Zwiększenie skuteczności walki z korupcją to cel nowelizacji Kodeksu karnego i innych ustaw, nazywanej ustawą antykorupcyjną. Podpisana w piątek przez prezydenta ustawa rzewiduje ona m.in. zakaz łączenia przez parlamentarzystów i samorządowców mandatu z pracą w instytucjach i spółkach państwowych. Ustawa została uchwalona z inicjatywy koła Kukiz'15.

Skazany nie miał gwarancji procesowych i nie został osądzony przez niezawisły i bezstronny sąd, gdyż osoba powołana na urząd sędziego nie powinna orzekać - stwierdziła 28 października br. Izba Karna Sądu Najwyższego i powołała się na prawo do sądu, które wynika z art. 6 ust. 1 Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tym nieprawidłowo powołanym sędzią był Antoni Bojańczyk. Jego postanowienie Sąd Najwyższy uchylił i przekazał innemu składowi.

Powołanie osoby fizycznej na funkcję kuratora wbrew jej woli może stanowić ważny powód do zwolnienia jej z tej funkcji przez sąd rejestrowy - tak stanowi uchwała trzech sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego. Sąd zastosował tu analogię do funkcji opiekuna z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ministerstwo Sprawiedliwości nie tylko nie widzi potrzeby zmian w zakresie dostępu zatrzymanego do obrońcy, ale uważa, że takie rozwiązanie byłoby zbyt czasochłonne, w dni wolne od pracy bardzo utrudnione oraz wymagałoby m.in. wydłużenia okresów zatrzymania. Taką odpowiedź resort przekazał Rzecznikowi Praw Obywatelskich, tymczasem w Sejmie i w Senacie są propozcyje zmian w tym zakresie.

Gdy sędzia spotyka się z niemoralnym lub politycznie motywowanym prawem, nie powinien zamykać się w kokonie fałszywie pojętego prawniczego formalizmu i bezkrytycznie orzekać, tylko skorzystać z dorobku współczesnej filozofii prawa, np. moralnej interpretacji prawa Ronalda Dworkina czy np. formuły Gustava Radbrucha, która mówi, że w takiej sytuacji bezpieczeństwo prawne powinno ustąpić przed sprawiedliwością.

Izba Dyscyplinarna, mimo wyroków TSUE, nadal orzeka w sprawach adwokatów i radców prawnych. Przechodzą przez nią także te najpoważniejsze skargi kasacyjne, dotyczące wydalenia z zawodu. Samorządy znalazły się więc na rozdrożu. Część prawników uważa, że ze skreśleniami trzeba poczekać, bo bierze w tym udział niekonstytucyjny organ.

Od zeszłego roku nie można wykonywać wyroków nakazujących opróżnienie lokalu - eksmisje są wstrzymane do końca epidemii lub stanu epidemicznego. Brak możliwości wyegzekwowania orzeczeń to problem dla wierzycieli i części samorządów, które postulują zmiany w przepisach - resort sprawiedliwości rozważa właśnie ich uwzględnienie.

Wnioskodawca aktywnie wykorzystywał czas w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Zaczął bowiem intensywnie składać wnioski o udostępnienie informacji publicznej. Organ uznał takie działanie za nadużycie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku orzekł jednak, że duża ilość wniosków nie jest jeszcze sama w sobie wystarczająca do przyjęcia, że mamy do czynienia z nadużyciem prawa do informacji.

Podczas odbywającego się w czwartek w Wilnie Nadzwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ) zapadła decyzja o wykluczeniu z tej organizacji polskiej Krajowej Rady Sądownictwa (KRS). Jak poinformowano, główny zarzut dotyczył braku niezależności KRS od władzy.

Poszerzenie możliwości pracy skazanych, by mogli odpracować niespłacone grzywny, system dozoru elektronicznego powiększony o kolejne tysiące miejsc wykonywania kary. Ponadto, więźniom skazanym na dłuższe kary jej ostatnie pół roku może zostać zamienione na karę odbywaną właśnie w takim systemie - m.in. takie zmiany zapowiada Ministerstwo Sprawiedliwości.

