Źle zaprojektowana, a do tego bez nadzoru i bez kontroli - tak NIK ocenia pomoc państwa udzieloną przedsiębiorcom w latach 2020-2021. Wsparcie to pomogło łagodzić ekonomiczne skutki pandemii COVID-19, ale jedynie doraźnie i trafiało nie tylko do tych, którzy go rzeczywiście potrzebowali. Raport w tej sprawie został przedstawiony podczas czwartkowej konferencji prasowej.

W czwartek, 7 grudnia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że sankcja nieważności nieuczciwego zapisu umowy nie może być uzależniona od złożenia przez konsumenta dodatkowego oświadczenia. To sądy krajowe są zobowiązane do stwierdzenia z urzędu, że umowa zawiera nieuczciwy warunek i wyłączenia takich warunków umowy z obrotu. TSUE naprawił błędy Sądu Najwyższego - wskazują prawnicy frankowi. Ci reprezentujący banki uważają inaczej. Dla nich to orzeczenie nie jest przełomowe.

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego w pełnym składzie sędziowskim wydała uchwałę w sprawie ważności referendum ogólnokrajowego, które odbyło się z 15 października br. wraz z wyborami do Sejmu i Senatu. Był to historyczny akt, który wzbudził liczne protesty. Najwięcej wątpliwości wzbudziło informowanie wyborców przez członków obwodowych komisji o możliwości odmowy wzięcia udziału w referendum. SN uznał, że nie była to agitacja polityczna.

Prezydent RP Andrzej Duda 6 grudnia 2023 r. wręczył w Pałacu Prezydenckim 76 kolejnych nominacji sędziowskich i asesorskich. Sąd Najwyższy uzupełniono o sześciu sędziów, do Naczelnego Sądu Administracyjnego powołano dwóch. To osoby rekomendowane przez Krajową Radę Sądownictwa, która została uznana przez Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu za upolitycznione ciało, wadliwie powołane przez parlamentarzystów.

Warto zwrócić uwagę na daty wejścia w życie poszczególnych regulacji, bowiem kwestia ta może stanowić problem w przedmiocie prawidłowego wywiązywania się z obowiązków informacyjnych przez akcjonariuszy. W pierwszej kolejności należy zatem pamiętać, iż mimo że regulacja dotycząca systemu telekomunikacyjnego obowiązuje od 1 marca 2024 r., to akcjonariusze mają już możliwość fakultatywnego korzystania z niego - pisze Weronika Koc, młodszy prawnik, Dział Prawa Rynku Kapitałowego Filipiak Babicz Legal.

Związek Zawodowy Pracowników Prokuratury zwrócił się do przewodniczącego sejmowej komisji, by rozpocząć debatę na temat wynagrodzeń. Należy, zdaniem związkowców, wziąć pod uwagę zapisy umowy koalicyjnej - tj. pracowników prokuratury i sądów, których niskie zarobki „wypychają z zawodu”. - Musimy ten proces „wypychania” zastopować za wszelką cenę – podkreślają.

To pierwsza taka sprawa o zbrodnie komunistyczne, stawiająca sędziego Sądu Najwyższego przed tym sądem z podejrzeniem udziału w wydaniu postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, nie zaś wyroku skazującego. Chodziło o zatwierdzenie aresztu wobec czterech działaczy związku zawodowego „Solidarność” w stanie wojennym, w 1982 roku.

Od września br. orzekanie przez jednego sędziego w apelacjach stało się normą, a wyjątkiem są np. sprawy, które w I instancji rozpatrywał skład trzech sędziów lub te, w których wartość przedmiotu zaskarżenia przekroczą milion złotych. Jest też oczywiście furtka - o składzie trzyosobowym może też zdecydować prezes sądu, ze względu na zawiłość lub precedensowy charakter. Pełnomocnicy i sędziowie uważają, że to powinno zostać zmienione, bo uderza w prawo do sądu i jednolitość orzecznictwa.

Regulamin SN podpisany przez prezydenta. Rozporządzenie ukazało się w Dzienniku Ustaw. Zakłada ono m.in. obniżenie liczby sędziów potrzebnych do przyjęcia uchwały całego sądu z 2/3 do połowy. Rozporządzenie, którego projekt pochodził z Kancelarii Prezydenta nie został zaakceptowany przez Kolegium Sądu Najwyższego.

Wykręcanie rąk, przytrzymywanie na siłę, wyzywanie dzieci, nieuzasadnione karanie małoletnich karami, które w żaden sposób nie wpływały na zmianę zachowań negatywnych - na takie nieprawidłowości w Zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym Psychiatrycznym dla dzieci i Młodzieży w Zbrosławicach i Kamieńcu oraz w szkole, która działa przy Zakładzie, wskazano w zawiadomieniu do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez personel.

