Zawieszenie biegu terminu przedawnienia, o którym stanowi art. 70 par. 6 pkt 2 ordynacji podatkowej może nastąpić także w przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję odmawiającą lub stwierdzającą istnienie nadpłaty za dany okres rozliczeniowy w podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż jest to decyzja dotyczącą zobowiązania podatkowego. Potwierdza to niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II FSK 2439/20). Właśnie opublikowane zostało jego uzasadnienie.
Nadpłaty i zobowiązania podatkowe a prawo do przedawnienia
Istota sporu sprowadzała się do konieczności rozstrzygnięcia, czy art. 70 par. 6 pkt 2 ordynacji podatkowej obejmuje swoim zakresem wyłącznie decyzje wymiarowe, czy również decyzje dotyczące zwrotu nadpłaconego podatku. Po przeprowadzeniu wykładni językowej i systemowej tego przepisu Naczelny Sąd Administracyjny jednoznacznie stwierdził, że przepis ten obejmuje również decyzje dotyczące zwrotu nadpłaconego podatku.
- Wykładnia zaprezentowana przez NSA jest dla mnie przekonywująca. W art. 70 par. 6 pkt 2 ordynacji podatkowej ustawodawca posłużył się szerokim określeniem decyzji „dotyczącej” zobowiązania podatkowego – zaznacza Piotr Prokocki, doradca podatkowy, radca prawny w Vistra Poland.
Sprawdź też: Czy bieg terminu przedawnienia, który został zawieszony, może być przerwany na skutek zajęcia rachunku bankowego? >
Ograniczanie zakresu zastosowania tego przepisu wyłącznie do decyzji wymiarowych stanowiło wykładnię zawężającą. Tak uznał również NSA. Zdaniem Piotra Prokockiego, jej skutki były bardzo jednostronne – taki sposób wykładni chronił interesy fiskusa, a jednocześnie nie zapewniał ochrony interesów podatników. W przypadku złożenia skargi do sądu administracyjnego na decyzję wymiarową przedawnienie zobowiązania podatkowego ulegało zawieszeniu. W przypadku złożenia skargi na decyzję dot. nadpłaconego podatku, taki skutek nie następował.
Wyrok NSA, z korzyścią dla podatników, podważa prawidłowość takiej praktyki, a jak się okazuje, problem jest istotny.
Zobacz również: Sejm zmienił prawo - podatki wkrótce bez przedawnienia >>
Czytaj też: Przedawnienie zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym >
Zawieszanie terminu przedawnienia dużym problemem podatników
Jak zaznacza bowiem w rozmowie z Prawo.pl, Jakub Warnieło, doradca podatkowy, menadżer w Zespole Postępowań Podatkowych MDDP, organy podatkowe lubią „wykorzystywać” instytucję zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych, tak aby maksymalnie wydłużyć okres, w którym możliwe jest kwestionowanie rozliczeń podatnika. Czasem jednak – tak jak w przypadku postępowań dotyczących nadpłat – zawieszenie terminu przedawnienia jest korzystne dla podatników. W takich sytuacjach wykładnia prezentowana przez fiskusa jest odmienna i często prowadzi do znacznego ograniczenia gwarancji i praw podatników.
- Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia w sprawie, którą rozstrzygał NSA. Organy podatkowe oraz wojewódzki sąd administracyjny uznały, że „decyzje dotyczące zobowiązania”, o których mowa w przepisach ordynacji podatkowej obejmują jedynie decyzje wymiarowe, wobec czego złożenie skargi na decyzją odmawiającą nadpłaty nie prowadzi do zawieszenia biegu terminu przedawnienia. A skoro doszło do przedawnienia – to podatnikowi nie przysługuje prawo do nadpłaty. NSA słusznie zauważył, że takie stanowisko nie znajduje oparcia zarówno w wykładni literalnej, jak również wykładni systemowej – ocenia Jakub Warnieło.
