Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu odbyło się pierwsze czytanie poselskiego projektu nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz innych ustaw – czyli projektu, który ma wprowadzić kompleksową ochronę prawną małoletnich. Pytanie tylko, dlaczego znów musiało dojść do tragedii, by zająć się przepisami, o które prawnicy i eksperci apelują od dobrych kilku lat.

Polityka handlowa, a więc też ewentualne sankcje gospodarcze wobec wybranych państw, należy do polityki wspólnej Unii Europejskiej. W tej sytuacji stworzenie w polskiej ustawie sankcyjnej dodatkowej listy podmiotów nimi objętych, może być uznane za naruszenie unijnego prawa – twierdzi adwokat dr Marcin Radwan-Röhrenschef.

Asesura jest wątpliwa konstytucyjnie, więc powinno się od niej odejść. Wystarczą sędziowie powołani bezterminowo, którzy w pierwszych latach orzekania będą podlegali dodatkowym ocenom - uważa Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia. Taka propozycja ma się znaleźć w pakiecie zmian uzdrawiających wymiar sprawiedliwości. Prawnicy są w tym zakresie podzieleni, część uważa, że kierunek jest dobry, inni, że spowoduje to odpływ absolwentów KSSiP do wolnych zawodów.

Wciąż zdarza się, że interwencje służb następują zbyt późno, w momencie kryzysu, co uniemożliwia prowadzenie działań naprawczych w przypadku zagrożenia dobra dziecka. Wiele da się też naprawić w obszarze współpracy służb, których zadaniem jest ochrona dzieci - wynika z badań, które przeprowadziła dr hab. Magdalena Szafranek z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Prokurator ma prawo, jak każdy pracownik, do godnych warunków wykonywania zawodu, aby nie czuł się przez swoich szefów mobbingowany – orzekł Sąd Najwyższy. Pracownik, także prokurator, ma prawo zwrócić uwagę na nieprawidłowości zachodzące w jego jednostce, nie jest przecież niewolnikiem.

Okres naprawy wymiaru sprawiedliwości musi potrwać. Podstawa to poprawa sprawności i wyrwanie sądów ze skansenu oraz politycznego chaosu. Zapewni to legalnie wybrana KRS, która musi przejąć od ministra sprawiedliwości nadzór m.in. nad sądami. Neosędziowie, za wyjątkiem m.in. sędziów po asesurze, muszą wrócić na poprzednie miejsce. Zastąpić ich - do czasu rozstrzygnięcia konkursów - mogą sędziowie w delegacji - mówi prof. Krystian Markiewicz, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia.

Podawanie sądowi każdorazowo nowego adresu do doręczeń podczas procesu, jak również wszystkich dowodów i twierdzeń już w pierwszych składanych pismach – to nowe wymogi dotyczące osób prowadzących jednoosobowo działalność gospodarczą. Niedopełnienie ich będzie oznaczać konsekwencje, np. pozostawienie pisma sądowego w aktach sprawy, ze skutkiem doręczenia.

Areszty w Polsce nadal są systemowym problemem. Prokuratorzy coraz częściej występują z takimi wnioskami, a sędziowie w większości przypadków wnioski te zatwierdzają. Dla poprawy sytuacji potrzeba zmian w przepisach, szkolenia sędziów i prokuratorów, oddzielenia polityki od wymiaru sprawiedliwości i funkcji Ministra Sprawiedliwości od Prokuratora Generalnego - wynika z raportu przygotowanego przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia.

Siedem związków zawodowych, zrzeszających pracowników sądów i prokuratury, wyraziło stanowczy sprzeciw wobec porozumienia, które 7 czerwca podpisało z rządem NSZZ "Solidarność". Chcą waloryzacji płac - o 20 proc., począwszy od 1 lipca, i o kolejne 24 proc., od 1 stycznia 2024 roku. Tymczasem “Solidarność” Pracowników Sądownictwa i Prokuratury w oświadczeniu przesłanym mediom informuje, że też czuje się oszukana i nawołuje do wyjścia we wrześniu na ulice.

