Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał we wtorek, 9 stycznia br., za niedopuszczalne pytania prejudycjalne dotyczące procedury powoływania sędziów sądów powszechnych w Polsce. Przyczyną było jednak to, że - jak wskazał TSUE - wydanie takiego orzeczenia musi być niezbędne, aby umożliwić sądowi krajowemu rozstrzygnięcie rozpatrywanej przez niego sprawy. A w tym przypadku, w jego ocenie, tak nie było.

Mandaty poselskie b. szefów CBA - Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika wygasły 20 grudnia 2023 r., kiedy to nastąpiło ich prawomocne skazanie przez Sąd Okręgowy w Warszawie na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego - podkreślają eksperci prawni Fundacji im. Stefana Batorego. W ich ocenie pod względem prawnym sprawa nie budzi żadnych wątpliwości.

Wielomiesięczne oczekiwania na 20-minutową rozprawę - to aktualnie rzeczywistość przy polskich rozwodach i to nawet tych, w których nie ma konfliktu między rozstającymi się partnerami. W ocenie prawników, w tym też sędziów, można byłoby to zmienić, umożliwiając w niektórych przypadkach rozwód przed notariuszem. Podstawą miałoby być zgodne oświadczeń małżonków nieposiadających wspólnych małoletnich dzieci.

Marszałek Sejmu jest zmuszony powoływać grono autorytetów prawnych, aby rozstrzygnąć dość prostą sprawę dwóch skazanych posłów. W normalnym państwie prawa wykonuje się prawomocne wyroki, bez dodatkowych ekspertyz i opinii. W tej trudnej sytuacji zmiany tym bardziej muszą być dokonywane legalnymi metodami.

We wtorek, 9 stycznia, Krajowa Rada Sądownictwa ma rozpocząć swoje styczniowe posiedzenie. Obrady mogą być burzliwe, bo to pierwsze spotkanie po uchwale Sejmu, w której wskazano, że sędziowska część składu Rady została wyłoniona niezgodnie z Konstytucją, w związku z czym powinna niezwłocznie zaprzestać swej działalności w KRS. A chodzi m.in. o opiniowanie kandydatur na stanowiska sędziowskie, bo choć nowe konkursy mają być wstrzymane, to wiele z nich jest w toku.

Nie może być tak, że bardzo wąska grupa 25 sędziów związanych z władzą wykonawczą wskazuje Sejmowi kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa. Dysfunkcjonalność tego modelu potwierdziło orzecznictwo, ponieważ liczba uchylonych przez Sąd Najwyższy uchwał KRS przez ostatnie lata sięgała nawet 80 procent – uważa prof. Leszek Bosek, sędzia Sądu Najwyższego, orzekający w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz w Izbie Cywilnej, b. prezes Prokuratorii Generalnej.

Przygotowano dokumentację wykonawczą, w tym nakazy doprowadzenia skazanych Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika do jednostek penitencjarnych - poinformował w poniedziałek Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia. Marcin Kierwiński, minister spraw wewnętrznych i administracji, zapowiedział, że po otrzymaniu dokumentów z sądu policja podejmie natychmiastowe działania.

9 stycznia Trybunał Konstytucyjny miał rozpatrzyć konstytucyjność przepisów ustawy okołobudżetowej na 2023 r., w zakresie w jakim kształtują podstawę wynagrodzeń prokuratorów i asesorów prokuratury. Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury, który taki wniosek skierował teraz go wycofuje, a to dlatego, że rząd przepisy poprawił a prokuratorzy otrzymują wyrównania.

Działania prezesa Izby Pracy w sprawie odwołania od wygaszenia mandatu Mariusza Kamińskiego stanowią naruszenie prawa krajowego, nie mają również podstaw w wyroku TSUE z 21 grudnia 2023 r. Są efektem samowoli prezesa tej Izby, działającego w porozumieniem z marszałkiem Sejmu, który jest organem władzy ustawodawczej - wynika z oświadczenia Małgorzaty Manowskiej, pierwszej prezes Sądu Najwyższego.

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN jest podmiotem szczególnym, bo rozpoznaje sprawy ważne dla władzy. I to widać teraz, jak rozpoznaje – bez akt, szybko, aby zdążyć przed legalnym sądem. Trzeba próbować zmian legislacyjnych, bo Izba Kontroli nie powinna istnieć po orzeczeniach TSUE i po Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. To nie nowy fakt - mówi Jarosław Matras, sędzia Izby Karnej.