W Krajowym Planie Odbudowy dla Polski chcemy umieścić wyraźne zobowiązanie dotyczące likwidacji Izby Dyscyplinarnej, zakończenia lub reformy reżimu dyscyplinarnego i rozpoczęcia procesu przywracania sędziów - powiedziała w czwartek przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. I wyraziła nadzieję na dojście do porozumienia z Polską w tej sprawie.

Zorganizowanie ogólnopolskich zajęć dodatkowych, zajęcia z przemówień sądowych i wystąpień publicznych, rozwijanie umiejętności miękkich i tych związanych z prowadzeniem kancelarii. W końcu weryfikacja wiedzy tuż przed egzaminem zawodowym i na podobnej zasadzie - to zmiany, które w ocenie aplikantów adwokackich powinny zostać wprowadzone w szkoleniach aplikanckich.

Wykonywanie zawodu radcy prawnego wymaga taktu i powściągliwości w okazywaniu osobistego stosunku do stron i uczestników postępowania oraz sądu. W pismach procesowych nie wolno używać słów wulgarnych ani żartować, gdyż narusza do zasady etyczne - orzekła w postanowieniu Izba Dyscyplinarna SN i utrzymała karę finansową w mocy.

Polski Trybunał Konstytucyjny może orzec, że Europejska Konwencja Praw Człowieka jest sprzeczna z konstytucją, ale nie może w ten sposób zakazać sędziom powoływania się na nią przy ocenie statusu innych sędziów. Bo od lat orzecznictwo tego Trybunału uznaje, że prawidłowość powołania sędziego jest elementem objętym wymaganiami z artykułu 6 Konwencji - twierdzi prof. Lech Garlicki.

Zakaz kontaktów telefonicznych z najbliższymi w przypadku więźnia skazanego na dożywocie stanowił naruszenie prawa do poszanowania życia rodzinnego skarżącego więźnia - stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka. Zdaniem Trybunału, państwa-strony Konwencji nie mogą w sposób dowolny stosować tego rodzaju ograniczeń.

Polska, z uwagi na to, że nie zawiesiła stosowania przepisów krajowych, dotyczących w szczególności uprawnień Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, została zobowiązana do zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej okresowej kary w wysokości 1 mln euro dziennie - poinformował w środę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Kara naliczana będzie od daty doręczenia postanowienia.

Przedłużają się prace nad modułami doręczeń i odrębnej skrzynki doręczeniowej w ramach Portalu Informacyjnego Sądu. Oba rozwiązania miały ułatwić odbieranie pism sądowych poprzez system, a ich uruchomienie planowane było już we wrześniu. Nowym terminem jest koniec listopada, a przyczyna opóźnienia to konieczność dostosowania się poszczególnych sądów do zmian.

Istnieją dostatecznie uzasadnione podstawy do tego by przypuszczać, że prokurator w stanie spoczynku w 1982 r. popełnił zbrodnię przeciwko ludzkości. Dlatego zaskarżoną uchwałę Sądu przy Prokuratorze Generalnym należało zmienić i zezwolić na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej - orzekła we wtorek 26 października Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego.

Artykuły prasowe na temat zmarłego syna skarżącej - byłego księdza, oskarżonego o molestowanie seksualne małoletnich - stanowiły naruszenie prawa do poszanowania życia rodzinnego, a wyrok karny nie pozbawia oskarżonego prawa do bycia zapomnianym - stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka.

Zakaz zmiany terminu przedawnienia roszczenia przez czynność prawną nie stoi na przeszkodzie odroczeniu przez strony terminu spełnienia świadczenia, choćby roszczenie stało się już wymagalne. W takim przypadku przedawnienie biegnie na nowo z upływem odroczonego terminu - taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego w składzie siedmiorga sędziów.

Sąd, który zada Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne, może wpłynąć na wykładnię prawa w całej Unii Europejskiej. Nie ma nic lepszego dla sędziego, jeśli nad jego pytaniem pochylają się tacy wybitni prawnicy jak prof. Marek Safjan - twierdzi Rafał Cebula sędzia Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich, członek Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia".

