Wymiar sprawiedliwości

Niezależność wewnętrzna w prokuraturze ma zostać wzmocniona

Wymiar sprawiedliwości

Całkowita i bezwzględna samodzielność prokuratora referenta w zakresie prowadzonego przez niego postępowania, żadnych poleceń co do czynności w jego ramach, także co do proponowanej kary. Do tego zniesienie nadzoru zewnętrznego, a kontrolę nad decyzjami prokuratora w ramach postępowania sprawowałby sąd - takie m.in. zmiany mają się znaleźć w nowych przepisach regulujących pracę prokuratury.

21.03.2025

Asesorzy znikną z prokuratur i sądów? Pracuje nad tym Komisja Kodyfikacyjna

Wymiar sprawiedliwości

W Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury trwają prace na likwidacją asesury w sądach i w prokuraturze. Asesorów mieliby zastąpić sędzia i prokurator "na próbę", mają być też stworzone mechanizmy weryfikacji ich pracy i ewentualnego odwołania. Poinformowano o tym podczas panelu, dotyczącego jednolitego statusu prokuratorów, w ramach konferencji "Przywracanie praworządności w polskiej prokuraturze".

21.03.2025

NRA: Jak przesłuchanie świadka, to z pełnomocnikiem, chyba że go nie chce

Wymiar sprawiedliwości

Naczelna Rada Adwokacka proponuje by osoba nie będąca stroną w sprawie, czyli świadek, mogła ustanowić pełnomocnika. Uchylony zostałby przepis umożliwiający prokuratorowi odmowę dopuszczenia go do przesłuchania. Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów, świadek może ustanowić pełnomocnika, jeżeli wymagają tego jego interesy w toczącym się postępowaniu. Decyzja należy do prokuratora albo sądu. Prawnicy podkreślają, że problem tkwi też w praktyce.

20.03.2025

Do niezależności prokuratury nie wystarczy rozdzielenie ministra i prokuratora generalnego

Wymiar sprawiedliwości

Ustawa separacyjna, czyli rozdzielenie urzędu ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego to pierwszy krok do uniezależnienia prokuratury od władzy wykonawczej. Kolejnym istotnym jest autonomia budżetowa prokuratury planowana od 2027 roku. Za tym muszą jednak pójść zmiany wewnątrz prokuratury - w tym kwestie kadrowe, kadencyjność, nieusuwalność z funkcji, konkursy - wskazywali uczestnicy konferencji "Przywracanie praworządności w polskiej prokuraturze".

20.03.2025

Cyfryzacja w sądach nie tylko w sprawach frankowych

Wymiar sprawiedliwości

Ministerstwo Sprawiedliwości widzi w cyfryzacji szanse na usprawnienie i przyspieszenie pracy sądów, ale też odciążenie ich od ton akt wytwarzanych w prowadzonych postępowaniach. Chce przeprowadzać ją etapowo tak, by sprawdzić czy wprowadzone rozwiązania działają i czy wymagają ewentualnych poprawek. W pierwszej kolejności, poza sprawami frankowymi, cyfryzacja ma objąć m.in. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Testowany jest już też digitalny asystent sędziego.

20.03.2025

Prezes TK chce sprawdzić, który sędzia nie respektuje wyroków Trybunału

Wymiar sprawiedliwości

Bogdan Święczkowski, prezes Trybunału Konstytucyjnego, wystąpił do Przemysława Radzika, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego sądów powszechnych o przeprowadzenie kwerendy orzecznictwa sądów powszechnych. Chodzi o sprawdzenie, którzy sędziowie odmawiali uznania wyroków TK za ostateczne i powszechnie obowiązujące lub kwestionowali status sędziów TK.

19.03.2025

W kwietniu pilotaż wnoszenia apelacji przez portal informacyjny sądów

Wymiar sprawiedliwości

Ministerstwo Sprawiedliwości chce by już w kwietniu br. ruszył pilotaż w zakresie wnoszenia pism - konkretnie środków odwoławczych, poprzez portal informacyjny sądów. Na razie zaangażowane będą w niego niektóre kancelarie i prokuratury. Kiedy docelowo taka funkcjonalność zostanie uruchomiana? Ma być wiadomo w połowie roku. Wcześniej potrzebne są jednak zmiany w procedurze karnej i cywilnej. Pierwszy projekt jest już opiniowany, drugi wewnętrznie konsultowany.