W prokuraturze nie milkną echa polecenia Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Adama Bodnara, by z delegacji w Prokuraturze Krajowej i w prokuraturach regionalnych, odwołać w sumie 144 prokuratorów. Z pisma warszawskiego Prokuratora Regionalnego wynika, że w tym przypadku chodzi o 5 prokuratorów, którzy m.in. zajmują się sprawami dotyczącymi GetBacku, reprywatyzacji, Idea Banku, wyborów kopertowych, prania brudnych pieniędzy oraz afery wizowej.

W środę, 10 stycznia, zbiera się Sejm RP. Powstaje pytanie: czy Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik zostaną wpuszczeni do Sejmu po wydaniu dwóch orzeczeń w ich sprawie przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, które uchylały wygaszanie mandatów poselskich przez Marszałka Szymona Hołownię. Jednocześnie tego dnia zbiera się Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN , aby rozpoznać odwołanie Kamińskiego.

Obecnie zaczyna się dostrzegać problem Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Sprawa Publicznych, jednak od momentu utworzenia tej Izby, Iustitia na wszelkie sposoby próbowała zwracać uwagę na skutki działania tego organu. Ten organ przesądzić może o wynikach wyborów. Jednak nie jest w stanie wydać żadnego, ważnego orzeczenia, co do ważności wyborów parlamentarnych w Polsce — mówi prof. Krystian Markiewicz, prezes Iustitii.

Decyzja Izby Kontroli Nadzwyczajnej o uchyleniu wygaszenia przez marszałka Sejmu mandatu poselskiego Mariusza Kamińskiego nie kończy, a podgrzewa, kryzys w Sądzie Najwyższym. Prawnicy i m.in. "starzy" sędziowie SN mówią, że orzeczenie to, podobnie jak tożsame dotyczące Macieja Wąsika, zostało wydane przez Izbę, która w myśl wyroków TSUE i ETPCz, nie jest sądem. To z kolei oznacza, że według nich nie obowiązuje. Piłka jest nadal w grze, po stronie Izby Pracy i marszałka Sejmu.

Chaos w wymiarze sprawiedliwości i prawna destrukcja orzecznicza są wymiernym skutkiem dotychczasowej, blisko sześcioletniej działalności w Sądzie Najwyższym i sądach powszechnych osób powołanych na stanowiska sędziowskie, tak zwanych neosędziów, na wniosek wadliwie, niekonstytucyjnie, ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa - pisze Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris w apelu o odsunięciu "nowych" sędziów od orzekania.

To już drugie postanowienie wydane w trybie błyskawicznym na posiedzeniu niejawnym przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego dotyczące wygaszenia mandatu poselskiego. Izba ta 5 stycznia br. uchyliła postanowienie marszałka Sejmu Szymona Hołowni w sprawie mandatu posła Mariusza Kamińskiego. Orzeczenia wydaje Izba, która nie jest sądem – twierdzą sędziowie zgodnie wyrokami TSUE i ETPCz. A prezes Prusinowski dodaje, że to droga do anarchii.

Mamy przygotowane dwa projekty ustaw, które są związane z wypełnieniem tzw. kamieni milowych i odblokowaniem środków z KPO, a także z innymi kwestiami kluczowymi w kontekście praworządności - powiedział w piątek podczas konferencji prasowej Adam Bodnar, Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny. Zapewnił też, że rząd jest w stałym dialogu z Komisją Europejską i przygotowuje się do zmian legislacyjnych.

Minister sprawiedliwości, Prokurator Generalny Adam Bodnar podpisał w piątek dokumenty o przystąpieniu Polski do Prokuratury Europejskiej. Komisja Europejska ma teraz cztery miesiące na uznanie notyfikacji. 28 grudnia 2023 r. pozytywnie zaopiniowała to Komisja UE. EPPO prowadzi postępowania dotyczące transgranicznych nadużyć finansowych na szkodę UE. Chodzi m.in. o fundusze unijne oraz transgraniczne oszustwa związane z VAT.

Posłowie PiS złożyli do Prokuratury Okręgowej w Warszawie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. Chodzi o marszałka Sejmu Szymona Hołownię i dyrektora generalnego jego gabinetu Stanisława Zakroczymskiego. Twierdzą, że marszałek Sejmu przekroczył swoje uprawnienia poprzez próbę wpłynięcia na ustalenie składu Sądu Najwyższego.

Jednoczesne odwołanie 144 prokuratorów z delegacji w Prokuraturze Krajowej oraz w prokuraturach regionalnych spowoduje negatywne i nieodwracalne skutki prawne dla prowadzonych postępowań, a w szczególności występujących w tych sprawach osób pokrzywdzonych. Na skutek tego polecenia w Prokuraturze Krajowej praktycznie przestanie istnieć Departament Cyberprzestępczości i Informatyzacji, zajmujący się nadzorem oraz koordynacją najpoważniejszych postępowań dotyczących cyberprzestępczości - oświadczyła Prokuratura Krajowa.