Krakowscy sędziowie protestowali w poniedziałek przeciwko zawieszeniu na miesiąc w czynnościach służbowych sędziego sądu okręgowego Macieja Ferka. Ich zdaniem jest to kara za stosowanie prawa europejskiego, z kolei prezes sądu okręgowego uważa, że zachowanie sędziego "godzi w porządek prawny RP".

W poniedziałek 25 listopada br. dwie zapowiadane sprawy dyscyplinarne radcy prawnego i prokuratora zostały zdjęte z wokandy. Rzecznik Dyscyplinarny Izby Piotr Falkowski oświadczył, że w pierwszej sprawie miał orzekać sędzia Jan Majchrowski, ale kontynuuje swój protest. W kolejnej sprawie - jeden z sędziów nie mógł orzekać z powodu przedstawienia zwolnienia lekarskiego.

Prokurator Krajowy zwrócił się o opinię do prokuratorów regionalnych i okręgowych w sprawie wprowadzenia pracy zmianowej na podległych im obszarach terytorialnych. Jednocześnie zwrócił uwagę, że przywrócenie pracy zmianowej powinno być uzależnione od dwóch czynników - sytuacji epidemiologicznej na danym obszarze, oraz poziomu zaszczepienia w poszczególnych jednostkach.

Możliwość składania przez świadków zeznań na piśmie obowiązuje w procedurze cywilnej już od prawie dwóch lat. W dobie lockdownu i społecznej izolacji ta metoda zyskała wielu zwolenników i wydawała się być skuteczna. Problem jednak w tym, jak ocenić wiarygodność takich zeznań i jak stworzyć optymalną listę pytań. Może to też wydłużać proces, bo forma pisemna sprzyja lakonicznym odpowiedziom.

Przy okazji prac nowelizacyjnych nad prawem restrukturyzacyjnym powinno stworzyć się pilotażową procedurę internetowego sądu restrukturyzacyjnego. Działałby 24 godziny na dobę i na początku mógłby zatwierdzać układ zawarty poza sądem. Zbędny byłby „ludzki” nadzorca wykonania układu. Monitorowaniem wykonania układu, jego uchylaniem, mógłby się też zająć taki sąd.

W przyszłym tygodniu Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego będzie intensywnie pracować. Pomimo wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE, które nakazują ją zlikwidować, jako organ nie będący sądem. Rozpoznawane będą zarówno sprawy dotyczące uchylenia immunitetu sędziom, sprawy prokuratorów, jak i typowe sprawy dyscyplinarne radców prawnych w kwestii konfliktu interesów.

Wyrażam pełne poparcie dla sędziów, których orzeczenia uchylają lub w inny sposób lekceważą niektórzy sędziowie powołani do pełnienia urzędu przed rokiem 2018 - stwierdziła w apelu do sędziów I Prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Manowska. Tzw. starzy sędziowie, zdaniem I Prezes czynią to pod pozorem rzekomej wadliwości powołań sędziowskich dokonywanych na wniosek KRS obecnej kadencji.

Kolejny sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie został zawieszony w czynnościach do czasu wydania uchwały przez sąd dyscyplinarny. Powodem było wydanie zarządzeń, które "nie są znane ustawie". A według zawieszonego sędziego były konsekwencją wydania orzeczeń przez trybunały europejskie, kwestionujących prawidłowość wyboru sędziów przez Krajową Radę Sądownictwa i Sejm.

W przyszłym tygodniu odbędzie się prezentacja prezydenckiego projektu ustawy, który wprowadzić miałaby do systemu instytucję sędziów pokoju. Według projektu mają oni orzekać w drobnych sprawach karnych i cywilnych. Wybierani będą w powszechnych wyborach na sześć lat. Nad rozwiązaniami przez ostatnie pół roku pracował zespół w Kancelarii Prezydenta pod kierunkiem prof. Piotra Kruszyńskiego.