19.03.2025

Wadliwe decyzje ZUS obciążają sądy i generują koszty

Wymiar sprawiedliwości Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje tysiące decyzji na nieistniejące podmioty. Sprawy trafiają do sądów powszechnych, a te mogą jedynie zmienić zaskarżoną decyzję i orzec co do istoty sprawy. Nie mogą natomiast jej uchylić i przekazać do ponownego rozpoznania, jeśli decyzja dotyczy płatnika składek. Zdaniem prawników konieczna jest zmiana prawa, by uniemożliwić ZUS ignorowanie procedur administracyjnych.

19.03.2025

Poseł w postępowaniu immunitetowym powinien mieć adwokata

Wymiar sprawiedliwości

Sejm zajmie się petycją w sprawie zmiany art. 136 Regulaminu Sejmu dotyczącego ustanawiania obrońcy spośród posłów. Chodzi o to, by w postępowaniach dyscyplinarnych i immunitetowych posłowie mogli też sięgać po pomoc obrońców spośród adwokatów lub radców prawnych. Petycje do Sejmu skierował adwokat Robert Pogorzelski, który wskazuje, że brak takiej możliwości jest wątpliwy w związku z art. 42 ust. 2 Konstytucji.

19.03.2025

Prof. Tuleja: W powoływaniu sędziów ustawa nie może zastąpić Konstytucji

Wymiar sprawiedliwości

Jeżeli po 2017 roku sędziów powoływano na podstawie ustawy, która była niezgodna z Konstytucją, zasada nadrzędności Konstytucji wymaga i umożliwia uregulowanie ich statusu także w drodze ustawy. Należy jednak zadbać o to, aby nie zrelatywizować hierarchii źródeł prawa. W Polsce sąd musi być ustanowiony zgodnie z Konstytucją - twierdzi prof. Piotr Tuleja, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku oraz kierownik Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

19.03.2025

Przesłuchanie świadka nie musi być nagrywane, ale zdaniem prawników powinno

Wymiar sprawiedliwości

Procedura karna daje możliwość nagrywania przesłuchania świadka, ale nie jest to obligatoryjne. Prawnicy podkreślają, że zmiana w tym zakresie byłaby potrzebna m.in. po to, by przeciwdziałać ewentualnym nieprawidłowościom. Wnosił o to zresztą kilkukrotnie sam minister sprawiedliwości Adam Bodnar, gdy jeszcze pełnił funkcję Rzecznika Praw Obywatelskich. Ówczesne kierownictwo MS nie wprowadziło jednak zmian.

18.03.2025

Wkrótce ustawa o pracownikach sądów? MS ma przedstawić jej założenia

Wymiar sprawiedliwości

Ministerstwo Sprawiedliwości ma przedstawić na wtorkowym spotkaniu z przedstawicielami pracowników sądów założenia do ich ustawy. Oczekiwania w tym zakresie są duże. Związki zawodowe postulują m.in. nowy model wynagradzania pracowników, uzależniony np. od przeciętnego wynagrodzenia, ale też jednakową dla wszystkich sądów i przemyślaną ścieżkę awansu, której ukoronowaniem mogłoby być przejście do korpusu urzędników mianowanych. Wskazują też na potrzebę wprowadzenia urlopu regeneracyjnego i rozwiązania problemów z etatami po osobach odchodzących na emeryturę.

18.03.2025

Asystenci prokuratorów dostaną minimum 6500 brutto, na więcej muszą poczekać

Wymiar sprawiedliwości

Asystenci prokuratorów uzyskali obietnicę, że i w ich przypadku najniższe wynagrodzenie po podwyżkach wyniesie 6500 zł brutto, czyli teoretycznie tyle co w przypadku asystentów sędziów. Ci ostatni jednak mają dostać jeszcze więcej - bo do dyrektorów sądów miały pójść wytyczne, by ich płace kształtować na poziomie nie niższym niż 7,5 tys. zł brutto. Przedstawiciele Prokuratury Krajowej obiecali "swoim" asystentom, że będą zabiegać by taką podwyżkę dolnych widełek dostali w 2026 r.

17.03.2025

Kurator sądowy na płatnym parkingu miałby nie płacić - samorządy mają wątpliwości

Drogi Wymiar sprawiedliwości

Posłowie Lewicy chcą, aby używane przez kuratorów sądowych do celów służbowych auta prywatne były zwolnione z opłat parkingowych. Do pomysłu sceptycznie odnoszą się korporacje samorządowe. Podnoszą, że wprowadzenie takich regulacji może spowodować, że kolejne grupy zawodowe będą domagać się podobnych zwolnień. Istnieje ryzyko, iż takie uprzywilejowanie będzie wykorzystywane także do celów prywatnych.

