Wybór formy opodatkowania przelewem a ryczałt kwartalny

Przepisy wprowadzone przez Polski Ład sprawiły, że wielu przedsiębiorców zdecydowało się przejść na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Często dochodziło jednak do sytuacji, w których wybór ryczałtu przez internet, za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej okazywał się nieskuteczny, o czym podatnicy dowiadywali się po czasie, dopiero w trakcie kontroli. Przedsiębiorcy przez długi czas toczyli w tej sprawie spory z fiskusem, a w sprawie interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich. W efekcie skarbówka zmieniła stanowisko na korzyść podatników, ale część z nich nadal ma problem, podobnie jak jeden z czytelników Prawo.pl.

- W 2023 r. zarejestrowałem jednoosobową działalność gospodarczą. Wybrałem opodatkowanie w formie ryczałtu, rozliczam się kwartalnie. Obecnie mam kontrolę urzędu skarbowego, ponieważ kazało się, że CEIDG nie zarejestrował wyboru ryczałtu. Niestety, zaliczka kwartalna sprawia, że przelew PPE jako wybór opodatkowania jest nieterminowy. Urząd skarbowy żąda dopłaty podatku według skali podatkowej. Co mogę zrobić, żeby tego uniknąć? - pyta czytelnik.

Kiedy urząd kwestionuje wybór ryczałtu

Według Jarosława Konopki, doradcy podatkowego, stałego mediatora Sądu Okręgowego w Warszawie, podobne spory były bardzo częste w 2023 i w 2024 roku

- Spory wynikały z faktu, że system CEIDG w wielu przypadkach błędnie przetwarzał wprowadzone przez podatników dane i nie rejestrował wyboru opodatkowania w formie ryczałtu. Obecnie spory zostały co do zasady zakończone, ponieważ organy podatkowe zmieniły stanowisko. Nawet jeśli CEIDG nie odnotował zmiany formy opodatkowania, to zapłacony w terminie podatek (przelew PPE) uznaje się za pisemne oświadczenie o wyborze ryczałtu. Nie dotyczy to jednak przedsiębiorców, którzy opłacają ryczałt raz na kwartał - mówi Jarosław Konopka.

Przypomnijmy, że problem wynika z faktu, iż przedsiębiorca może wybrać formę opodatkowania, w tym ryczałt, tylko do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskał pierwszy przychód z działalności gospodarczej. Stanowi tak art. 9 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym oraz art. 9a ust. 2 ustawy o PIT.

Zobacz procedurę w LEX: Wybór formy opodatkowania przez podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą >

Jeśli więc przedsiębiorca osiągnął pierwszy przychód w styczniu, musi wybrać formę opodatkowania do 20. lutego. Jeśli nie wskaże żadnej formy opodatkowania lub zrobi to nieskutecznie, rozlicza się według skali podatkowej (stawki 12 i 32 proc.). To podstawowa forma opodatkowania działalności gospodarczej, która przysługuje z mocy ustawy i nie trzeba składać oświadczenia o jej wyborze.

W praktyce dochodziło jednak do sytuacji takich jak ta, w której w kwietniu 2024 r. interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich. Chodziło o studenta prowadzącego działalność gospodarczą, który za pośrednictwem strony internetowej CEIDG wybrał opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Jednak pod koniec 2023 r. okazało się, że system nie odnotował tego wyboru. W konsekwencji rząd skarbowy żądał od młodego przedsiębiorcy dopłaty 100 tys. zł podatku według skali.

Zmiana na korzyść podatników

- Korzystnie należy ocenić postępowanie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, który będąc świadomym korzystnego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, zmienia wydawane, wadliwe interpretacje indywidualne - mówi Adrian Kęmpiński, doradca podatkowy, radca prawny, menedżer w LTCA.

I wyjaśnia, że chodzi o wyrok NSA z 22 lutego 2024 r. (sygn. II FSK 710/21), w którym potwierdzono, że przedsiębiorca może wybrać formę opodatkowania poprzez dokonanie przelewu z zaliczką na podatek, jeśli z tytułu przelewu wynika, której formy opodatkowania dotyczy dokonywany przelew. Mimo to dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nadal wydawał interpretacje indywidualne niekorzystne dla podatników, ale do czasu.

