Rząd, nowelizując ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy, powiązał pomoc socjalną z obowiązkiem szkolnym. Od września do polskich szkół miało trafić nawet 60 tys. ukraińskich uczniów, tymczasem trafiło niespełna 20 tysięcy. Dyrektorzy szkół i gminy w praktyce nie mają żadnych narzędzi, aby wyegzekwować ten obowiązek. ZUS zajmie się weryfikacją prawa do świadczeń 800+ dopiero w drugiej połowie przyszłego roku.
Od 1 września będzie obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy, połączony z pobieraniem zasiłku 800 plus. Zapowiedziała to w środę wiceministra edukacji Joanna Mucha. Z przekazanych przez nią szacunkowych danych wynika, że do polskich szkół nie posłano prawdopodobnie ok. 75 tysięcy ukraińskich dzieci. Według Muchy często powodem takiej decyzji było przekonanie rodziców lub opiekunów, że bardzo szybko wrócą do Ukrainy.
Na ostatnim posiedzeniu senackiej Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej wiceszef Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Maciej Duszczyk zapowiedział, że we wtorek Rada Ministrów zajmie się nowelizacją ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. W planach rządu jest także projekt uchwały ws. rewizji Krajowego Planu Odbudowy.
Legalny pobyt obywateli Ukrainy i określonych członków ich rodzin, którzy w okresie od 24 lutego 2022 r. przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, został przedłużony co do zasady do 30 czerwca 2024 r. W niektórych przypadkach do 31 sierpnia lub 30 września. Do roku wydłuża preferencje podatkowe dla tych, którzy udzielają pomocy humanitarnej.
Rząd zapowiada wydanie nowego rozporządzenia określającego procedury oraz usługi, w których dokument elektroniczny oraz certyfikat mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny. Dane, funkcjonujące pod nazwą Diia.pl i Diia.pl dzieci, pochodzą z rejestru publicznego, którego administratorem jest minister ds. informatyzacji. Dlatego osoba weryfikująca tożsamość ma mieć pewność w zakresie ich pochodzenia.
Z danych Systemu Informacji Oświatowej wynika, że edukacją przedszkolną i szkolną w Polsce objętych jest obecnie nieco mniej dzieci z Ukrainy, które przybyły po wybuchu wojny, niż w ubiegłym roku szkolnym. Najwięcej uczy się w Warszawie, Wrocławiu i Krakowie. Według MEiN liczba uczniów z Ukrainy w polskich szkołach od kilku miesięcy jest dosyć stabilna.
Obywatele Ukrainy będą współfinansować koszty zakwaterowania zbiorowego, większa weryfikacja uprawnień do świadczeń socjalnych wypłacanych uchodźcom wojennym, 30 dni na złożenia wniosku o nadanie PESEL, przedłużenie uprawnień pobytowych - takie m.in. zmiany wprowadza nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, która weszła w życie 28 stycznia. Nowelizacja wprowadza zmiany także w 20 innych ustawach.
Znowelizowana ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy, którą podpisał właśnie prezydent, zwiększa w 2023 r. środki finansowe w celu wsparcia zadań oświatowych związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy, których pobyt jest uznawany za legalny. Samorządy dostaną też pieniądze na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych dla uczniów.
Obywatele Ukrainy, którzy przebywają Polsce w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania, będą uczestniczyli w kosztach związanych z zamieszkaniem i wyżywieniem. Dookreślone zostanie także wypłacanie obywatelom Ukrainy świadczeń rodzinnych, takich jak np. „500+” czy „300+”. W 2023 r. kontynuowane będzie finansowe wsparcie z budżetu państwa dla samorządów na dodatkowe zadania oświatowe dla dzieci z Ukrainy.
Uszczelnienie systemu wypłaty świadczeń dla uchodźców zakłada projekt nowelizacji ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy. ZUS będzie mógł uzyskać z rejestru Straży Granicznej informacje o każdorazowym wjeździe i wyjeździe z Polski uchodźcy. Ponadto będą oni partycypować w kosztach mieszkania i wyżywienia w obiektach zbiorowego zakwaterowania. Z drugiej strony, projekt wprowadza też dla nich ułatwienia.