Zadośćuczynienie za bezprawne pozbawienie wolności człowieka nie może być jednocześnie oderwane od realiów i współczesnych standardów życia w Polsce. Powinno być kwotą ekonomicznie odczuwalną, uwzględniającą opisane okoliczności zatrzymania – orzekł Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie demonstranta, który sprzeciwiał się niesłusznemu wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego. Drugie zatrzymanie nie oznacza też, że krzywda była mniejsza.

To już nie konflikt, a wojna - tak sędziowie SN komentują to, co stało się w sprawie odwołań Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika od wygaszenia im mandatów poselskich. "Starzy" sędziowie nie mają wątpliwości, że decyzje, które zapadły, są niezgodne z przepisami i dowodzą tego, że "nowy" skład działa zgodnie z wolą polityczną. "Nowi" uważają, że wszystko przebiega zgodnie z ustawą. A prawnicy podkreślają, że oto mamy... dwa Sądy Najwyższe, które wydają sprzeczne ze sobą orzeczenia.

Jedna z wprowadzonych od 1 października br. zmian w kodeksie karnym dotyczy przepisu art. 296. Chodzi w nim o przestępstwo wyrządzenia szkody w obrocie gospodarczym bądź przestępstwo nadużycia zaufania. Przestępstwem jest też samo sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa wyrządzenia takiej szkody, jednak do tej pory dla jego ścigania niezbędne było złożenie wniosku przez pokrzywdzonego. Nowelizacja rozszerzyła krąg osób, które mogą złożyć taki wniosek - pisze Agata Koschel-Sturzbecher, adwokat.

Stowarzyszenie Sędziów Themis nie ma zastrzeżeń do projektu zmian w rozporządzeniu - Regulamin urzędowania sądów powszechnych, które zakładają m.in., że wniosku o wyłączenie neosędziego nie będzie mógł rozpatrywać sędzia wybrany w taki sam sposób, czyli z udziałem KRS powołanej na podstawie noweli z 2017 r. Co więcej uważa, że daje ono szansę na odbudowę zaufania obywateli do sądów.

Skutki prawomocnego wyroku skazującego zostały zniesione przez zastosowanie prawa łaski; ważności bądź skuteczności aktu łaski nie może weryfikować ani SN, ani TK - oceniła Izba Kontroli Nadzwyczajnej SN, decydując ws. mandatu poselskiego Macieja Wąsika. Izba w czwartek uchyliła postanowienie marszałka Sejmu Szymona Hołowni w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu posła.

94 prokuratorów prokuratur rejonowych i okręgowy z Prokuratury Krajowej oraz 50 prokuratorów prokuratury rejonowej wróci z prokuratur regionalnych do swoich macierzystych jednostek - Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Adam Bodnar zdecydował o zakończeniu ich delegacji. Informacje przekazało MS, a uzasadnieniem jest m.in. "trudna sytuacja kadrowa jednostek organizacyjnych najniższego szczebla".

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego zdecydowała w czwartek, na posiedzeniu niejawnym, o uchyleniu postanowienia marszałka Sejmu Szymona Hołowni w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu posła Macieja Wąsika, byłego wiceszefa CBA. 10 stycznia sprawą ma zająć się... Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Nowy minister sprawiedliwości Adam Bodnar miał już dwa razy zwracać się do Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, by ten zrezygnował dobrowolnie z zajmowanego stanowiska. Za każdym razem miał jednak usłyszeć odmowę. A zgodnie z obowiązującymi przepisami do odwołania Prokuratora Krajowego potrzebna jest zgoda prezydenta i to, od września br., pisemna. Czy jest jednak konieczna? Opinie prawników są mocno podzielone.

Projekt zmian w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych, zaproponowany już przez nowego ministra, miał być szybkim sposobem na uporządkowanie sprawy wyłączenia neo-sędziów oraz zachęcenia sędziów do stosowania prawa europejskiego. Sędziowie, w tym także Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia, mają do propozycji zastrzeżenia. Głównie sprowadza się do tego, że kwestie te nie powinny być regulowane regulaminem, a jego nadużycie może uderzać w niezawisłość sędziowską.

Resorty finansów i cyfryzacji wystąpiły do Google Polska o wyjaśnienie w sprawie nieprawdziwych informacji o kursie złotego z 1 stycznia 2024 r. Platforma odpowiada, że nie weryfikuje danych od dostawców i nie ingeruje w ich treść. Według prawników brakuje podstaw, by państwo mogło pociągnąć operatorów wyszukiwarek internetowych do odpowiedzialności za podobne sytuacje. Postulują jednak większy nacisk na kwestie transparentności i należytej staranności w przekazywaniu informacji.