Na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu dyscyplinarnym prowadzonym przeciwko sędziemu skarga nie przysługuje – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. W tym przypadku nie ma zastosowania wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

21 czerwca po raz pierwszy w Polsce będzie można zobaczyć nagradzany film "Freedom on Fire: Ukraine's Fight for Freedom", dokumentujący pierwsze miesiące wojny w Ukrainie. Bezpłatny pokaz online organizuje Project Sunflowers oraz EU Project Pravo-Justice. Nadal można się na niego zarejestrować. Po pokazie w dyskusji weźmie udział również reżyser filmu, Evgeny Afineevsky.

Prokurator nie dostał zgody na przesłuchanie osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy lekarskiej. Sąd Najwyższy podkreślił, że zwolnienie z niej przez sąd nie może być traktowane jako podstawowy sposób ustalania faktów w postępowaniu karnym. Konieczne jest bowiem wykazanie, że wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości a dana okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu.

Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał, że sąd nie może odmówić frankowiczowi środka zabezpieczającego w postaci wstrzymania spłaty rat kredytu, jeśli jest to konieczne do zachowania pełnej skuteczności orzeczenia. Polskie sądy są w tym zakresie podzielone i część z nich oddala takie wnioski. W ocenie prawników zabezpieczenia po spłacie kapitału będą po wyroku TSUE prawie pewne. Jest też szansa na uzyskanie ich jeszcze przed taką spłatą.

Marian Banaś, prezes Najwyższej Izby Kontroli, skierował w piątek dwa wnioski do Trybunału Konstytucyjnego. Chodzi o zbadanie zgodności z Konstytucją rządowych programów pomocy dla przedsiębiorców w czasie epidemii Covid-19, specustawy covidowej z 2 marca 2020 roku oraz jej nowelizacji.

Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego, które ma nastąpić już w lipcu, oznacza, że samorząd adwokacki nie będzie mógł podejmować zdalnie uchwał, nie będą też możliwe e-zgromadzenia izb adwokackich, Krajowego Zjazdu Adwokatury czy wyborów. Nadzwyczajny Zjazd Adwokatury przyjął właśnie uchwałę, która e-posiedzenie wprowadza na stałe do adwokackiego regulaminu.

W obronie dobrego sąsiedztwa właściciele działek zaprotestowali przeciwko budowie wieżowca. Jednak w pismach do urzędników miasta Zielona Góra posunęli się za daleko i naruszyli dobre imię dewelopera. Będą zatem musieli go przeprosić, ale treść ich oświadczenia powinien dopracować sąd drugiej instancji – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej.

W popołudniowym bloku głosowań 16 czerwca 2023 r. Sejm przyjął prezydencką nowelizację ustawy powołującej komisję do badania rosyjskich wpływów, regulacje przewidującą wdrożenie nowego modelu pozasądowego rekompensowania szkód doznanych przez pacjentów w wyniku zaistnienia zdarzeń medycznych a także m.in. nowelę wstrzymującą wygaszanie emerytur pomostowych i odrzucił senackie poprawki do ustawy o lombardach.

Podwyższenie kary grożącej za szpiegostwo do dyżywocia, karanie dezinformacji prowadzonej w związku z działalnością szpiegowską oraz karanie za czyny zabronione popełnione poza Polską - np. drogą elektroniczną - ale mające swoje skutki dla naszego kraju - takie m.in. zmiany w kodeksie karnym zaproponowali posłowie Prawa i Sprawiedliwości. 16 czerwca za projektem opowiedziała się Komisja do spraw służb specjalnych.

Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza pracować nad nowymi rozporządzeniami dotyczącymi stawek za pomoc prawną z urzędu, dotyczących adwokatów i radców prawnych. Miałyby one zostać podwyższone i zrównane z tymi, które przysługą za pomoc z wyboru. Warunek? Pozwolą na to finanse państwa - wynika z odpowiedzi na pisma Przemysława Rosatiego, prezesa NRA. Podobne zapewnienie otrzymał prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Włodzimierz Chróścik.

Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Adwokatury przyjął 16 czerwca 2023 r. uchwałę, w której apeluje do wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od przekonań politycznych, aby czynnie uczestniczyli w procesie wyborczym, wykorzystując swoje prawo do głosowania, wybierając te osoby, które wykazują szacunek i poszanowanie dla wartości konstytucyjnych, wartości europejskich, praw i wolności osobistych.

