ważność przedłużono podczas epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego, są ważne do 30 września 2024 r. Interwencja była potrzebna, bo czas oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia to obecnie nawet kilka miesięcy. W związku z tym niektóre osoby z niepełnosprawnością utraciły uprawnienia, w tym do świadczeń. 

Duża grupa przedsiębiorców już od stycznia będzie się borykać z konsekwencjami wdrożenia do polskich przepisów dyrektywy SUP. Nie tylko pobiorą oni opłatę za jednorazowe kubki i pudełka, ale dojdą do tego kłopoty z rozliczeniem VAT, paragonami i wpisem do Bazy Danych o Odpadach.

Od 2024 r. opiekun, który straci najbliższą osobę z niepełnosprawnością, którą wspierał, nie utraci z dnia na dzień prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Będzie mógł pobierać je jeszcze przez niespełna dwa miesiące. Wydłużenie czasu pobierania tych świadczeń ułatwi opiekunom wejście w nową rzeczywistość, także zawodową, z jaką muszą się zmierzyć po śmierci osoby wymagającej opieki.

2023 był kolejnym rokiem licznych zmian prawa. Do najgorszych przepisów należy zaliczyć: nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym, te dotyczące obliczania składki zdrowotnej od dochodów przedsiębiorców oraz regulacje o darmowych lekach dla dzieci i seniorów. Plusem są fundacje rodzinne oraz zmiany, dzięki którym więcej obdarowanych i spadkobierców skorzysta ze zwolnienia z podatku.