W ramach stosunku prawnego franczyzy można zauważyć, że faktyczna pozycja stron tego stosunku prawnego bardzo różni się od siebie. Franczyzodawca najczęściej jest podmiotem bardzo silnym kapitałowo, doświadczonym w branży w której działa, znającym większość ryzyk działalności, współpracujący w ramach stosunków prawnych opartych o identyczny model umowy z wieloma kontrahentami. Posiada zatem bogactwo doświadczenia - pisze prof. dr hab. Rafał Adamus.

Jeszcze niedawno zakładano, że AI Act zostanie ostatecznie przyjęty i opublikowany przed końcem roku. Jednak biorąc pod uwagę okoliczności, z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że procedury nie uda się zakończyć w grudniu. Pojawiają się również wątpliwości, czy przepisy, które w założeniu mają przyczynić się do lepszej ochrony użytkownika, w praktyce nie staną się w przyszłości hamulcem dla rozwoju technologii, która może przysłużyć się człowiekowi.

14 grudnia w Warszawie odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowa dotycząca prawnych i społecznych skutków zbrodni prawa międzynarodowego w Ukrainie. Data jest nieprzypadkowa, tego dnia przypada 75. rocznica uchwalenia Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa. Konferencja będzie transmitowana również online.

Każdy człowiek ma prawo do wyrażenia swojej woli, w taki sposób, jaki jest dla niego dostępny. Polskie prawo dopuszcza tymczasem, że ktoś może decydować za osobę z niepełnosprawnością poprzez ubezwłasnowolnienie, w tym w kwestii zdrowia. Eksperci przekonują, że ubezwłasnowolnienie może zastąpić asysta prawna lub pełnomocnictwo wspierające, ale wymaga to zmiany kodeksu cywilnego.

Wypłacone już wynagrodzenia prokuratorów za 2023 r. i te za listopad oraz grudzień mają zostać zwiększone o różnicę pomiędzy podstawą do ich wyliczenia wynikającą z ustawy okołobudżetowej na bieżący rok a tym co zakłada Prawo o prokuraturze. Prawo.pl dotarło do projektu noweli okołobudżetówki, który został już przyjęty przez Radę Ministrów i ma trafić w najbliższych godzinach do Sejmu. Wypłat prokuratorzy mogą się spodziewać do 31 grudnia.

Dr Anna Hlebicka-Józefowicz, uznana na rynku ekspertka z obszaru regulacji i legislacji, laureatka II miejsca w konkursie Rising Stars - liderzy jutra 2020, została właśnie partnerem w Kancelarii DZP. Jest z nią związana od 2014 r., w 2018 została szefową Zespołu Doradztwa Regulacyjnego, a jako partner będzie prowadziła Zespół Doradztwa Regulacyjnego, Legislacji i Compliance.

Jeśli bank w umowie kredytu konsumenckiego, tj. co do zasady w umowie nieprzekraczającej 255 550 zł, nie zawrze elementów wymaganych przez ustawę o kredycie konsumenckim, to kredytobiorcy przysługuje uprawnienie do skorzystania z darmowego kredytu. Coraz więcej takich spraw trafia do sądów.

Z Centrum Cyfryzacji Obsługi Wydruku każdego dnia wysyłanych jest około 120 tys. przesyłek sądowych, które w świetle obowiązujących przepisów nie wymagają podpisu. Po zmianach legislacyjnych można byłoby wysyłać w ten sposób również pozostałe przesyłki. Korzyści jakie płyną z centralnego wydruku to oszczędności finansowe, czasowe i te dotyczące zasobów ludzkich - mówi Leszek Kędzior, dyrektor Sądu Apelacyjnego w Katowicach, zarządzający Centrum.

Sejm powinien w pierwszej kolejności podjąć uchwały usuwające z systemu prawnego te powołujące sędziów dublerów do Trybunału Konstytucyjnego. Te osoby powinny zostać uznane za takie, które nigdy nie były sędziami Trybunału, nie przejdą więc w stan spoczynku, ale nie będą też zwracać wynagrodzeń. Dalej będzie jednak trudniej, bo uporządkowanie sytuacji w TK to też kwestia orzeczeń wydanych przez niewłaściwy skład sędziowski, nie powinny być całościowo uznane za nieważne - takie wnioski płyną z debaty dotyczącej przyszłości Trybunału.

Rzecznik Praw Obywatelskich składa skargę nadzwyczajną na korzyść powódki od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie zachowku. Sąd nałożył na powódkę ciężar wykazania, że spadkodawczyni nie zrealizowała ani nie zbyła roszczenia o zachowek - choć strona pozwana nie podnosiła tych okoliczności. Według RPO, odebranie jej prawa do zachowku naruszyło funkcje: ochronną, dystrybucyjną oraz solidarnościową tej instytucji prawa spadkowego.