17.03.2025

Asystent prokuratora wiąże koniec z końcem na dwóch etatach

Wymiar sprawiedliwości

Asystenci sędziów są w ostatnim czasie ministerialnym oczkiem w głowie. Mają bowiem wspomóc sądy m.in. w czasie rozwiązywania problemu ze statusem sędziów powołanych po 2018 roku. Zapomniani czują się natomiast asystenci prokuratorów. Z niedawnych propozycji Prokuratury Krajowej wynika, że pod względem płac znajdą się zdecydowanie w tyle za kolegami z sądów - różnice mogą sięgnąć 1,5 tys. zł brutto. A to nie najlepiej wróży na przyszłość - asystenci i prokuratorzy podkreślają, że bez zmian szykuje się asystencki exodus.

17.03.2025

Czas rozpatrywania spraw frankowych to loteria

Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse Banki Kredyty frankowe

Nawet na 2028 r. są wyznaczane rozprawy w sprawach dotyczących unieważnienia kredytów we frankach szwajcarskich, a rekordziści czekali dwa lata na wydanie zarządzenia o doręczeniu pozwu. Trudno jest z tym walczyć, więc kredytobiorcy muszą uzbroić się w cierpliwość i liczyć na to, że odsetki po wygranej sprawie osłodzą im długie oczekiwanie na wyrok.

17.03.2025

31 proc. aplikantów nie zdało egzaminu sędziowskiego

Wymiar sprawiedliwości

Aż 81 spośród 258 aplikantów nie zdało w tym roku egzaminu sędziowskiego. Część ustna skończyła się 15 marca, już na pisemnej odpadło 47 osób. Teraz ma zostać przygotowane sprawozdanie z jego przebiegu z ewentualnymi uwagami i postulatami legislacyjnymi. MS już pracuje nad zmianami w aplikacji, a sami aplikanci postulują m.in. o możliwość odwołania się od oceny lub zastosowanej na egzaminie punktacji.

16.03.2025

Pełnomocnik może wesprzeć świadka w sprawie karnej - decyduje prokurator lub sąd

Prawo karne Wymiar sprawiedliwości

Świadek, czyli osoba, która nie jest stroną w sprawie karnej, może ustanowić swojego pełnomocnika, jeżeli wymagają tego jej interesy w toczącym się postępowaniu. Ustawodawca nie zdefiniował jednak pojęcia „interesu w toczącym się postępowaniu” - wymaga to oceny albo prokuratora, albo na etapie sądowym - sędziego. Świadek musi wykazać, że jest to potrzebne - np. wtedy, gdy istnieje prawdopodobieństwo, że jego status zmieni się na podejrzanego, a później oskarżonego.

16.03.2025

Sędzia Orłowska-Mikołajczak: edukacja prawna powinna też skupiać się na bezpieczeństwie w sieci

Wymiar sprawiedliwości

Młodzi ludzie spędzają obecnie bardzo dużo czasu w sieci. Ich edukacja prawna powinna więc skupiać się na trzech obszarach: bezpieczeństwie w sieci, prywatności w sieci i prawa człowiek, w tum zasad demokracji. Muszą poznawać zarówno zagrożenia jak i konsekwencje swoich działań. Także te karne. Bo niestety nieznajomość prawa szkodzi, nie znając łatwo mogą stać się nie tylko osobami pokrzywdzonymi ale też sprawcami - mówi sędzia Katarzyna Orłowska-Mikołajczak, prezeska Fundacji Edukacji Prawnej "Iustitia".

15.03.2025

Komornik zajął wynagrodzenie? Współpraca wyjdzie dłużnikowi na zdrowie

Wymiar sprawiedliwości

Postępowanie egzekucyjne może być stresującym doświadczeniem dla dłużnika - szczególnie, gdy zajęta zostaje spora część wynagrodzenia. Warto wówczas znać swoje prawa i obowiązki, warto też odpowiednio reagować. Dobrym pomysłem nie jest natomiast ignorowanie pism od komornika lub unikanie z nim kontaktów. A ukrywanie majątku może skończyć się dodatkowymi konsekwencjami prawnymi.

15.03.2025