Zobacz w LEX omówienie tego orzeczenia: Warunek pisemności oświadczenia o wyborze sposobu opodatkowania (art. 9a ust. 2 u.p.d.o.f.) – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22.02.2024 r., II FSK 710/21 >

Szef Krajowej Administracji Skarbowej zmienił 19 marca br. interpretację indywidualną z czerwca 2024 r. (nr zmienionej interpretacji DOP3.8220.3.2025.HTCE). Podatnik zapytał o możliwość wyboru ryczałtu za poprzednie lata w formie przelewu PPE. W tytule wykonanego przelewu w ustawowym terminie, znalazło się wyraźne oświadczenie, iż jest to wpłata zaliczki na PIT-28, czyli na podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W 2024 r. skarbówka uznała przelew za niewystarczający, ale po blisko roku zmieniła zdanie.

- Przepisy ustawy PIT i ustawy o ryczałcie nie określają urzędowego wzoru takiego oświadczenia ani innych wymogów co do jego formy, ma natomiast z niego jednoznacznie wynikać, jakiego wyboru dokonał podatnik. Dlatego też, w przypadku gdy podatnik dokonał wpłaty pierwszej zaliczki/ryczałtu w ustawowym terminie przewidzianym dla złożenia oświadczenia o wyborze formy opodatkowania i z opisu dokonanej wpłaty (np. tytułu przelewu) wynika, jakiego dokładnie rodzaju podatku dotyczy płatność, taki dowód wpłaty może zostać uznany za złożenie oświadczenia - stwierdził szef KAS.

Czytaj też w LEX: Skutki zawieszenia działalności opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych >

Przedsprzedaż

-15%

Przedsprzedaż

PIT. Komentarz 2025 [PRZEDSPRZEDAŻ]

Monika Brzostowska, Patrycja Kubiesa

Sprawdź

Cena promocyjna: 211.65 zł

Cena regularna: 249 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 186.74 zł

Kto opłaca ryczałt kwartalnie, wciąż ma problem

Niestety, nowe stanowisko KAS nie poprawi sytuacji osób, które opłacają ryczałt kwartalnie. Przypomnijmy, że takie rozliczenie mogą stosować wyłącznie podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności oraz ci, których przychody za poprzedni rok nie przekroczyły równowartości 200 tys. euro. Zgodnie z art. 21 ust. 1a ustawy ryczałtowej, ryczałt wpłaca się do 20. dnia następnego miesiąca po upływie kwartału, czyli za pierwszy kwartał do 20 kwietnia.

Tymczasem - jak wskazuje Adrian Kęmpiński - zgodnie z przepisami ustawy o PIT i ustawy ryczałtowej, termin na złożenie oświadczenia o zmianie formy opodatkowania upływa 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód.

- Jeśli zatem przedsiębiorca odprowadzający zaliczki na podatek w sposób kwartalny osiągnął pierwszy przychód np. w styczniu danego roku, to oświadczeniu musi złożyć do 20. lutego tego roku. Oświadczenie złożone w formie odpowiednio zatytułowanej zaliczki na podatek będzie bezskuteczne z uwagi na upływ terminu - mówi Adrian Kęmpiński.

Jarosław Konopka wyjaśnia, że wszyscy ryczałtowcy, także ci rozliczający się kwartalnie, muszą do 20. lutego złożyć deklarację rozliczeniową ZUS DRA za styczeń, w której wskazują w niej formę opodatkowania oraz podstawę wymiaru składki zdrowotnej.

- Niestety, podatnikowi nie pomoże złożenie deklaracji ZUS, ponieważ przepisy mówią jasno, że oświadczenie o wyborze formy opodatkowania składa naczelnikowi urzędu skarbowego. Nie pomoże też fakt, że o wyborze kwartalnego sposobu opłacania ryczałtu podatnicy informują w zeznaniu za rok podatkowy, w którym stosowali kwartalny sposób opłacania ryczałtu. W tej sytuacji, w razie sporu, trudno będzie udowodnić prawo do rozliczenia ryczałtem - kwituje Jarosław Konopka.

Zobacz też linię orzeczniczą: Zmiana formy działalności gospodarczej osoby fizycznej a kontynuacja formy opodatkowania >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.