Rząd zgłosił autopoprawkę do ustawy okołobudżetowej na 2024 r., usuwając z niej przepisy ustalające podstawę wynagrodzeń sędziów, prokuratorów, referendarzy i asesorów na stałym poziomie 6156,25 zł. Oznacza to, że wynagrodzenia tych grup zawodowych będą w przyszłym roku, pierwszy raz od 2021 r., kształtowane na podstawie ustaw ustrojowych - Prawa o ustroju sądów powszechnych i Prawa o prokuraturze, a podstawą będzie 7005,76 zł.

Sądy toną w zaległościach, a referaty często przekraczają granice sędziowskich możliwości. Kusi więc, by przy rozpoznawaniu spraw posiłkować się posiedzeniami niejawnymi. Poza problemem oczywistym, związanym z ograniczeniem prawa do sądu, wątpliwości budzą jednak same przepisy, a konkretnie to, jak zostały zredagowane. W efekcie sędziowie różne je interpretują, pełnomocnicy nie wiedzą jak stosować, a jedni i drudzy uważają, że niezbędna jest nowelizacja.

Ustawodawca co rusz poprawia przepisy, by skuteczniej walczyć ze zjawiskiem niealimentacji. Nadal szwankuje jednak ściągalność takich zaległości - wynosi poniżej 20 proc. Dłużnik ma sporo możliwości, by uniknąć zobowiązań - co gorsza, wspierają go w tym bliscy i społeczeństwo. Komornicy podkreślają, że droga do poprawy jest daleka i obejmuje nie tylko kolejne zmiany legislacyjne, ale i mentalne. Konieczna jest edukacja i kampanie informacyjne.

Jaka jest perspektywa wymiaru sprawiedliwości w najbliższej przyszłości, jak przywrócić praworządność, co z procesem cywilnym i karnym, na te pytania będą dyskutować uczestnicy ogólnopolskiej konferencji naukowej „Wymiar sprawiedliwości w Polsce – perspektywa na najbliższą przyszłość. Część III”, która odbędzie się 8 grudnia w Warszawie.

W niedzielę, 3 grudnia, obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami. Ministerstwo Sprawiedliwości podsumowało właśnie projekt dotyczący zapewnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości właśnie osobom z niepełnosprawnościami. W jego ramach przeszkolono ponad 4 tys. osób, wypracowano standard dostępności budynków sądów, doposażono je m.in. w tabliczki z napisami brajlowskimi, schodołazy oraz plany tyflograficzne, ułatwiające zrozumienie oraz poruszanie się wewnątrz budynków sądów.

Trybunał Konstytucyjny orzekł na początku listopada, że ustalanie ustawą okołobudżetową wynagrodzeń dla sędziów jest niezgodne z Konstytucją. Dotyczy to też m.in. referendarzy. Stowarzyszenie Referendarzy Sądowych LEX IUSTA w piśmie do Ministra Sprawiedliwości zaznacza, że od tego momentu pensje sędziowskie, referendarskie powinny być wyliczane zgodnie z ustawą ustrojową. I przypomina, że za bezpodstawne obniżanie pensji grozi grzywna do 30 tys. zł.

Polskie media obiegła jakiś czas temu wiadomość, że Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wszczął postępowanie wyjaśniające przeciwko spółce Open AI i skierował do niej pytania. O tym, czy po wejściu w życie AI Act PUODO nadal będzie mógł zajmować się naruszeniami danych osobowych w systemach opartych na AI i jakich zasad powinni przestrzegać ich twórcy, aby nie trafić pod lupę regulatora - pisze Agnieszka Zwierzyńska, adwokat, senior associate w kancelarii Łaszczuk i Wspólnicy.

Jest wiele podobieństw pomiędzy kredytami frankowymi a kredytami z WIBOR-em, jednak droga kredytobiorców z WIBOR-em nie jest jeszcze przetarta, a to czy pozew ma sens zależy od wielu czynników. Ważne jest to, jak kredytobiorca był informowany o ryzyku zmiany oprocentowania i o tym, ile będzie go kosztował kredyt. Trzeba się też zastanowić, o co warto walczyć, bo nieważność - w tym przypadku - nie zawsze jest korzystna - pisze Robert Ofiara, adwokat.

Dotychczas przyjmowane rozwiązania miały na celu jednakowe wynagradzanie sędziów i prokuratorów. Po listopadowym wyroku Trybunału Konstytucyjnego trzeba więc poprawić ustawę okołobudżetową na 2023 r., by wynagrodzenia prokuratorów ustalane były zgodnie z ustawą ustrojową, tak samo jak w przypadków sędziów - w ten sposób Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadnia założenia projektu noweli tegorocznej okołobudżetówki.

Aleksandra Gawrońska-Mucha, Global Senior Legal Counsel w firmie IBM, została laureatką 6. edycji konkursu Lider Prawników Przedsiębiorstw AD. 2023. Nagroda została wręczona podczas Świątecznej Gali Członków i Przyjaciół Polskiego Stowarzyszenia Prawników Przedsiębiorstw. Kapituła uzasadniała, że jej praca stanowi przykład modelowego podejścia do roli dyrektora działu prawnego.