Cena promocyjna: 19.9 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 39.8 zł
W ordynacji podatkowej różne rodzaje decyzji
Warto zauważyć, że ordynacja podatkowa rozróżnia różne rodzaje decyzji, których przedmiotem jest prawidłowe ustalenie rozliczenia podatkowego. Jednym z rodzajów tych rozstrzygnięć są decyzje wymiarowe (czyli ustalające lub określające wysokość zobowiązania podatkowego).
- Gdyby zatem ustawodawca rzeczywiście chciał ograniczyć zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych do sytuacji, w których złożono skargę na decyzję wymiarową – to wprost zostałoby to uregulowane w ordynacji podatkowej – zauważa Jakub Warnieło.
Sprawdź też: Związanie sądu karnego wymiarową decyzją podatkową >
Tymczasem przepis dotyczący zawieszenia biegu terminu przedawnienia posługuje się ogólnym określeniem „decyzje dotyczące zobowiązania podatkowego”. Nie powinno być zatem wątpliwości, że pojęcie to powinno dotyczyć szerszego zakresu i obejmować wszystkie rozstrzygnięcia, które mają jakikolwiek związek z zobowiązaniem podatkowym. Do takich rozstrzygnięć z pewnością należy zaliczyć decyzje dotyczące stwierdzenia lub odmowy stwierdzenia nadpłaty.
Co więcej, jak twierdzi nasz rozmówca, zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej – elementem wniosku o stwierdzenie nadpłaty jest skorygowana deklaracja podatkowa, a organ podatkowy, kwestionując wysokość zobowiązania podatkowego wykazanego w skorygowanej deklaracji może wydać decyzję, która będzie określała wysokość zobowiązania podatkowego. Zatem również wykładnia systemowa potwierdza, że decyzja w zakresie nadpłaty dotyczy zobowiązania podatkowego i jej wydanie powinno doprowadzić do zawieszenia biegu terminu przedawnienia.
NSA po stronie podatników – zawieszenie terminu przedawnienia także do nadpłat
- Swoim wyrokiem NSA zasadnie nie pozostawia zatem wątpliwości co do słuszności tezy, że w katalogu decyzji dotyczących zobowiązania podatkowego mieszczą się również decyzje dotyczące stwierdzenia nadpłaty. Tego typu rozstrzygnięcia są w sposób nierozerwalny powiązane z określeniem wysokości zobowiązania podatkowego – komentuje Jacek Drzazga, menadżer w CRIDO.
Sprawdź PROCEDURĘ: Decyzja określająca wysokość nadpłaty >
Jego zdaniem, nie można oczywiście utożsamiać zakresu spraw o stwierdzenie nadpłat, wynikających ze skorygowanych deklaracji z zakresem rozstrzygnięć dotyczących określenia wysokości zobowiązania podatkowego, jednakże są to postępowania, które kończą się wydaniem decyzji dotyczących zobowiązań podatkowych.
Powyższe potwierdza m.in. przepis art. 75 par. 4 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym w decyzji stwierdzającej nadpłatę organ podatkowy określa wysokość zobowiązania podatkowego w prawidłowej wysokości w takim zakresie, w jakim powstanie nadpłaty jest związane ze zmianą wysokości zobowiązania podatkowego.
- Argumentacja przedstawiona w wyroku NSA powinna więc ograniczyć jakiekolwiek przyszłe wątpliwości i spory, dotyczące skuteczności zawieszenia biegu terminu przedawnienia związanego ze złożeniem skargi na decyzje w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty. Wywierają one bowiem taki sam skutek jak skargi na tzw. decyzje wymiarowe czy decyzje kasacyjne wydawane przez organy odwoławcze – przewiduje Jacek Drzazga. Jego zdaniem, biorąc pod uwagę, że przedawnienie jest jedną z podstawowych instytucji prawa podatkowego, która chroni pewność obrotu, wyrok NSA ma bardzo duże znaczenie. Wyeliminowane wątpliwości w zakresie sposobu interpretacji art. 70 par. 6 pkt 2 ordynacji leży bowiem w interesie zarówno podatników, jak i organów podatkowych.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