Minęło już 2,5 roku od wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku wyłączającego jedną z przesłanek legalnej aborcji, tę dotyczącą wad letalnych płodu. Po kolejnym przypadku śmierci kobiety w Nowym Targu rzecznik praw pacjenta i minister przyznali, że doszło do naruszenia praw pacjentki. Powróciła dyskusja o efekcie mrożącym wśród lekarzy, a w ministerstwie zdrowia rozpoczął prace zespół dla doprecyzowania zasad w tej dziedzinie.

Na wysokość zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej wpływ może mieć wiele kwestii - począwszy od więzi, jakie łączyły powoda z osobą zmarłą, po sytuację, w której się znalazł, czy to, jak przeżywa żałobę. Nie bez znaczenie jest też to, czy był świadkiem zdarzenia lub czy musiał skorzystać ze wsparcia psychiatry lub psychologa. Z kolei same kwoty różnią się np. w zależności od sądu, w którym wyrok zapada.

Sądy mają wątpliwości co do interpretacji i skutków orzeczenia TSUE w sprawie delegowania sędziów do sądów karnych wyższej instancji, z którego to delegowania Minister Sprawiedliwości, będący zarazem Prokuratorem Generalnym, może odwołać sędziego w każdym czasie i bez uzasadnienia. Do tej pory SN nie odpowiedział, czy wyrok wydany przez takiego sędziego odnosi skutki prawne.

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyrokach dotyczących frankowiczów podkreślił konieczność ochrony praw konsumentów. Wskazał, że bankom nie należy się wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, a także, że nie można odmówić frankowiczom wstrzymania spłaty rat jeśli jest to konieczne do zachowania pełnej skuteczności orzeczenia. Prawnicy wieszczą kolejną falę frankowych pozwów, ugody oferowane przez banki stają jeszcze mniej atrakcyjne.

W czwartek 15 czerwca Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie korzystne dla frankowiczów. Wprawdzie dotyczy ono zabezpieczenia kredytu w Getin Noble Bank, ale jest ważne dla wszystkich frankowiczów. TSUE przesądził, że nie można odmówić zabezpieczenia jeśli jest to konieczne dla zachowania pełnej skuteczności orzeczenia.

Bank nie może dochodzić wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, gdy umowa dotycząca kredytu frankowego została unieważniona. Przedsiębiorca nie może bowiem czerpać korzyści z niedozwolonych klauzul. Równocześnie przepisy unijne nie stoją na przeszkodzie roszczeniom konsumenta o wynagrodzenie za korzystanie z jego pieniędzy - czyli rat - uzyskanych przez bank - wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Przepisy prawa umożliwiają dopuszczenie lekarza rezydenta do samodzielnego wykonywania świadczeń zdrowotnych podczas dyżuru, ale po uprzednim wyrażeniu zgody przez kierownika specjalizacji. Do tego czasu dyżur powinien być pełniony pod nadzorem lekarza specjalisty. Natomiast odpowiedzialność lekarza rezydenta za błąd zależy od różnych czynników, np. rodzaju umowy.

Szykują się kolejne zmiany w zakresie subsydiarnego aktu oskarżenia. Będzie go można wnieść po co najmniej dwukrotnym zażaleniu na odmowę wszczęcia lub umorzenie śledztwa, w tym zaskarżeniu postanowienia utrzymanego w mocy przez prokuratora nadrzędnego. Co więcej, prokurator będzie mógł wstąpić do sprawy jako uczestnik postępowania, jeśli uzna, że wymaga tego praworządność albo interes społeczny.

"Praca na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń w kopalni węgla brunatnego", nie jest tożsama z "pracą na odkrywce w kopalni węgla brunatnego". Nie można jej zaliczyć do prac górniczych, a więc emerytura górnicza nie przysługuje – stwierdził Sąd Najwyższy. I dodał, że uchwały nie podejmuje, gdyż zagadnienie przedstawiali sędziowie wadliwie powołani.

W Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego prof. Stanisław Waltoś opowiadał 14 czerwca br. o swojej najnowszej książce „Na tropach doktora Fausta i inne szkice”, której drugie wydanie ukazało się właśnie nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer. Eseje zostały poświęcone zwłaszcza dziejom Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który jest wspólnym mianownikiem zbioru tekstów.